Η οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει διευρύνει ανησυχητικά την τάξη των νεόπτωχων αλλά και όσων έχουν περάσει το όριο της οικονομικής ανέχειας και δεν μπορούν να καλύψουν ούτε τις βασικές βιοποριστικές ανάγκες.
Στους δρόμους κυρίως των μεγαλουπόλεων βλέπουμε εικόνες εξαθλίωσης, όμοιες με εκείνες που κυριαρχούσαν κατά τη γερμανική κατοχή.
Στους δρόμους κυρίως των μεγαλουπόλεων βλέπουμε εικόνες εξαθλίωσης, όμοιες με εκείνες που κυριαρχούσαν κατά τη γερμανική κατοχή.
Οι άστεγοι πληθαίνουν ανησυχητικά και δεν είναι άτομα με ψυχικά προβλήματα ή κατ’ επιλογή κλοσάρ. Είναι άνθρωποι που από τη μια μέρα στην άλλη η ζωή τους άλλαξε άρδην. Έχασαν τη δουλειά τους, το σπίτι τους και βρέθηκαν στο δρόμο… Είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, που στήνονται στις ουρές των συσσιτίων ή ψάχνουν στα σκουπίδια για τροφή.
Η νέα αυτή κατάσταση ξύπνησε και το αίσθημα αλληλεγγύης της κοινωνίας. Δήμοι, εκκλησία, εθελοντικές ομάδες, μη κυβερνητικές οργανώσεις πρωτοστατούν στην προσπάθεια κάθε συμπολίτη μας να έχει ένα πιάτο φαγητό, ένα ζεστό ρούχο, μία κουβέρτα, για να σκεπαστεί, φάρμακα και τη στοιχειώδη ιατρική και οδοντιατρική φροντίδα. Η ανταπόκριση της ελληνικής κοινωνίας σε κάθε κάλεσμα αλληλεγγύης είναι συγκινητική. Στα σούπερ μάρκετ ύστερα από πρωτοβουλία του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ τα «καλάθια αγάπης» γεμίζουν με τρόφιμα που αφήνουν πολίτες για συνανθρώπους μας που έχουν άμεση ανάγκη. Σε διάφορους ενοριακούς ναούς πολλοί πηγαίνουν ρούχα, κλινοσκεπάσματα, τρόφιμα ή δίνουν από το υστέρημά τους διάφορα ποσά για τα συσσίτια. Για πρώτη φορά επίσης πολίτες άρχισαν να αφήνουν σε κοινωνικά φαρμακεία φάρμακα που στοιβάζονται σε ντουλάπια και συρτάρια των σπιτιών μας. Σήμερα η «Μακεδονία» παρουσιάζει το δίκτυο αλληλεγγύης που έχει αναπτυχθεί στη Θεσσαλονίκη, τους εθελοντές που αφιερώνουν πολλές εργατοώρες, για να σταθούν στο πλευρό όσων έχουν ανάγκη, αλλά και όσους βρίσκονται σε δύσκολη θέση και προστρέχουν σε δομές αλληλεγγύης, για να επιβιώσουν. Όποιος και όποια επιθυμεί να συνεισφέρει μπορεί να βρει στις σελίδες που ακολουθούν τα τηλέφωνα στα οποία μπορεί να απευθυνθεί.
Η κρίση μας φέρνει πιο κοντά…
Στα συσσίτια των ενοριών, τα κοινωνικά παντοπωλεία και τις τράπεζες ιματισμού καταφεύγουν στις μέρες μας χιλιάδες πολίτες που αδυνατούν να ζήσουν με τα πενιχρά πλέον μεροκάματα, για να εξασφαλίσουν φαγητό, ρούχα και κουβέρτες.
Στον νομό Θεσσαλονίκης, εξαιτίας της ανεργίας που λαμβάνει πλέον εκρηκτικές διαστάσεις, του σχεδόν μηδενικού τζίρου στα περισσότερα εμπορικά καταστήματα αλλά και της δραστικής περικοπής μισθών και συντάξεων, υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 5.000 πολίτες σιτίζονται από τα ενοριακά συσσίτια. Μεγάλος όμως είναι και ο αριθμός των οικογενειών στη Θεσσαλονίκη που σπεύδει κάθε εβδομάδα ή και κάθε δεκαπενθήμερο στις τράπεζες τροφίμων και ρουχισμού και στα κοινωνικά παντοπωλεία των κατά τόπους δήμων.
Υπεύθυνοι των δικτύων αλληλεγγύης αναφέρουν ότι πρόκειται για ανθρώπους της διπλανής πόρτας, που μέχρι πρόσφατα ζούσαν με σχετική άνεση και σήμερα με την κρίση και την ανεργία αναγκάστηκαν να φτάσουν ως την ουρά των συσσιτίων. Πολλοί από αυτούς μάλιστα ήταν καταστηματάρχες που, λόγω της πτώσης του τζίρου, έβαλαν αναγκαστικά λουκέτο και τώρα παίρνουν ρούχα και κλινοσκεπάσματα από τις τράπεζες ιματισμού των δήμων.
Στην κεντρική Θεσσαλονίκη οι 43 ενορίες της μητρόπολης λειτουργούν 14 συσσίτια, εξασφαλίζοντας ένα πιάτο ζεστό φαγητό σε περίπου 2.000 ανθρώπους. Αντίστοιχα στη δυτική πλευρά της πόλης από τα 20 συσσίτια των 50 ενοριών της μητρόπολης Νεαπόλεως - Σταυρουπόλεως και τις πέντε τράπεζες τροφίμων και ρουχισμού των κατά τόπους δήμων εξυπηρετούνται 2.500 νοικοκυριά. Στην Καλαμαριά από τα συσσίτια, την τράπεζα ρουχισμού, το κοινωνικό παντοπωλείο και το δημοτικό ιατρείο εξυπηρετούνται κάθε μήνα περισσότεροι από 1.000 πολίτες.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της ενορίας του Αγίου Αθανασίου στον Εύοσμο, όπου οι μερίδες του καθημερινού συσσιτίου διπλασιάστηκαν, καθώς το 2010 μετά βίας έφταναν τις 100, ενώ σήμερα ξεπερνούν τις 200. Η μητρόπολη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως σε συνεργασία με τις ενορίες της δυτικής Θεσσαλονίκης εγκαινίασε πριν από ένα μήνα μία ακόμη τράπεζα ρουχισμού και κλινοσκεπασμάτων, επί της οδού Λαγκαδά, από όπου εξυπηρετούνται κάθε Τρίτη και Πέμπτη 45 με 50 άπορες οικογένειες. Ο αριθμός ωστόσο των ανθρώπων που έχουν ανάγκη αυξάνεται κάθε εβδομάδα, με αποτέλεσμα οι εθελοντές να κρατούν λίστα αναμονής με τα ονόματα των ενδιαφερόμενων - είτε είναι οικογένειες είτε μεμονωμένοι άποροι πολίτες. Επίσης στην ενορία της Αγίας Μαρίνας στην Τούμπα ο πατήρ Χρυσόστομος βοηθά κάθε Τρίτη 30-40 οικογένειες, οι οποίες λαμβάνουν δέματα με φαγητό.
Κάτω από το όριο της φτώχειας
Σύμφωνα με ιερείς που μίλησαν στη «Μ», τα νοικοκυριά που εξασφαλίζουν ένα πιάτο φαγητό από τα συσσίτια και ρούχα από τις τράπεζες ιματισμού έχουν σήμερα μηδενικά ή ιδιαιτέρως χαμηλά εισοδήματα . «Οι άνθρωποι αυτοί ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και έχουν μεγάλη ανάγκη τόσο τα δέματα τροφίμων όσο και τον ρουχισμό», τόνισε ο πατήρ Παναγιώτης Κωστούλας.
Μεγάλος όμως είναι ο αριθμός και των ανθρώπων που σιτίζονται καθημερινά από τα συσσίτια στον δήμο Νεάπολης - Συκεών. Δήμος και τοπικές ενορίες μέσα από τα κοινωνικά μαγειρεία εξασφαλίζουν ζεστό φαγητό και δέματα με τρόφιμα σε 600 οικογένειες. Άλλες 1.000 οικογένειες όμως λαμβάνουν σε τακτά χρονικά διαστήματα δέματα με είδη πρώτης ανάγκης και ρουχισμού, ενώ ο δήμος με πρωτοβουλία του προσφέρει έως και 500 ευρώ σε οικογένειες που δηλώνουν μηδενικό εισόδημα ή χρωστούν ενοίκια και λογαριασμούς.
Ο δήμος Παύλου Μελά με τη σειρά του έχει στήσει το δικό του κέντρο διάθεσης ειδών ρουχισμού και τροφίμων επί της οδού 28ης Οκτωβρίου 152. Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο Γιώργο Λίλτση, από το κέντρο -που ανοίγει κάθε Τετάρτη- εξυπηρετούνται τουλάχιστον 500 οικογένειες τον μήνα, ενώ καταβάλλεται προσπάθεια να καλυφθούν άλλες 500.
«Στηρίζω» από τον δήμο Θέρμης
Το κοινωνικό πρατήριο του δήμου Θέρμης, ένα από τα μεγαλύτερα στην ανατολική Θεσσαλονίκη, λειτουργεί από το 2010 προσφέροντας δωρεάν είδη πρώτης ανάγκης και ατομικής υγιεινής καθώς και τρόφιμα σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, με κριτήρια που καθορίζονται από επιτροπή του δήμου.
Με την έναρξη λειτουργίας του κοινωνικού πρατηρίου οι ωφελούμενοι ήταν 80, ενώ σταδιακά αυξήθηκαν και μέχρι το τέλος του 2010 ανήλθαν στους 120. Πέρσι οι ωφελούμενοι ανήλθαν στους 192, ενώ φέτος υπολογίζεται ότι θα καλυφθούν οι ανάγκες περίπου 300 άπορων πολιτών.
Τα κοινωνικά της Θεσσαλονίκης
Εκτός από τα συσσίτια της εκκλησίας, οι πολίτες που αδυνατούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες μπορούν να απευθύνονται και στα κοινωνικά παντοπωλεία των δήμων της Θεσσαλονίκης. Αυτά είναι:
* Κοινωνικό Παντοπωλείο Θεσσαλονίκης (Μ.Α.Ζ.Ι.), Αριστοτέλους 4 - Θεσσαλονίκη, Τηλέφωνο: 6984114725
* Κοινωνικό Παντοπωλείο δήμου Ωραιοκάστρου Θεσσαλονίκης
τηλ. 2313304000-1, 2313304035
* Κοινωνικό Παντοπωλείο δήμου Παύλου Μελά, 28ης Οκτωβρίου 152
* Κοινωνικό Παντοπωλείο Νεάπολης, Σεφέρη & Ίμβρου 25, δέχεται και ρούχα, τηλ. 2310-63026441, 2310-671100
* Κοινωνικό Παντοπωλείο Μενεμένης, Βότση 15 & Δελφών, ρούχων & ένδυσης, τηλ. 2310-729260
* Κοινωνικό Παντοπωλείο δήμου Θέρμης, Καπετάν Χάψα 37, τηλ. 2310-466555, 2310-466610
* Κοινωνικό Παντοπωλείο Θεσσαλονίκης, Μοναστηρίου 124, τηλ. 2310-534543, 2310-552775
* «Μπουτίκ των φτωχών», Ολύμπου 64, γωνία με Βενιζέλου. Το κατάστημα λειτουργεί 9-1 κάθε πρωί - και Σάββατο. Τρίτη, Πέμπτη και Παρασκευή και το απόγευμα 5-7.
«Xωρίς συσσίτιο θα ήμασταν ζητιάνοι...»
Η ώρα κοντεύει 12 το μεσημέρι και η μυρωδιά των φρέσκων λαχανικών και του ψητού κοτόπουλου... πλημμυρίζει ολόκληρο το κτίριο. Ο κ. Απόστολος Χατζηστεφάνου περιμένει από νωρίς στη γωνία του διαδρόμου να ανοίξει η αίθουσα συσσιτίου για να πάρει το φαγητό του. Ούτε και σήμερα κατάφερε να βρει κάποια δουλειά, αλλά τουλάχιστον δεν θα μείνει νηστικός. Λίγη ώρα αργότερα καταφθάνει και ο φίλος του ο Γιώργος, που τον προτρέπει να προχωρήσουν στην ουρά, γιατί μετά θα υπάρχει συνωστισμός στην κουζίνα.
Κοιτάζουν διακριτικά γύρω τους και βλέπουν καινούργια πρόσωπα να περνούν την είσοδο του συσσιτίου στο Πολυδύναμο Κέντρο Πρόνοιας του δήμου Καλαμαριάς (οδός Ι. Παπανικόλα 18). Νιώθουν αμήχανα, άβολα, αλλά σκέφτονται ότι δυστυχώς δεν είναι οι μόνοι που αναζητούν ένα ζεστό πιάτο φαγητό. «Έρχομαι καθημερινά εδώ, δύο μήνες τώρα, για να πάρω το φαγητό μου. Δεν έχω άλλη επιλογή, αφού είμαι άνεργος τέσσερα χρόνια. Τώρα και ζω από διάφορες μικροδουλειές. Τα χρήματα όμως είναι ελάχιστα, και αν δεν υπήρχε το συσσίτιο μπορεί και να πέθαινα από την πείνα», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Απόστολος. Μιλάει με άνεση, χωρίς να ντρέπεται, γιατί όπως λέει «δεν έχω περιθώρια να ντρέπομαι. Κάθε μέρα βλέπω στο συσσίτιο καινούργιους ανθρώπους και σκέφτομαι ότι η κατάσταση πάει από το κακό στο χειρότερο». Κοιτάζει τον φίλο του, τον Γιώργο Τεμπέλη, και χαμογελάει. Έγιναν φίλοι στο συσσίτιο, είναι και οι δύο χωρίς οικογένεια και αποφάσισαν να συγκατοικήσουν για να μοιράζονται τα έξοδα. «Κάνουμε παρέα, είμαστε πλέον οικογένεια και μαζί παλεύουμε τα δύσκολα. Ευτυχώς που υπάρχει το συσσίτιο, αλλιώς θα ήμασταν ζητιάνοι», σημειώνει ο κ. Απόστολος.
Όση ώρα μάλιστα περιμένει με τον φίλο του στην ουρά, βρίσκει ευκαιρία να πει τον καημό του. Πριν από τέσσερα χρόνια δούλευε σε μια εταιρεία διανομής πετρελαίου και ήταν πολύ ευχαριστημένος, γιατί είχε μια κανονική δουλειά: «Ένιωθα άνθρωπος. Δεν έκανα βέβαια οικογένεια γιατί δεν έβγαινα οικονομικά, αλλά τώρα η ανεργία και η φτώχεια με έχουν διαλύσει». Ο κ. Γιώργος ζει κι αυτός την ίδια κατάσταση, αφού είναι άνεργος εδώ και τρία χρόνια. «Εργαζόμουν σε εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας αλλά έκλεισε. Αναγκάστηκα να κάνω διάφορα για να ζήσω, αλλά ήρθε η κρίση και μας αποτέλειωσε. Ευτυχώς ο δήμος και η ενορία κατά καιρούς μας εξασφαλίζει ένα πιάτο ζεστό φαγητό και δεν είμαστε στον δρόμο. Γνώρισα και τον Απόστολο στο συσσίτιο και πλέον είμαστε δύο για να μοιραζόμαστε τα έξοδα του σπιτιού», λέει ο ίδιος.
Η ώρα έχει περάσει, κοντεύει 1.00 το μεσημέρι και την πόρτα του συσσιτίου περνά μια γυναίκα. Κουκουλωμένη στο χοντρό μπουφάν της, μας βλέπει και σκύβει το κεφάλι. Στην αρχή ντρέπεται να μιλήσει, και όταν ο φωτογράφος απομακρύνεται, πλησιάζει δειλά και συστήνεται: «Είμαι η Στέλλα. Έρχομαι στο συσσίτιο καθημερινά εδώ και δύο χρόνια και παίρνω φαγητό για μένα και το παιδί μου. Είναι άνεργος ο γιος μου και ο άντρας μου στην ουσία κάνει κάποιες δουλειές του ποδαριού. Παίρνει 500 ευρώ σύνταξη και με αυτά τα λεφτά πρέπει να καλύψουμε όλα τα έξοδα του σπιτιού». Στη συνέχεια δεν διστάζει να πει ότι πολλές φορές περιμένει να πάρει και ρούχα από την τράπεζα ιματισμού, γιατί έχει ανάγκη τόσο μια ζακέτα όσο και μια κουβέρτα.
Όση ώρα μάλιστα περιμένει με τον φίλο του στην ουρά, βρίσκει ευκαιρία να πει τον καημό του. Πριν από τέσσερα χρόνια δούλευε σε μια εταιρεία διανομής πετρελαίου και ήταν πολύ ευχαριστημένος, γιατί είχε μια κανονική δουλειά: «Ένιωθα άνθρωπος. Δεν έκανα βέβαια οικογένεια γιατί δεν έβγαινα οικονομικά, αλλά τώρα η ανεργία και η φτώχεια με έχουν διαλύσει». Ο κ. Γιώργος ζει κι αυτός την ίδια κατάσταση, αφού είναι άνεργος εδώ και τρία χρόνια. «Εργαζόμουν σε εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας αλλά έκλεισε. Αναγκάστηκα να κάνω διάφορα για να ζήσω, αλλά ήρθε η κρίση και μας αποτέλειωσε. Ευτυχώς ο δήμος και η ενορία κατά καιρούς μας εξασφαλίζει ένα πιάτο ζεστό φαγητό και δεν είμαστε στον δρόμο. Γνώρισα και τον Απόστολο στο συσσίτιο και πλέον είμαστε δύο για να μοιραζόμαστε τα έξοδα του σπιτιού», λέει ο ίδιος.
Η ώρα έχει περάσει, κοντεύει 1.00 το μεσημέρι και την πόρτα του συσσιτίου περνά μια γυναίκα. Κουκουλωμένη στο χοντρό μπουφάν της, μας βλέπει και σκύβει το κεφάλι. Στην αρχή ντρέπεται να μιλήσει, και όταν ο φωτογράφος απομακρύνεται, πλησιάζει δειλά και συστήνεται: «Είμαι η Στέλλα. Έρχομαι στο συσσίτιο καθημερινά εδώ και δύο χρόνια και παίρνω φαγητό για μένα και το παιδί μου. Είναι άνεργος ο γιος μου και ο άντρας μου στην ουσία κάνει κάποιες δουλειές του ποδαριού. Παίρνει 500 ευρώ σύνταξη και με αυτά τα λεφτά πρέπει να καλύψουμε όλα τα έξοδα του σπιτιού». Στη συνέχεια δεν διστάζει να πει ότι πολλές φορές περιμένει να πάρει και ρούχα από την τράπεζα ιματισμού, γιατί έχει ανάγκη τόσο μια ζακέτα όσο και μια κουβέρτα.
Παράδοση φαγητού κατ’ οίκον
Ανάλογες ιστορίες έχουν να πουν και οι 70-80 άποροι άνθρωποι που σιτίζονται καθημερινά στο Πολυδύναμο Κέντρο Πρόνοιας του δήμου Καλαμαριάς, το οποίο, έχοντας αναπτύξει και άλλες κοινωνικές δομές στον ίδιο χώρο, όπως κοινωνικό παντοπωλείο, τράπεζα ιματισμού, δημοτικό ιατρείο και κέντρο ψυχολογικής στήριξης, εξυπηρετεί κάθε μήνα πάνω από 1.000 άπορους πολίτες. Είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, που μέχρι πριν από δυο τρία χρόνια είχαν μια κανονική δουλειά και ζούσαν αξιοπρεπώς. Και βέβαια δεν περίμεναν ότι θα έφτανε μια μέρα που θα ζούσαν αποκλειστικά από τα συσσίτια των δήμων ή των ενοριών.
Η οικονομική κρίση γονάτισε εκατοντάδες νοικοκυριά και η ανεργία οδήγησε στη φτώχεια χιλιάδες πολίτες. Μόνο στην Καλαμαριά, σύμφωνα με την αντιδήμαρχο Κοινωνικής Πολιτικής Κυριακή Φοροπούλου, μέσω του δικτύου κοινωνικής αλληλεγγύης που έχει αναπτύξει ο δήμος καλύπτονται οι ανάγκες 1.000 και πλέον ανθρώπων. «Μακάρι να μπορέσουμε να εξυπηρετήσουμε και άλλους. Ήδη έχουμε 50 εθελοντές και δεν φτάνουν. Από την τράπεζα ιματισμού εξυπηρετούνται 200 άτομα τον μήνα και από το κοινωνικό παντοπωλείο 50 άνθρωποι κάθε 15 μέρες, και έχουμε ήδη λίστα αναμονής» σημειώνει.
Εκτός όμως από το συσσίτιο, ο δήμος έχει φροντίσει να εξασφαλίσει φαγητό και σε άλλους 25-30 πολίτες που είναι ανήμποροι και αδυνατούν να παραλάβουν το πακέτο τους. Έτσι, επιστρατεύονται οι υπάλληλοι του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι», που κάθε μεσημέρι παραδίδουν τα πακέτα του φαγητού στα σπίτια των ενδιαφερομένων. «Υπάρχει και αυτή η κατηγορία πολιτών που ίσως να έχει μεγαλύτερη ανάγκη, αφού δεν μπορούν να βγουν από τα σπίτια τους γιατί είναι κατάκοιτοι ή γενικά άρρωστοι» αναφέρει η κ. Φοροπούλου.
Εθελόντριες με ψυχή
Η ώρα της διανομής των πακέτων, που σήμερα εκτός από κοτόπουλο διαθέτει σαλάτα, γιαούρτι και γλυκιά πίτα, άρχισε. Η Σόνια Παυλίδου και η Σοφία Μαράκη, εθελόντριες του δήμου Καλαμαριάς, φωνάζουν τον κόσμο που περιμένει στην ουρά να πλησιάσει για να πάρει το φαγητό του. «Είμαι εδώ από τις 7.30 το πρωί για να μαγειρέψω και να φροντίσω τα της κουζίνας. Είμαι κουρασμένη, αλλά η χαρά της προσφοράς απέναντι σε τόσο κόσμο που περιμένει από σένα δεν περιγράφεται», λέει με περηφάνια η κ. Σόνια. Η φίλη της η κ. Σοφία δουλεύει κι αυτή ως εθελόντρια στην κοινωνική υπηρεσία του δήμου εδώ και έξι χρόνια. «Μαγειρεύουμε, συσκευάζουμε και σερβίρουμε τα τρόφιμα. Κανείς δεν λέει ότι δεν κουραζόμαστε, αλλά σκέφτομαι ότι αύριο μπορεί να είμαι εγώ στη θέση αυτών των ανθρώπων. Η ζωή τα φέρνει ανάποδα και η κρίση δεν κάνει διακρίσεις. Σ’ αυτό τον χώρο παίρνουμε όλοι μαθήματα ζωής» σημειώνει με χαμόγελο, ενώ βιάζεται να παραδώσει τα πακέτα.
ΦΑΝΗ ΣΟΒΙΤΣΛΗ
fanisovi@gmail.com
«Όαση» τα ιατρεία αλληλεγγύης στη Θεσσαλονίκη
Η Μαρία και ο Γιάννης σπρώχνουν την πόρτα και μπαίνουν στον μικρό χώρο του πολυιατρείου των Γιατρών του Κόσμου. Εκείνη φοράει ένα όμορφο παλτό με γούνινο γιακά, και ο σύζυγός της ένα προσεγμένο κοστούμι. Με την πρώτη ματιά, αναρωτιέσαι τι μπορεί να θέλουν σε έναν χώρο όπως αυτός, που απευθύνεται σε ανθρώπους φτωχούς και ανασφάλιστους.
Αν τους παρατηρήσεις καλύτερα, όμως, διαπιστώνεις μια θλίψη κι ένα αίσθημα ντροπής στα μάτια τους. Μόλις συναντούν τον γιατρό, η Μαρία ξεσπάει σε κλάματα. Πριν από λίγους μήνες, ο Γιάννης, έμπορος στο επάγγελμα, έκλεισε την επιχείρησή του, η οποία «έπεσε έξω». Ξαφνικά, βρέθηκαν χωρίς εισοδήματα κι αναγκάστηκαν να πουλήσουν ακόμη και το σπίτι τους. «Χρειαζόμαστε ένα φάρμακο που κοστίζει μόλις οκτώ ευρώ, και δεν έχουμε χρήματα να το αγοράσουμε. Γι’ αυτό ήρθαμε εδώ», λέει η Μαρία με δάκρυα στα μάτια.
Παρόμοιες ιστορίες ανθρώπων που έχασαν τα πάντα μέσα σε μια στιγμή κι έμειναν ξαφνικά στον δρόμο αποτελούν καθημερινότητα για τους εθελοντές των Γιατρών του Κόσμου. Το πολυιατρείο βρίσκεται στην οδό Ίωνος Δραγούμη 65, λειτουργεί από το 2001 και αποτελεί «όαση» για Έλληνες και ξένους που δεν μπορούν να πληρώσουν από την τσέπη τους για φαρμακευτική περίθαλψη, φαγητό ή ρουχισμό.
Η κίνηση δεν σταματά ποτέ. Η πόρτα του πολυιατρείου ανοιγοκλείνει συνεχώς. Άνθρωποι μπαίνουν με μελαγχολικά πρόσωπα και βγαίνουν με μια ελπίδα στο βλέμμα τους. Μητέρες με τα παιδιά τους που περιμένουν για ένα εμβόλιο, έγκυες που δεν έχουν ασφάλιση και δεν μπορούν να εξεταστούν ούτε σε δημόσιο νοσοκομείο διότι δεν έχουν να πληρώσουν, ηλικιωμένοι που χρειάζονται φάρμακα, νεαρές που ψάχνουν για ένα ζεστό ρούχο και λίγη ξηρά τροφή.
Πλησιάζουμε την Εντλίρα, μια 35χρονη μητέρα δύο παιδιών από την Αλβανία. Μας κοιτάζει ντροπαλά και, με τα λιγοστά ελληνικά της, μας εξηγεί: «Σήμερα ήρθα να πάρω τρόφιμα. Άλλες φορές έχω έρθει για φάρμακα των παιδιών. Είμαστε άνεργοι, και εγώ και ο άνδρας μου. Δεν έχουμε καν ασφάλεια».
Θλίψη προκαλούν και τα λόγια της κ. Γεωργίας, η οποία είναι συνταξιούχος: «Δεν έχω χρήματα να αγοράσω ούτε ψωμί, και παρακαλάω έξω από την εκκλησία. Δεν έχω να πληρώσω για τα φάρμακά μου».
Παρόμοιες ιστορίες ανθρώπων που έχασαν τα πάντα μέσα σε μια στιγμή κι έμειναν ξαφνικά στον δρόμο αποτελούν καθημερινότητα για τους εθελοντές των Γιατρών του Κόσμου. Το πολυιατρείο βρίσκεται στην οδό Ίωνος Δραγούμη 65, λειτουργεί από το 2001 και αποτελεί «όαση» για Έλληνες και ξένους που δεν μπορούν να πληρώσουν από την τσέπη τους για φαρμακευτική περίθαλψη, φαγητό ή ρουχισμό.
Η κίνηση δεν σταματά ποτέ. Η πόρτα του πολυιατρείου ανοιγοκλείνει συνεχώς. Άνθρωποι μπαίνουν με μελαγχολικά πρόσωπα και βγαίνουν με μια ελπίδα στο βλέμμα τους. Μητέρες με τα παιδιά τους που περιμένουν για ένα εμβόλιο, έγκυες που δεν έχουν ασφάλιση και δεν μπορούν να εξεταστούν ούτε σε δημόσιο νοσοκομείο διότι δεν έχουν να πληρώσουν, ηλικιωμένοι που χρειάζονται φάρμακα, νεαρές που ψάχνουν για ένα ζεστό ρούχο και λίγη ξηρά τροφή.
Πλησιάζουμε την Εντλίρα, μια 35χρονη μητέρα δύο παιδιών από την Αλβανία. Μας κοιτάζει ντροπαλά και, με τα λιγοστά ελληνικά της, μας εξηγεί: «Σήμερα ήρθα να πάρω τρόφιμα. Άλλες φορές έχω έρθει για φάρμακα των παιδιών. Είμαστε άνεργοι, και εγώ και ο άνδρας μου. Δεν έχουμε καν ασφάλεια».
Θλίψη προκαλούν και τα λόγια της κ. Γεωργίας, η οποία είναι συνταξιούχος: «Δεν έχω χρήματα να αγοράσω ούτε ψωμί, και παρακαλάω έξω από την εκκλησία. Δεν έχω να πληρώσω για τα φάρμακά μου».
Εθελοντική προσφορά
Σε μια γωνία του πολυιατρείου έχει στηθεί ένας πάγκος με ρούχα που φέρνουν απλοί πολίτες, αφότου σταμάτησαν πλέον να τα χρησιμοποιούν: Παλτό, φούστες, μπλούζες, παντελόνια, τσάντες, ακόμη και παιδικά παπούτσια, πράγματα που για κάποιους αποτελούν στις μέρες μας είδη πολυτελείας.
Η Ματίνα Θεοδωρίδου έχει αναλάβει από ώρα το πόστο της στον πάγκο και προσπαθεί να βοηθήσει τις γυναίκες που πλησιάζουν να διαλέξουν ανάλογα με τις ανάγκες τους. Χαμογελάει πλατιά και μας εξομολογείται ότι μαζί με τον άντρα της έρχονται εθελοντικά και βοηθούν στο πολυιατρείο των Γιατρών του Κόσμου.
«Είμαστε και οι δύο άνεργοι, και αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι για τους συνανθρώπους μας που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από εμάς. Έρχονται πολλοί άνθρωποι εδώ, οι οποίοι ξαφνικά έχασαν τη δουλειά τους κι έμειναν χωρίς χρήματα και ασφάλεια, ή παίρνουν μια πενιχρή σύνταξη και δεν τα βγάζουν πέρα. Συναντάμε άστεγους, στους οποίους δίνουμε κουβέρτες και σλίπιγκ μπαγκ, ενώ εμβολιάζουμε και πολλά παιδάκια», εξηγεί στη «Μ» η Ματίνα.
Παράλληλα αναφέρει ότι εξαιτίας της κρίσης οι ανάγκες έχουν αυξηθεί και προσθέτει ότι πολλοί είναι οι απλοί άνθρωποι που στηρίζουν τους Γιατρούς του Κόσμου φέρνοντας φάρμακα, ρούχα και τρόφιμα. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που οι εθελοντές του πολυιατρείου βάζουν χρήματα από την τσέπη τους για να καλύψουν τις ανάγκες που ανακύπτουν.
Αεικίνητη και πάντα πρόθυμη να βοηθήσει είναι και η Έφη, η οποία είναι νοσηλεύτρια και υπεύθυνη του φαρμακείου του πολυιατρείου των Γιατρών του Κόσμου.
«Για μένα, δεν είναι θυσία αυτό που κάνω αλλά ευχαρίστηση. Το σπουδαίο είναι ότι οι άνθρωποι που έρχονται εδώ νιώθουν οικεία. Στόχος μας είναι να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι αυτό που τους συμβαίνει συμβαίνει σε πολλούς. Δεν είναι μόνο αυτοί που δεν έχουν να φάνε ή να ντυθούν. Μια αγκαλιά κι ένας καλός λόγος αποτελούν κινητήρια δύναμη για να συνεχίσεις», τονίζει η Έφη.
«Μακάρι να βοηθούσαμε παραπάνω»
Ο γαστρεντερολόγος Γιώργος Κοκοζίδης πηγαίνει κάθε Τρίτη στο πολυιατρείο των Γιατρών του Κόσμου. Όπως εξηγεί στη «Μ», πριν από ενάμιση χρόνο ένας φίλος τον ρώτησε «Έρχεσαι να βοηθήσεις;» κι εκείνος ανταποκρίθηκε αμέσως.
«Μακάρι να βοηθούσαμε παραπάνω. Συναντάμε δύσκολες περιπτώσεις και προσπαθούμε να διευκολύνουμε τους ασθενείς με τη θεραπευτική αγωγή», επισημαίνει ο κ. Κοκοζίδης και προσθέτει ότι εμπόδια για τη λειτουργία του κέντρου αποτελούν η αδυναμία της νοσηλείας των ασθενών, αφού ο χώρος όπου στεγάζεται το πολυιατρείο είναι μικρός, η έλλειψη εργαστηρίων για μια απλή αιματολογική εξέταση ή μια ακτινογραφία, αλλά και η απουσία βοήθειας από τα νοσοκομεία. Μεγαλύτερο αγκάθι, όμως, αποτελεί η προμήθεια των εμβολίων, τα οποία κοστίζουν ακριβά.
Τα τελευταία εννέα χρόνια η ψυχίατρος Μελίνα Χαχαμίδου δεν λείπει ποτέ από το πολυιατρείο. Όπως λέει, οι άνθρωποι που συναντά είναι αυτοί της διπλανής πόρτας, άνθρωποι που ξαφνικά έχασαν τη δουλειά τους κι έμειναν ανασφάλιστοι.
«Τα τελευταία δύο χρόνια αυξήθηκε ο αριθμός των Ελλήνων που απευθύνονται σε εμάς, σε σύγκριση με τον αριθμό των μεταναστών, ενώ από τον Σεπτέμβριο του 2011 και μετά το ποσοστό των Ελλήνων φτάνει το 60%. Η πλειοψηφία είναι ηλικίας 40-50 ετών. Οι περισσότεροι έρχονται για ιατρική περίθαλψη, ενώ τους τελευταίους 2-3 μήνες δίνουμε και τρόφιμα και ξηρά τροφή», εξηγεί η κ. Χαχαμίδου.
Παράλληλα αναφέρει ότι κάθε μήνα προσέρχονται στο πολυιατρείο 1.000 ασθενείς, εκ των οποίων οι 800 χρειάζονται φαρμακευτική αγωγή, ενώ χρησιμοποιούνται 2.500 σκευάσματα μηνιαίως.
«Ψυχή» του πολυιατρείου είναι η Σοφία Γκαρανέ, κοινωνική ανθρωπολόγος και υπεύθυνη του γραφείου των Γιατρών του Κόσμου στη Θεσσαλονίκη. Όπως περιγράφει στη «Μ», «οι άνθρωποι που έρχονται να ζητήσουν βοήθεια συνήθως έχουν σκυμμένο το κεφάλι και ντρέπονται. Το 2010 πέρασαν από το πολυιατρείο 4.500 ασθενείς και το 2011 πάνω από 8.500, εκ των οποίων οι 5.000 έλαβαν φαρμακευτική αγωγή και οι 1.950 εμβολιάστηκαν".
Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης
Ζεστασιά και ασφάλεια αποπνέει και ο χώρος όπου στεγάζεται το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης, που αποτελεί μία πρωτοβουλία υγειονομικών της Θεσσαλονίκης, η οποία γεννήθηκε με αφορμή την απεργία πείνας, πριν ένα χρόνο, των 50 μεταναστών στο Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης.
Οι γιατροί που τότε στάθηκαν στο πλευρό των μεταναστών δημιούργησαν το ιατρείο αυτό παρέχοντας δωρεάν υπηρεσίες υγείας σε ανασφάλιστους, Έλληνες και μετανάστες. Όπως ομολογούν στη «M», δεν κάνουν φιλανθρωπία, αλλά είναι αλληλέγγυοι στον αγώνα για το δικαίωμα όλων των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε δωρεάν ιατροφαρμακευτική και νοσοκομειακή περίθαλψη.
Το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης στεγάζεται στον πρώτο όροφο της οδού Αισώπου 24, σε χώρο που παραχώρησε το Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, το οποίο καλύπτει όλα τα έξοδα ηλεκτρικού και θέρμανσης. Όσο για το τηλέφωνο, τα φάρμακα, τον ιατρικό εξοπλισμό και τα αναλώσιμα υλικά κάθε τύπου, αυτά αποτελούν προσφορές συνδικάτων αλλά και μεμονωμένων ανθρώπων που στηρίζουν το Κοινωνικό Ιατρείο. Μάλιστα, υπάρχει και ειδικός λογαριασμός για όσους θέλουν να συνεισφέρουν (5233-055191-215, τράπεζα Πειραιώς).
Περνάμε το κατώφλι του ιατρείου και το πρώτο πρόσωπο που συναντάμε είναι η Γιώτα Θεοδοσίου, στη γραμματεία. Άνεργη η ίδια, αλλά με μεράκι και κέφι για εθελοντισμό, είναι ο άνθρωπος που υποδέχεται τους ασθενείς, δημιουργεί καρτέλες με τα στοιχεία τους και τους κλείνει τα ραντεβού με τους γιατρούς.
«Από τις 7 Νοεμβρίου, οπότε άρχισε να λειτουργεί το ιατρείο, μας επισκέπτονται πολλοί άνθρωποι, γεγονός που αποδεικνύει την ανάγκη που υπάρχει για μια τέτοια πρωτοβουλία. Οι περισσότεροι είναι φοβισμένοι και απορούν αν στ’ αλήθεια δεν θα χρειαστεί να πληρώσουν ούτε ένα ευρώ. Να φανταστείτε, ήρθε άνθρωπος που είχε τρεις μήνες να πάρει τα φάρμακα για την καρδιά του, διότι δεν είχε ούτε χρήματα ούτε ασφάλιση», λέει χαρακτηριστικά στη «Μ» η Γιώτα. Παράλληλα αναφέρει ότι στο ιατρείο υπάρχουν 81 γιατροί πολλών ειδικοτήτων, ενώ υπάρχει και λίστα με συνεργαζόμενους εθελοντές γιατρούς αλλά και με συνεργαζόμενα εργαστήρια, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών.
Προχωρώντας στον διάδρομο του ιατρείου, συναντάμε την Ευαγγελία Ραφαηλίδου, 57 ετών, η οποία έχει κλείσει ραντεβού με παθολόγο. Όπως μας λέει, «δεν έχω ιατρική περίθαλψη και δεν μπορώ να πληρώνω από την τσέπη μου για γιατρούς κι εξετάσεις. Γι’ αυτό είμαι εδώ».
Η πόρτα του ιατρείου ανοίγει και μπαίνει χαμογελώντας ο Μοχάμεντ. Έχει έρθει στην Ελλάδα από το Μαρόκο, και στα 24 του χρόνια έχει ήδη κερδίσει μία μεγάλη μάχη: ήταν ένας από τους 50 απεργούς πείνας στο ΕΚΘ, και κατάφερε να βγει νικητής.
«Είμαι τρία χρόνια στην Ελλάδα. Η ζωή είναι πολύ δύσκολη, αλλά θέλω να μείνω εδώ. Οι γιατροί του Κοινωνικού Ιατρείου μας στήριξαν όταν επί 40 ημέρες κάναμε απεργία πείνας. Τώρα, για κάθε πρόβλημα υγείας έρχομαι εδώ», λέει στη «Μ» ο Μοχάμεντ.
«Αλληλεγγύη, όχι φιλανθρωπία»
«Η ευτυχία είναι το μόνο πράγμα που πολλαπλασιάζεται όταν διαιρείται. Όταν δίνεις, παίρνεις ταυτόχρονα πολλά, όπως ένα χαμόγελο, ένα ευχαριστώ, που είναι τα πιο σημαντικά πράγματα».
Με τα λόγια αυτά ο ψυχίατρος του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης Μόδης Γούναρης, ο οποίος εργάζεται τα πρωινά στο ΙΚΑ, εξηγεί στη «Μ» τη φιλοσοφία και το πνεύμα λειτουργίας του ιατρείου. Ταυτόχρονα, επισημαίνει ότι οι περισσότεροι πολίτες που έρχονται στο ιατρείο είναι Έλληνες μέσης ηλικίας, οι οποίοι έμειναν ξαφνικά χωρίς δουλειά και ασφάλιση.
Στο οδοντιατρείο του Κοινωνικού Ιατρείου Αλληλεγγύης συναντάμε άλλες δύο εθελόντριες, την Ελπίδα Μιχαηλίδου και τη Φανή Δεμερίδου, οι οποίες μοιράζονται μαζί μας την εμπειρία τους.
«Έρχονται και μετανάστες και ντόπιοι στο ιατρείο, ηλικίας από 36 έως 65 ετών. Οι πρώτοι είναι έτσι κι αλλιώς ανασφάλιστοι, ενώ οι δεύτεροι έχασαν ξαφνικά τη δουλειά τους και πλέον δεν έχουν ούτε πέντε ευρώ για να πάνε σε δημόσιο νοσοκομείο. Αυτό που διαπιστώνω είναι το πόση ανάγκη έχει ο κόσμος για ιατρική περίθαλψη, η οποία στις μέρες μας έπαψε να είναι δημόσιο αγαθό», λέει η Ελπίδα.
Από την πλευρά της, η Φανή επισημαίνει ότι με το ιατρείο αυτό η αλληλεγγύη γίνεται πράξη και προσθέτει ότι ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι δεν φταίει για την κατάσταση ανάγκης στην οποία έχει βρεθεί.
Εμβολιαστικό κέντρο δήμου Θεσσαλονίκης
Δύο μήνες ζωής κλείνει το εμβολιαστικό κέντρο του δήμου Θεσσαλονίκης. Όπως εξηγεί στη «Μ» η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Προστασίας του Πολίτη Καλυψώ Γούλα, μόνο τον πρώτο μήνα έχουν κλειστεί 27 ραντεβού κι έγιναν 29 εμβόλια σε 23 παιδιά. Οι περισσότεροι πολίτες που προσέρχονται είναι Έλληνες. Επίσης, υπάρχει συνεργασία με τους Γιατρούς του Κόσμου, κι όταν τα εμβόλια που προμηθεύεται το κέντρο περισσεύουν, αποστέλλονται στους Γιατρούς του Κόσμου. Το κέντρο εμβολιασμού διαθέτει παιδίατρο, καρδιολόγο και παθολόγο για τους ανασφάλιστους κατοίκους του δήμου Θεσσαλονίκης (παιδιά και ενήλικες).
Το δικό τους λιθαράκι βάζουν και οι κάτοικοι της ανοιχτής συνέλευσης κατοίκων Ευζώνων - Φαλήρου - Σχολής Τυφλών, οι οποίοι συγκεντρώνουν φάρμακα για το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης. Όπως εξηγεί ένας από αυτούς, ο Νίκος Καρανίκας, «είναι ένας τρόπος να δείξουμε την αλληλεγγύη μας ο ένας στον άλλον. Επίσης, έχουμε έρθει σε επαφή με το ΑΠΘ και το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης για τη δημιουργία ενός κοινωνικού ιατρείου και στη γειτονιά μας».
Χρήσιμα τηλέφωνα
-Γιατροί του Κόσμου (Ί. Δραγούμη 65, 1ος όροφος, 9.00-15.00 καθημερινά, τηλ. 2310-566641)
-Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης (Αισώπου 24, 1ος όροφος, 9.30-14.00 και 17.00-21.00, τηλ. 2310-520386)
-Εμβολιαστικό Κέντρο δήμου Θεσσαλονίκης (Μοναστηρίου 53-55, 3ος όροφος, 9.00-14.00, τηλ. 2310-509053)
ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ ΜΠΟΥΚΑ
nikolettabouka@yahoo.gr
