ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΡΑΤΣΟΣ
Σήμερα στις Βρυξέλλες, πιθανότατα θα ληφθούν αποφάσεις για το μέλλον της Ευρωζώνης σχετικές με την επανακεφαλοποίηση των Τραπεζών, με την ενίσχυση του ΕFSF καθώς και για το ύψος του κουρέματος, ώστε να είναι βιώσιμο το Ελληνικό χρέος.
Για την Ελλάδα είναι αποφάσεις επιβίωσης , αποφάσεις πολύ σημαντικές , διότι με αυτές θα γίνει προσπάθεια να καθορισθεί το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί η χώρα την επόμενη δεκαετία . Οι εν λόγω αποφάσεις μπορεί να συντελέσουν, ώστε να πραγματοποιηθεί ένα ακόμη βήμα προς την -αιτούμενη από πολλές πλευρές- οικονομική διακυβέρνηση στην Ε.Ε με την προοδευτική ένωση των δημοσιονικών πολιτικών.
Το άρθρο του M.Wolf στην χθεσινή Le monde φέρνει στην επιφάνεια το βασικό πρόβλημα των νομισματικών και οικονομικών ενώσεων.
Το πρόβλημα της επιβίωσης της Ευρωπαικής νομισματικής (και μελλντικά οικονομικής) ένωσης δεν είναι μόνο πρόβλημα χρηματοδότησης.Η χρηματοδότηση θα λύσει το πρόβλημα πρόσκαιρα.
Η “επιβολή” στις τράπεζες, εθελοντικής προσέλευσης για το σχετικά μεγάλο Ελληνικό κούρεμα , το οποίο σωστά επιθυμεί το ΔΝΤ, η επανακεφαλοποίησή τους και η προστασία κυρίως της Ιταλίας , αλλά και των υπολοίπων αδυνάμων χωρών από τον μηχανισμό στήριξης , καθώς κα οι πολιτικές μείωσης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων , θα συμβάλουν μόνο βραχυπρόθεσμα ώστε να ξεπεραστεί η νομισματική κρίση περιορίζοντας πρόσκαιρα την πίεση των αγορών.
Ο M.Wolf καταλήγει τονίζοντας:” Η διόρθωση των ανισορροπιών (των εξωτερικών συναλλαγών ) παραμένει μία βασική απαίτηση μέσα στην Ευρωζώνη. Μία νομισματική ένωση , η οποία στο κέντρό της αποτελείται από χώρες δομικά διακατεχόμενες από το mercantiliste (εμπορικό και κερδοσκοπικό) πνεύμα απειλεί την περιφέρειά της με μία μόνιμη επιβράδυνση. Η λύση αυτού του προβλήματος είναι η μόνη αποτελεσματική θεραπεία. Είναι δυνατόν; Αυτό διερωτώμαι.”
Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ότι ιστορικοί , θρησκευτικοί λόγοι , η συνεκτικότητα , η προσαμοστικότητα , η δυναμικότητα των λαών της βόρειας Ευρώπης της Ε. Ε. τους οδηγούν στην αναζήτηση κυριαρχίας μέσω του mercantiliste πνεύματος. Η περίπτωση του Βελγίου και η διαμάχη Φλαμανδών -Βαλλόνων είναι χαρακτηριστική.
Ισως η “υποταγμένη”για πολλές δεκαετίες πολιτική υπόσταση της Γερμανίας, ίσως η ανασφάλεια για το μέλλόν της λόγω της γήρανσης του πληθυσμού της , στηριζόμενη στην παραδοσιακή δύναμη της βιομηχανίας της, με παραγωγή υψηλού επιπέδου ποιοτικών προιόντων και προηγμένου μηχανολογκού εξοπλισμού, την ωθούν στην συσσώρευση μεγάλων νομισματικών αποθεμάτων και στην οικονομική κυριαρχία(μεγαλύτερων από 1,3 τρισ. ευρώ).
Το ουσιαστικό πρόβλημα το οποίο θέτει ο M.Wolf είναι η δυνατότητα πραγματικής σύγκλισης. Η διόρθωση των ανισορροπιών στις εξωτερικές συναλλαγές και η σύγκλιση στην οποία αυτή θα οδηγήσει , είναι σύγκλιση ως προς τα επίπεδα παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας των επί μέρους οικονομιών , οι οποίες απαρτίζουν την Ε.Ε.
Οι σχέσεις κέντρου -περιφέρειας είναι κυρίως ιεραρχικές σχέσεις τεχνολογίας, παραγωγής, κατανάλωσης και μεταφοράς δραστηριοτήτων. ΄Η οι δραστηριότητες μεταφέρονται ,ή το ανθρώπινο δυναμικό μετακινείται ανάλογα με τις ανάγκες του κέντρου. Το νεοκλασσικό μοντέλο αυτορύθμισης έχει ξεπεραστεί , διότι έχει διαψευσθεί από την ίδια την πραγματικότητα.
Η Γερμανία “συγκρατεί” μέρος των βιομηχανικών δραστηριοτήτων της , δεν πραγματοποιεί -σχετικά με το μέγεθός της – άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό,δημιουργώντας έτσι συνθήκες προσέλκυσης και απορρόφησης ανθρωπίνου δυναμικού – κυρίως υψηλά εξειδικευμένου επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού- από την περιφέρεια. (την επόμενη 15ετία οι ανάγκες της Γερμανίας υπολογίζονται 5-7 εκατομμύρια άτομα)
Μέχρι τώρα σε Ευρωπαικό επίπεδο, δεν έχει επιτευχθεί η πραγματοποίηση διαμόρφωσης του κατάλληλου ευνοικού οικονομικού περιβάλλοντος γιά δημιουργία οικονομικών δραστηριοτήτων ώστε η περιφέρεια να ενσωματωθεί περισσότερο και να ακολουθήσει το δρόμο της σύγκλισης.Τα παραδείγματα της Ν. Ιταλίας σε σχέση με τον βιομηχανοποιημένο Βορρά καθώς και αυτό της πρώην Αν. Γρεμανίας επιβεβαιώνουν τη θέση μας.Οι χρηματοδοτήσεις δεν απέφεραν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Σε περίοδο κρίσης παρατηρείται προστατευτισμός και και έντονες τάσεις επαναπατρισμού των παλαιότερα μεταφερμένων δραστηριοτήτων .Στη Γαλλία μετά από 15 χρόνια , έχει μπει στο τραπέζι των συζητήσεων το περιεχόμενο της βιομηχανικής πολιτικής.
Η Ελλάδα πρέπει άμεσα να χτίσει τη στρατηγική της σε σχέση με το νέο παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης.Είναι γνωστό τι πρέπει να γίνει γιά την προσέλκυση επενδύσεων.Μόνο μέσω επενδύσεων σε συγκεκριμένους τομείς θα “διορθωθούν” μεσομακροπρόθεσμα οι έντονες ανισορροπίες στις εξωτερικές συναλλαγές της χώρας μας. Θα πρέπει επιτέλους να περάσουμε από τα λόγια στις πράξεις .
Η συζήτηση γιά την πρό των πυλών μείωση της εθνικής κυριαρχίας δεν πρέπει να εξελιχθεί σε φραστικές κορώνες εμπλουτισμένες και διογκωμένες από εθνικιστικούς εγωισμούς και ιδεολογικούς δογματισμούς.Από τη στιγμή την οποία το χρέος θα καταστεί βιώσιμο, η προσπάθεια συνενόησης με τους εταίρους μας θα πρέπει να επικεντρωθεί στην εξασφάλιση των όρων της μελλοντικής ανάπτυξης και στον έλεγχο της διαδικασίας ιδιωτικοποιήσεων και “αξιοποίησης” της δημόσιας περιουσίας.
Δεν νοείται εθνική ανεξαρτησία χωρίς βιώσιμη οικονομία. Αυτοί οι οποίοι την προτάσουν λεκτικά χωρίς ρεαλιστική προσέγγιση είναι λαικιστές η δεν μπορούν να αντιληφθούν τη πραγματικότητα λόγω ιδεοληψιών.
Η απελευθέρωση της Ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας από τη γραφειοκρατία και από τα δεσμά της νοοτροπίας του κρατικισμού και κομματισμού -τα οποία αιχμαλώτισαν την Ελλάδα τη δεκαετία του 80 -, η ιδεολογική αποποινικοποίηση της επιχειρηματικότητας ώστε να προσελκυσθούν επενδύσεις καθώς και η ισορροπημένη ένταξη των πανεπιστημίων στις ανάγκες της πραγματικής οικονομίας , είναι οι δρόμοι γιά τη δύσκολη προσπάθεια προσαρμογής και της σύγκλισης.
Η πορεία θα είναι επίπονη. Η πίστη στις δυνατότητες μας μπορεί να συντηρεί την ελπίδα η οποία πρέπει να παραμένει ζωντανή. Η προσέγγιση όμως της οικονομικής πολιτικής πρέπει να είναι προσαρμοσμένη στις ιδιαιτερότητες της Ελληνικής οικονομίας ώστε να έχει την στήριξη μεγάλου μέρους της κοινωνίας.
