Εχουν τα 2,4 δισ. ευρώ, αναζητούν τα υπόλοιπα 6.Στρατηγικό σχέδιο για σειρά μεγάλων έργων στη Θεσσαλονίκη, που αφορά τις υποδομές και τις μεταφορές, ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Δημήτρης Ρέππας. Το σχέδιο προβλέπει ολοκλήρωση του εξωτερικού και εσωτερικού οδικού δικτύου της πόλης με εξωτερική περιφερειακή, δύο υποθαλάσσιες αρτηρίες, ζεύξη του Θερμαϊκού κόλπου, επέκταση του μετρό προς Τούμπα, Χαριλάου, Πυλαία, Καλαμαριά, Ευκαρπία, Αμπελόκηπους, Εύοσμο και Σίνδο. Εφόσον δεν προχωρήσει το σχέδιο για τις επεκτάσεις του μετρό, προβλέπεται η εγκατάσταση τραμ.
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
Στρατηγικό σχέδιο για τις υποδομές και τις μεταφορές της Θεσσαλονίκης, ύψους 8,4 δισ. ευρώ, το οποίο θα υλοποιηθεί εντός της επόμενης δεκαετίας, έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων.Το προκαταρκτικό σχέδιο εκπόνησε επιτροπή εμπειρογνωμόνων που συγκρότησε το υπουργείο Υποδομών και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων ολοκλήρωση του εξωτερικού και του εσωτερικού οδικού δικτύου της πόλης με εξωτερική περιφερειακή, δύο υποθαλάσσιες αρτηρίες και ζεύξη του Θερμαϊκού κόλπου, συνδέσεις των οδικών αξόνων, επέκταση του μετρό προς Τούμπα, Χαριλάου, Πυλαία, Καλαμαριά, Ευκαρπία, Αμπελόκηπους, Εύοσμο, Σίνδο, νέα πάρκιγκ και σταθμούς μετεπιβίβασης.Η παρουσίαση του στρατηγικού σχεδίου έγινε χθες από τον υπουργό Υποδομών Δημήτρη Ρέππα και την επιτροπή του υπουργείου σε ημερίδα στο αμφιθέατρο του ΤΕΕ/ΤΚΜ στη Θεσσαλονίκη και άρχισε ουσιαστικά η δημόσια διαβούλευση υπό τον συντονισμό του ΤΕΕ/ΤΚΜ, η οποία θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του έτους. Στις αρχές του 2011 αναμένεται να ξεκινήσει η υλοποίηση του σχεδίου. Τις επόμενες ημέρες μάλιστα θα υπογραφεί μεταξύ των συναρμόδιων υπουργείων Υποδομών, Περιβάλλοντος και Οικονομίας και των φορέων που εποπτεύουν μνημόνιο συνεργασίας για την υλοποίηση του σχεδίου, σύμφωνα με το οποίο ο καθένας τους θα αναλάβει συγκεκριμένο ρόλο και αντικείμενο εργασίας.Ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Δημήτρης Ρέππας ανέφερε ότι η υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου θα στηριχθεί σε τρεις βασικούς άξονες, που είναι:
1. Η εκπόνηση του συναινετικού σχεδίου αναφοράς έργων υποδομών και μεταφορών του μητροπολιτικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής.
2. Η συγκρότηση κατάλληλων οργανωτικών δομών, που θα εξειδικεύσουν το στρατηγικό σχέδιο με την εκπόνηση των αναγκαίων εξειδικευμένων μελετών και στη συνέχεια θα προγραμματίζουν, θα συντονίζουν και θα διαχειρίζονται την εκτέλεση των έργων. Οι φορείς που θα αναλάβουν ρόλο είναι ο ΟΡΘ, το ΣΑΣΘ, η Εγνατία Οδός ΑΕ, η Αττικό Μετρό και οι υπηρεσίες της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.
3. Η εξασφάλιση των κατάλληλων χρηματοδοτικών πηγών. Θα αξιοποιηθούν οι διατιθέμενοι πόροι των τομεακών προγραμμάτων του υπουργείου Υποδομών, του υπουργείου Περιβάλλοντος και του ΠΕΠ της Κεντρικής Μακεδονίας. Θα εξαντληθούν τα περιθώρια του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, θα αξιοποιηθούν οι δυνατότητες των ΣΔΙΤ και των συμβάσεων παραχώρησης. “Το σχέδιο που παρουσιάζουμε σήμερα είναι ένα σχέδιο δεκαετίας που απελευθερώνει την πόλη, τις δημιουργικές της δυνάμεις αλλά και την ευρύτερη περιοχή”, υπογράμμισε ο υφυπουργός Υποδομών Γιάννης Μαγκριώτης, προσθέτοντας ότι “τα έργα έχουν απελευθερωθεί σε μεγάλο βαθμό, αλλά έχουν και πολλά προβλήματα, τα οποία ξεκινούν από τις κακές μελέτες και τις ανάλογες συμβάσεις”. Την ανάγκη συνολικού σχεδιασμού επισήμανε ο πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΚΜ Αναστάσιος Κονακλίδης, λέγοντας ότι “για ακόμη μία φορά ξεκινάμε με κατακερματισμένο αντικείμενο. Αυτό που παρουσιάζεται σήμερα δεν είναι προκαταρκτικό στρατηγικό σχέδιο. Η εξειδίκευση στις υποδομές μεταφορών ακυρώνει τον όρο και αποκαλύπτει το επί μέρους του πονήματος. Τουλάχιστον ας προχωρήσουμε κάποια έργα αναγκαία όχι για το μέλλον, εγγύς ή μακρινό, αλλά για σήμερα, ή μάλλον για χθες”.
Τα έργα της τετραετίας
Ο κ. Ρέππας παρουσίασε αρχικά τα έργα που μπορούν να υλοποιηθούν άμεσα, σε ορίζοντα τετραετίας και με διασφαλισμένους πόρους, που είναι:
- Αναβάθμιση των κόμβων της δυτικής εσωτερικής περιφερειακής από Κ16 (κόμβος Λαχαναγοράς) έως Κ5. Ο κόμβος Κ16 ήδη έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας με προϋπολογισμό 100 εκατ. ευρώ και θα δημοπρατηθεί εντός του 2011. Οι υπόλοιπες επεμβάσεις συνίστανται στην ανάγκη ανισοπεδοποίησης των κύριων κινήσεων των έξι βασικών κόμβων του δυτικού τμήματος της εσωτερικής περιφερειακής με προϋπολογισμό 100 εκατ. ευρώ.
- Αναβάθμιση της ανατολικής εσωτερικής περιφερειακής από Κ5 έως Κ12 (κόμβος με την εθνική οδό Θεσσαλονίκης - Μουδανιών) και της σύνδεσής της με το αεροδρόμιο. Εξετάζεται η διαπλάτυνση κατά μία επιπλέον λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, του τμήματος από τον κόμβο Κ5 (Παπαγεωργίου) έως και τον κόμβο Κ12 (εθνική οδός Θεσσαλονίκης - Μουδανιών) καθώς και η διαπλάτυνση-αναβάθμιση της ε.ο. Θεσσαλονίκης - Μουδανιών έως τον κόμβο Αεροδρομίου. Διερευνάται η κατασκευή υπερυψωμένης οδικής αρτηρίας κατά μήκος της εσωτερικής περιφερειακής, από τον κόμβο Ευκαρπίας μέχρι τα Κωνσταντινουπολίτικα. Το συνολικό κόστος των παρεμβάσεων στην ανατολική εσωτερική περιφερειακή εκτιμάται σε περίπου 200 εκατ. ευρώ. Η κατασκευή μπορεί να ξεκινήσει εντός του 2011 και να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του 2013. Η κατασκευή της βασικής γραμμής του μετρό της Θεσσαλονίκης και η υλοποίηση της επέκτασής της αφενός προς Καλαμαριά και αεροδρόμιο και αφετέρου προς τις δυτικές συνοικίες. Όσον αφορά την επέκταση προς την Καλαμαριά, οι μελέτες θα ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του 2010. Επίσης εξετάζονται σε επίπεδο προκαταρκτικής μελέτης οι επεκτάσεις προς Σταυρούπολη (Δημοκρατίας - Ευκαρπία - Νοσοκομείο Παπαγεωργίου), προς Εύοσμο (Ν.Σ.Σ. - Εύοσμος) και προς αεροδρόμιο (για την επέκταση αυτή εξετάζεται η δυνατότητα κατασκευής της επέκτασης με υπέργειο μέσο σταθερής τροχιάς, τύπου monorail).
- Βελτίωση και εκσυγχρονισμός του αερολιμένα Θεσσαλονίκης “Μακεδονία”. Το έργο της επέκτασης του διαδρόμου έχει συμβατικό προϋπολογισμό 137 εκατ. ευρώ και ημερομηνία ολοκλήρωσης 27-7-2011. Το έργο εμφανίζει πολύ μεγάλες καθυστερήσεις και μικρή οικονομική απορροφητικότητα (η απορρόφηση βρίσκεται στο 34% του συμβατικού αντικειμένου). Ήδη εγκρίθηκε παράταση της συνολικής προθεσμίας περαίωσης των εργασιών έως 31-12-2012.
- Εμπορευματικό Κέντρο Θεσσαλονίκης. Το στρατόπεδο Γκόνου στη Θεσσαλονίκη προσφέρεται για τη δημιουργία σύγχρονου και μεγάλου εμπορευματικού κέντρου που θα καταστήσει την πόλη διαμετακομιστικό κόμβο - πύλη στην Ευρώπη και στα Βαλκάνια, όπως είπε ο υπουργός. Στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2010 να έχει προκηρυχθεί διεθνής διαγωνισμός.
Η χρηματοδότηση του στρατηγικού σχεδίου
Το κόστος των έργων που προβλέπονται στο στρατηγικό σχέδιο υποδομών - μεταφορών Θεσσαλονίκης 2010-2020 προϋπολογίζεται με 8,4 δισ. ευρώ, όπως εκτίμησε ο γενικός γραμματέας Συγχρηματοδοτούμενων Έργων Σέργιος Λαμπρόπουλος. Το 1 δισ. αναφέρεται σε απαλλοτριώσεις, τα 200 εκατ. ευρώ σε μελέτες, το 1,85 δισ. στα έργα εξωτερικής περιφερειακής, το 1,35 δισ. στα έργα της εσωτερικής περιφερειακής, τα 900 εκατ. στις συνδέσεις των δύο περιφερειακών, τα 550 εκατ. ευρώ στις συνδέσεις με τα εθνικά δίκτυα, τα 3,4 δισ. στα έργα μέσων σταθερής τροχιάς και τα 150 εκατ. ευρώ στα πάρκιγκ και τα συγκοινωνιακά έργα. Στον εκτιμώμενο προϋπολογισμό δεν υπολογίστηκε ο ΦΠΑ. Σύμφωνα με το σχέδιο, τα 2,4 δισ. ευρώ είναι δεσμευμένα στα έργα που υλοποιούνται ή είναι ώριμα να ξεκινήσει η κατασκευή τους. Επομένως αναζητούνται 6 δισ. ευρώ για την επόμενη δεκαετία. Τα χρήματα αυτά εκτιμάται ότι θα βρεθούν μέσω δανειοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, νέους κοινοτικούς πόρους και ΣΔΙΤ.
Τραμ εάν το μετρό δεν επεκταθεί
Το προκαταρκτικό στρατηγικό σχέδιο που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση αναλύεται σε τρεις πυλώνες -οδικές υποδομές, συγκοινωνίες, θέσεις στάθμευσης- ως εξής:
1. Οδικές υποδομές
Το στρατηγικό οδικό δίκτυο απαρτίζεται από τον εσωτερικό δακτύλιο, τον εξωτερικό δακτύλιο, τους συνδετήριους κλάδους μεταξύ των δακτυλίων, τα τμήματα των κύριων εθνικών οδικών αξόνων (ΠΑΘΕ, Εγνατία οδός) που διέρχονται από την περιοχή του σχεδίου, το δίκτυο αυτοκινητόδρομων που συνδέει τη Θεσσαλονίκη με τις πρωτεύουσες των νομών της Κεντρικής Μακεδονίας, το λοιπό οδικό δίκτυο.
Εσωτερικός δακτύλιος: Αποτελείται από την υπάρχουσα εσωτερική περιφερειακή οδό, από τον κόμβο Κ16 (Καλοχώρι) μέχρι τον κόμβο του Φοίνικα, και συνεχίζει μέχρι τη Νέα Κρήνη. Η επιτροπή προτείνει ο δακτύλιος να κλείσει με τη “νοτιοδυτική παράκαμψη του κέντρου” από τη Νέα Κρήνη μέχρι τη δυτική είσοδο, δηλαδή ενδεχομένως με μια υποθαλάσσια αρτηρία. Η επιτροπή όμως προτείνει να γίνει πρώτα ένας δρόμος παράκαμψης της παραλίας από τη δυτική είσοδο μέχρι την περιοχή της οδού Καυταντζόγλου, όπου θα συνδεθεί με την περιφερειακή οδό μέσω Κατσιμίδη. Έτσι θα δοθεί η δυνατότητα αποσυμφόρησης της λεωφόρου Νίκης και της πεζοδρόμησής της. Η παράκαμψη αυτή μπορεί να γίνει με υποθαλάσσια αρτηρία και μάλιστα με δυνατότητα επέκτασης μέχρι την Καλαμαριά, μέσω των οδών Πόντου και Γκόνου. Εξωτερικός δακτύλιος: Ο εξωτερικός δακτύλιος περιλαμβάνει την εξωτερική περιφερειακή οδό που είναι σε νέα χάραξη από το ΤΙΤΑΝ, πίσω από τον ορεινό όγκο Χορτιάτη προς το Τριάδι και ανατολικά μέχρι το Σχολάρι. Από εκεί συνεχίζει με τον δρόμο Σχολάρι - Τρίλοφος - Μηχανιώνα - Αγγελοχώρι και συνδέεται με τη Ζεύξη του Θερμαϊκού. Η Ζεύξη καταλήγει στην απέναντι πλευρά του Θερμαϊκού και συνδέεται με την ε.ο. Θεσσαλονίκης - Κατερίνης στο ύψος του Αξιού. Από τον κόμβο του Αξιού συνδέεται με την περιφερειακή οδό και φθάνει μέχρι το ΤΙΤΑΝ.
2. Ακτινικές συνδέσεις
Η εσωτερική και εξωτερική περιφερειακή θα συνδεθούν μεταξύ τους καθώς και με τους άξονες των εθνικών οδών με επτά ακτινωτές συνδέσεις:
1. Κόμβος Κ1 με Κόμβο 16 (δυτική Θεσσαλονίκη), 2. Οδός Πόντου από κόμβο εσωτερικής έως κόμβο εξωτερικής περιφερειακής, 3. Οδός Λαγκαδά από κόμβο εσωτερικής έως κόμβο εξωτερικής περιφερειακής, 4. Σύνδεση εξωτερικής περιφερειακής στο ύψος των Πεύκων έως τον κόμβο της εσωτερικής περιφερειακής στα Κωνσταντινουπολίτικα. Η χάραξη θα γίνει με τούνελ κάτω από το Σέιχ Σου, 5. Από Κ11 εσωτερικής μέχρι κόμβο Τριαδίου εξωτερικής περιφερειακής. Πρόκειται για την οδό Θέρμης - Γαλάτιστας, 6. Από Κ12 εσωτερικής περιφερειακής έως τον κόμβο Ραιδεστού της εξωτερικής περιφερειακής, 7. Σύνδεση αεροδρομίου με εξωτερική περιφερειακή.
3. Δημόσιες συγκοινωνίες
Για το σύστημα δημοσίων συγκοινωνιών προβλέπεται ένα δίκτυο υποδομών που αποτελείται από μέσα σταθερής τροχιάς (μετρό, προαστιακός, τραμ), λεωφορειακές γραμμές κατάλληλα διαρθρωμένες γύρω από αυτά ή και αυτοδύναμες, άλλες γραμμές μαζικής μεταφοράς εφόσον κριθούν αναγκαίες και βιώσιμες, π.χ. θαλάσσια συγκοινωνία.
Σε σχέση με τα μέσα σε σταθερή τροχιά προτείνονται:
- Επεκτάσεις μετρό
Επέκταση της υπό κατασκευής γραμμής μετρό στο ανατολικό άκρο της προς Καλαμαριά και κατασκευή αμαξοστασίου στην περιοχή της Μίκρας. Επίσης προτείνεται να μελετηθούν ώστε να είναι ώριμες σχεδιαστικά και μελετητικά οι επεκτάσεις της κεντρικής γραμμής του μετρό α) επέκταση ανατολικά μέχρι το αεροδρόμιο “Μακεδονία”, με ένα ελαφρύ μέσο, με ενδεχόμενη μελλοντική κατάληξη στον δήμο Θερμαϊκού, β) επέκταση δυτικά κατά μήκος του άξονα της οδού Λαγκαδά προς Σταυρούπολη και Ευκαρπία μέχρι το νοσοκομείο Παπαγεωργίου, γ) επέκταση προς την περιοχή των δήμων Αμπελοκήπων και Ευόσμου, δ) δημιουργία δεύτερου κλάδου της βασικής γραμμής προς ανατολάς μέσα από την Τούμπα και Χαριλάου, προς την Πυλαία.
- Τερματικοί σταθμοί
Οι τερματικοί σταθμοί θα έχουν τη μορφή ολοκληρωμένων συγκοινωνιακών κέντρων, όπου θα επιτυγχάνεται η εύκολη μετεπιβίβαση από μέσο σε μέσο, στα σημεία:
Α) στο Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό, β) στην περιοχή της Μίκρας σε συνδυασμό με την επέκταση της γραμμής του μετρό προς το αεροδρόμιο, γ) στην περιοχή του στρατοπέδου Καρατάσου - νοσοκομείου Παπαγεωργίου.
- Προαστιακός σιδηρόδρομος
Προτείνεται η σύνδεση της περιοχής Σίνδου (ΤΕΙ, ΔΕΘ) με το κέντρο μέσω της υπάρχουσας χάραξης της γραμμής του ΟΣΕ, με προαστιακό ή, αν υπάρχει δυνατότητα, με τέταρτο κλάδο του μετρό.
- Τραμ
Μελέτη των δύο συνδετήριων γραμμών τραμ που πρότεινε η γενική κυκλοφοριακή μελέτη Θεσσαλονίκης το 2000, για τη δυτική Θεσσαλονίκη και για την ανατολική, εφόσον δεν γίνει επέκταση της σημερινής γραμμής του μετρό από το Παπάφειο προς Τούμπα και Χαριλάου.
- Δίκτυο λεωφορειολωρίδων
Το υπόλοιπο σύστημα μαζικών δημοσίων συγκοινωνιών θα πρέπει να καλυφθεί από λεωφορειακές γραμμές κατάλληλα αρθρωμένες, ώστε να συμπληρώνουν και να τροφοδοτούν τα μέσα σταθερής τροχιάς. Η δημιουργία εκτεταμένου και αυστηρά αστυνομευόμενου δικτύου λεωφορειολωρίδων θεωρείται από την επιτροπή πραγματογνωμόνων πρωταρχικής σημασίας για την πληρότητα του συστήματος δημοσίων συγκοινωνιών.
4. Χώροι στάθμευσης
Η επιτροπή πραγματογνωμόνων προτείνει την κατά προτεραιότητα προώθηση των εξής χώρων στάθμευσης: Υπόγειος χώρος της οδού Ανθέων, 2. Περιοχή στρατοπέδου Καρατάσου - νοσοκομείου Παπαγεωργίου, σε συνδυασμό με τον τερματικό σταθμό γραμμής μετρό και λεωφορείων, 3. Χώρος στρατοπέδου Παύλου Μελά, 4. Χώρος περιοχής Λαχανόκηπων μεταξύ οδού Γιαννιτσών και οδού 26ης Οκτωβρίου, 5. Πλατεία Χημείου ΑΠΘ, 6. Περιοχή Μ. Ψελλού, στη Νέα Ελβετία, κοντά στο σταθμό του μετρό, 7. Θέατρο Γης, σε συνδυασμό με επέκταση γραμμών ΟΑΣΘ ή ειδικά λεωφορεία, 8. Περιοχή Μίκρας. “Απαραίτητο συμπλήρωμα των υποδομών στάθμευσης είναι η άμεση ολοκλήρωση υλοποίηση ενός ενιαίου σχεδίου στάθμευσης για όλο τον δήμο Θεσσαλονίκης ή τουλάχιστον την κεντρική του περιοχή και η δημιουργία ενός σύγχρονου και αποδοτικού συστήματος παρακολούθησης και επιβολής απαγορεύσεων στάθμευσης στο πλευρό του δρόμου”, ανέφερε ο καθηγητής Νίκος Γιαννόπουλος.
ΝΔ: Πλούσια τα λόγια, φτωχά τα έργα
“Στην πιο ‘μελετημένη’ πόλη της Ελλάδας, τη Θεσσαλονίκη, και λίγες μέρες πριν από την έλευση του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ, το ΠΑΣΟΚ επιλέγει την παλιά καλή συνταγή: εξαγγελίες, σχεδιασμοί επί χάρτου και γενικολογίες ώστε να καλυφθεί η αδυναμία παραγωγής απτών έργων”, δήλωσε ο τομεάρχης μεταφορών της ΝΔ Σταύρος Καλαφάτης, βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης, σχετικά με την παρουσίαση του σχεδίου του υπουργείου Υποδομών. Σε ανακοίνωσή του ο κ. Καλαφάτης υπογραμμίζει ότι “τα όσα ειπώθηκαν από την ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων για στρατηγικό σχέδιο, για μελλοντική υλοποίηση νέου συναινετικού σχεδίου αναφοράς έργων, για ένα ενιαίο προκαταρκτικό στρατηγικό σχέδιο, για τη σύνδεση με τη μελέτη στρατηγικού σχεδιασμού το 2000, γεμίζουν απογοήτευση τους Θεσσαλονικείς. Τους Θεσσαλονικείς που αυτό το οποίο περίμεναν ήταν: Α. Συγκεκριμένη ενημέρωση για ολοκλήρωση έργων που είχαν δρομολογηθεί ή είχαν ξεκινήσει και πάγωσαν τον Οκτώβριο του 2009. Β. Ξεκάθαρες δεσμεύσεις για έργα και όχι ανακοινώσεις σχεδιασμών και μελετών. Γ. Στην έννοια της συναίνεσης στην οποία γίνεται έντονη αναφορά να περιλαμβάνονται οι εκπρόσωποι των τοπικών κοινωνιών (π.χ. δήμοι) και όχι μόνο οι οργανισμοί που υπάγονται στα συναρμόδια υπουργεία Δ. Εκτός από προτάσεις και παρουσιάσεις το υπουργείο να συμπεριλαμβάνει και έναν απολογισμό των έργων για τον χρόνο που πέρασε. Ε. Επαρκείς εξηγήσεις για τις καθυστερήσεις στο μετρό, το αεροδρόμιο και το εμπορευματικό κέντρο, κάτι που δεν συνέβη. Το ΠΑΣΟΚ δυστυχώς για τη Θεσσαλονίκη επαναλαμβάνει τον ‘παλιό καλό’ του εαυτό. ‘Πλούσια τα λόγια, φτωχά τα έργα’”.
