Η τοποθέτηση του κ. Νίκου Νικολόπουλου κατά την διάρκεια των εργασιών της επιτροπής ενέργειας της ΡΑΜ
Στο πλαίσιο της προώθησης της Μεσογειακής Συνεργασίας από τη Γαλλική Προεδρία, κατετέθησαν προτάσεις από τις Αντιπροσωπείες σχετικά με την Ηλιακή Ενέργεια της Μεσογείου, η οποία εντάσσεται στην γενικότερη πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κλιματική Αλλαγή, όπου σημαντική θέση κατέχει η ενεργειακή απόδοση και οι πολιτικές προώθησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.
Η ενεργειακή ζήτηση στις μεσογειακές χώρες εταίρους προβλέπεται να αυξηθεί κατά 70% την επόμενη εικοσαετία. Παρά το αξιοσημείωτο δυναμικό για ΑΠΕ στην περιοχή, εάν επικρατούσαν οι υπάρχουσες συνθήκες, η ικανοποίηση της αυξημένης ζήτησης θα βασιζόταν σε μια αύξηση 87% της παραγωγής από συμβατικά καύσιμα. Οι επιπτώσεις από ένα τέτοιο σενάριο, είναι σημαντικές και για την ενεργειακή ασφάλεια και για το περιβάλλον. Σύμφωνα και με το Ίδρυμα DESERTEC (http://www.desertec.org/) η ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου εμφανίζει ιδιαίτερα υψηλό δυναμικό για ΑΠΕ, καθώς ο βαθμός ηλιοφάνειας που υπάρχει προκρίνει την καταλληλότητά της για ηλιακές εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μεγάλης κλίμακας. Εάν αυτές συνδυαστούν και με άλλες τεχνολογίες ΑΠΕ, όπως η αιολική, μπορούν να αποτελέσουν τις μακρόχρονες λύσεις στις ενεργειακές προκλήσεις και απαιτήσεις της περιοχής.
Από τη σκοπιά της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, οι Νότιες και Ανατολικές Μεσογειακές χώρες εταίροι έχουν μεν το υψηλό δυναμικό, υστερούν όμως σε θεσμικό πλαίσιο, ώστε να ευνοήσουν εγκαταστάσεις ΑΠΕ σε μεγάλη κλίμακα και ως εκ τούτου απαιτείται η ανάπτυξη μιας κοινής αγοράς και ενός ξεκάθαρου θεσμικού πλαισίου για την αγορά της ενέργειας. Η εκμετάλλευση των τεχνολογιών ΑΠΕ, γενικά αλλά και ειδικότερα στις χώρες στόχους της περιοχής της Μεσογείου, θα βοηθήσει επιπλέον στην ανάπτυξη των οικονομιών και θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.
Το μεσογειακό σχέδιο ηλιακής ενέργειας δεν περιορίζεται σε μία τεχνολογία, όμως εστιάζει ιδιαίτερα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω τεχνολογιών ηλιακής ενέργειας (ηλιακά και φωτοβολταϊκά) και αιολικής. Το σχέδιο αυτό, προδιαγράφει ως παράμετρο επιτυχίας και την ανάπτυξη εφαρμογών για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης άρα και την εξοικονόμηση ενέργειας, ενώ λαμβάνει υπ’ όψιν και την ανάγκη-προοπτική για ανάπτυξη μικρής κλίμακας διεσπαρμένων συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και από άλλες τεχνολογίες.
Το Μεσογειακό Σχέδιο Ηλιακής Ενέργειας (Mediterranean Solar Plan – MSP) αποσκοπεί να :
• Αναπτύξει τις εφαρμογές ΑΠΕ σε κλίμακα τέτοια που θα μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην κάλυψη των αυξανόμενων ενεργειακών αναγκών των μεσογειακών χωρών εταίρων (Mediterranean Partner Countries MPC)
• Συνεισφέρει στην ανάπτυξη της Ευρωμεσογειακής αγοράς ‘πράσινης’ ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να ικανοποιήσει τις ανάγκες των Μεσογειακών χωρών εταίρων με ΑΠΕ (και κυρίως με ηλιακή ενέργεια) καθώς και να εξάγει μέρος της παραγόμενης ‘πράσινης’ ενέργειας για κατανάλωση σε άλλες χώρες και κυρίως στην ΕΕ.
• Ενισχύσει τη συνεργασία στον ευρωμεσογειακό χώρο και να βελτιώσει την ασφάλεια εφοδιασμού για όλες τις εμπλεκόμενες χώρες.
Προτεραιότητες MSP:
• Υποστήριξη της σύγκλισης των ενεργειακών αγορών της Ευρωμεσογείου με ιδιαίτερη έμφαση στην καλύτερη εναρμόνιση του ενεργειακού θεσμικού πλαισίου.
• Διαχείριση της ενεργειακής ζήτησης και επίτευξη εξοικονόμησης ενέργειας
• Μεταφορά τεχνολογίας & τεχνογνωσίας
• Ανάπτυξη των υποδομών και ενίσχυση των ηλεκτρικών δικτύων
Η εφαρμογή του Μεσογειακού Σχεδίου Ηλιακής Ενέργειας έως το 2020 απαιτεί την ύπαρξη συγκεκριμένων συνθηκών και θεσμικού πλαισίου στις χώρες εταίρους. Αυτές αφορούν το νομοθετικό πλαίσιο, επαρκείς χρηματοδοτικούς μηχανισμούς, μεταφορά τεχνολογίας και ανάπτυξη βιομηχανικού δυναμικού και υποδομών σε τοπικό επίπεδο. Το τελευταίο συνδέεται με την υιοθέτηση της Οδηγίας 2009/28/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου της 23ης Απριλίου 2009 σχετικά με την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές , η οποία παρέχει την ευκαιρία για περαιτέρω ανάπτυξη των εισαγωγών ‘πράσινης’ ηλεκτρικής ενέργειας από τρίτες χώρες προς την ΕΕ. Ειδικότερα, το άρθρο 9 της οδηγίας των ΑΠΕ «Κοινά έργα μεταξύ κρατών μελών και τρίτων χωρών», περιγράφει το σύστημα για την υλοποίηση κοινών έργων για την παραγωγή ηλεκτρική ενέργειας από ΑΠΕ. Βεβαίως, μια μεγάλη αύξηση των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας απαιτεί και τη σημαντική αύξηση του δυναμικού του δικτύου μεταφοράς, άρα προϋποθέτει και ανάπτυξη των κατάλληλων ηλεκτρικών δικτύων και διασυνδέσεων μεταξύ των Νότιων και Ανατολικών Μεσογειακών κρατών με τα Βόρεια Μεσογειακά κράτη (Mediterranean Ring Project ) .
Η υλοποίηση του Μεσογειακού σχεδίου ηλιακής ενέργειας έχει ποικίλα οφέλη για τις Μεσογειακές χώρες εταίρους. Σε μια περιοχή με κοινά κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά δίνεται η δυνατότητα ανάπτυξης ενός προγράμματος κοινού ενδιαφέροντος και αυξημένης συνεργασίας. Επίσης, οι ΑΠΕ δίνουν τη δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή όπου είναι απαραίτητη (π.χ. υψηλές ανάγκες σε ψύξη), αλλά και ανάπτυξης και άλλων εφαρμογών με κοινωνικά οφέλη (π.χ. αφαλάτωση νερού από ΑΠΕ). Η μεταφορά τεχνολογίας θα ενισχύσει θετικά την τουριστική βιομηχανία και τη βιομηχανία ηλιακών συστημάτων σε τοπικό επίπεδο, ενώ θα ευαισθητοποιήσει και τον τοπικό πληθυσμό σχετικά με τις καθαρές τεχνολογίες και την περιβαλλοντική προστασία.
