Το 2009 πλησιάζει στο τέλος του. Λίγες ώρες μας χωρίζουν πια από την αυγή μιας νέας δεκαετίας. Αισίως φτάσαμε στο 2010. Το 1982 ο Arthur Clarke έγραφε το βιβλίο του «2010: Odyssey Two», σε συνέχεια του προηγούμενου δικού του βιβλίου «2001: A Space Odyssey» που είχε γραφτεί το 1968. Ανέκαθεν το δύο χιλιάδες και κάτι, μας φαινόταν κάτι το μακρινό και το φανταστικό, κοιτώντας τον χρονικό ορίζοντα, μέχρι να μπούμε στην τρίτη μετά Χριστόν χιλιετία και να φτάσουμε πλέον να τη διανύουμε. Καθώς πλησιάζαμε, είχαμε την ανάγκη να μεταθέτουμε όλο και πιο πίσω ένα χρονικό σημείο-ορόσημο, ένα σημείο που να μας φαίνεται όσο το δυνατόν πιο μακρινό, αλλά και προσιτό συνάμα, έχοντας πάντα όμως κατά νου ότι όταν πλησιάσουμε, θα έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε ακόμα μια μετάθεση προς τα πέρα δημιουργώντας ένα καινούριο σημείο-ορόσημο. Κάπως έτσι κινήθηκε και η χώρα τα τελευταία περίπου 30 χρόνια σε ότι αφορά τα χρέη και τις υποχρεώσεις της. Θα πάρουμε δάνεια σήμερα και θα τα πληρώσουμε το δύο χιλιάδες και βάλε κάτι, κάθε φορά που φαινόταν ότι θα φτάναμε στο σημείο του τελικού λογαριασμού. Και πλέον φτάσαμε σε αυτό το σημείο. Κάποιες φωνές που σε αυτή την πορεία μιλούσαν για φρένο και εξορθολογισμό στο δημόσιο χρέος, αγνοήθηκαν επιδεικτικά ή χάθηκαν στο κενό, με την ανοχή και των ίδιων των πολιτών που πάντα καλούνται στο τέλος να «πληρώσουν το μάρμαρο». Από το ξέσπασμα της διεθνούς κρίσης ήταν προφανές ότι θα μπαίναμε σε μια πολύ δύσκολη περίοδο. Και αυτό γιατί όταν οι οικονομίες που μας δανείζουν αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά προβλήματα, είναι λογικό είτε να μη μπορούν, είτε να μη θέλουν να μας δανείσουν πλέον ή ακόμα και να ζητούν τα δανεικά πίσω. Κάποια στιγμή θα ερχόταν και αυτό. Λίγους μήνες πριν το τέλος του 2009, βρέθηκε ένας Πρωθυπουργός στην Ελλάδα να πει στους Έλληνες την αλήθεια και να καταστήσει σαφές ότι είναι ανάγκη να μειωθεί δραστικά το δημόσιο έλλειμμα, ώστε να μπορέσει η χώρα να βγει από το φαύλο κύκλο του υπερδανεισμού και να αποφύγει οριστικά το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας. Στα μέτρα που προτάθηκαν τότε, ήταν το «πάγωμα» των μισθών και των συντάξεων για το 2010, με ετήσια χορήγηση 500 και 700 ευρώ για μηνιαία εισοδήματα κάτω από 2.000 ευρώ. Ταυτόχρονα, εκτελούνταν ή ξεκινούσαν προγράμματα αναθέρμανσης της αγοράς ανά κλάδο, όπως ήταν εκείνα της απόσυρσης των IX, της αντικατάστασης κλιματιστικών, της αντικατάστασης κουφωμάτων στις κατοικίες. Όσο και αν φαίνονταν ρηχά, αυτά τα μέτρα δημιουργούσαν έναν ολόκληρο κύκλο εργασιών που διατηρούσε θέσεις εργασίας και κινούσε χρήματα στην αγορά. Αυτό αποδείχτηκε με την τεράστια συμμετοχή των πολιτών στα δύο πρώτα προγράμματα. Μέσα σε αυτή τη λογική, κινείτο και η ρύθμιση των ημιυπαίθριων χώρων που θα έφερνε κάποια έσοδα για το κράτος. Αναφέρομαι απλά και μόνο σε αυτά για να κάνω τις αντίστοιχες αντιπαραβολές παρακάτω, καθώς υπήρχε ένα ολόκληρο πλέγμα στοχευμένων δράσεων για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Τον Οκτώβριο του 2009 οι Έλληνες προτίμησαν έναν άλλο Πρωθυπουργό στο τιμόνι της χώρας, που - ως άλλος Arthur Clarke - έγραφε το δικό του βιβλίο επιστημονικής φαντασίας, με πράσινο εξώφυλλο, κεντρική ιδέα του την πράσινη ανάπτυξη και τίτλο «2010: Λεφτά υπάρχουν !». Κατηγόρησε δριμύτατα τον αντίπαλό του για το πάγωμα των μισθών, αντιτάχθηκε συντεχνιακά ενάντια στα ζητήματα της Ολυμπιακής, του ΟΤΕ και του ΟΛΠ και ζήτησε 100 ημέρες για να εφαρμόσει τον πολλά υποσχόμενο πρόλογο του βιβλίου του. Εκατό ημέρες μετά, στην αυγή του 2010, φαίνεται ότι ετοιμάζει ήδη, γρήγορα γρήγορα, τη συνέχεια του βιβλίου του, γεγονός που πήρε στον Clarke, κάτι λιγότερο από 20 χρόνια για να το πράξει. Στο μεσοδιάστημα των εκατό ημερών το πρόγραμμα της απόσυρσης ανακλήθηκε και ταυτόχρονα χιλιάδες πολίτες καταθέτουν τις πινακίδες των αυτοκινήτων τους προκειμένου να αποφύγουν τα δυσβάσταχτα πράσινα τέλη κυκλοφορίας που επεβλήθησαν. Οι μισθοί οδεύουν όχι απλώς σε πάγωμα, αλλά σε πραγματική μείωση από 5 έως 10,5 % από τις περικοπές και την επιβολή έμμεσων φόρων, η Κομισιόν ζητά ανάμεσα στα πρόσθετα μέτρα του Προγράμματος Σταθερότητας να βρίσκεται και το αποσυρθέν της νομιμοποίησης των ημιυπαίθριων χώρων, η συμφωνία για τον ΟΛΠ ξαφνικά έγινε η πλέον συμφέρουσα για το κράτος, η Ολυμπιακή δεν θα αγοραστεί πίσω, το ΕΤΑΚ παραμένει για το 2008 και το 2009, η πράσινη ανάπτυξη θα καθυστερήσει λιγάκι και θα πάει στην επόμενη συνέχεια του βιβλίου. Τα σενάρια επιστημονικής φαντασίας έχουν φτάσει στο τέλος τους. Για όσο καιρό οι νέοι Arthur Clarke θα συγγράφουν τις επόμενες συνέχειες των βιβλίων τους, η Ελλάδα θα πρέπει να βρει βηματισμό και τρόπο να αντιμετωπίσει το μεγάλο της πρόβλημα χωρίς νευρικές, ρεβανσιστικές κινήσεις και κυρίως χωρίς κινήσεις απόγνωσης. Θα πρέπει να βασιστεί σε ένα πλέγμα δράσεων που θα χτυπούν αστοχίες του συστήματος στη ρίζα και δεν θα εξουθενώνουν τους νομοταγείς φορολογούμενους ή εκείνους που δεν μπορούν να κρύψουν εισοδήματα. Το 2010 θα είναι ένα δύσκολο έτος, ειδικά για τις μεσαίες τάξεις, τώρα που ξέρουμε, μετά τη δήλωση Παπακωνσταντίνου στην εκπομπή «Ανατροπή», ότι τα 30.000 ευρώ ετησίως θεωρούνται προνομιακό και εξόχως υψηλό εισόδημα. Και για όλους εμάς ήρθε η ώρα να συνειδητοποιήσουμε ότι δε μπορούμε να μεταθέσουμε πιο πέρα το σημείο-ορόσημο, δε μπορούμε να εθελοτυφλούμε μπροστά στα τεράστια προβλήματα των ασφαλιστικών ταμείων και κυρίως, δε μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε με δανεικά. Η αλήθεια ήταν πάντα εκεί, τη βλέπαμε όλοι, αλλά προτιμήσαμε ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Η ταινία τελείωσε και πρέπει όλοι μαζί να καταλάβουμε ότι χρειάζονται τώρα κάποιες θυσίες για να μην καταδικάσουμε το δικό μας μέλλον, όχι απλώς εκείνο των παιδιών μας, έστω και αν ο τιμονιέρης της χώρας συνειδητοποιεί μέρα με τη μέρα ότι η διακυβέρνηση της χώρας δεν είναι απλώς «Κλακέτα ! Πάμε !».
