Δήλωση του υπεύθυνου Τομέα Πολιτικής Ευθύνης Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Β’ Αθηνών, κ. Κωστή Χατζηδάκη.
Η χώρα βρίσκεται αναμφισβήτητα στην κρισιμότερη
οικονομική συγκυρία της μεταπολιτευτικής περιόδου. Η έλλειψη ρευστότητας στην
αγορά οδηγεί όλο και περισσότερες επιχειρήσεις στο κλείσιμο, η ύφεση συνεχίζεται
για πέμπτη συνεχή χρονιά και η ανεργία έχει εκτοξευθεί πάνω από 18%.
Το ΕΣΠΑ αποτελεί το βασικό χρηματοδοτικό εργαλείο που έχει το Δημόσιο
προκειμένου να συμβάλλει στην έξοδο της χώρας από αυτή τη δύσκολη
κατάσταση.
Παρόλα αυτά η πραγματική εικόνα αξιοποίησης του ΕΣΠΑ είναι μάλλον
απογοητευτική. Σε σημείο, μάλιστα, που ολόκληρη η Ευρώπη συζητάει για τις
καθυστερήσεις της Ελλάδας στην απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων και
χρειάστηκε να έρθει ειδική ομάδα κρούσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την
απεμπλοκή των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα έχει μείνει πίσω σε σχέση με τον κοινοτικό μέσο όρο,
αφού τον Σεπτέμβριο του 2009 ήταν στην 5η θέση, ενώ σήμερα
βρίσκεται στην 19η θέση μεταξύ των 27 κρατών μελών της ΕΕ,
και μάλιστα, αρκετά πιο πίσω από χώρες, όπως η Ιρλανδία και η Πορτογαλία.
Πίνακας Ευρωπαϊκής Επιτροπής
για ποσοστά απορρόφησης ΕΣΠΑ
| Θέση | Κράτος- Μέλος | Σύνολο σε Μ€ | Πληρωμές σε Μ€
(24-11-2011) |
Ποσοστό απορρόφησης*
(24-11-2011) |
| 1 | Λιθουανία | 6.775,49 | 3.225,14 | 47,60 |
| 2 | Ιρλανδία | 750,72 | 355,27 | 47,32 |
| 3 | Εσθονία | 3.403,46 | 1.373,13 | 40,35 |
| 4 | Γερμανία | 25.488,62 | 9.944,64 | 39,02 |
| 5 | Φινλανδία | 1.595,97 | 619,77 | 38,83 |
| 6 | Σουηδία | 1.626,09 | 629,73 | 38,73 |
| 7 | Λουξεμβούργο | 50,49 | 19,31 | 38,25 |
| 8 | Κύπρος | 612,43 | 228,96 | 37,39 |
| 9 | Σλοβενία | 4.101,05 | 1.517,60 | 37,01 |
| 10 | Αυστρία | 1.204,48 | 444,11 | 36,87 |
| 11 | Ην. Βασίλειο | 9.890,94 | 3.602,54 | 36,42 |
| 12 | Πορτογαλία | 21.411,56 | 7.683,45 | 35,88 |
| 13 | Λετονία | 4.498,00 | 1.608,50 | 35,76 |
| 14 | Ισπανία | 34.657,73 | 12.276,41 | 35,42 |
| 15 | Πολωνία | 65.221,85 | 22.939,41 | 35,17 |
| 16 | Ουγγαρία | 24.921,15 | 8.087,38 | 32,45 |
| 17 | Δανία | 509,58 | 163,24 | 32,03 |
| 18 | Γαλλία | 13.449,22 | 4.264,81 | 31,71 |
| 19 | Ελλάδα | 20.210,26 | 6.404,68 | 31,69 |
| 20 | Ολλανδία | 1.660,00 | 526,00 | 31,69 |
| 21 | Βέλγιο | 2.063,50 | 622,39 | 30,16 |
| 22 | Σλοβακία | 11.498,33 | 2.988,10 | 25,99 |
| 23 | Μάλτα | 840,12 | 210,58 | 25,06 |
| 24 | Τσεχία | 26.249,70 | 6.379,59 | 24,30 |
| 25 | Βουλγαρία | 6.673,63 | 1.300,98 | 19,49 |
| 26 | Ιταλία | 27.965,32 | 5.445,46 | 19,47 |
| 27 | Ρουμανία | 19.213,04 | 2.821,39 | 14,68 |
| * στο ποσοστό πληρωμών περιλαμβάνονται και οι προκαταβολές 7% που ορίζει ο Κανονισμός της ΕΕ για τα Διαρθρωτικά Ταμεία | ||||
Τεχνητή αύξηση απορρόφησης του ΕΣΠΑ κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες μέσω
Ταμείων Χαρτοφυλακίου
Η συνολική εικόνα γίνεται ακόμα πιο αρνητική εάν συνυπολογιστεί ότι η
λογιστική απορρόφηση κοινοτικών κονδυλίων ανεβάζει τεχνητά την ήδη χαμηλή
απορροφητικότητα του ΕΣΠΑ κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες. Πώς; Με το
“παρκάρισμα” κονδυλίων σε Ταμεία Χαρτοφυλακίου, όπως το Ταμείο
Επιχειρηματικότητας, το “Εξοικονομώ κατ’ Οίκον”, το JEREMIE και το ΕΝΑΛΙΟ. Τα
κονδύλια αυτά καταγράφονται αμέσως ως απορροφηθέντα, αλλά μόνο ένα πολύ μικρό
ποσοστό έχει διοχετευθεί στην πραγματική οικονομία.
Συγκεκριμένα, τα Ταμεία Επιχειρηματικότητας, “Εξοικονομώ κατ’ Οίκον”, JEREMIE
και ΕΝΑΛΙΟ, έχουν απορροφήσει λογιστικά 1.141 εκ. ευρώ. Από
αυτά, μέχρι σήμερα, λιγότερα από 20 εκ. έχουν διοχετευθεί στην αγορά. Έτσι,
στους πίνακες απορρόφησης του υπουργείου Ανάπτυξης, λόγω των Ταμείων
Χαρτοφυλακίου, οι πραγματοποιηθείσες δαπάνες εμφανίζονται αυξημένες κατά
19,5%.
Αναλυτικότερα, είναι ξεκάθαρο ότι δεν έχει φτάσει ακόμα στην αγορά ούτε 1
ευρώ από τα 460 εκατομμύρια που διαθέτει το Ταμείο
Επιχειρηματικότητας, ενώ μόλις 5 εκ. ευρώ έχουν δοθεί στους πολίτες ως
προκαταβολές δανείων για το Πρόγραμμα “Εξοικονόμηση κατ’
Οίκον”, που χρηματοδοτείται από το αντίστοιχο Ταμείο Χαρτοφυλακίου.
Όσον αφορά δε στα προγράμματα του JEREMIE μόνο ένα προϊόν έχει
αρχίσει να διοχετεύεται στην αγορά, από το οποίο έχουν εγκριθεί δάνεια ύψους
13,1 εκ. ευρώ.
Η ίδια λογική “παρκαρίσματος” ακολουθείται και στα κονδύλια του Ευρωπαϊκού
Ταμείου Αλιείας. Στην απορρόφηση των κονδυλίων υπολογίζονται και τα 35 εκ. ευρώ
του Ταμείου Χαρτοφυλακίου «ΕΝΑΛΙΟ». Οι δράσεις, όμως, που θα
χρηματοδοτηθούν τελικά από αυτό δεν έχουν ακόμα υλοποιηθεί.
| Ταμείο Χαρτοφυλακίου | Ποσά που έχουν απορροφηθεί λογιστικά σε M€ | Ποσά που έχουν διοχετευθεί στην αγορά σε M€ |
| Ταμείο Επιχειρηματικότητας | 460 | 0 |
| Εξοικονομώ κατ’ Οίκον | 396 | 5 (προκαταβολές δανείων) |
| JEREMIE
|
250 | 13,1 (εγκρίσεις δανείων) |
| ΕΝΑΛΙΟ
|
35 | 0 |
Απόκλιση από τους στόχους του Μνημονίου για το Α΄ Εξάμηνο του
2011
Σύμφωνα με το Μνημόνιο, ο στόχος για την απορρόφηση του ΕΣΠΑ το Α΄ εξάμηνο
του 2011 ήταν 1.105 εκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η απορρόφηση τον Ιούνιο του 2011 ήταν μικρότερη
από το στόχο κατά 478 εκατομμύρια ευρώ.
Αν τελικά επιτευχθεί ο συνολικός στόχος των 3.350 εκατομμυρίων ευρώ για το
2011 , αυτό θα οφείλεται σε μεγάλο βαθμό, όπως επισημαίνει και η ΕΕ στην έκθεσή
της (5η Αναθεώρηση του Μνημονίου), στην αύξηση του ποσοστού
συγχρηματοδότησης από την ΕΕ στο 85% αναδρομικά από το 2007. Ποσοστό που
αναμένεται να αυξηθεί στο 95%.
Ουραγοί στα Προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού
Ταμείου
Ως προς τα κονδύλια του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ) η πορεία τη χώρας
είναι ακόμη χειρότερη. Η Ελλάδα βρίσκεται πέμπτη από το τέλος στην απορρόφηση
των κονδυλίων του ΕΚΤ και συγκεκριμένα στην 23η θέση
μεταξύ των κρατών- μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τελευταία ανάμεσα στα κράτη της
Ευρωζώνης.
Πίνακας Ευρωπαϊκής Επιτροπής
για ποσοστά απορρόφησης κονδυλίων από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό
Ταμείο
| Θέση | Κράτος μέλος | Σύνολο | Πληρωμές σε Μ€ (24-11-2011) | Ποσοστό απορρόφησης* (24-11-2011) |
| 1 | Λετονία | 550,65 | 350,10 | 63,58 |
| 2 | Ιρλανδία | 375,36 | 226,82 | 60,43 |
| 3 | Πορτογαλία | 6.512,39 | 3.378,82 | 51,88 |
| 4 | Εσθονία | 391,52 | 182,21 | 46,54 |
| 5 | Λιθουανία | 1.028,31 | 460,76 | 44,81 |
| 6 | Πολωνία | 9.707,18 | 3.962,67 | 40,82 |
| 7 | Αυστρία | 524,41 | 208,92 | 39,84 |
| 8 | Ην. Βασίλειο | 4.474,92 | 1.782,30 | 39,83 |
| 9 | Φινλανδία | 618,56 | 246,33 | 39,82 |
| 10 | Γερμανία | 9.380,65 | 3.593,33 | 38,31 |
| 11 | Ισπανία | 8.057,33 | 2.863,69 | 35,54 |
| 12 | Λουξεμβούργο | 25,24 | 8,88 | 35,19 |
| 13 | Σουηδία | 691,55 | 241,92 | 34,98 |
| 14 | Σλοβενία | 755,70 | 246,67 | 32,64 |
| 15 | Κύπρος | 119,77 | 37,12 | 30,99 |
| 16 | Γαλλία | 5.394,55 | 1.584,57 | 29,37 |
| 17 | Βέλγιο | 1.073,22 | 310,44 | 28,93 |
| 18 | Δανία | 254,79 | 73,68 | 28,92 |
| 19 | Ουγγαρία | 3.629,09 | 1.001,29 | 27,59 |
| 20 | Ολλανδία | 830,00 | 226,40 | 27,28 |
| 21 | Ιταλία | 6.938,01 | 1.721,28 | 24,81 |
| 22 | Σλοβακία | 1.499,60 | 349,49 | 23,31 |
| 23 | Ελλάδα | 4.363,80 | 965,01 | 22,11 |
| 24 | Τσεχία | 3.774,52 | 805,91 | 21,35 |
| 25 | Μάλτα | 112,00 | 21,81 | 19,47 |
| 26 | Βουλγαρία | 1.185,46 | 217,00 | 18,31 |
| 27 | Ρουμανία | 3.684,15 | 591,70 | 16,06 |
| * στο ποσοστό πληρωμών περιλαμβάνονται και οι προκαταβολές 7% που ορίζει ο Κανονισμός της ΕΕ για τα Διαρθρωτικά Ταμεία | ||||
Το ΕΚΤ είναι αφοσιωμένο στην προώθηση της απασχόλησης στην Ε.Ε. Βοηθά τα
κράτη μέλη να εξοπλίσουν καλύτερα το εργατικό δυναμικό και τις εταιρίες της
Ευρώπης, προκειμένου να αντιμετωπίσουν νέες, παγκόσμιες προκλήσεις. Αποτελεί
βασικό στοιχείο της στρατηγικής της Ε.Ε. για το 2020, η οποία έχει στόχο τη
βελτίωση της ζωής των πολιτών της Ε.Ε., παρέχοντάς τους καλύτερες δεξιότητες και
καλύτερες εργασιακές προοπτικές.
Στην Ελλάδα της κρίσης, όπου η ανεργία έχει εκτιναχθεί πάνω από το 18%, η
άμεση αξιοποίηση των πόρων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου είναι περισσότερο
από αναγκαία.
Στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ υλοποιούνται 4 Επιχειρησιακά προγράμματα με τη
συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου. Και τα 4 αυτά Επιχειρησιακά
Προγράμματα βρίσκονται πολύ χαμηλά στον πίνακα με τις απορροφήσεις του ΕΣΠΑ.
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα
| <><>
Ποσοστό Πραγματοποιηθεισών
Δαπανών*
|
| Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού | 21,77% |
| Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση | 21,39% |
| Διοικητική Μεταρρύθμιση
|
9,71% |
| Εθνικό Αποθεματικό Απροβλέπτων | 0,56% |
| *Στοιχεία ΟΠΣ 30-11-2011, www.espa.gr | |
Χαμηλή αποτελεσματικότητα ακόμα και σε τομείς
«προτεραιότητας»
Τρεις βασικοί τομείς προτεραιότητας για την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ τα δύο τελευταία
χρόνια, δηλαδή το Περιβάλλον, η Ψηφιακή Σύγκλιση και η Διοικητική Μεταρρύθμιση,
αντιστοιχούν στα Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ με τη χαμηλότερη
απορρόφηση.
| Επιχειρησιακό Πρόγραμμα | Ποσοστό Πραγματοποιηθεισών Δαπανών* |
| Ψηφιακή Σύγκλιση | 18,25% |
| Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη | 18,14% |
| Διοικητική Μεταρρύθμιση
|
9,71% |
| *Στοιχεία ΟΠΣ 30-11-2011, www.espa.gr | |
Απόσταση λόγων και έργων
Αναθεώρηση του ΕΣΠΑ
Οι προεκλογικές υποσχέσεις για αναθεώρηση του ΕΣΠΑ δεν υλοποιήθηκαν τα δύο
χρόνια διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ. Σήμερα, που οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες είναι
πολύ διαφορετικές από αυτές που επικρατούσαν το 2005-2006 – τότε δηλαδή που
σχεδιάστηκε το ΕΣΠΑ- η ανάγκη για αναθεώρηση είναι περισσότερο από
επιτακτική.
Διαχειριστική Σύγχυση
Σε πρώτη φάση η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προχώρησε στην υιοθέτηση του Ν. 3840/2010
με τον οποίο πανηγύριζε ότι έλυσε όλα τα διαδικαστικά θέματα του ΕΣΠΑ. Στη
συνέχεια ο σημερινός υπουργός Ανάπτυξης ισχυρίστηκε ότι είναι αναγκαία η
απλοποίηση του ΕΣΠΑ, κάνοντας επανειλημμένως εξαγγελίες γι αυτό. Παρόλα αυτά,
επειδή το ΕΣΠΑ είχε κολλήσει, οι Βρυξέλλες θεώρησαν τελικά επιβεβλημένη την
τεχνική συνδρομή με κοινοτικούς εμπειρογνώμονες.
Μείωση Εθνικής Συμμετοχής
Χρειάστηκαν στην κυβέρνηση 18 ολόκληρους μήνες για να έρθει στα λόγια του
Αντώνη Σαμαρά και της Νέας Δημοκρατίας και να κάνει, λόγω της
κρίσιμης συγκυρίας, διαπραγμάτευση με την Κομισιόν για αύξηση του κοινοτικού
ποσοστού συνδρομής και μείωση της εθνικής συμμετοχής στα προγράμματα του
ΕΣΠΑ.
Μείωση του Προγράμματος Δημοσίων
Επενδύσεων
Το ΠΑΣΟΚ εξελέγη υποσχόμενο αύξηση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.
Αντίθετα το Πρόγραμμα μειώθηκε κατ’ εξακολούθηση. Μόνο στο πρώτο 11μηνο του 2011
οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων μειώθηκαν κατά 40%. Ο ίδιος ο κ.
Χρυσοχοΐδης σε τηλεοπτική του συνέντευξη (19-12 2011),
παραδέχτηκε ότι η μείωση του ΠΔΕ που λειτουργεί στην πράξη ως μαξιλαράκι για την
επίτευξη του στόχων του προϋπολογισμού ως προς τα ελλείμματα, είναι μεγάλο λάθος
και πλήττει την ανάπτυξη της χώρας. (Δήλωση που έκανε ο Ο υπεύθυνος Τομέα
Πολιτικής Ευθύνης Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας της Νέας Δημοκρατίας,
βουλευτής Β’ Αθηνών, κ. Κωστής Χατζηδάκης).
