Απάντηση του Γερμανού Επιτρόπου Ενέργειας κ. Έτινγκερ
Την πραγματοποίηση «δοκιμών αντοχής» (stress tests) στις κρίσιμες ενεργειακές υποδομές της Ευρώπης ζητά με ερώτησή του ο Ευρωβουλευτής της ΝΔ και μέλος της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Καθηγητής Ιωάννης Α. Τσουκαλάς.
Σύμφωνα με τον Έλληνα Ευρωβουλευτή, στην ΕΕ λειτουργούν δεκάδες σημαντικές ενεργειακές υποδομές (όπως αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου, διυλιστήρια και εγκαταστάσεις αποθήκευσης καυσίμων, σταθμοί υγροποίησης φυσικού αερίου (LNG), κλπ), πολλές από τις οποίες λειτουργούν εδώ και πολλά χρόνια και για τις οποίες δεν υπάρχουν σοβαρές εκτιμήσεις για την ικανότητά τους να ανταπεξέλθουν σε φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές (όπως σεισμοί, τσουνάμι, πλημμύρες, τρομοκρατικές επιθέσεις κλπ).
Η καταστροφή στον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας στη Fukushima τον περασμένο Μάρτιο, αλλά και μια σειρά άλλων περιστατικών όπως το ατύχημα στην πλατφόρμα εξόρυξης πετρελαίου Deep Horizon στον κόλπο του Μεξικό και η πρόσφατη τραγωδία στο Μαρί της Κύπρου, απέδειξαν ότι ακόμη και σύγχρονες ενεργειακές υποδομές είναι ευάλωτες στις δυνάμεις της φύσης ή σε έκτακτα γεγονότα, απειλώντας την ενεργειακή και περιβαλλοντική ασφάλεια της Ευρώπης.
Στην απάντησή του, ο αρμόδιος Επίτροπος Ενέργειας κος Έτινγκερ αναγνωρίζει ότι η ΕΕ «δεν διαθέτει συγκεκριμένα πρότυπα για τον κλάδο της ενέργειας», καθώς και ότι επί του παρόντος «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν σχεδιάζει να διενεργήσει «δοκιμές αντοχής» στις υποδομές μεταφοράς ενέργειας». Σύμφωνα με τον κ. Έτινγκερ «η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν εμπλέκεται άμεσα στην αξιολόγηση των δομικών χαρακτηριστικών και άλλων στοιχείων ασφάλειας των ενεργειακών υποδομών και εγκαταστάσεων, δεδομένου ότι πρόκειται κατ' αρχήν για αρμοδιότητα των εθνικών αρχών στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους στους τομείς της χωροταξίας και της αδειοδότησης».
Ο κος Έτινγκερ επισημαίνει, ωστόσο, ότι υπάρχουν ορισμένοι μηχανισμοί της ΕΕ που άπτονται της ασφάλειας των ενεργειακών υποδομών, όπως:
• προβλέψεις για την προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας, δηλ. των υποδομών η διακοπή λειτουργίας των οποίων θα είχε σημαντικό αντίκτυπο για ένα κράτος μέλος. Οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να διαθέτουν σχέδια ασφαλείας κατά εξωτερικών κινδύνων, κυρίως ανθρωπογενών απειλών όπως τρομοκρατικές επιθέσεις και κυβερνοεπιθέσεις•
• ο κοινοτικός μηχανισμός πολιτικής προστασίας σε περίπτωση φυσικών καταστροφών•
• η αναφορά των μέτρων ασφαλείας ορισμένων ενεργειακών εγκαταστάσεων (π.χ. διυλιστήρια, χώροι αποθήκευσης προϊόντων πετρελαίου) στο πλαίσιο της πρόληψης και του περιορισμού των επιπτώσεων των ατυχημάτων στους ανθρώπους και το περιβάλλον.
Ο κ. Τσουκαλάς, σχολιάζοντας την απάντηση του κ. Έτινγκερ, δήλωσε: «η απάντηση του κου Έτινγκερ στο συγκεκριμένο αίτημα δεν είναι αρκούντως ικανοποιητική εφόσον είναι προφανές ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για εκ των υστέρων αντιμετώπιση των καταστροφών και πολιτική προστασία χωρίς να έχουμε λάβει όλα τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα.
Στην ΕΕ λειτουργούν αυτή τη στιγμή ενεργειακές εγκαταστάσεις μεγάλης ηλικίας, αλλά και αγωγοί μεταφοράς πετρελαίου και αερίου που διασχίζουν αρκετές χώρες, χωρίς να υπάρχουν κοινές, αυστηρές προδιαγραφές ασφαλείας. Η επικινδυνότητα αυτών των υποδομών φυσικά δεν μπορεί να συγκριθεί με αυτή ενός πυρηνικού αντιδραστήρα, ωστόσο τα πρόσφατα περιστατικά απέδειξαν τους μεγάλους κινδύνους που κρύβουν τυχόν ατυχήματα για τη δημόσια ασφάλεια και το περιβάλλον. Και η απλή αναφορά μέτρων ασφαλείας σε καμιά περίπτωση δεν εξασφαλίζει ότι τα μέτρα αυτά μπορούν και να εφαρμοστούν επιτυχώς στην περίπτωση ενός ατυχήματος.
Είναι σαφές ότι παράλληλα με την κατασκευή νέων ενεργειακών υποδομών, η ΕΕ οφείλει να ενδιαφερθεί σοβαρά και για τον εκσυγχρονισμό και την ασφάλεια των υφιστάμενων υποδομών. Είναι σημαντικό να θεσπιστούν ελάχιστα πανευρωπαϊκά πρότυπα ασφαλείας, να αναγνωριστούν οι παλαιές και εν δυνάμει επικίνδυνες εγκαταστάσεις και να πραγματοποιηθούν σε αυτά, υπό την επίβλεψη ανεξαρτήτων ευρωπαϊκών αρχών, τα κατάλληλα τεστ αντοχής».
