ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΥΡΜΟΓΛΟΥ
Τα τελευταία χρόνια ο τρόμος κυριαρχεί στη ζωή μας. Τρόμος για το μέλλον μας. Τρόμος για την δουλειά μας. Τρόμος για το εισόδημά μας. Τρόμος για τις συνέπειες των κυβερνητικών και γενικότερα πολιτικών αποφάσεων στην καθημερινότητά μας.
Κι όμως, γεννηθήκαμε από τη μήτρα του τρόμου. «Και σκότος επέφέρετο επί της αβύσσου». Η έξοδος των νεογνών σημαδεύεται από τον τρόμο της ύπαρξης και μπαίνουμε στη μήτρα του θανάτου εν τρόμω, διανύοντας με τρομαγμένη συνείδηση τη διαδρομή των δύο άκρων της αβύσσου. Βιαζόμενοι και καταπιεζόμενοι, βιάζοντες και καταπιέζοντες επισείουμε τον τρόμο του πολέμου, για να έχουμε την ισορροπία του τρόμου, τη λαγνεία της ελευθερίας, για να περάσουμε τη δική μας μοιρασιά, την καταπίεση, για να στήσουμε τις δικές μας θηλιές στο λαιμό των άλλων.
Τρομοκρατία, λοιπόν. Μόνο τρομοκρατία. Νόμιμα, παράνομα, μεταφυσικά, ιδεολογικά, οικονομικά, εθνικά, κομματικά και όποιος αντέχει… Αλλοίμονο στους τρομαγμένους, φιλήσυχους, που δεν μπορούν να τρομοκρατούν κανέναν, με το βλέμμα τους έστω. Το κράτος είναι ο πρώτος, αλλά ήρεμος και αναγκαίος τρομοκράτης. Ο Κοραής λέει πως «η δικαιοσύνη είναι μια αναγκαία αδικία» και εννοεί φυσικά τη δικαιοσύνη των νόμων που η καθολική τους ισχύ εμπεριέχει την αδικία, έστω και αν ο νομοθέτης έχει την καλύτερη πρόθεση. Από το κράτος, όμως, του νόμου περνάμε στο καθεστώς. Οι αυξομειώσεις των ελευθεριών του λαού διακυμαίνουν τον τρόμο. Όταν δεν γίνεται το καθεστώς σκληρό, ορεγόμενο την εξουσία, τότε στενεύουν τα περιθώρια του λαού και στη ζωή του περνάει ο φόβος, η ανασφάλεια, ο τρόμος της σκέψης και της έκφρασης.
Πριν από τον τρόμο προηγείται η εντολή, η απαίτηση. Μετά την αμφισβήτηση της εντολής και την απόρριψη της απαίτησης, ακολουθεί η πράξη του τρόμου. Στην ενδιάμεση διαδρομή υπάρχει η καταπιεσμένη και άλλοτε εξεγερμένη βούληση. Ο μεταφυσικός τρόμος –άγνωστος στους πρωτόπλαστους– δεν τους απέτρεψε από την παρακμή. Μετά ο τρόμος ή της ενοχής τύψεις ή του νόμου τιμωρία έγινε καθεστώς. Η άρση του μεταφυσικού τρόμου ξυπνάει τον κοινωνικό, τον πολιτικό τρόμο. Από τον Άννα στον Καϊάφα, από το φονικό στην πληρωμή, είναι η καθιερωμένη ανθρώπινη διαδρομή. Και τη γαλήνη μας με τον τρόμο της κόλασης την κερδίζουμε. Αυτή η γαλήνη του τρόμου. Τίποτα δεν λειτουργεί χωρίς τη σύνθεση του τρόμου. Κι ο τρόμος πυροδοτείται από τον τρόμο.
Η επανάσταση είναι μια μαζική τρομοκρατία ενάντια στο στόχο, στο αντικείμενο που πολεμάει… Όταν αυτός εκλείψει, η επανάσταση δεν αρνείται τον εαυτό της: Τον τρομοκράτη. Κανένα επαναστατικό καθεστώς δεν στάθηκε λιγότερο καταπιεστικό και τρομοκρατικό από το προηγούμενο που ανέτρεψε. Με τους κινηματίες φθάνουμε στον εκφυλισμένο τρόμο. Οι κινηματίες –πέραν χρώματος και χώρας– καταλύουν το κράτος του τρόμου, με τρομερότερη κρούση τρόμου. Αυτό ο κινηματιακός τρόμος είναι καταλυτικός, είναι και πέραν του επαναστατικού, γιατί πηγάζει από την αυθαίρετη βούληση των ελάχιστων ενάντια και στο λαό και στο κράτος. Όταν δεν γίνουν κράτος, νομιμοποιούν την αυθαιρεσία και αδίστακτα εμπαίζουν τρομοκρατώντας –με κρατικά πια μέσα– οτιδήποτε ανθρώπινα αναπνέει…
Κάποιοι κρύβουν μέσα τους, αλλά έτοιμο να εξέλθει, το φονιά και τον καταστροφέα, όταν χρειάζονται προσχήματα για να επενδύσουν το νόημα της ζωής τους στην καταστροφή. Είναι οι Ηρόστρατοι, όχι μόνον του έργου του ανθρώπου, αλλά και του ίδιου του ανθρώπου. Επικαλούμενοι τον κρατισμό και την πολιτική, οικονομική και κοινωνική καταπίεση, που δεν θα εκλείψουν ποτέ και πουθενά, ανοίγουν τις μπουκαπόρτες της βίας. Η επίκληση του αντικρατισμού είναι η επικάλυψη. Ξέρουν πως δεν μπορούν να κάνουν τίποτα, πέραν της καταστροφής και των θανάτων. Είναι οι περιθωριακοί που θέλουν να δηλώσουν την παρουσίας τους; Είναι οι αναρχικοί με ή χωρίς ιδεολογία ή ιδεοληψία; Είναι «μαστουρωμένοι» ή από ναρκωτικά ή από τον κομματισμό; Είναι οι αμειβόμενοι ή λοιδορητές της ούτω πως καλούμενης κοινωνίας; Όποιοι κι αν είναι, είναι τρομοκράτες για την τρομοκρατία. Αυτοσκοπός η τρομοκρατία, γιατί οι ίδιοι δεν έχουν ούτε σκοπό, ούτε η τρομοκρατία τους έχει για τους ίδιους μέλλον. Είναι μια τρομοκρατία ακάλυπτη χωρίς προσχήματα. Το φονικό για το φονικό.
Ο προηγούμενος αιώνας χαρακτηρίζεται για την έξαρση της ιδεολογικής πάλης. Η ιδεολογία, παρά τους ιδανισμούς που προβάλλει στην πράξη, καθαγιάζει το όποιο έγκλημα. Το ανάγει στην υπηρέτηση του λαού. Είναι η αντιστροφή του Μακιαβελισμού. Χρειάστηκε να διανυθούν δύο αιώνες ως τη Γαλλική Επανάσταση και τέσσερις ως σήμερα, για να αντιστραφεί το δόγμα του ηγεμόνα και να περάσει ως δόγμα του λαού, έστω κι αν ο λαός είναι ανυποψίαστος για το έγκλημά του. Η ιδεολογία ζει με το φανατισμό και με θύματα. Η δημοκρατία δεν φανατίζει, γιατί είναι πολιτική πράξη ελεύθερη και αβίαστη. Είναι η πολιτική των ανθρώπινων ριζών. Όλοι οι ιδεολογισμοί επικαλούμενοι το όνομά της, δεν φθάνουν ποτέ ως εκεί. Γι’ αυτό και ξεκινάνε τρομοκρατικά και συνεχίζουν τρομοκρατικά. Καμιά ιδεολογία του 20ου αιώνα, που έγινε καθεστώς, δεν σεβάστηκε ούτε τις αρχές της ούτε τη δημοκρατία. Φυσικό, λοιπόν, είναι να εκφράζεται με την τρομοκρατία.
Η γη κατάντησε φιδότοπος, όπου τα ανθρωποειδή φίδια αλληλοκατασπαράζονται χωρίς οίκτο και με ευρεσιτεχνίες βασανιστηρίων. Αυτή η φοβερά αναρχούμενη και υπερωριακή τρομοκρατία ονομάζεται, χαριτωμένα, ιδεολογία. Έτσι, όλοι οι τρομοκράτες παίρνουν ή ζητούν άφεση αμαρτιών – χωρίς να αισθάνονται καμιά ενοχή.
Η πείνα είναι ο μεγαλύτερος τρομοκράτης. Μεταβάλλει τον άνθρωπο σε ωμοφάγο σαρκοβόρο θηρίο. Ό,τι κι αν αγκαλιάσει (θρησκεία, πολιτική, ιδεολογία) το κάνει μαχαίρι, τουφέκι, φονικό όργανο άμεσης χρήσης. Γι’ αυτό τα πάντα, και οι επαναστάσεις και οι εμφύλιοι, ξεκινάνε από τα στομάχια των πεινασμένων και ξαναγυρίζουν εκεί. Και η αγάπη; Είναι η ασπίδα τρομοκρατών και αντιτρομοκρατών.
