«Μπλόκο» σε 40.000 πρόωρες συντάξεις από την τρόικα

Φραγμό στις πρόωρες συντάξεις θέλει να βάλει η τρόικα, που πιέζει για να μπει τέλος σε μια σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων στο ασφαλιστικό. Στο στόχαστρο είναι οι ασφαλισμένοι που -αξιοποιώντας διατάξεις της νομοθεσίας- αποχωρούν πριν από τα 67 με πλήρη ή στα 62 με μειωμένη σύνταξη.

Με βάση ειδικούς στην κοινωνική ασφάλιση, περίπου 40.000 ασφαλισμένοι θα βγουν την επόμενη χρονιά στη σύνταξη πριν συμπληρώσουν το 62ο έτος (γονείς ανηλίκων, εργαζόμενοι με 35ετία, όσοι απασχολούνται στα βαρέα). Συνολικά το 2014 αναμένεται να ανοίξουν την πόρτα εξόδου 110.000 ασφαλισμένοι και θα απαιτηθεί 1,3 δισεκατομμύριο γι' αυτές τις συντάξεις.

Το ασφαλιστικό θα βρεθεί σήμερα το απόγευμα στο επίκεντρο της συνάντησης του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση με την τρόικα. Το θέμα παραμένει ανοιχτό και το τελευταίο διάστημα με εγκυκλίους Ταμείων χιλιάδες ασφαλισμένοι κινδυνεύουν να βρεθούν «εγκλωβισμένοι» στην αγορά εργασίας (κυρίως όσοι έχουν διαδοχική ασφάλιση).

Η αρχή είχε γίνει το καλοκαίρι με την ανάκληση εγκυκλίου του ΟΑΕΕ, η οποία παρείχε διευκρινίσεις για την «έξοδο» των ελεύθερων επαγγελματιών (εδώ και μήνες η εγκύκλιος... επενεξετάζεται).

Την προηγούμενη εβδομάδα με εγκύκλιο του ΙΚΑ «μπλόκαρε» η έξοδος 150.000 ασφαλισμένων, οι οποίοι πριν... επιστρέψουν στο Ιδρυμα είχαν περάσει από τον ΟΑΕΕ (υπάρχει σχετική αναφορά στις επόμενες σελίδες του ενθέτου «Συντάξεις»).

Χθες ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης -αναφερόμενος σε δημοσίευμα εφημερίδας με βάση το οποίο η τρόικα ζήτησε με e-mail να ενημερωθεί για το ποσό που θα εξοικονομηθεί σε περίπτωση που δεν χορηγηθεί καμία νέα σύνταξη το 2014- χαρακτήρισε το ενδεχόμενο μη καταβολής συντάξεων «σενάριο επιστημονικής φαντασίας». Σύμφωνα με τον υπουργό, «οι συντάξεις δεν διατρέχουν κανέναν κίνδυνο και το 2014 θα συνεχίσουν να καταβάλλονται απρόσκοπτα και κανονικά».

Από την πλευρά τους τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας «ξεσκονίζουν» τα στοιχεία για τα ασφαλιστικά ταμεία και ζητούν διευκρινίσεις για μια σειρά ανοιχτών θεμάτων. Μεγάλο πρόβλημα είναι πως την επόμενη χρονιά η κρατική χρηματοδότηση θα είναι μειωμένη κατά 1,7 δισεκατομμύριο ευρώ.

Ωστόσο ήδη τα δύο μεγαλύτερα Ταμεία της χώρας -ΙΚΑ και ΟΑΕΕ- είναι στο «κόκκινο» και αναζητούν πρόσθετη χρηματοδότηση για να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους. Είναι χαρακτηριστικό πως, με βάση το προσχέδιο του προϋπολογισμού του ΙΚΑ, το Ταμείο θα χρειαστεί ένα επιπλέον ποσό της τάξης του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ για να βγάλει τη χρονιά.

Την ίδια στιγμή περίπου 800 εκατομμύρια ευρώ αναμένεται να χρειαστεί ο ΟΑΕΕ την επόμενη χρονιά για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του. Βασικό πρόβλημα του Ταμείου είναι το ότι οι τέσσερις στους δέκα ελεύθερους επαγγελματίες έχουν κάνει στάση πληρωμών και δεν καταβάλλουν τις εισφορές τους.

Σήμα κινδύνου για την πορεία του ασφαλιστικού κρούει και το Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, που τονίζει πως η «ώρα της κρίσης» θα έρθει δέκα χρόνια νωρίτερα, λόγω του εκρηκτικού μείγματος που δημιουργούν η ύφεση και η ανεργία. Το 2015 είναι το τελευταίο έτος «αντοχής» του συστήματος (αντί για το 2025 που αρχικά υπολογιζόταν), καθώς από το 2016 και μετά ανατρέπεται η οριακή ισορροπία ανάμεσα στα έσοδα και στα έξοδα.

ΠΟΙΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΟΥΝΤΑΙ ΣΤΑ 60
Κατηγορία	Χρόνος Ασφάλισης για θεμελίωση	Ετος Συμπλήρωσης	Οριο Ηλικίας	Απαιτούμενος Χρόνος Ασφάλισης για Εξοδο	Παρατηρήσεις
ΔΗΜΟΣΙΟ
Ανδρες	25 έτη	Μέχρι 31-12-2010	60	25 έτη	Μειωμένη σύνταξη
Γυναίκες	25 έτη	Μέχρι 31-12-2010	60	25 έτη	Πλήρης σύνταξη
ΔΕΚΟ - ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Ανδρες	25 έτη	Μέχρι 31/12/2012	60	25 έτη	Μειωμένη σύνταξη
Γυναίκες	25 έτη	Μέχρι 31-12-2010	60	25 έτη	Πλήρης σύνταξη εφόσον είχαν συμπληρώσει και το 55ο έτος
ΙΚΑ
Ανδρες	4.500 ημέρες ασφάλισης - 3.600 ΒΑΕ	Μέχρι 31-12-2012	60	4.500 ημέρες ασφάλισης - 3.600 ΒΑΕ	Πλήρης σύνταξη εφόσον είχαν συμπληρώσει το 60ό έτος μέχρι 31-12-2012
	10.000 ημέρες ασφάλισης	Μέχρι 31-12-2012	60	10.000 ημέρες ασφάλισης - 100 / έτος την τελευταία 5ετία	Μειωμένη σύνταξη
	4.500 ημέρες ασφάλισης	Μέχρι 31-12-2012	60	4.500 ημέρες ασφάλισης - 100/έτος την τελευταία 5ετία	Μειωμένη σύνταξη εφόσον είχαν συμπληρώσει το 60ό έτος μέχρι 31-12-2012
Γυναίκες	4.500 ημέρες ασφάλισης	Μέχρι 31-12-2012	60	4.500 ημέρες ασφάλισης - 100/έτος την τελευταία 5ετία	Πλήρης σύνταξη εφόσον είχαν συμπληρώσει το 55ο έτος μέχρι 31-12-2010
ΟΑΕΕ
Ανδρες - Γυναίκες	35 έτη ασφάλισης	Μέχρι 31-12-2012	60	35 έτη/2010 36 έτη/2011 37 έτη/2012	Πλήρης σύνταξη
ΠΟΙΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΟΥΝΤΑΙ ΣΤΑ 55
Κατηγορία	Θεμελίωση	Χρόνος	Οριο	Παρατηρήσεις
Ανδρες	10.500	Μέχρι 31/12/2010	55	7.500 Ημέρες στα Βαρέα
Βαρέα στο ΙΚΑ	10.500	2011	55 και 9 μήνες	1.000 ημέρες την τελευταία 13ετία
Γυναίκες ΙΚΑ			(Με ασφάλιση έως 31-12-1992)
Γυναίκες ασφαλισμένες	4.500 ένσημα	Μέχρι 31-12-2010	55	Συμπλήρωση και του 55ου έτους και 100 ημέρες / έτος
Γυναίκες ασφαλισμένες στα Βαρέα	4.500 ένσημα 3.600 ημέρες ασφάλισης στα Βαρέα	Μέχρι 31-12-2010	55	Τουλάχιστον
* Για τους γονείς ανηλίκων ακολουθεί αναλυτικό δημοσίευμα στις σελίδες 03 - 04.

Ποιες ομάδες ασφαλισμένων κινδυνεύουν

Οένας στους τρεις ασφαλισμένους έχει τη δυνατότητα να βγει στη σύνταξη πριν από τη συμπλήρωση του 62ου έτους της ηλικίας του. Μεταξύ άλλων πρόκειται για ασφαλισμένους πριν από το 1983 που αποχωρούν με 35ετία, γυναίκες που θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010 αλλά και εργαζόμενους στα βαρέα και ανθυγιεινά.

Αναλυτικά οι «ομάδες» που βρίσκονται στο στόχαστρο είναι μεταξύ άλλων:

• Οι ασφαλισμένοι πριν από το 1983. Μια σειρά ευνοϊκών διατάξεων επιτρέπουν την ταχύτερη έξοδο κυρίως στο Δημόσιο και στα λεγόμενα ειδικά ταμεία (δηλαδή στους φορείς ΔΕΚΟ και τραπεζών). Ενα μεγάλο τμήμα αυτών των ασφαλισμένων διασώθηκε από τις πρόσφατες αλλαγές στο συνταξιοδοτικό και είναι κυριολεκτικά ένα βήμα πριν από την έξοδο.

Η βασική διάταξη που επιτρέπει την ταχύτερη συνταξιοδότηση προβλέπει την έξοδο με 35ετία χωρίς όριο από τον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα. Αντιθέτως, στο ΙΚΑ -εφόσον η θεμελίωση έγινε μέχρι το τέλος του 2010- απαιτείται η συμπλήρωση 35ετίας και του 58ου έτους.

Ακόμα ευνοϊκότερες ρυθμίσεις ισχύουν στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα για μεγάλες κατηγορίες γυναικών. Για παράδειγμα, με βάση τη νομοθεσία στο Δημόσιο μητέρες ανηλίκων αποχωρούν χωρίς όριο ακόμα και με 24 έτη και 6 μήνες ασφάλισης. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί πως η συντριπτική πλειονότητα αυτών των ασφαλισμένων έχει ήδη βγει στη σύνταξη και επομένως οι όποιες παρεμβάσεις θα έχουν περιορισμένα αποτελέσματα.

• Οι εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα που μπορούν να αποχωρήσουν από πέντε έως και επτά χρόνια ταχύτερα. Σημειώνεται πως για όσους υπάγονται στο ειδικό αυτό καθεστώς η αύξηση των ορίων ηλικίας ολοκληρώνεται σταδιακά μέχρι το 2015.

Ενδεικτικά αναφέρεται πως γυναίκα ασφαλισμένη με 4.500 ημέρες ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2010 (εκ των οποίων 3.600 ημέρες στα βαρέα) μπορεί να αποχωρήσει σε ηλικία 55 ετών. Αναγκαία προϋπόθεση να έχει 1.000 ημέρες ασφάλισης στα βαρέα τα τελευταία 13 έτη πριν από τη συνταξιοδότηση.

• Οι μητέρες ανήλικων τέκνων, που αν πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012 αποχωρούν πριν από τα 60. Ακόμα ευνοϊκότερες ρυθμίσεις ισχύουν για τρίτεκνες μητέρες, που μπορούν να αποχωρήσουν ακόμα και με 20ετία χωρίς όριο ηλικίας αν θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 1010.
• Οι ένστολοι. Ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας μπορούν -υπό προϋποθέσεις- να βγουν στη σύνταξη όσοι υπηρετούν στις Ενοπλες Δυνάμεις και στα Σώματα Ασφαλείας. Αναγκαία προϋπόθεση είναι η ύπαρξη τουλάχιστον 24 ετών και 6 μηνών ασφάλισης, τα οποία σταδιακά αυξάνονται από το 2011 και μετά.
• Οι γυναίκες που αποχωρούν πριν από τα 60 με μια σειρά ασφαλιστικών διατάξεων. Με τις συγκεκριμένες διατάξεις συνταξιοδοτούνται γυναίκες που δεν έχουν ανήλικα τέκνα, εφόσον πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010.

Για παράδειγμα, στα ταμεία των ΔΕΚΟ και των τραπεζών το συνταξιοδοτικό δικαίωμα κλειδώνει με 25ετία και το 55ο έτος της ηλικίας για θεμελίωση μέχρι το τέλος του 2010. Στο ΙΚΑ για θεμελίωση μέχρι το τέλος του 2010 σύνταξη καταβάλλεται με 4.500 ημέρες ασφάλισης στα 55.

Κ. ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ

"Εθνος