ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΡΑΤΣΟΣ
Η Γερμανία φαίνεται να θέλει να επιβάλλει τους «κανόνες» της στην Ευρωζώνη και στην ΕΕ. Στηρίζεται σε μία οργανωμένη και δυνατή βιομηχανική μηχανή η οποία λειτουργεί με αποτελεσματικότητα. Ανεργία μόλις στο 6%, ανάπτυξη κοντά στο 3%,εμπορικά πλεονάσματα της τάξης των 150 δις και συναλλαγματικά αποθέματα πάνω από 1,2 τρις ευρώ.
Το μυστικό της επιτυχίας βρίσκεται –μεταξύ άλλων- στην εξειδίκευση παραγωγής μηχανολογικού εξοπλισμού υψηλής ποιότητας με μεγάλη προστιθέμενη αξία και σε ένα δίκτυο άρτια οργανωμένων και εξειδικευμένων μεσαίων επιχειρήσεων εξαγωγικού χαρακτήρα.
Πίσω όμως από τη παράδοση, τη ποιότητα των Γερμανικών προϊόντων και τα καλά οικονομικά αποτελέσματα , άρα και την «επιβράβευση» των αγορών, υπάρχουν προβλήματα βραχυπρόθεσμου οικονομικού χαρακτήρα και σοβαρά προβλήματα μακροπρόθεσμου δημογραφικού χαρακτήρα.
Ο J.C Juncker πρόσφατα υπενθύμιζε ότι ¨ στην Γερμανία παρουσιάζεται η κατάσταση σαν να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα χρέους ενώ όλοι οι άλλοι έχουν υπερβολικά χρέη ¨ και ότι ¨ η Γερμανία έχει ένα χρέος υψηλότερο από την Ισπανία -81,7% και 69,6% αντίστοιχα- , μόνο που κανείς δεν θέλει να το δει εδώ¨.
Ταυτόχρονα, πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι τουλάχιστον 9 από τα 17 κράτη-μέλη της Ευρωζώνης έχουν καλύτερο ποσοστό από τη Γερμανία στη σχέση χρέος /ΑΕΠ.
Kάποιοι οικονομικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι Γερμανοί παραποιούν τα στοιχεία των ελλειμμάτων τους. Για παράδειγμα, το 2009 η Γερμανία έρριξε δεκάδες Δις στην αγορά για να επανεκκινήσει την οικονομία και για να σώσει το χρηματοπιστωτικό της σύστημα , με ένα νόμιμο αλλά όχι ηθικό τρόπο μέσω ενός ειδικού ταμείου «sondervermogen», έκρυψε ένα έλλειμμα της τάξεως του 5,1% και το εμφάνισε στα επίπεδα του 3.2%.
Η Γερμανία, από τη στιγμή την οποία αποφάσισε να στηρίξει το EFSF, έβαλε ήδη σε κίνδυνο την αξιολόγηση της από τους οίκους. Το κόστος των ασφαλίστρων κινδύνου για τα 10ετή Γερμανικά ομόλογα έχει δεκαπλασιαστεί σε σχέση με την περίοδο πριν από την κρίση. Συνεπώς, ούτε η Γερμανία είναι εντελώς προστατευμένη από τις αγορές, είναι δε στενά συνδεδεμένη με την τύχη των εταίρων της.
Το βασικό όμως πρόβλημα της Γερμανίας είναι δημογραφικό με σοβαρές συνέπειες στο οικονομικό επίπεδο. Μελέτες μεγάλων επενδυτικών οργανισμών διαχείρισης ασφαλιστικών εισφορών το 2010 είχαν τονίσει ότι εάν η Γερμανία δεν λάβει κατάλληλα μέτρα , μετά από 25-30 χρόνια τα ομόλογα της θα υποβαθμιστούν στην κατηγορία των σκουπιδιών λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και των μεγάλων αναγκών για χρηματοδότηση του υψηλού κόστους περίθαλψης και στήριξης των συντάξεων.
Το επίπεδο του Γερμανικού χρέους μπορεί να θεωρηθεί ανησυχητικό εάν προβληθεί στο μέλλον. Η δημογραφική υποχώρηση ,θα προκαλέσει μία μείωση των κρατικών εσόδων, ενώ παράλληλα η γήρανση του πληθυσμού θα αυξήσει δυσανάλογα το κόστος κοινωνικής προστασίας και αυτό της υγείας. Υπολογίζεται, ότι το 2035 το κόστος της υγείας θα αντιπροσωπεύει το 10% του ΑΕΠ.
Τα συνεχή εμπορικά πλεονάσματα της έχουν αποφέρει μεγάλα συναλλαγματικά αποθέματα μέσω των οποίων επιδιώκει ικανοποιητικές αποδόσεις. Παράλληλα, έχει μακροπρόθεσμη πολιτική απορρόφησης εργατικού δυναμικού από την περιφέρεια ως αντίβαρο στη γήρανση του πληθυσμού της και για να συγκρατήσει τη βιομηχανική παραγωγή στον γεωγραφικό της χώρο.
Το μέλλον της Γερμανίας είναι στενά συνδεδεμένο με αυτό της Ευρωζώνης.
Εάν η τελευταία διασπασθεί η εάν αποδυναμωθεί από μία παρατεταμένη ύφεση , θα παρασυρθεί και η Γερμανική οικονομία. Μακροπρόθεσμα , μία πιο γερασμένη Γερμανία θα έχει την ανάγκη μίας πιο ολοκληρωμένης Ευρώπης αποτελούμενη από σχετικά νεανικότερες «εθνότητες». Οσο καθυστερεί να συναινέσει στη δημιουργία μηχανισμών ενισχυμένους με ρευστότητα για αποτελεσματική διαχείριση και απορρόφηση κρατικών ομολόγων αφήνει την Ευρώπη να παρασυρθεί από τη δίνη της προοδευτικής αποσύνθεσης.
Οι ευθύνες της είναι μεγάλες.
