Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2009

Έθιμα Χριστουγέννων στην Ελληνική ύπαιθρο



Παραδοσιακές εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν και φέτος κατά την διάρκεια του δωδεκαήμερου των Χριστουγέννων σε διαφορές περιοχές της Ελλάδος. Σύλλογοι των χωριών ξεκίνησαν ήδη την προετοιμασίες τους προκειμένου να είναι έτοιμοι για τις ημέρες των Χριστουγέννων. Παραθέτουμε έθιμα των χωριών μας

Στον Προφήτη το έθιμο των Αράπηδων

Το έθιμο των Αράπηδων θα αναβίωσει για μια ακόμη φορά ο Πολιτιστικός Σύλλογος του Προφήτη του δήμου Εγνατία. Ένα πανάρχαιο έθιμο που οι ρίζες του χάνονται αιώνες πίσω. Ένα έθιμο που και στα χρόνια της τουρκοκρατίας έπαιξε ουσιαστικό ρόλο στην απώθηση των λιστών οι οποίοι με τις επιδρομές τους προκαλούσαν μεγάλα προβλήματα τόσο στις περιουσίες, όσο και στην ίδια την ζωή των κατοίκων. Η κορύφωση των εκδηλώσεων γίνεται ανήμερα των Θεοφανίων όπου ομάδες κοδουνοφόρων με τις παραδοσιακές ειδικές στολές ζωσμένοι με βαριές κουδούνες και κυπριά περιέρχονται στους δρόμους, τα σοκάκια και τα σπίτια του χωριού, προκαλώντας πανδαιμόνιο με τους ήχους των κουδουνιών τους. Οι νοικοκυρές υποδέχονται τους Αράπηδες δίνοντας τους τα καθιερωμένα φιλοδωρήματα. Με τα από την περιδιάβαση στους δρόμους του χωριού, όλοι μαζί οι Αράπηδες συγκεντρώνονται στην πλατεία του χωριού όπου στήνεται το μεγάλο γλέντι υπό τους ήχους των παραδοσιακών ζουρνάδων. Τα προεόρτια για τους Αράπηδες του χωριού μας είπε το μέλος του συλλόγου κ. Δημήτρης Τσακίρης ξεκινούν πολλές μέρες μπροστά για να φτάσουν στην κορύφωση τους ανήμερα των Θεοφανίων.
                                                    Στην Νέα Μεσημβρία
                                      Οι κουμπάροι βρέχουν τους Γαμπρούς
Το έθιμο του βρεξίματος των γαμπρών από τους κουμπάρους θα πραγματοποιηθεί για μια ακόμη χρονιά στην Νέα Μεσημβρία της Θεσσαλονίκης. Το έθιμο που έφεραν οι πρόσφυγες του χωριού από την πατρίδα τους την Μεσημβρία της Ανατολικής Ρωμυλίας, θέλει να βρέχουν οι κουμπάροι τους νέους γαμπρούς που παντρεύτηκα την προηγούμενη χρονιά προκείμενου να διαπιστώσουν κατά πόσο οι νιόπαντροι έχουν συνηθίσει στα οικογενειακά βάρη καθώς και τον καθαρισμό τους από τα «αμαρτήματα» του πρότερου ελεύθερου βίου τους. Στην πλατεία του χωριού στήνεται ένα τρικούβερτο πραγματικό γλέντι με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια.
                                                          Στο Μελενικίτσι Σερρών.
                                                        Τιμούν την Μπάμπω την
                                                          ημέρα της γυναικοκρατίας
Σε διάφορες περιοχές της Μακεδονίας και της Θράκης μια μέρα το χρόνο τα φύλα… αλλάζουν ρόλους! Συγκεκριμένα, στις 8 Ιανουαρίου οι γυναίκες κατακλύζουν τα καφενεία και τα άλλα ανδροκρατούμενα στέκια της περιοχής, καταλαμβάνουν δημόσια κτίρια, συνεδριάζουν, κτυπούν τις καμπάνες, καπνίζουν, παίζουν χαρτιά και ξεφαντώνουν μέχρι πρωίας. Την ίδια μέρα, οι άνδρες μένουν στο σπίτι κοιτάζοντας τις δουλειές, προσέχοντας τα παιδιά και κάνοντας… οικιακές εργασίες. Η μέρα αυτή τιμά τη Μπάμπω, τη μαία, δηλαδή, που είχαν τα χωριά τις παλιές εποχές. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια ημέρα αφιερωμένη στη μπάμπω (την πιο ηλικιωμένη γυναίκα). Οι γυναίκες που βοηθήθηκαν από τις υπηρεσίες της μπάμπως, θέλοντας να εκφράσουν την ευγνωμοσύνη και την αγάπη τους, την ραντίζουν με βρεγμένο βασιλικό και της δίνουν δώρα, που είχαν συγκεντρώσει. Το έθιμο εδώ και πολλά χρόνια τηρείται και στο χωριό Μελενικίτσι Σερρών όπου οι γυναίκες τιμούν την Μπάμπω ( μαία) σε μια ειδική τελετή που πραγματοποιεί ο Σύλλογος Γυναικών του χωριού προς τιμήν της. Σύμφωνα με την παράδοση οι γυναίκες που είχαν δεχθεί τις υπηρεσίες της μαίας κατά την διάρκεια του τοκετού, συγκέντρωναν δώρα κυρίως πετσέτες σαπούνια τα οποία χρησιμοποιούσε κατά την διάρκεια της γεννάς. Μετά την γέννα η μαία πλένοντας τα χέρια της εξέφραζε ευχές προς το νεογέννητο και λέγοντας, όπως τρέχει το νερό από τα χέρια μου έτσι να τρέχει και η τύχη του παιδιού και προς την μανά, όπως γλιστράει το σαπούνι από τα χέρια μου έτσι να γλιστράει το παιδί στην επόμενη γέννα σου. Η μαία όπως αναφέρει η παράδοση έμενε στο σπίτι της Λεχώνας για τρεις ημέρες προσφέροντας τις υπηρεσίες της. Αυτές τις ημέρες για τις κακόγλωσσες μοίρες, έβαζαν κοντά στην Λεχώνα, δρεπάνι, μιτάρια και σκούπα έτσι ώστε όταν πούνε κακό λόγω οι μοίρες για το παιδί, να σκοντάψουν και η μαμή να αρχίσει να θυμιατίζει. Σημαντικό ήταν για την παλιά εποχή και το σημάδεμα του σπιτιού όπου υπήρχε Λεχώνα, έτσι όταν έβλεπε ο επισκέπτης το σημάδι δεν έμπαινε στο σπίτι. Στο έθιμο της Μπάμπως συγκαταλέγεται και το σπάσιμο της κουλούρας την οποία σπάζει πάνω από το κεφαλή της η μαία και αν πέσει ψίχα κατά την παράδοση θα γεννηθεί κορίτσι αν πέσει κόρα θα γεννηθεί αγόρι Το έθιμο κλείνει πάντα με γλέντι και κεράσματα. Φώτο Μελενικίτσι.

Σ.Σ Οι σύλλογοι που έχουν εκδηλώσεις μπορούν να μας στείλουν το πρόγραμμα των εκδηλώσεων τους στην ηλεκτρονική μας διεύθυνση giannakidis.xristos@gmail.com.
Η ιστοσελίδα μας έχει κύριο στόχο την προβολή των δραστηριοτήτων των συλλόγων προκειμένου  τα ήθη και έθιμα της παράδοσης μας να κρατηθούν ζωντανά και στο διηνεκές.