Η ορθή ανάγνωση του “μεσαίου χώρου”

ΜΑΡΙΚΑ ΛΥΣΙΑΝΘΗ

Ο Μπιλ Κλίντον στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Τόνι Μπλερ στη Μεγάλη Βρετανία και ο Γκέρχαρντ Σρέντερ στη Γερμανία, υπήρξαν οι συν-διαμορφωτές της πολιτικής πρακτικής του «μεσαίου χώρου»..
 Ξέρετε, της έννοιας που στην Ελλάδα κακοποιήθηκε, επειδή διάφοροι την ταύτισαν με τον ήδη «δαιμονοποημένο» Γιάννη Λούλη, και έσπευσαν να της αποδώσουν άνευρα πολιτικά χαρακτηριστικά, για να δικαιολογήσουν την κατάρρευση της Νέας Διακυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή.

Ο «μεσαίος χώρος» φυσικά… δεν ήταν αυτό. Η διεθνής εμπειρία μάλιστα, στις τρεις ηγέτιδες χώρες του πλανήτη, επιβεβαιώνει ότι αποτελεί την πολιτική πρακτική, και όχι ιδεολογία, που σε οδηγεί στην εξουσία. Και, κυρίως, σου επιτρέπει την μακροημέρευση σε αυτή.

Την ηγεσία Κλίντον στην Ουάσινγκτον διαδέχτηκε η ακραία και επικίνδυνη, όπως αποδείχτηκε, ρητορική των «γερακιών» του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Ο Ντικ Τσέινι, ο Ντόναλντ Ράμσφελντ και φυσικά ο Καρλ Ρόουβ, βρήκαν στο πρόσωπο του νεώτερου Μπους, την… αφελή απενοχοποίηση των σκοτεινών ιδεών τους για την Αμερική και ολόκληρο τον πλανήτη.

Άνοιξαν πολεμικά μέτωπα σε κρίσιμες γεωστρατηγικά περιοχές του κόσμου, και… δεν πήραν είδηση την κρίση που ερχόταν στη στεγαστική αγορά, και κορυφώθηκε με την κατάρρευση της Lehman Brothers, η οποία γέννησε την παγκόσμια οικονομική κρίση του σήμερα.

Στη Γερμανία, τον Γκέρχαρντ Σρέντερ διαδέχτηκε η Άνγκελα Μέρκελ. Που όσο περνούσε ο καιρός, θύμιζε περισσότερο… Ανατολικογερμανίδα, παραμερίζοντας τα πολιτικά φιλελεύθερα στοιχεία του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος. Όταν μάλιστα ξέσπασε η κρίση χρέους στην Ελλάδα, από την οποία απειλείται ολόκληρη η ευρωζώνη, η… δύσκαμπτη Μέρκελ δεν κατάφερε να δει εγκαίρως πέρα από τη μύτη της, συγνώμη, από τα συμφέροντα των τραπεζών και των ασφαλιστικών οργανισμών του Βερολίνου.

Στη Μεγάλη Βρετανία συντελέστηκε πιθανότατα η πιο ενδιαφέρουσα εφαρμογή της πολιτικής του «μεσαίου χώρου». Ίσως γιατί την υλοποίησε ένας πολιτικός με χαρισματική αυτοδιάθεση, που είχε διαβάσει καλά τη θεωρία της «Τριγωνοποίησης». Και κατάλαβε εγκαίρως ότι όφειλε να εκφράσει ο ίδιος το κέντρο στο οποίο συναντιούνται κοινές ανησυχίες από τα Αριστερά και τα Δεξιά.

Ο Τόνι Μπλερ υπήρξε, στην εξωτερική πολιτική, ο… επιστάτης των αμερικανικών επιδιώξεων. Στη Μεγάλη Βρετανία ωστόσο, κατάφερε να σαγηνεύσει την κοινωνία, και να κυβερνήσει αδιατάραχτα, παρόλο που ηγείτο ενός κόμματος ανήμπορου να παρακολουθήσει τον βηματισμό του.

Οι ικανότητες του Τόνι Μπλερ, που έφερε το Εργατικό Κόμμα πιο κοντά στο «πολιτικό κέντρο», φάνηκαν περισσότερο όταν τον διαδέχτηκε ο «στριφνός» Γκόρντον Μπράουν. Και ακόμη πιο πολύ, όταν τον Μπράουν τον διαδέχτηκε ο Ντέιβιντ Κάμερον, ο κεντροδεξιός «κλώνος» του Τόνι Μπλερ. Που επίσης στηρίχτηκε στην πολιτική πρακτική του «μεσαίου χώρου», για να εξασφαλίσει την ανοχή ιδεολογικών και κοινωνικών στρωμάτων που δεν θα ψήφιζαν ποτέ το Συντηρητικό Κόμμα.

Το… μυστικό στη θεωρία του «μεσαίου χώρου», είναι η μετατόπιση της πολιτικής και του εκτοπίσματός σου, σε… ξένα χωράφια. Η εξωστρέφεια και η αναζήτηση του «μέτρου», με την αρχαία έννοια του όρου, ως αντίβαρο στα άκρα, τις ακρότητες και την πολιτική εγωπάθεια της μιας και μόνης αλήθειας, που συνοδεύει τις κυρίαρχες ιδεολογίες.

Κυρίως ο Κλίντον και ο Μπλερ, πέτυχαν με την πολιτική στρατηγική του «μεσαίου χώρου», να συνθέσουν δυνάμεις στις κοινωνίες τους. Να κινητροδοτήσουν δυνάμεις που ένιωθαν να απωθούνται από τους ακραίους. Δεν δίστασαν να παραδεχθούν ότι κάποιος άλλος είχε περισσότερο δίκιο. Μόνο που το δίκιο αυτό, ανέλαβαν να το εκφράσουν και να το υλοποιήσουν οι ίδιοι.

Πριν από μερικές ημέρες, με ομιλία του στο Λονδίνο, ο Τόνι Μπλερ εξήγησε τη θεωρία του «μεσαίου χώρου», ως την ανακάλυψη του κατάλληλου «μείγματος» πολιτικής. Είπε ότι άλλες φορές είναι περισσότερο αριστερόστροφο, ενώ άλλες στρέφεται προς τα δεξιά. Και κατέληξε με μια εκκωφαντική επισήμανση: «Η διάκριση δεν είναι ανάμεσα σε Αριστερά ή Δεξιά, αλλά ανάμεσα στο σωστό και το λάθος. Περισσότερο και από την ιδεολογία, μετράει η αποτελεσματικότητα». Έτσι δεν είναι;