Το νομοσχέδιο του υπ. Εργασίας προβλέπει μείωση των συντάξεων σε... δόσεις. Η βασική σύνταξη φαίνεται πως θα χορηγείται στα 65 έτη. Επιβάλλεται νέος ΛΑΦΚΑ σε συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Νωρίτερα το «ψαλίδι» σε ΟΑΕΕ, ΔΕΗ και ΟΤΕ Μείωση των συντάξεων φέρνει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, με τις προωθούμενες αλλαγές να τρέχουν σε... δόσεις και να αγγίζουν ακόμα και όσους έχουν 35 έτη δουλειάς. Στο «στόχαστρο» θα βρεθούν κατά κύριο λόγο όσοι παίρνουν σύνταξη πάνω από 1.400 ευρώ, οι ασφαλισμένοι που καλύπτονται από ελλειμματικά Ταμεία (π.χ. ΟΑΕΕ), αλλά και όσοι... ανοίξουν την πόρτα εξόδου μετά το 2018. Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο συζητήθηκε χθες στο υπουργικό συμβούλιο και το επόμενο διάστημα θα σταλεί για αξιολόγηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με το σχεδιασμό του υπουργού Εργασίας Ανδρέα Λοβέρδου και του υφυπουργού Γιώργου Κουτρουμάνη, το νομοσχέδιο μέχρι τις 30 Απριλίου θα κατατεθεί στη Βουλή και αναμένεται να ψηφιστεί μέχρι τα τέλη Μαΐου. Τρεις είναι οι κεντρικές ρυθμίσεις του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, που επηρεάζουν το ύψος των συντάξεων:
Καθιερώνεται από το 2018 νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων σε όλα τα Ταμεία. Το μέτρο έχει ως αποτέλεσμα το ποσοστό αναπλήρωσης να διαμορφώνεται στο 65% με 35 έτη δουλειάς (συνολικά βασική και ανταποδοτική σύνταξη). Η βασική σύνταξη φαίνεται πως θα χορηγείται στα 65 έτη (πλην ορισμένων εξαιρέσεων) και σύμφωνα με το σκληρό σενάριο -που εξετάζεται στην κυβέρνηση- θα δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια. Οσοι ασφαλισμένοι δεν δικαιούνται τη βασική σύνταξη, θα δουν το ποσοστό αναπλήρωσης να πέφτει στο 45%. Επιβάλλεται ειδική εισφορά -πρόκειται για ένα τύπου ΛΑΦΚΑ- σε όλες τις συντάξεις, που υπερβαίνουν τα 1.400 ευρώ τον μήνα. Το μέτρο θα τεθεί άμεσα σε ισχύ και η εισφορά αναμένεται να κυμαίνεται από 2% έως 5% ανάλογα με το ύψος της σύνταξης.Μειώνονται πριν από το 2018 οι υψηλές συντάξεις σε όσα Ταμεία αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Σε πρώτη φάση οι αλλαγές αυτές αναμένεται να επηρεάσουν τον ΟΑΕΕ και τα Ταμεία του ΟΤΕ και της ΔΕΗ, ωστόσο δεν αποκλείεται να... επεκταθούν και σε άλλους ασφαλιστικούς φορείς. Συγκεκριμένα στον ΟΑΕΕ -όπου η «μαύρη τρύπα» αγγίζει φέτος τα 600 εκατομμύρια ευρώ- οι συντελεστές υπολογισμού των συντάξεων θα πέσουν από το 3% με 3,5%, που είναι σήμερα, στο 2%. Το μέτρο θα επηρεάσει περίπου 320.000 ασφαλισμένους, οι οποίοι θα δουν τις συντάξεις τους να μειώνονται κατά μέσο όρο 10%. Με βάση το επικρατέστερο σενάριο, οι αλλαγές θα τρέξουν από το 2013, ωστόσο δεν αποκλείεται να ξεκινήσουν νωρίτερα, αν δεν βρεθεί λύση στο οικονομικό αδιέξοδο του Ταμείου. Οι αλλαγές αυτές θα έχουν μεταβατικό χαρακτήρα, καθώς από το 2018 θα εφαρμοστεί σε όλα τα Ταμεία η βασική σύνταξη. Επιπλέον θα υπάρξει μείωση στις υψηλές συντάξεις του ΟΤΕ και της ΔΕΗ, καθώς περιορίστηκε σημαντικά η κρατική χρηματοδότηση στα συγκεκριμένα Ταμεία. Σύμφωνα με πληροφορίες, η μείωση αυτή θα αφορά συντάξεις άνω των 1.500 ευρώ και θα κυμαίνεται από 3% έως 8%.
Υπολογισμός των συντάξεων
Νέο σύστημα από το 2018
Καθιερώνεται η βασική σύνταξη σε όλα τα Ταμεία πλην ΟΓΑ. Το ποσοστό αναπλήρωσης της σύνταξης, βασικής και ανταποδοτικής, δεν θα ξεπερνά το 65% για όσους έχουν 35 έτη. Ανοιχτό το ενδεχόμενο και για εισοδηματικά κριτήρια που οδηγεί σε αναπλήρωση 40% - 45% Νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων -που σύμφωνα με τους συνδικαλιστές οδηγεί σε μειώσεις των συντάξεων περίπου κατά 20%- θέτει σε ισχύ η κυβέρνηση στο σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων. Το νέο σύστημα θα «τρέξει» από το 2018 και θα ολοκληρωθεί το 2030, οπότε και για την έκδοση της σύνταξης θα λαμβάνεται υπόψη το σύνολο του ασφαλιστικού βίου. Με τις προωθούμενες ρυθμίσεις το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων -βασικής και ανταποδοτικής- δεν θα ξεπερνά το 65% για όσους έχουν 35 έτη δουλειάς. Σήμερα το ποσοστό αναπλήρωσης είναι 70% για όσους ασφαλίστηκαν μετά το 1993 και 80% για την πλειονότητα των παλαιών ασφαλισμένων (σε ορισμένες, ωστόσο, περιπτώσεις είναι ακόμα μεγαλύτερο).
Αναλυτικά το νέο σύστημα θα προβλέπει τα ακόλουθα:
1 Καθιερώνεται βασική σύνταξη σε όλα τα Ταμεία -με εξαίρεση τον ΟΓΑ- από το 2018. Το ποσό της βασικής σύνταξης με τα σημερινά δεδομένα θα μπορούσε να είναι 360 ευρώ τον μήνα.
2 Το σκληρό σενάριο προβλέπει τη χορήγηση της βασικής σύνταξης σε ηλικία 65 ετών, με μικρές εξαιρέσεις (π.χ. τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα). Αυτό πρακτικά σημαίνει πως όποιος συνταξιοδοτείται νωρίτερα -π.χ. με 35ετία- θα παίρνει μόνο την ανταποδοτική σύνταξη - και θα περιμένει μέχρι τα 65 έτη για τη βασική σύνταξη.
3 Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο επιβολής εισοδηματικών κριτηρίων στη βασική σύνταξη, μέτρο που θα οδηγήσει σε ποσοστό αναπλήρωσης από 40% έως 45% (για όσους υπερβαίνουν αυτά τα κριτήρια).
4 Χορηγείται ανταποδοτική σύνταξη, η οποία θα υπολογίζεται με βάση τα έτη ασφάλισης. Το ποσό αυτό -που θα υπολογίζεται με κλιμακούμενους συντελεστές- θα προστίθεται στη βασική σύνταξη.
5 Οι συντελεστές για την ανταποδοτική σύνταξη θα ξεκινούν από το 0,9% για τα 15 έτη δουλειάς και θα φτάνουν το 1,6% για τα 40 έτη δουλειάς.
Οι συντελεστές αυτοί θα αλλάζουν ανά πενταετία, ενώ ειδική προσαύξηση θα δίνεται από τα 37 έως και τα 40 έτη.
6 Οι αλλαγές θα ξεκινήσουν σε όλα τα Ταμεία το 2018, οπότε και θα λαμβάνεται υπόψη η καλύτερη δεκαετία.
7 Το μέτρο θα ολοκληρωθεί το 2030, οπότε και οι συντάξεις θα υπολογίζονται με βάση το σύνολο του ασφαλιστικού βίου.
8 Στο ενδιάμεσο -δηλαδή από το 2018 έως το 2030- θα εφαρμοστεί ένα μεικτό σύστημα για τον υπολογισμό των συντάξεων. Ετσι το 2018 πέντε χρόνια (από το 2008 έως και το 2012) θα υπολογίζονται με το παλαιό σύστημα και πέντε χρόνια (από το 2013 έως και το 2017) με τον νέο τρόπο.Σταδιακά τα έτη ασφάλισης που θα υπολογίζονται με τον νέο τρόπο θα αυξάνονται μέχρι την πλήρη εφαρμογή του μέτρου. Ετσι το 2019 τέσσερα χρόνια (από το 2009 έως και το 2012) θα υπολογίζονται με το παλαιό σύστημα και έξι χρόνια (από το 2013 έως και το 2018) με τον νέο τρόπο.
Στα 63,5 έτη η μέση ηλικία συνταξιοδότησης
Αντικίνητρα για πρόωρες, «ψαλίδι» σε αναπηρικές, τέλος οι εθελουσίες
Μέτρα για τον περιορισμό των πρόωρων συντάξεων και την καταπολέμηση της ανασφάλιστης εργασίας θα περιλαμβάνει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο. Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι η μέση ηλικία συνταξιοδότησης να πάει μέσα σε μία διετία από τα 61,5 στα 63,5 έτη.
Οι κυριότερες διατάξεις του νομοσχεδίου είναι οι ακόλουθες:
Επιβολή διπλής ασφάλισης σε δημοσίους υπαλλήλους, μηχανικούς, γιατρούς και δικηγόρους που έχουν και δεύτερη δουλειά. Οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι σήμερα πληρώνουν εισφορές μόνο σε ένα Ταμείο, ενώ μετά τις αλλαγές θα είναι υποχρεωμένοι να καλύπτονται από δύο ασφαλιστικούς φορείς. Η σχετική ρύθμιση αφορά 100.000 άτομα που ασφαλίστηκαν πριν από το 1993 και έχουν δύο δουλειές. Περικοπή της σύνταξης για όσους δημοσίους υπαλλήλους συνεχίζουν να εργάζονται και μετά τη συνταξιοδότηση. Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι θα δουν τη σύνταξή τους να αναστέλλεται (αν είναι κάτω των 55 ετών) ή να περικόπτεται. Καθιέρωση κουπονιών για την πληρωμή όσων παρέχουν υπηρεσίες στα σπίτια ή ασχολούνται με αγροτικές εργασίες. Ο εργοδότης θα προμηθεύεται τα κουπόνια από τις τράπεζες ή τα ΚΕΠ και θα τα δίνει στον εργαζόμενο. Στη συνέχεια ο εργαζόμενος θα πηγαίνει στην τράπεζα ή στο ΙΚΑ (όσοι απασχολούνται σε αγροτικές εργασίες θα πηγαίνουν στον ΟΓΑ) και θα δίνει το κουπόνι. Το ασφαλιστικό ταμείο θα κρατά το ποσό που αναλογεί στις εισφορές και στη συνέχεια θα καταβάλλει στον εργαζόμενο τα υπόλοιπα χρήματα.
Απαγόρευση προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου.
Καθιέρωση αντικινήτρων για την πρόωρη συνταξιοδότηση. Στο πλαίσιο αυτό το «πέναλτι» για την πρόωρη έξοδο από το Δημόσιο θα πάει από το 4,5% στο 6% τον χρόνο (δηλαδή μείωση 30% την πενταετία). Επανεξέταση των αναπηρικών συντάξεων, ώστε το ποσοστό τους να πέσει στο 8%.
Καθιέρωση κοινής λίστας για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Κατερίνα Κοκκαλιάρη στο «Εθνος».
