«Εάν ένας άγγελος ερχόταν σήμερα στον κόσμο μας και θεράπευε την παχυσαρκία, τότε περίπου το 58% των γυναικών που έχουν καρκίνο του ενδομητρίου και περίπου το 30%-40% ανδρών και γυναικών που έχουν καρκίνο νεφρού, παχέος εντέρου, μαστού και προστάτη δεν θα είχαν πια».
Με το χαρακτηριστικό αυτό παράδειγμα ο έλληνας καθηγητής Παθολογίας στην Ιατρική σχολή του πανεπιστημίου του Χάρβαρντ Χρήστος Μαντζώρος εξηγεί στη «Μ» το ρόλο της παχυσαρκίας στην εμφάνιση του καρκίνου και επισημαίνει ότι μεσογειακή διατροφή και άσκηση είναι ο πιο απλός τρόπος, για να μειώσουμε το βάρος μας και να έχουμε καλή υγεία. Τον συναντήσαμε κατά τη διάρκεια του 10ου Μακεδονικού Συνεδρίου Διατροφής με κεντρικό θέμα «Προκλήσεις της επιστήμης της διατροφής σε εποχές κρίσης», που διοργανώνει το τμήμα Διατροφής-Διαιτολογίας του Αλεξάνδρειου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Θεσσαλονίκης. Ο ίδιος είναι το τιμώμενο πρόσωπο του συνεδρίου και κατά τη διάρκεια της χθεσινής τελετής έναρξης έγινε ονοματοθεσία του εργαστηρίου Κλινικής Διατροφής, το οποίο πήρε το όνομά του. Επιπλέον σήμερα το απόγευμα ο καθηγητής Μαντζώρος, μαζί με τον επίσης καθηγητή Ιατρικής στο Χάρβαρντ Γεώργιο Τσώκο, θα αναγορευτεί επίτιμος διδάκτωρ της Ιατρικής του ΑΠΘ.
«Στην Αμερική μόλις εγκρίθηκαν δύο καινούργια φάρμακα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, τα οποία, επειδή υπάρχει πιθανότητα να έχουν παρενέργειες, χορηγούνται μόνο υπό ιατρικό έλεγχο, δηλαδή δεν μπορεί να τα αγοράσει κάποιος από το φαρμακείο. Πιθανόν να έρθουν και στην Ελλάδα, αλλά κανείς δεν γνωρίζει πότε, κυρίως σε καιρό κρίσεως», τονίζει ο κ. Μαντζώρος και εξηγεί ότι «πρόκειται για φάρμακα που δρουν κεντρικά στον εγκέφαλο, μειώνουν την όρεξη και αυξάνουν την ενεργειακή κατανάλωση. Συνεπώς κάποιος τρώει λιγότερο και χάνει βάρος. Είναι σε μορφή χαπιού και χορηγούνται μία φορά την ημέρα».
Σύμφωνα με τον ίδιο η κακή διατροφή και η έλλειψη άσκησης ευνοούν την εμφάνιση της παχυσαρκίας. Συνεπώς το μυστικό για μείωση βάρους και καλύτερη υγεία είναι η άσκηση και η μεσογειακή διατροφή.
«Προστατευτικό ρόλο στις μεταβολικές διαταραχές που σχετίζονται με την παχυσαρκία έχει η ορμόνη αντιπονεκτίνη, η οποία παράγεται από το λιπώδη ιστό. Η παχυσαρκία μειώνει την αντιπονεκτίνη, ενώ η απώλεια βάρους οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων της. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν φάρμακα στην τρίτη και τελευταία φάση κλινικών μελετών, ώστε, αν δεν μπορέσουμε να αλλάξουμε τη διατροφή και την άσκηση, τουλάχιστον να αλλάξουμε τα επίπεδα αυτής της ορμόνης. Ήδη έχουμε αποτελέσματα σε ποντίκια και σε αυτή τη φάση και σε ανθρώπους. Ελπίζουμε να βρεθεί κάποια θεραπεία για παχύσαρκους καρκινοπαθείς», επισημαίνει ο κ. Μαντζώρος.
Λανθασμένη νοοτροπία
Σχολιάζοντας την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, ο κ. Μαντζώρος υποστηρίζει ότι είναι αποτέλεσμα παθογένειας και λανθασμένης νοοτροπίας μερικών δεκαετιών. Επίσης εκτιμά ότι θα βγούμε από την κρίση, μόνο αν αλλάξουμε τη νοοτροπία και τις πρακτικές μας, κάτι που θα πάρει τουλάχιστον μία δεκαετία, γεγονός που σημαίνει ότι ο κόσμος πρέπει να κάνει υπομονή.
«Πιστεύω ότι η απάντηση στην κρίση δεν είναι να παράγουμε ό,τι και ο υπόλοιπος κόσμος με φθηνότερα μεροκάματα. Αυτό που πρέπει να αλλάξουμε είναι να μάθουμε στα νέα παιδιά, που είναι πάρα πολύ έξυπνα, να φτιάξουν προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και ποιότητας, που θα φέρουν χρήματα στον τόπο μας. Όταν με ρώτησαν γερμανοί καθηγητές ‘τι θα επενδύατε εσείς στην Ελλάδα;’, τους είπα και το λέω και τώρα: ‘Στο μυαλό των νέων ανθρώπων, για να φέρουν κάτι καινούργιο σε αυτόν τον τόπο’», δηλώνει ο κ. Μαντζώρος.
Παράλληλα τονίζει ότι πρέπει να μάθουμε στα νέα παιδιά να δουλεύουν έξυπνα, να παράγουν κάτι και να το πατεντάρουν. Άλλωστε επιστήμονες του Χάρβαρντ έχουν δημοσιεύσει σε περιοδικά κύρους σε ποιους τομείς μπορεί να επενδύσει η χώρα. Το θέμα είναι ότι πρέπει να εκπαιδεύσουμε τα νέα παιδιά στο πώς να βρίσκονται στην πρωτοπορία της έρευνας και της τεχνολογίας, ώστε αυτά να τα κάνουν πράξη».
Η κρίση βλάπτει τη διατροφή των παιδιών
Χαμηλή ποιότητα διατροφής, ανασφάλεια σίτισης και αυξημένη παιδική νοσηρότητα και θνητότητα μεταξύ άλλων προκαλεί η οικονομική κρίση. Χαρακτηριστικό είναι ότι 500.000 παιδιά στην Ελλάδα ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας, ενώ, σύμφωνα με στοιχεία της Εurostat (2010), το ποσοστό της παιδικής φτώχειας στη χώρα μας φτάνει το 23%.
«Τα δεδομένα από προηγούμενες περιόδους κρίσης και πείνας δείχνουν ότι άτομα που εκείνη την εποχή ήταν σε εμβρυϊκή ή βρεφική ηλικία πλήρωσαν το τίμημα της κρίσης με αυξημένη εμφάνιση παχυσαρκίας, μεταβολικού συνδρόμου και καρδιοπαθειών», εξηγεί στη «Μ» η παιδογαστρεντερολόγος και υπεύθυνη του εργαστηρίου κλινικής διατροφής του ΑΤΕΙ-Θ Θωμαή Καραγκιόζογλου, στο πλαίσιο του 10ου Μακεδονικού Συνεδρίου Διατροφής που πραγματοποιείται στη Θεσσαλονίκη.
Παράλληλα αναφέρει ότι, εξαιτίας αυτού του γεγονότος, οι επιστήμονες είναι ιδιαίτερα ανήσυχοι σχετικά με τη σημερινή κρίση στη χώρα μας και προσθέτει ότι «πρόσφατα δεδομένα που αφορούν σε χώρες που βρέθηκαν σε κρίση πριν το 2000 καταγράφουν ότι σε διάρκεια οικονομικών κρίσεων οι διατροφικές επιλογές παύουν να είναι υγιεινές και ότι οι άνθρωποι, προκειμένου να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες, καταφεύγουν σε υδατάνθρακες και τροφές με απλή ενεργειακή αξία παραμελώντας την ποιότητα της τροφής».
