ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΦΩΤΙΟΥ
«Καυτά» εκκαθαριστικά σημειώματα θα καταφτάσουν σε 5.800.000 φορολογουμένους την ερχόμενη άνοιξη, μετά τη μείωση του αφορολόγητου ορίου, αλλά και μετά την κατάργηση εκατοντάδων φοροαπαλλαγών, που δρομολογούνται μέσα από το νέο Εθνικό Φορολογικό Σύστημα που ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών και θα κατατεθεί στη Βουλή στις αρχές Οκτωβρίου.
Ταυτόχρονα, το νέο φορολογικό εγκυμονεί νέα αύξηση της φορολογίας των ακινήτων, αλλά και των ελευθέρων επαγγελματιών, όπως και αλλαγές στο σύστημα των φορολογικών ελέγχων, όπου θα συμμετέχουν πλέον και οι ιδιώτες.
Πρόθεση του υπουργού Οικονομικών, Ευάγγελου Βενιζέλου, είναι οι ριζικές αλλαγές στο φορολογικό σύστημα της χώρας να γίνουν προς την κατεύθυνση αυτό να γίνει δικαιότερο. «Θα συμφιλιώνει τη φορολογική νομοθεσία με την κοινή λογική», τονίζει ο υπουργός Οικονομικών, αλλά προειδοποιεί ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για μειώσεις της φορολογίας. Το αποτέλεσμα θα είναι ισοδύναμο, δηλαδή η απώλεια εσόδων από τη μείωση ενός φόρου θα αντικατασταθεί από την αύξηση άλλου φόρου. «Οι δημοσιονομικοί στόχοι που πρέπει να πετύχει η χώρα είναι δεδομένοι. Στο πλαίσιο αυτών των δεδομένων στόχων μπορεί να γίνουν οι δίκαιες ανακατανομές».
Υπό συνθήκες κρίσης, όπως αυτές που βιώνει η χώρα την τελευταία διετία, ο κίνδυνος για να μετατραπεί το «ισοδύναμο» αποτέλεσμα των αλλαγών σε νέα αύξηση των φορολογικών βαρών είναι κάτι παραπάνω από βέβαιος.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών έχουν αρχίσει να συγκεντρώνουν προτάσεις από φορείς, αλλά και απλούς πολίτες, και παράλληλα να καταστρώνουν το πλάνο των αλλαγών. Αυτές είναι:
Στα ακίνητα
Αλλάζει ριζικά η φορολογία των ακινήτων, αλλά το αποτέλεσμα θα είναι επιβαρυντικό για τους μικρούς και μεσαίους ιδιοκτήτες, που θεωρείται ότι σήμερα δεν πληρώνουν φόρους.
Τις αλλαγές προανήγγειλε ο κ. Βενιζέλος, λέγοντας ότι, με βάση τα στοιχεία των εντύπων Ε9 του έτους 2009 και με βάση τις ισχύουσες αντικειμενικές αξίες, η ακίνητη περιουσία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων «είναι ούτε λίγο ούτε πολύ 400 δισεκατομμύρια ευρώ» ή στο 170% του ΑΕΠ. Πληροφορίες αναφέρουν ότι σχεδιάζεται η μείωση της φορολογίας των μεταβιβάσεων, μέσω αγοράς, κληρονομιάς, γονικής παροχής ή δωρεάς, ώστε οι φόροι να μην είναι αποτρεπτικοί της απόκτησης ακινήτου. Ταυτόχρονα, όμως, θα αυξηθεί ο φόρος κατοχής των ακινήτων, μέσω της μείωσης ή και κατάργησης του αφορολόγητου του ΦΑΠ. Παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών χρησιμοποιούν και το επιχείρημα ότι όλα τα ακίνητα σήμερα επιβαρύνονται με δημοτικά τέλη και Τέλος Ακίνητης Περιουσίας, μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, ανεξαρτήτως εμβαδού.
Στο εισόδημα
Είναι σαφείς οι προθέσεις για αύξηση της άμεσης φορολογίας, δηλαδή της φορολογίας επί του αποκτηθέντος εισοδήματος. «Η επιβάρυνση από έμμεσους φόρους ανέρχεται στο 13,6% του ΑΕΠ, ενώ ο μέσος κοινοτικός όρος είναι 13%. Ταυτόχρονα, η επιβάρυνση από άμεσους φόρους ανέρχεται σε 7,8% του ΑΕΠ, ενώ ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ενωση είναι 11,4% του ΑΕΠ, που σημαίνει ότι έχουμε μία απόσταση να καλύψουμε ακόμη και με την πιο απλή στατιστική προσέγγιση των δεδομένων», λέει ο υπουργός Οικονομικών. Το πρώτο βήμα έγινε με τη μείωση του αφορολόγητου ορίου από 12.000 σε 8.000 ευρώ, που αυξάνει τη φορολογία κατά 400 ευρώ, από τα εισοδήματα που αποκτιούνται φέτος και θα δηλωθούν το 2012. Επίσης καταργήθηκε το «μπόνους» των αποδείξεων, ενώ μειώθηκαν στο μισό οι φοροαπαλλαγές των τόκων των στεγαστικών δανείων, των ασφαλιστικών εισφορών και των ιατρικών εξόδων. Η περικοπή των φοροαπαλλαγών ιατρικών εξόδων, τόκων στεγαστικών δανείων και ασφαλιστικών εισφορών ισχύει για τα εισοδήματα του 2011 που θα δηλωθούν το 2012. Για τα εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ, θα ισχύει πλέον έκπτωση 10% από το φόρο, ενώ για τα εισοδήματα έως 40.000 ευρώ η έκπτωση από το φόρο θα είναι 20%.
Στις φοροαπαλλαγές
Η επίθεση στις φοροαπαλλαγές θα συνεχιστεί το Σεπτέμβριο, με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, με το οποίο θα καταργηθούν ή θα μειωθούν οι περισσότερες. Ο κ. Βενιζέλος δηλώνει ότι «έχουμε 100 δισεκατομμύρια ευρώ, ετησίως, επίσημου δηλωμένου εισοδήματος φυσικών προσώπων. Από τα 100 δισεκατομμύρια, στην πραγματικότητα απαλλάσσονται για διάφορους λόγους τα 70 και φορολογούνται τα 30 δισεκατομμύρια που αποδίδουν φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων 9 δισεκατομμύρια. Αυτό σημαίνει ότι τα εισοδήματα που φορολογούνται έχουν μία μέση επιβάρυνση 30%. Στατιστικά η επιβάρυνση όλου του δηλωμένου εισοδήματος, (χωρίς το εισόδημα που φοροδιαφεύγει ή προέρχεται από παραοικονομικές δραστηριότητες) είναι 9%. «Εάν καταφέρουμε να αυξήσουμε το δηλωμένο εισόδημα κατά 30%, δηλαδή από τα 100 στα 130, και αν η μέση επιβάρυνση είναι πραγματικά μέση και φτάσει στο 15%, άρα κατέβει από το 30 στο 15 αλλά διαχυθεί πιο δίκαια, τότε τα έσοδα θα είναι μόνο του λόγου αυτού, 19,5 δισεκατομμύρια». Στόχος του υπουργείου Οικονομικών είναι να τεθούν εισοδηματικά κριτήρια πάνω από τα οποία δε θα ισχύουν οι φοροαπαλλαγές. Η αρχή έγινε με τη θέσπιση κριτηρίου το εισόδημα των 40.000 ευρώ, πάνω από το οποίο μειώνεται σε 10% η έκπτωση από το φόρο για ιατρικά έξοδα και τόκους στεγαστικών δανείων. Σε άμεσο κίνδυνο βρίσκονται απαλλαγές για ενοίκια, φροντιστήρια κ.λπ.
Στο «πόθεν έσχες»
Σχεδιάζεται να υποβάλλεται ταυτόχρονα με τη φορολογική δήλωση και δήλωση «πόθεν έσχες», από όλους τους φορολογουμένους, ώστε να διασταυρώνονται τα στοιχεία και να καταρτιστεί προσωπικό περιουσιολόγιο για κάθε πολίτη. Φαινομενικά, πρόκειται για πλεονασμό, δεδομένου ότι όλα τα περιουσιακά και εισοδηματικά στοιχεία υπάρχουν στην τρέχουσα και στις προηγούμενες φορολογικές δηλώσεις και σε κάθε περίπτωση στα αρχεία της ΓΓΠΣ, η οποία μπορεί να τα διασταυρώνει.
Ιδιώτες στην εφορία
Η αρχή έγινε με την πρόσληψη δικηγόρων, ορκωτών λογιστών, λογιστικών γραφείων προκειμένου να βοηθήσουν στον έλεγχο των πολύ μεγάλων οφειλετών και ήδη υπάρχει συνεργασία με τις πέντε μεγαλύτερες διεθνείς ελεγκτικές εταιρίες. Η συνεργασία επεκτείνεται στη συνεργασία λογιστών, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να εκδίδουν φορολογικό πιστοποιητικό στις επιχειρήσεις και στους ελεύθερους επαγγελματίες. Οι ελεγκτές θα ελέγχονται δειγματοληπτικά από υπαλλήλους των εφοριών, αλλά σε κάθε περίπτωση ο πρωτογενής έλεγχος περνά σε ιδιώτες. Ηδη εκδόθηκε απόφαση του υπουργείου Οικονομικών που καθορίζει τη διαδικασία πιστοποίησης των λογιστικών και ελεγκτικών γραφείων.
Αλλάζουν οι έλεγχοι
Αυτοματοποιούνται οι έλεγχοι, με στόχο το δραστικό περιορισμό της «διακριτικής ευχέρειας» της φορολογικής αρχής. Οι έλεγχοι θα γίνονται με σαφείς και απρόσωπους κανόνες. Ταυτόχρονα με τη νέα περαίωση, θα κλείσουν οριστικά οι εκκρεμότητες του παρελθόντος, ενώ αναζητείται σύστημα που θα αποτρέπει τη δημιουργία «στοκ» ανέλεγκτων υποθέσεων κάθε χρόνο.
