Δεν πέρασε ούτε μια βδομάδα μετά την υπογραφή από τον υπουργό ΠΕΚΑ Γ. Παπακωνσταντίνου της Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων της «χρυσής επένδυσης» στη Χαλκιδική και η European Goldfields, μητρική εταιρεία της Ελληνικός Χρυσός,
ανέτρεψε όλα τα δεδομένα της επένδυσης που κύρωσε η υπογραφή του υπουργού. H αναθεώρηση προς τα επάνω των γεωλογικών και μεταλλευτικών αποθεμάτων που ανακοίνωσε η European Goldfields στις 15 Ιουλίου, με βάση πιο ρεαλιστικές τιμές των μετάλλων από αυτές που λαμβάνονται υπ’ όψη στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, δεν είναι ένα απλό τεχνοκρατικό θέμα, αλλά αλλάζει άρδην όλες τις παραμέτρους του έργου. Ή, τουλάχιστον, όλες αυτές που αφορούν την τοπική κοινωνία και το περιβάλλον.
Οι τιμές των μετάλλων, ειδικά του χρυσού και του χαλκού, είναι τα βασικά στοιχεία που διαμορφώνουν όλα τα μεγέθη του έργου, τους όγκους της εξόρυξης και τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της European Goldfields , ως τιμή βάσης για τον χρυσό λαμβάνονται πλέον τα 1000 δολάρια / ουγγιά και για τον χαλκό τα 3,25 δολάρια / lb, τιμές υπερδιπλάσιες των 425 δολαρίων / ουγγιά και 1,1 δολαρίου / lb, αντιστοίχως, που περιλαμβάνονται στη ΜΠΕ. Με βάση αυτές τις τιμές, στα προς εξόρυξη αποθέματα των 146 εκατομμυρίων τόνων των Σκουριών προστίθενται άλλα 116 εκατομμύρια, ενώ στα 12 εκατομμύρια τόνους της Ολυμπιάδας προστίθενται άλλα 2 εκατομμύρια. Τελικά, ποιο έργο αδειοδότησε ο Παπακωνσταντίνου;
Εταιρικές... μεθοδεύσεις
Εξαιρετικά καλά τα νέα για την εταιρεία, οπότε για ποιο λόγο άραγε περίμενε να τα ανακοινώσει μετά την Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων; Γιατί έφτιαξε μια ΜΠΕ με τιμές που ίσχυαν το 2002-2003, και επέμεινε σε αυτήν, παρά τις επισημάνσεις των ειδικών επιστημόνων του Τεχνικού Επιμελητηρίου / Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας ότι αυτά τα νούμερα είναι εξωπραγματικά και ότι με αυτόν τον τρόπο επιχειρείται υποβάθμιση του μεγέθους του έργου;
Γιατί η εταιρεία βρισκόταν ήδη σε πόλεμο με την τοπική κοινωνία της Χαλκιδικής, που έβλεπε και βλέπει αυτό το Επενδυτικό Σχέδιο ως τη συνολική καταστροφή του τόπου. Υποβαθμίζοντας το μέγεθος του έργου, ήλπιζε να υποβαθμίσει και τις επιπτώσεις του και να καταλαγιάσει τις αντιδράσεις. Πάσχιζε η Ελληνικός Χρυσός να παρουσιάσει το έργο στις Σκουριές ως μια «κατά βάση υπόγεια εξόρυξη», με ένα ανοικτό πηγάδι (open-pit) διαμέτρου «μόλις» 700 μέτρων και βάθους 220. Αγωνιζόταν να πείσει ότι το Επενδυτικό Σχέδιο αφορά «μόνο» τα τρία γνωστά μεταλλεία - Ολυμπιάδα, Σκουριές, Μαύρες Πέτρες - και τίποτα άλλο, ενώ την ίδια στιγμή η μητρική European Goldfields ανακοίνωνε τα επόμενα τρία: την Πιάβιτσα, τη Φισώκα και την Τσικάρα.
Αγωνιζόταν να πείσει, όμως ήταν ολοφάνερη η ανυπομονησία της να ανακοινώσει επιτέλους τα καλά νέα. Δήλωνε στέλεχος της εταιρείας σε οικονομικό φόρουμ στη Ζυρίχη τον Απρίλιο: «Δεν αδειοδοτούμε απλώς ένα έργο εδώ... Το πιο σημαντικό είναι ότι αδειοδοτούμε το δικαίωμα να εκμεταλλευτούμε και να επεξεργαστούμε οποιαδήποτε μεταλλοφορία ανακαλύψουμε στην έκταση της παραχώρησης... Μόλις πάρουμε τις άδειες θα μπορούμε πραγματικά να ξεκλειδώσουμε την αξία που υπάρχει στην έκταση της παραχώρησης. Έχουμε σχεδιάσει ένα πολύ
επιθετικό γεωτρητικό πρόγραμμα…
Λόγω της ευαισθησίας του θέματος αποφασίσαμε να περιμένουμε μέχρι να πάρουμε τις άδειες. Ωστόσο έχουμε ανακοινώσει εκπληκτικά αποτελέσματα από την Πιάβιτσα».
Η τελευταία ανακοίνωση της European Goldfields επιβεβαίωσε οριστικά πια τους φόβους των κατοίκων ότι η Χαλκιδική θα γίνει σουρωτήρι. Τα παραπλανητικά νούμερα της ΜΠΕ εξυπηρετούσαν απλώς τον στόχο της αδειοδότησης και δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Oι Σκουριές στην κορφή του όρους Κάκαβος, του μεγαλύτερου ταμιευτήρα νερού που διαθέτει η Χαλκιδική, δεν θα είναι ένα μικρό πηγαδάκι, αφού βρέθηκε νέο μετάλλευμα σε γειτονική περιοχή και «η εγκεκριμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων επιτρέπει την κατασκευή ενός φαρδύτερου (και βαθύτερου) open-pit». H Πιάβιτσα, η Φισώκα και η Τσικάρα δρομολογούνται ως οι αμέσως επόμενοι «στόχοι» εξόρυξης, η εκμετάλλευση των οποίων θα γίνει χωρίς νέες άδειες.
Είναι φυσικά αστειότητες τα περί «μακράς διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία» που αναφέρει το δελτίο του ΥΠΕΚΑ κι αυτό το γνωρίζουν και οι πέτρες στη Χαλκιδική. Μετά το ένα και μοναδικό επεισόδιο της «δημόσιας διαβούλευσης» στον Πολύγυρο τον περασμένο Δεκέμβριο, με το face-control από την εταιρεία στην είσοδο, η διαβούλευση ακυρώθηκε συνολικά αφού διαφάνηκε ότι η θέση της κοινωνίας ήταν έντονα αρνητική για την επένδυση. Το Νομαρχιακό Συμβούλιο Χαλκιδικής γνωμοδότησε θετικά για την ογκωδέστατη ΜΠΕ, χωρίς κανένας νομαρχιακός σύμβουλος να την έχει διαβάσει. Τα εμπεριστατωμένα επιστημονικά πορίσματα του Συμβουλίου Περιβάλλοντος του ΑΠΘ και του ΤΕΕ / ΤΚΜ αγνοήθηκαν ολοκληρωτικά.
Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων
Μηδενικό το όφελος του Δημοσίου
Και ποιο είναι το όφελος του Δημοσίου, για χάρη ^του οποίου πρέπει να θυσιαστεί η Χαλκιδική; Μηδενικό, όσο κι αν φαίνεται απίστευτο.
Στις 12 Δεκεμβρίου 2003 ο τότε υφυπουργός Χρήστος Πάχτας μεταβίβασε με μια υπογραφή το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων των Μεταλλείων Κασσάνδρας, κατά πλήρες δικαίωμα νομής και κατοχής, στην Ελληνικός Χρυσός του Δημήτρη Κούτρα, μια εταιρειούλα των 60.000 ευρώ που είχε συσταθεί μόλις δυο μέρες νωρίτερα. Η μεταβίβαση έγινε αντί μηδενικού τιμήματος και με μηδενικά δικαιώματα (royalties) του Δημοσίου στον ορυκτό πλούτο των μεταλλείων. Αμέσως μετά την κύρωση της μεταβίβασης από τη Βουλή, πουλώντας κομμάτι - κομμάτι την Ελληνικός Χρυσός, η ΑΚΤΩΡ και ο Δημήτρης Κούτρας έβγαλαν καθαρό κέρδος εκατοντάδες εκατομμυρίων ευρώ.
Με την υπογραφή του Γιώργου Παπακωνσταντίνου, το ελληνικό Δημόσιο, που έχει απεμπολήσει συνολικά τα δικαιώματά του στον ορυκτό πλούτο της Βόρειας Χαλκιδικής, θα χάσει τελικά και το φυσικό της περιβάλλον. Όχι λίγα για δυο μόνο υπογραφές!
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ
