ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ
Κάθε νέο πακέτο μέτρων αναζωπυρώνει τον ακήρυχτο πόλεμο μεταξύ των κοινωνικών τάξεων και των επαγγελματικών ομάδων. Μισθωτοί και συνταξιούχοι εναντίον ελεύθερων επαγγελματιών, δημόσιοι εναντίον ιδιωτικών υπαλλήλων και το αντίστροφο και όλοι μαζί εναντίον των φοροφυγάδων. Σε αυτόν τον πόλεμο όμως, υπάρχουν και πολλά αφανή θύματα, που ρίχνονται κι αυτά στην πυρά, εμφανιζόμενα ως «θύτες». Κλασικό παράδειγμα ο κλάδος των δικηγόρων.
Για να προλάβω τις εύλογες αντιδράσεις του αναγνώστη, δεν μου διαφεύγει πως υπάρχουν πολλοί δικηγόροι που φοροδιαφεύγουν και μάλιστα με μεγάλα ποσά. Ωστόσο, η υπαγωγή του συνόλου των δικηγόρων στην ταμπέλα «πλούσιος φοροφυγάς» δεν αποτελεί παρά δείγμα πλήρους άγνοιας για το συμβαίνει εκεί έξω.
Ακόμα και πριν από την κρίση που πάγωσε, ως γνωστόν, την ροή του χρήματος στην αγορά και γονάτισε όλα ανεξαιρέτως τα ελεύθερα επαγγέλματα, οι Δικηγόροι, παρά την φήμη που τους ακολουθεί, εργάζονταν έναντι χαμηλότατου, κατά μέσο όρο, μισθού και με ωράρια που ουδόλως αντιστοιχούν σε αυτόν. Για όσους δεν γνωρίζουν, η συντριπτική πλειονότητα των νέων δικηγόρων αμειβόταν το πολύ με 1.000 ευρώ το μήνα (μεικτά) και αναγκαζόταν, στις περισσότερες των περιπτώσεων, να δουλεύει από τις 9 το πρωί ως τις 8 το βράδυ. Καμία επαγγελματική ρύθμιση δεν τους προστάτευε από την εργοδοτική εκμετάλλευση, αφού ο ορισμός μίνιμουμ αμοιβής (πάγια αντιμισθία) είχε πρακτική εφαρμογή μόνο στις λίγες ανώνυμες και όχι στις πολυάριθμες δικηγορικές εταιρείες. Και η άσχημη αυτή κατάσταση έγινε τα τελευταία χρόνια σημαντικά χειρότερη.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, κατά το τελευταίο έτος, το 35% των εγγεγραμμένων σε αυτόν δικηγόρων δεν παραστάθηκαν κατά την συζήτηση ούτε μίας υπόθεσης, ενώ το 54% εξ αυτών δεν συνέπραξαν στην υπογραφή ούτε ενός συμβολαίου. Οι νομικές υποθέσεις συγκεντρώνονται όλο και περισσότερο σε λίγα μεγάλα δικηγορικά γραφεία και οι δικηγόροι, οι οποίοι αντιμετωπίζουν μετά τα επερχόμενα νέα φορολογικά μέτρα, ακόμα πιο κατάματα το φάσμα της πλήρους ανεργίας, δεν δικαιούνται καν επίδομα από τον ΟΑΕΔ.
Συνεπώς, όσοι προωθούν την ισοπεδωτική μεταχείριση όλων των ελεύθερων επαγγελματιών βαφτίζοντάς την ως «τιμωρία των προνομιούχων», στην πράξη τραβούν την προσοχή από τους πραγματικά φοροδιαφεύγοντες και οδηγούν χιλιάδες ημιαπασχολούμενους στον αφανισμό. Η δίκαιη λύση, που θα επιφέρει την ειρήνη ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις και ομάδες και θα άρει τις καταφανείς αδικίες, είναι αυτονόητη όσο και σύνθετη: να εξαντληθεί κάθε προσπάθεια και να παρθεί κάθε απαιτούμενο μέτρο, ακόμα και άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών, ώστε να πιαστεί, επιτέλους, η πραγματική φοροδιαφυγή και οι όντως χαμηλόμισθοι να αντιμετωπισθούν με την επιείκεια που χαρακτηρίζει ένα κράτος δικαίου.
Για να προλάβω τις εύλογες αντιδράσεις του αναγνώστη, δεν μου διαφεύγει πως υπάρχουν πολλοί δικηγόροι που φοροδιαφεύγουν και μάλιστα με μεγάλα ποσά. Ωστόσο, η υπαγωγή του συνόλου των δικηγόρων στην ταμπέλα «πλούσιος φοροφυγάς» δεν αποτελεί παρά δείγμα πλήρους άγνοιας για το συμβαίνει εκεί έξω.
Ακόμα και πριν από την κρίση που πάγωσε, ως γνωστόν, την ροή του χρήματος στην αγορά και γονάτισε όλα ανεξαιρέτως τα ελεύθερα επαγγέλματα, οι Δικηγόροι, παρά την φήμη που τους ακολουθεί, εργάζονταν έναντι χαμηλότατου, κατά μέσο όρο, μισθού και με ωράρια που ουδόλως αντιστοιχούν σε αυτόν. Για όσους δεν γνωρίζουν, η συντριπτική πλειονότητα των νέων δικηγόρων αμειβόταν το πολύ με 1.000 ευρώ το μήνα (μεικτά) και αναγκαζόταν, στις περισσότερες των περιπτώσεων, να δουλεύει από τις 9 το πρωί ως τις 8 το βράδυ. Καμία επαγγελματική ρύθμιση δεν τους προστάτευε από την εργοδοτική εκμετάλλευση, αφού ο ορισμός μίνιμουμ αμοιβής (πάγια αντιμισθία) είχε πρακτική εφαρμογή μόνο στις λίγες ανώνυμες και όχι στις πολυάριθμες δικηγορικές εταιρείες. Και η άσχημη αυτή κατάσταση έγινε τα τελευταία χρόνια σημαντικά χειρότερη.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, κατά το τελευταίο έτος, το 35% των εγγεγραμμένων σε αυτόν δικηγόρων δεν παραστάθηκαν κατά την συζήτηση ούτε μίας υπόθεσης, ενώ το 54% εξ αυτών δεν συνέπραξαν στην υπογραφή ούτε ενός συμβολαίου. Οι νομικές υποθέσεις συγκεντρώνονται όλο και περισσότερο σε λίγα μεγάλα δικηγορικά γραφεία και οι δικηγόροι, οι οποίοι αντιμετωπίζουν μετά τα επερχόμενα νέα φορολογικά μέτρα, ακόμα πιο κατάματα το φάσμα της πλήρους ανεργίας, δεν δικαιούνται καν επίδομα από τον ΟΑΕΔ.
Συνεπώς, όσοι προωθούν την ισοπεδωτική μεταχείριση όλων των ελεύθερων επαγγελματιών βαφτίζοντάς την ως «τιμωρία των προνομιούχων», στην πράξη τραβούν την προσοχή από τους πραγματικά φοροδιαφεύγοντες και οδηγούν χιλιάδες ημιαπασχολούμενους στον αφανισμό. Η δίκαιη λύση, που θα επιφέρει την ειρήνη ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις και ομάδες και θα άρει τις καταφανείς αδικίες, είναι αυτονόητη όσο και σύνθετη: να εξαντληθεί κάθε προσπάθεια και να παρθεί κάθε απαιτούμενο μέτρο, ακόμα και άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών, ώστε να πιαστεί, επιτέλους, η πραγματική φοροδιαφυγή και οι όντως χαμηλόμισθοι να αντιμετωπισθούν με την επιείκεια που χαρακτηρίζει ένα κράτος δικαίου.