Στον ιδιωτικό τομέα καταργούνται, χρόνο με το χρόνοτο 8ωρο και η 5ημερη εργασία και στη θέση τους εγκαθίσταται η ευέλικτη απασχόληση
ΤΟΥ ΗΛΙΑ Π. ΓΕΩΡΓΑΚΗ
Οι απολύσεις, οι δραματικές μειώσεις μισθών και συντάξεων ώς και 55%, οι ανατροπές σε εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα αλλά και η έκρηξη της ανεργίας οδηγούν χιλιάδες νοικοκυριά σε κοινωνική εξαθλίωση.
Ο τυφώνας των περικοπών σαρώνει τον ιδιωτικό αλλά και το δημόσιο τομέα, ο οποίος πλέον είναι αντιμέτωπος με μια πρωτόγνωρη γι' αυτόν ανατροπή: την απόλυση. Η εργασιακή εφεδρεία κάνει πρεμιέρα τις επόμενες μέρες και η συνέχεια θα είναι ακόμη πιο σκληρή, καθώς αναμένεται κατάργηση και συγχώνευση φορέων του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Επιπλέον, το 2012 έρχεται νέος γύρος μειώσεων σε μισθούς - συντάξεις αλλά και νέες ανατροπές στο ασφαλιστικό, που αναμένεται να οδηγήσουν σε συντάξεις… φιλοδωρήματα.
ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ υποστηρίζουν ότι η μόνη λύση για την ενίσχυση της απασχόλησης και της πραγματικής οικονομίας είναι η ανάπτυξη και η ενίσχυση των εισοδημάτων. Οπως, επίσης, σημειώνουν, οι εργαζόμενοι έχουν προ πολλού ξεπεράσει τα όρια αντοχής τους πληρώνοντας μονίμως το κόστος πολιτικών που εντείνουν ακόμη περισσότερο την ύφεση, τη φτώχεια και την εξαθλίωση. Κατά τον πρόεδρο της ΓΣΕΕ, Γιάννη Παναγόπουλο, εκτός από αλλαγές κυβερνήσεων και προσώπων «απαιτούνται και αλλαγές πολιτικών, οι οποίες επιβάλλεται να εφαρμοστούν άμεσα, ώστε να μην πληρώνουν μονίμως οι εργαζόμενοι τα αποτελέσματα της κρίσης και των μνημονίων», ενώ σύμφωνα με την ΑΔΕΔΥ, το νέο μισθολόγιο-βαθμολόγιο δίνει τη χαριστική βολή στα εισοδήματά των δημόσιων υπαλλήλων. Οι νέοι βασικοί μισθοί και οι αποδοχές που θεσμοθετεί έχουν ως αποτέλεσμα τη νέα μείωση των εισοδημάτων από 7% έως 55%! Η σύνδεση του μισθού με το βαθμό «σε συνδυασμό με τους φραγμούς που τίθενται στη βαθμολογική εξέλιξη, τον αυθαίρετο περιορισμό των ποσοστών στους μεγαλύτερους βαθμούς, αλλά και τον τρόπο κατάταξης, οδηγούν στην παραπέρα μισθολογική καθήλωση των υπαλλήλων. Επιπλέον, η κατάργηση όλων των γενικών και κλαδικών επιδομάτων συμπαρασύρει ακόμη και το επίδομα γάμου, με αποτέλεσμα οι συνολικές απώλειες από το νέο μισθολόγιο - φτωχολόγιο και τα προηγούμενα μέτρα της κυβέρνησης να ξεπερνούν το 55%».
Αιμορραγούν τα ταμεία
Σε μαύρο φόντο κινούνται και οι εξελίξεις γύρω από το ασφαλιστικό. Πέρα από τις περικοπές στις συντάξεις έρχονται και νέα μέτρα με δεδομένη την αιμορραγία των ασφαλιστικών ταμείων λόγω της ύφεσης. Μόνο από την ανεργία -και τη μη ασφάλιση των 800.000 ανέργων, σύμφωνα με επίσημους υπολογισμούς- τα ταμεία χάνουν περίπου 4 δισ. ευρώ, ενώ τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ κοστίζει η ανασφάλιστη εργασία 1.250.000 ατόμων. Και η συνέχεια προβλέπεται χειρότερη, καθώς ο εφιάλτης της ανεργίας γιγαντώνεται. Μάλιστα κάθε αύξησή της κατά μία ποσοστιαία μονάδα προκαλεί απώλειες 450 εκατ. στο ΙΚΑ. «Χτύπημα» στα έσοδα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης επιφέρει και η μείωση των μισθών -και άρα και των εισφορών- των εργαζομένων. Μόνο για φέτος οι απώλειες υπολογίζονται σε 700 εκατ. ευρώ με την -υποεκτιμημένη- παραδοχή περί μέσης μείωσης μισθών κατά 6%. Να σημειωθεί δε πως για κάθε μονάδα που μειώνονται οι αποδοχές προκύπτουν απώλειες περίπου 115 εκατ. κάθε χρόνο.
Οι διαπιστώσεις αλλά και οι προβλέψεις του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ είναι αποκαρδιωτικές, καθώς χρόνο με το χρόνο καταργούνται το οχτάωρο και η πενθήμερη εργασία και στη θέση τους εγκαθίσταται η ευέλικτη απασχόληση με μισθούς από 375 έως και 500 ευρώ, δηλαδή με αμοιβές κατά πολύ χαμηλότερες ακόμη και από το ελάχιστο επίπεδο των 751 ευρώ το μήνα, μικτά, της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ). Οι εργασιακές σχέσεις είναι σε πλήρη απορρύθμιση, αφού πλέον οι ελαστικές μορφές απασχόλησης αποτελούν τον κανόνα στην αγορά εργασίας επιφέροντας μείωση των αμοιβών στον ιδιωτικό τομέα από 50% έως 80%. Επιπλέον, τους τελευταίους μήνες έχει παγιωθεί το φαινόμενο οι άνεργοι να είναι περισσότεροι από τους εργαζομένους (σ.σ. σήμερα 4,1 εκατ. άνθρωποι εργάζονται, ενώ 4,5 εκατ. δεν εργάζονται συμπεριλαμβανομένων και των συνταξιούχων) με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα οικογενειακά εισοδήματα. Σημειώνεται ότι το επίδομα ανεργίας παίρνουν μόνον 300.000 άτομα -επί συνόλου 1 εκατ. ανέργων- για 12 μήνες, ενώ άνεργος είναι ο ένας στους δύο νέους.
Ο επιστημονικός διευθυντής του ΙΝΕ, Σάββας Ρομπόλης, διατύπωσε πρόσφατα την εκτίμηση ότι η ένταση της ύφεσης το 2012 θα αυξήσει την πραγματική ανεργία στο 26% και τη στατιστική ανεργία στο 21% (1.050.000 άτομα), περιορίζοντας τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων κατά 6,5 δισ. ευρώ (έναντι 5 δισ. ευρώ φέτος). Σύμφωνα με τον κ. Ρομπόλη, η εξέλιξη αυτή, σε συνδυασμό με την αύξηση των συνταξιοδοτήσεων και την εντολή της τρόικας για μείωση των κοινωνικών δαπανών, θα οδηγήσει σε νέες ανατροπές στο ασφαλιστικό, οι οποίες, άλλωστε, σύμφωνα με το μνημόνιο, θα γίνονται «αυτόματα» έως το 2060.
Περιμένοντας την 6η δόση
Μέσα σε αυτό το κλίμα η μοναδική τονωτική ένεση για τα ασφαλιστικά ταμεία μπορεί να προέλθει μόνο από τον κρατικό προϋπολογισμό που -με νόμο- συμμετέχει σε ποσοστό 40% στη χρηματοδότησή τους. Βέβαια για να μπορέσει το Δημόσιο να ανταποκριθεί στη συγκεκριμένη υποχρέωση και να διασφαλιστούν οι πληρωμές των συντάξεων μετά το Δεκέμβριο, θα πρέπει προηγουμένως να καταβληθεί η 6η δόση των 8 δισ. ευρώ που προβλέπεται από το πρώτο μνημόνιο αλλά και να υπογραφεί η νέα δανειακή σύμβαση με την τρόικα. Επίσης, πρέπει να ψηφιστεί το σχέδιο αναπλήρωσης των απωλειών (περί τα 11 - 12 δισ. ευρώ) που θα έχουν τα ταμεία από το «κούρεμα» των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου.
Ομως, ο δρόμος μέχρι την ψήφιση της νέας δανειακής σύμβασης με την τρόικα θα έχει πολλά «αγκάθια» για τους εργαζομένους. Το υπουργείο Εργασίας πρέπει να κλείσει άμεσα εκκρεμότητες για τις οποίες έχει δεσμευτεί αρχής γενομένης από τη νέα λίστα των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων, η οποία θα εφαρμοστεί αναδρομικά από 1/11/2011 επιφέροντας ανατροπές -τόσο στα μισθολογικά όσο και στα ασφαλιστικά δικαιώματα- για χιλιάδες εργαζομένους. Από το νέο μέτρο δε θίγονται όσοι απασχολούνται σε επαγγέλματα που θα εξαιρεθούν -και θα εξακολουθήσουν να υπάγονται στα ΒΑΕ- εφόσον συμπληρώνουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης μέχρι τις 31/12/2015. Δηλαδή, δε θίγονται όσοι έχουν συμπληρώσει 4.500 ένσημα, εκ των οποίων τα 3.600 στα ΒΑΕ.
Παράλληλα, πρέπει να επιταχυνθούν όλες οι παρεμβάσεις οι οποίες έχουν στόχο, μεταξύ άλλων, τον περιορισμό των δαπανών για την Υγεία αλλά και οι αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού -από την 1η Ιανουαρίου 2012- των παροχών από τα επικουρικά ταμεία και τα ταμεία που χορηγούν τα εφάπαξ βοηθήματα που θα οδηγήσουν σε μείωση των ποσοστών αναπλήρωσης και ενοποιήσεις ταμείων.
Μάχη δίνει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και στην αντιμετώπιση του φαινομένου των συντάξεων - «μαϊμού» και των διπλών συντάξεων, ενώ εναποθέτει τις ελπίδες της στη λειτουργία του συστήματος ελέγχου που θα κάνει όλες τις διασταυρώσεις στοιχείων για την τήρηση της νομοθεσίας και σε σχέση με τα πλαφόν στις συντάξεις. Επίσης, μέχρι το τέλος του προσεχούς Ιανουαρίου θα έχει ολοκληρωθεί η απογραφή των συνταξιούχων, συμπεριλαμβανομένων και των συνταξιούχων των επικουρικών ταμείων, ενώ νωρίτερα -μέχρι το τέλος του 2011- θα τεθεί σε εφαρμογή η ενοποίηση των μηχανισμών ελέγχου και είσπραξης των ασφαλιστικών εισφορών. Τέλος, εντός του πρώτου διμήνου του 2012 πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή δύο ακόμη ρυθμίσεις, που αφορούν την κάρτα εργασίας και την ταυτόχρονη πληρωμή αποδοχών και εισφορών μέσα από το τραπεζικό σύστημα.
