ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΡΑΤΣΟΣ
Οι αγορές πρέπει να έμειναν εμβρόντητες ακούγοντας τον κύριο Σόιμπλε να δηλώνει χθές έντονα και με έμφαση ότι πρώτα θα πρέπει να δημιουργηθούν οι θεσμοί στην ευρωζώνη, ώστε να εξασφαλιστεί η κοινή δημοσιονομική πολιτική με κεντρικό ευρωπαϊκό έλεγχο και ύστερα θα είναι δυνατή η δημιουργία μηχανισμού ικανοποιητικού βεληνεκούς για την αγορά κρατικών ομολόγων και την αποδυνάμωση των έντονων πιέσεων των αγορών.
Τα μηνύματα για το μέλλον της ευρωζώνης είναι ιδιαίτερα δυσοίωνα. Δεν είναι μόνο οι ανεξέλεγκτες αγορές οι οποίες πιέζουν.
Η αβεβαιότητα η οποία πλανάται πάνω από την ευρωζώνη έχει οδηγήσει σε μαζική διαρροή καταθέσεων. Δεν είναι μόνο η Ελλάδα από την οποία έχουν εκπατριστεί 25% των καταθέσεων τα τελευταία δύο χρόνια. Το τελευταίο δωδεκάμηνο οι καταθέσεις στη Γερμανία έχουν μειωθεί κατά 12%, ενώ στη Γαλλία, από τον Ιούνιο του 2010, η μείωση ανέρχεται σε 6% και στην Ισπανία σε 14%.
Η Γερμανία ενδεχομένως αναλαμβάνει μη υπολογίσιμο κίνδυνο, αρνούμενη να συμφωνήσει στη δημιουργία ρευστότητας για την αγορά ομολόγων, κρατών πιεσμένων από τα σχεδόν απαγορευτικά επίπεδα των επιτοκίων.
Το προχθεσινό μήνυμα των αγορών προς τη Γερμανία ήταν σαφές : δεν δανείζουμε όσα λεφτά γυρεύεις με τόσο χαμηλά επιτόκια.
Σίγουρα οι Αγγλοσάξονες ποτέ δεν εναρμονίστηκαν με τη λογική της δημιουργίας του ευρώ, τονίζοντας την ημιτέλεια της προσπάθειας λόγω έλλειψης οικονομικής διακυβέρνησης και κεντρικής νομισματικής πολιτικής, ανάλογη με αυτή που πρέπει να ασκήσει μία κεντρική τράπεζα. Η πραγματικότητα των αγορών τους δικαιώνει. Η.Π.Α και Μ. Βρετανία καταφέρνουν να δανείζονται με σαφώς χαμηλότερα επιτόκια από τη Γερμανία, παρά το γεγονός ότι η συνολική εικόνα της οικονομίας των –και ιδίως αυτή της Μ. Βρετανίας- δεν δείχνει υγεία, σε αντίθεση με την εύρωστη Γερμανία.
Η θέληση της τελευταίας για επιβολή των αρχών της –οι οποίες βέβαια την οδήγησαν στην πρωτοκαθεδρία της Ευρώπης- χωρίς να λάβει υπόψη της το αίτημα των αγορών, δημιουργεί πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Αυτό το κόστος δεν μπορεί να αποφύγει να το πληρώσει μελλοντικά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Μπορεί η Ευρώπη να «μιλάει» πλέον γερμανικά, όπως τονίστηκε στο πρόσφατο συνέδριο των χριστιανοδημοκρατών, όμως είναι αδύνατο η «γλώσσα» αυτή να επιβληθεί σε διεθνές επίπεδο. Οι μη ρυθμισμένες –προς το παρόν- αγορές, επικοινωνούν σε άλλη «γλώσσα».
Η Γερμανία ανέλαβε τελευταία στην Ευρώπη, καθοδηγητικό, πρωταγωνιστικό ρόλο σε πολιτικό επίπεδο. Μέχρι πρότινος «συγκυβερνούσε» με τη Γαλλία. Συνοδεύεται ο καινούριος της ρόλος από την ανάλογη προσπάθεια στη συμπεριφορά, ώστε η διακυβέρνηση να καταλήξει σε επιτυχία και η καθοδήγηση του σκάφους «Ευρώπη» από τη Γερμανία να φτάσει στον προορισμό του;
Οικονομικά και νομισματικά η φιλοσοφία της πολιτικής της Γερμανίας φαίνεται ότι δεν επικοινωνεί με τον αγγλοσαξονικό τραπεζικό κόσμο, ότι λειτουργεί σε διαφορετικό μήκος κύματος.
Τι ζητάνε οι αγορές ; Δημοσιονομική πειθαρχία και ρευστότητα ώστε να περιοριστούν οι κίνδυνοι «κουρέματος» και για να υπάρξει προοπτική ανάπτυξης.
Τι παίρνουν οι αγορές ; Δημοσιονομική πειθαρχία και σοβαρές προοπτικές ύφεσης. Δηλαδή, ανασφάλεια για το μέλλον.
Το ερώτημα το οποίο τίθεται είναι πόσο μεγάλος και άμεσος είναι ο κίνδυνος για κατάρρευση της ευρωζώνης, ενώ ταυτόχρονα τα κράτη – μέλη συζητούν για την αναθεώρηση των συνθηκών, η οποία θα πάρει κάποιο χρονικό διάστημα μέχρι να ολοκληρωθεί.
Η κατάσταση φαίνεται να μοιάζει με σπίτι το οποίο έχει αρχίσει να πιάνει φωτιά, ενώ οι ιδιοκτήτες μόλις τώρα ξεκινούν τις εργασίες για την τοποθέτηση συστήματος πυρασφάλειας – πυρόσβεσης.
Ας ελπίσουμε ότι μέχρι να τοποθετηθεί το σύστημα αυτό, θα έχουν γίνει και ανάλογες ενέργειες ώστε να σβηστεί η φωτιά. Η Γερμανία πρέπει να αντιληφθεί ότι σε μια γενικευμένη κρίση ακόμα και ο πιο δυνατός θα γονατίσει.
