Δευτέρα 2 Ιανουαρίου 2012

Από το παλαιό στο νέο

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΡΑΤΣΟΣ
Το 2012 θα είναι μία ιδιαίτερα δύσκολη χρονιά και οι εξελίξεις καθοριστικές για το μέλλον της χώρας. Γι’ αυτό απαιτείται αισιοδοξία και σκληρή προσπάθεια ώστε να μπουν οι βάσεις για τη προοδευτική μετάβαση από το παλαιό στο καινούργιο μοντέλο ανάπτυξης. Χρειάζονται όμως κάποιες προϋποθέσεις τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.
Τρεις βασικές προϋποθέσεις μακρο(μεσο)πρόθεσμου χαρακτήρα.

Προσαρμογή της Ελληνικής κοινωνίας στις απαιτήσεις της οικονομικής πραγματικότητας και έκφραση ειλικρινούς πολιτικού λόγου σε συνδυασμό με ρεαλιστικό στρατηγικό σχέδιο για δημιουργία ευρύτερης κοινωνικής συναίνεσης.
Προώθηση της πλήρους αναμόρφωσης του Ελληνικού κράτους.
Λήψη των κατάλληλων αποφάσεων στήριξης του ευρώ μέσω της στήριξης της Ευρωπαϊκής περιφέρειας. Οι ενέσεις ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα είναι θετικά μέτρα, αλλά προσωρινού χαρακτήρα.
Οι άλλες προϋποθέσεις είναι (μεσο)βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα.
Να υπάρξει θετική κατάληξη στο PSI
Να υπογραφεί η νέα σύμβαση με τους εταίρους-δανειστές μας
Να προωθηθούν οι διαρθρωτικές αλλαγές και αποκρατικοποιήσεις
Να αρχίσει να χρηματοδοτείται η πραγματική οικονομία (επανακεφαλαιοποίηση τραπεζών, ΕΣΠΑ, πληρωμή χρεών προς τους ιδιώτες)
Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης με την ουσιαστική στήριξη των εταίρων μας, μέσω επενδύσεων και όχι μόνο μέσω χρηματοδοτικής στήριξης για τη κάλυψη των ταμειακών αναγκών του κράτους.
Εάν επαληθευθούν οι προβλέψεις, τέλος του 2012 το ΑΕΠ θα βρίσκεται στα επίπεδα των 210 δις , ανάκαμψη θα υπάρξει από το 2013 και το 2021 θα κυμανθεί στο ύψος των 250 δις.
Η σύνθεση του ΑΕΠ κατά τομείς ή κλάδους (ορυχεία, ενέργεια, γεωργία, μεταποίηση, υπηρεσίες) μεταξύ 2007 και 2012 θα είναι αρκετά διαφοροποιημένη λόγω των διαφορετικών ρυθμών μείωσης τους οποίους προκαλούν οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Η συμμετοχή του εμπορίου, των κατασκευών, της βιοτεχνίας, κάποιων υπηρεσιών (υγεία, εστίαση, χρηματοπιστωτικές), θα είναι μειωμένη.
Στο τέλος της επόμενης δεκαετίας, η Ελλάδα θα πρέπει να παράγει 40 δις περισσότερα.
Η διαφοροποιημένη σύνθεση του ΑΕΠ το 2021 σε σχέση με το 2012 θα αντανακλά την αύξηση κυρίως της εγχώριας παραγωγής προïόντων αλλά και των εγχωρίως προσφερομένων υπηρεσιών. Θα σημαίνει και τη ποιοτική μετάβαση από το παλαιό μοντέλο ανάπτυξης βασισμένο στη κατανάλωση και τον εξωτερικό δανεισμό στο νέο μοντέλο βασισμένο στη παραγωγή Ελληνικής προστιθέμενης αξίας.
Το βασικό πρόβλημα της Ελληνικής οικονομίας είναι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών-κυρίως του εμπορικού ισοζυγίου- το οποίο κυμαίνεται τις τελευταίες δεκαετίες πάνω από το 10% του ΑΕΠ. Αποκορύφωμα , το 2009 όπου είχε πλησιάσει το 14,5%. Είναι ο καθρέφτης του χαμηλού επιπέδου ανταγωνιστικότητας.
Για την επίτευξη ενός ρεαλιστικού στόχου-ένα έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μικρότερο του 4% του ΑΕΠ- θα πρέπει τέλος του 2021 οι τομείς της γεωργίας, των ορυχείων, της ενέργειας, του τουρισμού, της ναυτιλίας και ορισμένων κλάδων της μεταποίησης ν’ αυξήσουν την αξία της παραγωγής των τουλάχιστον κατά 30 δις. (Τα υπόλοιπα 10 δις θα προέλθουν από τη διάχυση αυτής της αύξησης στις υπηρεσίες).
Στα πλαίσια της προσαρμογής της χώρας στα δεδομένα της παγκόσμιας οικονομίας εν μέσω κρίσης, δηλαδή στα πλαίσια της αναζήτησης της θέσης της Ελλάδας στο διεθνή καταμερισμό εργασίας και της μεγαλύτερης αυτάρκειας ,το νέο επιτελικό κράτος θα πρέπει να στοχεύσει και να ενισχύσει επιλεκτικά τους και κλάδους της Ελληνικής οικονομίας οι οποίοι προσφέρονται για ανάπτυξη. Είναι λοιπόν απαραίτητος ο στρατηγικός σχεδιασμός και η προβολή στο μέλλον του επιμερισμού των 30 δις στους προαναφερόμενους τομείς και κλάδους.
Η στήριξη των εξαγωγών και οι προσπάθειες ανασύνταξης της αγροτικής παραγωγής δεν είναι αρκετές. Δεν εντάσσονται σ’ ένα μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχέδιο και είναι αποσπασματικές ενέργειες.
Σίγουρα, θα πρέπει να ενισχυθεί με προτεραιότητα οποιαδήποτε προσπάθεια αφορά καινοτομίες ή παραγωγή προϊόντων με υψηλό τεχνολογικό περιεχόμενο. Αυτές όμως οι κατηγορίες , λόγω της και της «καθυστέρησης» της Ελληνικής οικονομίας –η οποία παράγει προϊόντα χαμηλής τεχνολογίας- δεν μπορεί παρά να έχουν πολύ περιορισμένα αποτελέσματα στην αύξηση του ΑΕΠ. Το πέρασμα σε ένα άλλο επίπεδο ανάπτυξης θα πρέπει να στηριχθεί στη δημιουργία «εξωτερικοτήτων» σε επίπεδο θεσμών και ανθρώπινου δυναμικού για την προσέλκυση και ανάπτυξη δραστηριοτήτων υψηλότερης τεχνολογίας. Προς το παρόν θα πρέπει να στηριχθεί η υπάρχουσα δυναμικότητα.
Ο στρατηγικός σχεδιασμός ο οποίος θα πρέπει να εμπνέεται από την ενίσχυση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των ενδοτομεακών και ενδοκλαδικών σχέσεων, θα βοηθήσει στη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ώστε να καταστεί δυνατή η επαρκής χρηματοδότηση της Ελληνικής οικονομίας, δηλαδή η προοπτική ανάπτυξης.
Η απλή λογική οδηγεί τη σκέψη να συμπεράνει ότι είναι απαράδεκτο , η Ελλάδα η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως Ευρωπαϊκή χώρα:
Να έχει ελλειμματικό ισοζύγιο στα αγροτικά προϊόντα της τάξεως των 4δις
Να μην μπορεί να εξασφαλίσει τις συνθήκες ώστε να φιλοξενεί σε μόνιμη βάση ένα ικανοποιητικό αριθμό συνταξιούχων, ενώ η Ισπανία μπορεί και φιλοξενεί σε μόνιμη βάση ένα εκατομμύριο Βρετανούς συνταξιούχους με σαφώς πολύ υποδεέστερα συγκριτικά πλεονεκτήματα σε μέγεθος και ποικιλότητα των φυσικών χαρισμάτων.
Να μην μπορεί να χρησιμοποιήσει την οικονομική και επισκευαστική δύναμη του εφοπλισμού –λόγω ιδεολογικών δογματισμών- ενσωματώνοντας τα πλεονεκτήματα της στη πραγματική οικονομία
Να μην μπορεί να υλοποιήσει με ικανοποιητικούς ρυθμούς την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ, όπου έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα.
Στρατηγικός σχεδιασμός, καθαρός ειλικρινής πολιτικός λόγος, συνειδητοποίηση της πραγματικότητας με το βλέμμα στραμμένο στην Ευρώπη, κατανόηση των ουσιαστικών αιτιών οι οποίες μας οδήγησαν στη «χρεοκοπία», είναι τα απαραίτητα στοιχεία τα οποία θα μεταφέρουν σοβαρότητα ,συνοχή, επαγγελματισμό στην Ελληνική κοινωνία ώστε η οικονομία να βγει από την κρίση.
Οι «κάννουλες» του απεριόριστου εξωτερικού δανεισμού έκλεισαν. Το κράτος «πατερούλης» είναι υπό πτώχευση. Οι παλαιές διέξοδοι αποτελούν οριστικά παρελθόν. Απαιτείται να χαραχθούν καινούργιοι δρόμοι επίμονα και επίπονα ώστε η Ελλάδα να βρει τη «περπατησιά» της. Ο «από μηχανής Θεός» φοράει τα ρούχα της ωριμότητας, της κατανόησης και της αποφασιστικότητας. Σίγουρα μπορούμε. Πρέπει όμως και να το θέλουμε.
Καλή χρονιά, με υγεία, δύναμη και αισιοδοξία.