Η παρατεταμένη ύφεση έχει επιπτώσεις στα δικαιώματα των καταναλωτών, όπως προκύπτει από μελέτη με τίτλο “Δικαιώματα καταναλωτών την εποχή της κρίσης”, που εκπόνησε το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ). Το 65,90% των ερωτώμενων πιστεύει ότι, από τότε που η ελληνική οικονομία “πήρε την κάτω βόλτα”, η κυβέρνηση ακούει λιγότερο τη φωνή των καταναλωτών.
Του Κώστα Σιαμέλη
Στην έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε το χρονικό διάστημα 20 Ιανουαρίου - 19 Φεβρουαρίου, συμμετείχαν 756 καταναλωτές από όλη την Ελλάδα. Παρουσιάστηκε την παραμονή της ευρωπαϊκής ημέρας καταναλωτή (14 Μαρτίου) και δύο ημέρες πριν από την παγκόσμια ημέρα καταναλωτή (15 Μαρτίου). “Τα δικαιώματα των καταναλωτών θα έπρεπε να αποτελούν χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των επιχειρήσεων, κάτι που δυστυχώς δεν ισχύει. Είναι επίσης γεγονός ότι παρά τη μακροχρόνια κρίση η ακρίβεια δεν έχει υποχωρήσει”, είπε ο πρόεδρος του ΚΕΠΚΑ Νίκος Τσεμπερλίδης και πρόσθεσε: “Το γεγονός ότι οι πολίτες δεν εμπιστεύονται σε μεγάλο βαθμό τα προϊόντα που αγοράζουν έχει να κάνει με το γεγονός πως μεγάλο ποσοστό καταναλωτών αποκτά λόγω οικονομικής δυσχέρειας αγαθά που είτε προέρχονται από το παραεμπόριο είτε είναι χαμηλών προδιαγραφών ασφαλείας, όπως για παράδειγμα τα κινεζικής προέλευσης”.
Η γενική γραμματέας του ΚΕΠΚΑ Ευαγγελία Κεκελέκη ανέφερε πως, “παρότι η Ελλάδα διαθέτει την ισχυρότερη νομοθεσία σε ολόκληρη την Ε.Ε., διαθέτει και την ασθενέστερη εφαρμογή της. Το κράτος δικαιολογείται για τους ελλιπέστατους ελέγχους στην αγορά κάνοντας λόγο για τις ελλείψεις πόρων που επέφεραν τα μνημόνια. Ωστόσο δεν μπορεί να βρει πειστική δικαιολογία, γιατί έκοψε τους διαύλους επικοινωνίας με τις ενώσεις καταναλωτών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΚΕΠΚΑ καταγγέλλει πως οι εταιρείες που πωλούν τις πολυδιαφημισμένες κάρτες υγείας λειτουργούν σε θολό τοπίο, αφού δεν γνωρίζει κανείς εάν υφίστανται καταχρηστικοί όροι για τη διάθεσή τους. “Η πολιτεία περιμένει πρώτα τις καταγγελίες πολιτών και ύστερα να ερευνήσει εάν υπάρχει ή όχι κάτι μεμπτό”, είπε ο Νίκος Τσεμπερλίδης. Σύμφωνα πάντως με τα πρώτα στοιχεία οι χρεώσεις τους για υπηρεσίες υγείας είναι παραπλήσιες με αυτές των ασφαλιστικών ταμείων.
Βασιλεύει η ανασφάλεια
Τα σημαντικότερα ευρήματα της έρευνας είναι:
- Περίπου ένας στους δύο καταναλωτές δεν γνωρίζει όλα τα δικαιώματά του.
- Μόλις το 13,36% πιστεύει ότι οι επιχειρήσεις βελτίωσαν τη συμπεριφορά τους προς τους καταναλωτές τώρα με την κρίση.
- Ποσοστό 46,54% εκτιμά ότι οι μηχανισμοί ελέγχου της αγοράς λειτουργούν λιγότερο από όσο λειτουργούσαν πριν από την κρίση. Μόνον το 17,05% πιστεύει ότι η κατάσταση είναι καλύτερη.
- Οι καταναλωτές σε ποσοστό 52,07% δεν πιστεύουν ότι τα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά είναι ασφαλή παρά την ευρωπαϊκή και την εθνική νομοθεσία. Μόλις 5,07% θεωρεί ότι η ασφάλεια των προϊόντων βελτιώθηκε με την κρίση.
- Το 65,90% πιστεύει ότι η κυβέρνηση ακούει λιγότερο τη φωνή των καταναλωτών τώρα με την κρίση έναντι μόλις 5,07% που εκτιμά το αντίθετο.
- Οι καταναλωτές δηλώνουν ότι τώρα τους προβληματίζουν περισσότερο από πριν η αποπληρωμή φόρων (85,25%), η ακρίβεια των αγαθών (74,65%), η πραγματοποίηση διακοπών (73,27%), η δυνατότητα διασκέδασης (70,97%), η πληρωμή λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος (70,97%), η αγορά τροφίμων (59,91%), η πληρωμή δόσεων δανείων (57,60%), η ασφάλεια αγαθών (55,76%), η αγορά ειδών ένδυσης-υπόδησης (54,38%) και επίπλων-ηλεκτρικών συσκευών (52,53%).
Συνέδριο: “Η προστασία του καταναλωτή και η κοινωνική ένταξη σε καιρούς κρίσης”
Στην παρουσίαση της έρευνας συμμετείχε ο Martin Siecker, πρόεδρος του τμήματος Εσωτερικής Αγοράς της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ), ο οποίος απηύθυνε πρόσκληση σε όλους τους καταναλωτές για παρακολούθηση και συμμετοχή στο συνέδριο με τίτλο “Η προστασία του καταναλωτή και η κοινωνική ένταξη σε καιρούς κρίσης”, που θα διεξαχθεί σήμερα το πρωί στην αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου του δήμου Θεσσαλονίκης. Το “παρών” θα δώσουν ο ευρωπαίος επίτροπος Neven Mimica, αρμόδιος στα θέματα πολιτικής καταναλωτών, καθώς και εκπρόσωποι των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ελληνικής κυβέρνησης.
“Η πρόσφατη οικονομική κρίση, οι διαρκώς αυξανόμενες τιμές των βασικών καταναλωτικών αγαθών και η αστάθεια στην αγορά εργασίας έχουν σημαντικό αντίκτυπο στους καταναλωτές. Όμως η κρίση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία, για να υπονομεύσει τα δικαιώματα των καταναλωτών. Πρέπει να αποφύγουμε τις διακρίσεις σε βάρος ειδικά των ευπαθών καταναλωτών και να εξασφαλίσουμε ότι η πολιτική καταναλωτή της Ευρωπαϊκής Ένωσης πραγματικά αντανακλά την πραγματικότητα”, ανέφερε κατά τη διάρκεια παρουσίασης της έρευνας ο Martin Siecker και υπογράμμισε: “Χωρίς αμφιβολία υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις οι οποίες λειτουργούν δίκαια. Αλλά υπάρχουν και άλλες, οι οποίες ακόμα θεωρούν πως ο σεβασμός των δικαιωμάτων των καταναλωτών είναι ένα μη απαραίτητο βάρος, ενώ πρέπει να θεωρούν το σεβασμό αυτών των δικαιωμάτων ως ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Πιστεύω ακράδαντα πως οι ενδυναμωμένοι καταναλωτές μπορούν να αποτελέσουν μία δύναμη που θα οδηγήσει στην έξοδο από την κρίση, γιατί μέσα από ενημερωμένες επιλογές όχι μόνον δημιουργούν ζήτηση, αλλά μπορούν επίσης να τονώσουν την καινοτομία, η οποία θα οδηγήσει σε οικονομική ανάπτυξη”.
“Καταναλωτές είμαστε όλοι”
Η παγκόσμια ημέρα καταναλωτή γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Μαρτίου. Καθιερώθηκε το 1983 με απόφαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών σε ανάμνηση μιας ομιλίας του αμερικανού προέδρου Τζον Κένεντι, που έθεσε τις βάσεις του καταναλωτικού κινήματος. Ειδικότερα στις 15 Μαρτίου του 1962 ο Τζον Κένεντι σε μία μνημειώδη ομιλία του στο Κογκρέσο σκιαγράφησε τα τέσσερα βασικά καταναλωτικά δικαιώματα: ικανοποίηση των βασικών αναγκών, ασφάλεια, πληροφόρηση και επιλογή.
Είπε μεταξύ άλλων: “Καταναλωτές είμαστε όλοι. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη οικονομική μονάδα, η οποία επηρεάζει, αλλά και επηρεάζεται σχεδόν από κάθε δημόσια ή ιδιωτική οικονομική απόφαση. Ο καταναλωτής είναι η μόνη σημαίνουσα οικονομική μονάδα, η οποία δεν είναι αποτελεσματικά οργανωμένη και της οποίας οι απόψεις δεν ακούγονται”.
Πόσο σέβονται σήμερα οι επιχειρήσεις τα δικαιώματα των καταναλωτών
Απαντήσεις Ποσοστά
Το ίδιο με πριν από την κρίση 26,27%
Λιγότερο απ’ ό,τι πριν από την κρίση 57,07%
Περισσότερο απ΄ό,τι πριν από την κρίση 13,36%
ΔΞ/ΔΑ 2,30%
ΣΕΒΤ: Ο έλληνας καταναλωτής δεν είναι απροστάτευτος
Τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζουν οι καταναλωτές στη διασφάλιση της ποιότητας των προϊόντων της Ελληνικής Βιομηχανίας Τροφίμων επισημαίνει ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ) με αφορμή την παγκόσμια ημέρα καταναλωτή.
Στην ανακοίνωσή του ο ΣΕΒΤ τονίζει ότι η ελληνική βιομηχανία τροφίμων εργάζεται συστηματικά και συντονισμένα για τη διασφάλιση της ποιότητας των τροφίμων σε κάθε στάδιο της διατροφικής αλυσίδας, από την παραγωγή μέχρι την κατανάλωση. Ταυτόχρονα προωθεί τρόπους έγκυρης πληροφόρησης, με στόχο να στρέψει τους καταναλωτές προς την υιοθέτηση ισορροπημένων διατροφικών συνηθειών, οι οποίες μπορούν να προασπίσουν την υγεία τους και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους.
H πληθώρα επώνυμων προϊόντων που διατίθενται στην αγορά σύμφωνα με το ΣΕΒΤ δίνουν στον καταναλωτή τη δυνατότητα να επιλέγει με σιγουριά και ασφάλεια το προϊόν που καλύπτει τις διατροφικές ανάγκες του και ανταποκρίνεται στις οικονομικές δυνατότητές του. Οι σημερινές προκλήσεις απαιτούν ενιαία βούληση και κοινή προσπάθεια, ενώ η συνεχής βελτίωση της διατροφής αποτελεί βήμα ευρείας κοινωνικής συναίνεσης και συνεργασίας της επιστημονικής κοινότητας, των καταναλωτικών οργανώσεων, της βιομηχανίας τροφίμων και της πολιτείας.
“Η ελληνική βιομηχανία τροφίμων αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικούς και ανταγωνιστικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας, που παρά τις δυσμενείς συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας συνεχίζει να προσφέρει ουσιαστικό έργο στην ανάπτυξη της οικονομίας, δίνοντας έμφαση στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, την προώθηση της έρευνας και της καινοτομίας, την προσέλκυση νέων επενδύσεων και την ενίσχυση της εξωστρέφειας. Παράλληλα αντιμετωπίζει με αυξημένο αίσθημα κοινωνικής ευθύνης τις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες που βιώνουμε στη χώρα τα τελευταία χρόνια. Παρά την πτώση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, την έντονη έλλειψη ρευστότητας, την αύξηση των τιμών στις πρώτες ύλες και την ενέργεια, τη συνεχή επιβολή έκτακτων εισφορών, το τεράστιο πρόβλημα επισφαλειών, που μαστίζει την αγορά, αλλά και τις διαρκείς αλλαγές στα φορολογικά και διοικητικά μέτρα, οι επιχειρήσεις του κλάδου αναδιοργανώνουν την παραγωγή, περιορίζουν τα έξοδά τους, μειώνουν τις τιμές των προϊόντων τους και πραγματοποιούν συνεχείς προσφορές, προκειμένου να κρατήσουν τους καταναλωτές κοντά τους. Είναι γεγονός ότι η ελληνική αγορά προσαρμόζεται, με στόχο να μπορεί να ανταποκρίνεται στις νέες συνθήκες, τις καινούργιες ανάγκες που δημιουργούνται και τις δυνατότητες του καταναλωτή”, τονίζει στην ανακοίνωσή του ο ΣΕΒΤ.
