Κυριακή 27 Νοεμβρίου 2011

Πως θα ψηφίσει η κοινωνία;

ΒΕΝΗ ΜΟΥΖΑΚΙΑΡΗ
Η αδυναμία ένα πολιτικό κόμμα να μπορέσει να πείσει την εκλογική του βάση να ψηφίσει είναι ένα πολύ κομβικό σημείο σε ένα πολιτικό σύστημα. Και χωρίς ιδιαίτερη αμφιβολία θα αποτελέσει και ένα από τα κρίσιμα ζητήματα που τα πολιτικά κόμματα, ανεξαρτήτως ιδεολογίας, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν ώστε από τη μια να μην προκληθεί σοβαρό κοινωνικό ζήτημα από το μεγάλο ποσοστό αποχής και από την άλλη να μπορέσει να είναι νομιμοποιημένη η λαϊκή εντολή που θα λάβει το πρώτο σε ψήφους κόμμα.
Εάν στις προσεχείς εκλογές το ποσοστό αποχής είναι μεγάλο, αυτό θα σημαίνει μια σειρά πραγμάτων. Αρχικά ένα μεγάλο μέρος της εκλογικής βάσης θα καταδείξει την παθητικότητά του ως προς τα πολιτικά και την μειωμένη αίσθηση πολιτικής ευθύνης. Το συγκεκριμένο κομμάτι της εκλογικής βάσης δεν το αφορά γενικότερα η πολιτική, ούτε συγκεκριμένα οι εκλογές. Πάντα υπήρχε ένα κομμάτι της εκλογικής βάσης απολιτίκ. Ίσως αυτή τη φορά το ποσοστό τους να είναι πιο έντονο.
Ένα σημαντικό μέρος του εκλογικού σώματος, που μέχρι τώρα δεν ήταν απολιτικοποιημένο, τώρα θα αποστασιοποιηθεί. Θα εκφράσει με αυτό τον τρόπο την έλλειψη εμπιστοσύνης ως προς το σημερινό κομματικό σύστημα και σίγουρα η στάση αυτή θα υποδηλώνει και τη δυσαρέσκεια του ως προς τις επιλογές των κομματικών επιτελείων με βάση την επικαιρότητα. Σίγουρα τα όσα συνέβησαν μέχρι να αναλάβει την πρωθυπουργία ο κύριος Παπαδήμος και τα όσα συνεχίζουν να ακολουθούν θα εμπεριέχονται στην ψήφο.
Κάποιοι, όμως, θα ψηφίσουν. Και αυτοί, που θα ψηφίσουν το πιθανότερο είναι να είναι περισσότεροι από αυτούς που θα απέχουν. Σίγουρα και αυτοί που θα ψηφίσουν, δεν είναι ικανοποιημένοι, αλλά πουθενά στο Σύνταγμα δεν αναφέρεται πως ψηφίζουμε οι Έλληνες μόνο όταν είμαστε ικανοποιημένοι. Ίσως το τελευταίο να ήταν περιττό ως υπαινιγμός, όμως, αντικατοπτρίζει ένα βαθύ και διμερές δημοκρατικό χάσμα. Ναι, μεν από τη μια πλευρά, υπάρχει μια καταγεγραμμένη κρίση αντιπροσώπευσης καθώς αυτό που πιστεύουμε πολιτικά στην Ελλάδα δεν υπάρχει ως αρχή και συμβιβαζόμαστε με κάτι περισσότερο κοντά ή ίσως υπάρχει αυτό που πιστεύουμε αλλά μετά τις εκλογές δε λειτουργεί με βάση τις προεκλογικές δεσμεύσεις ή τέλος γνωρίζουμε από την αρχή πως αυτό που πιστεύουμε και θα ψηφίσουμε δε θα αποτελέσει μετά τις εκλογές πολιτική πράξη. Από την άλλη, όμως, και η ψήφος επιβράβευσης ή τιμωρίας σε αυτές τις εκλογές μπορεί να επικαλύψει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική κρισιμότητα.
Ίσως αυτές τις εκλογές θα πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε πιο νηφάλια από οποιαδήποτε άλλη αναμέτρηση στο παρελθόν. Θα ήταν σωστό το εκλογικό σώμα σταθερά και χωρίς κομματικούς παρορμητισμούς να ακούσει προσεκτικά τα όσα προεκλογικά θα δηλώσουν οι πολιτικοί αρχηγοί και από την άλλη οι πολιτικοί αρχηγοί να μιλήσουν ώριμα. Για να είμαστε ρεαλιστές τη δεδομένη στιγμή, θα πρέπει να σκεφτούμε πως οι πολιτικοί αρχηγοί και τα κομματικά στελέχη θα συνεχίσουν να κλιμακώνουν τον προεκλογικό αγώνα με διακομματικές, τρομακτικά, ανούσιες αντιπαραθέσεις. Το εκλογικό, όμως, σώμα δεν πρέπει να πολωθεί με αυτό τον τρόπο τη δεδομένη στιγμή. Θα πρέπει, στο βαθμό που μπορούν, και οι δυο πλευρές να διαφοροποιήσουν τις στάσεις και κινήσεις τους αυτή τη φορά. Από την πλευρά των πολιτικών θα ήταν σωστό να διαμορφώσουν επικοινωνιακά με απλό και ρεαλιστικό τρόπο το διακύβευμα των εκλογών και να το κοινοποιήσουν όσο πιο μεστά μπορούν στην εκλογική βάση.
Από την άλλη το εκλογικό σώμα δεν είναι απαραίτητο να μηδενίσει και να προδικάσει τίποτε. Έχουμε εκλογές, μπορεί να εκφραστεί πολιτικά. Δε χρειάζονται υπερβολές, χρειάζεται ένας ψύχραιμός αναλογισμός, ξεχνώντας έστω για μια στιγμή το παρελθόν και εστιάζοντας πολύ στην ανάγκη για ένα δημοκρατικό μέλλον, ακόμη περισσότερο δημοκρατικό από ό,τι είναι τώρα καθώς στο μέλλον μας η δημοκρατία επιβάλλεται να είναι πιο ώριμη.
Είναι ανάγκη να κυβερνήσει μια πολιτική δύναμη που δεν επιθυμεί απλά να κυβερνήσει, αλλά επιθυμεί την πολιτική. Εάν αυτό δεν μπορεί να εμπνεύσει και να συνεπάρει το σύνολο του συγκεκριμένου κόμματος, φυσικά και δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά, παρά μόνο να συμμετέχουμε στην ευρύτερη πολιτική συζήτηση και να καταστήσουμε σαφές πως στην Ελλάδα το εκλογικό σώμα μπορεί και διαμορφώνει πολιτική. Και ένα εκλογικό σώμα μπορεί και διαμορφώνει πολιτική, όταν δεν απέχει.