Το 2011 ξεκινούν οι αλλαγές στα όρια ηλικίας, οι οποίες θα ολοκληρωθούν με διαδικασίες - εξπρές. Μόνιμη η κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης και η αντικατάστασή της με επιδόματα. «Μάχη» μέχρι και την τελευταία στιγμή για τις μητέρες ανηλίκων
Σαρωτικές αλλαγές στα όρια ηλικίας, μόνιμη κατάργηση της 13ης και της 14ης σύνταξης και νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων προβλέπει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο που σήμερα συζητείται στο υπουργικό συμβούλιο.
Οι αλλαγές στα όρια ξεκινούν το 2011 και ολοκληρώνονται με διαδικασίες-εξπρές, ώστε να κλείσουν οι πόρτες εξόδου πριν από το 65ο ή εναλλακτικά το 60ό έτος σε περίπτωση 40 ετών ασφάλισης. Ενδεικτικό της έκτασης των αλλαγών είναι πως, σύμφωνα με τελευταίες πληροφορίες, θα συμπεριληφθεί ρύθμιση στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο για μόνιμη κατάργηση της 13ης και της 14ης σύνταξης και αντικατάστασής της με επιδόματα (μέτρο που εφαρμόστηκε φέτος). Στο μεταξύ, «μάχη» μέχρι και την τελευταία στιγμή δινόταν για τις μητέρες ανηλίκων, καθώς το υπουργείο Εργασίας πρότεινε όριο ηλικίας το 60ό έτος αλλά η τρόικα πίεζε για το 65ο.
Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, που παρουσιάζει σήμερα το «Εθνος», προβλέπει:
1 Οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ δικαιούνται σήμερα σύνταξη με 10.500 ημέρες εργασίας στα 58. Ο χρόνος ασφάλισης το 2011 καθορίζεται σε 11.100 ημέρες και για κάθε επόμενο έτος αυξάνεται κατά 225 ημέρες και μέχρι τη συμπλήρωση 12.000 ημερών ασφάλισης. Το όριο αυξάνεται από το 2011 και μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού έτους.
2 Το όριο ηλικίας αναπροσαρμόζεται για τους ασφαλισμένους με 10.500 ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων οι 7.500 στα βαρέα. Συγκεκριμένα αυξάνεται από το 2011 κατά εννιά μήνες ετησίως μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού έτους για πλήρη σύνταξη και του 58ου για μειωμένη.
3 Τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης πάνε από τα 37 στα 40. Η αύξηση θα είναι εννιά μήνες τον χρόνο και θα ξεκινήσει το 2011. Το όριο ηλικίας αυξάνεται από την 1η Ιανουαρίου 2011 κατά ένα έτος ετησίως και μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού.
4 Οι ασφαλισμένοι στο ΕΤΑΑ μπορούν σήμερα να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία στα 60 έτη. Τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης αυξάνονται σταδιακά από το 2011 κατά εννιά μήνες τον χρόνο έως τα 40 έτη ασφάλισης.
5 Οπου προβλέπεται από το ΕΤΑΑ συνταξιοδότηση λόγω γήρατος σε ηλικία 58 ετών με 35ετία, τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης αυξάνονται κατά εννιά μήνες τον χρόνο μέχρι τα 40. Το όριο ηλικίας αυξάνεται από την 1η Ιανουαρίου 2012 κατά ένα έτος ετησίως και μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού.
6 Γενικές ή καταστατικές διατάξεις Ταμείων που προβλέπουν τη χορήγηση σύνταξης με 10.500 ημέρες και του 58ου ή του 60ού έτους έχουν εφαρμογή στους ασφαλισμένους που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010.
7 Ασφαλισμένοι μετά το 1993 σε οποιοδήποτε Ταμείο -πλην ΟΓΑ- θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με τη συμπλήρωση 12.000 ημερών εργασίας ή 40 ετών ασφάλισης και του 60ού έτους.
8 Οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ δικαιούνται σύνταξη λόγω γήρατος με 4.500 ημέρες εργασίας στα 65. Για γυναίκες το όριο ηλικίας των 60 ετών αυξάνεται κατά 2 χρόνια το 2011 και κατά έναν χρόνο για κάθε επόμενο έτος και μέχρι τη συμπλήρωση του 65ου έτους.
9 Για τους ασφαλισμένους που έχουν πραγματοποιήσει 10.000 ημέρες ασφάλισης το όριο ηλικίας καθορίζεται από την 1η Ιανουαρίου 2011 στο 63ο έτος. Για τα επόμενα χρόνια αυξάνεται κατά 6 μήνες ετησίως και μέχρι τη συμπλήρωση του 65ου έτους. Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη με το όριο ηλικίας και τον χρόνο ασφάλισης, που ισχύουν κατά το έτος συμπλήρωσης των 10.000 ημερών.
10 Ο ασφαλισμένος που συμπληρώνει το 60ό έτος και 4.500 ημέρες εργασίας -από τις οποίες τις 100 τουλάχιστον σε καθένα από τα πέντε τελευταία ημερολογιακά έτη- δικαιούται σύνταξη γήρατος μειωμένη κατά το 1/200 της πλήρους μηνιαίας σύνταξης για κάθε μήνα που υπολείπεται του ορίου ηλικίας. Για τις γυναίκες το όριο ηλικίας των 55 ετών αυξάνεται κατά ένα έτος τον χρόνο από το 2011 και μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού έτους.
11 Αν ο ασφαλισμένος λαμβάνει σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας (με εξαίρεση τον ΟΓΑ) δικαιούται από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ πλήρη σύνταξη γήρατος, εφόσον έχει 6.000 ημέρες ασφάλισης και το όριο ηλικίας. Σε περίπτωση που έχει 4.800 ημέρες ασφάλισης και το 65ο έτος δικαιούται σύνταξη γήρατος μειωμένη κατά 50%.
12 Το όριο ηλικίας των 60 ετών στα Ταμεία αυξάνεται από την 1η Ιανουαρίου 2011. Η αύξηση θα είναι δώδεκα μήνες τον χρόνο και μέχρι τη συμπλήρωση του 65ου έτους. Οπου προβλέπεται μειωμένη σύνταξη στις γυναίκες στο 55ο έτος της ηλικίας, από το 2011 το όριο αυξάνεται κατά δώδεκα μήνες τον χρόνο και μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού έτους. Στις περιπτώσεις αυτές οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη με το όριο ηλικίας και τον χρόνο ασφάλισης που ισχύουν κατά το έτος συμπλήρωσης του 60ού ή του 55ου έτους.
13 Για τις γυναίκες που απασχολούνται στα βαρέα (με βάση τον νόμο 1846/1951) αυξάνεται κατά ένα έτος από το 2011 το όριο μέχρι τη συμπλήρωση του 60ού έτους. Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει κατά το έτος συμπλήρωσης τουλάχιστον 4.500 ημερών ασφάλισης, από τις οποίες οι 3.600 σε βαρέα.
Πώς αναγνωρίζεται
Πλασματικός χρόνος μέχρι και 7 έτη
Μέχρι και επτά πλασματικά έτη θα μπορούν να υπολογίζουν οι ασφαλισμένοι για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος (άρθρο 10). Ως χρόνος ασφάλισης υπολογίζεται μεταξύ άλλων: η στρατιωτική θητεία, η γονική άδεια ανατροφής παιδιών, η επιδότηση λόγω ασθενείας και μέχρι 300 ημέρες, η επιδότηση τακτικής ανεργίας και μέχρι 300 ημέρες, ο χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι 2 έτη, ο χρόνος σπουδών για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου, ο χρόνος κύησης και λοχείας.
Ο χρόνος που συνυπολογίζεται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος καθορίζεται κατ’ ανώτατο όριο:
- Σε 4 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2011
- Σε 5 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2012
- Σε 6 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2013
- Σε 7 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από το 2014 και μετά.
Η συγκεκριμένη ρύθμιση αρχίζει από την 1η Ιανουαρίου 2011.
Από το 2015
Υπολογισμός συντάξεων με «μεικτό» σύστημα
Από το 2015 αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων στον δημόσιο τομέα και στο σύνολο των ασφαλιστικών ταμείων. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ένα «μεικτό» σύστημα για τον υπολογισμό των συντάξεων, καθώς:
-Τα χρόνια μέχρι το 2010 θα υπολογίζονται με το παλαιό καθεστώς (όπως προβλέπεται στα ταμεία κύριας ασφάλισης ή στο δημόσιο).
- Τα χρόνια από το 2011 έως και το 2014 θα υπολογίζονται με το νέο καθεστώς.
Με βάση το νέο σύστημα, από την 1η Ιανουαρίου 2015 οι ασφαλισμένοι θα δικαιούνται τη βασική σύνταξη, που με τα σημερινά δεδομένα είναι 360 ευρώ. Το ποσό αυτό μειώνεται στις περιπτώσεις θεμελίωσης δικαιώματος σε μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος, λόγω αναπηρίας ή θανάτου.
Οι ανασφάλιστοι δικαιούνται βασική σύνταξη υπό όρους: να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος, να πληρούν εισοδηματικά κριτήρια και να διαμένουν τουλάχιστον 15 έτη στη χώρα.
Το αναλογικό ποσό της σύνταξης υπολογίζεται με συντελεστές ανάλογα με τα ημερομίσθια. Το ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης για όλο τον ασφαλιστικό βίο θα κυμαίνεται από 0,8% έως 1,5%.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου, το ποσοστό αναπλήρωσης της βασικής και της αναλογικής σύνταξης θα διαμορφώνεται στο 64% για την 35ετία.
Ειδικά για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα σε σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας από φορείς κύριας ασφάλισης ή το δημόσιο από το 2013 έως το 2012 το τμήμα της μηνιαίας σύνταξης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 2% των μηνιαίων συντάξιμων αποδοχών.
* Ειδικές ρυθμίσεις ισχύουν για όσους έχουν διαδοχική ασφάλιση, όπου υπάρχει οριακή βελτίωση των συντελεστών.
Με βάση το εισόδημα θα υπολογίζεται η σύνταξη
Τα κριτήρια για τις άγαμες θυγατέρες
Αλλάζει ο τρόπος συνταξιοδότησης των άγαμων θυγατέρων, ενώ μπαίνουν και εισοδηματικά κριτήρια. Συγκεκριμένα, προβλέπεται πως «αποκτούν δικαίωμα σύνταξης με τους ίδιους όρους που αποκτούν και τα αγόρια», ενώ εξαιρούνται πρόσωπα, «των οποίων το δικαίωμα γεννήθηκε πριν από τη δημοσίευση του νόμου και έχουν συμπληρώσει το 55o έτος της ηλικίας».
Επιπλέον, στο νομοσχέδιο προβλέπεται πως στις άγαμες ή διαζευγμένες θυγατέρες -εκτός από τις ανίκανες σε ποσοστό 67% και άνω- μετά την ενηλικίωση ή το τέλος των σπουδών η σύνταξη:
Καταβάλλεται ολόκληρη, αν το συνολικό μηνιαίο πραγματικό ακαθάριστο εισόδημα δεν υπερβαίνει το 30πλάσιο του ημερομίσθιου ανειδίκευτου εργάτη.
Περιορίζεται κατά το 1/3 του ποσού, αν το εισόδημα αυτό υπερβαίνει το 30πλάσιο, όχι όμως και το 40πλάσιο του ημερομίσθιου ανειδίκευτου εργάτη.
Περιορίζεται κατά το 1/2 του ποσού, αν το εισόδημα υπερβαίνει το 40πλάσιο, όχι όμως και το 60πλάσιο του ημερομίσθιου ανειδίκευτου εργάτη.
Περιορίζεται κατά τα 3/4 του ποσού, αν το εισόδημα υπερβαίνει το 60πλάσιο, όχι όμως και το 70πλάσιο του ημερομίσθιου ανειδίκευτου εργάτη.
Αναστέλλεται η καταβολή μετά την υπέρβαση του συγκεκριμένου ποσού.
Και «φρένο» σε άνοδο συντάξεων ακόμα και μετά το 2014
«Παράθυρο» για νέες αυξήσεις στα όρια
«Φρένο» στις αυξήσεις των συντάξεων ακόμα και μετά το 2014 βάζει το ασφαλιστικό νομοσχέδιο, που παράλληλα ανοίγει... παράθυρο για μελλοντική αύξηση του ορίου ηλικίας μετά το 65ο έτος. Συγκεκριμένα προβλέπονται τα εξής:
- Από το 2014 οι συντάξεις αναπροσαρμόζονται κατ’ έτος με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης στη βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (και δεν υπερβαίνει την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή).
Οι διατάξεις της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας του Δημοσίου, με τις οποίες προβλέπεται αναπροσαρμογή ή αύξηση συντάξεων, χορηγιών και βοηθημάτων που καταβάλλονται κατά διαφορετικό τρόπο, καταργούνται από το 2014.
- Αναπροσαρμόζονται τα όρια ηλικίας -με σημείο αναφοράς το 65ο έτος- με βάση το προσδόκιμο ζωής από το 2020.
Επιπλέον με το νομοσχέδιο: θεσπίζονται ενιαίες ρυθμίσεις σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα για την απασχόληση των συνταξιούχων, καθιερώνεται «εργόσημο» για περιστασιακά απασχολούμενους και προβλέπεται παράλληλη ασφάλιση για τους δημόσιους υπαλλήλους και τους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ (που μπήκαν στην αγορά εργασίας πριν από το 1993).
Επικουρικές
Με βάση την οικονομική βιωσιμότητα του κάθε Ταμείου θα διαμορφώνονται οι επικουρικές συντάξεις. Οι μελέτες πρέπει να γίνουν έως το τέλος του 2011 και στη συνέχεια -εντός δύο μηνών- τα διοικητικά συμβούλια να καθορίσουν το ποσοστό της αναπλήρωσης. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η διάταξη του νομοσχεδίου που προβλέπει πως «από την 1η Ιανουαρίου 2011 το κράτος δεν καλύπτει κανένα τρέχον ή και μελλοντικό έλλειμμα των επικουρικών ταμείων, κλάδων και επαγγελματικών ταμείων για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Οποτε προκύπτει ή προβλέπεται έλλειμμα, οι συντάξεις προσαρμόζονται έτσι ώστε να εγγυάται η ισορροπία μεταξύ των παροχών και των εισφορών».
Βαρέα - Ανθυγιεινά
Περίοδος χάριτος έως το 2015
Την 1η Ιουλίου 2011 θα τεθεί σε ισχύ ο νέος πίνακας των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων. Οσοι απασχολούνται σε επαγγέλματα που θα εξαιρεθούν από τον πίνακα εξακολουθούν να υπάγονται στο καθεστώς συνταξιοδότησης των βαρέων, εφόσον συμπληρώνουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης έως 31 Δεκεμβρίου 2015. Για τους υπόλοιπους εργαζόμενους, που εξαιρούνται από τον πίνακα, θα χορηγείται προσαύξηση για τις ημέρες ασφάλισης στα βαρέα.
Εισφορά αλληλεγγύης
Από την 1η Αυγούστου 2010 θεσπίζεται εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων -νέος ΛΑΦΚΑ- που καθορίζεται ως εξής:
Για συντάξεις από 1.400 έως 1.700 ευρώ ποσοστό 3% (το τελικό ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.400 €).
Για συντάξεις από 1.700,01 έως 2.000 € ποσοστό 4%.
Για συντάξεις από 2.000,01 έως 2.300 € ποσοστό 5%.
Για συντάξεις από 2.300,01 έως 2.600 € ποσοστό 6%.
Για συντάξεις από 2.600,01 έως 2.900 € ποσοστό 7%.
Για συντάξεις από 2.900,01 έως 3.200 € ποσοστό 8%.
Για συντάξεις από 3.200,01 έως 3.500 € ποσοστό 9%.
Για συντάξεις πάνω από 3.500,01 € ποσοστό 10%.
«ΕΘΝΟΣ»
