Πέμπτη 7 Ιουνίου 2012

Ομπρέλα προστασίας των καταθέσεων

Πλαίσιο προστασίας για τις τραπεζικές καταθέσεις στις χώρες της ΕΕ διαμορφώνει η Κομισιόν. Στη δέσμη προτάσεων περιλαμβάνεται η δημιουργία Ειδι-κού Ταμείου Εγγύησης. Στόχος είναι η αποσύνδεση των κρίσεων από τις οικονομίες των κρατών.

Με στόχο την επίλυση των μελλοντικών τραπεζικών κρίσεων χωρίς να επιβαρύνονται οι φορολογούμενοι και να επιδεινώνονται τα δημόσια οικονομικά των χωρών-μελών, η Κομισιόν παρουσίασε χθες τις προτάσεις της για την τραπεζική ενοποίηση στην ΕΕ.
Σε αυτές περιλαμβάνεται η δημιουργία ενός ειδικού Ταμείου Εγγύησης που θα καλύπτει τις 27 χώρες και θα αποτελεί επί της ουσίας «ομπρέλα» σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για τις καταθέσεις.
Το εν λόγω Ταμείο θα χρηματοδοτείται από τις τράπεζες με ποσό που θα ανέρχεται στο 1% των καλυπτόμενων καταθέσεων δεκαετίας. Οι πόροι αυτοί θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την υποστήριξη της ομαλής αναδιοργάνωσης και εξυγίανσης και σε καμία περίπτωση για τη διάσωση των τραπεζών.
Οι προτάσεις, λοιπόν, της Κομισιόν δεν αποβλέπουν στην αντιμετώπιση των σημερινών προβλημάτων, όπως του τραπεζικού συστήματος της Ισπανίας.
Και αυτό γιατί, όπως διευκρίνισε ο επίτροπος εσωτερικής αγοράς Μισέλ Μπαρνιέ, θα απαιτηθεί τουλάχιστον ένας χρόνος έως ότου τεθούν σε εφαρμογή τα συγκεκριμένα μέτρα, υπό την προϋπόθεση ότι θα επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την υιοθέτηση της σχετικής κοινοτικής οδηγίας από το Συμβούλιο Υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Βασική φιλοσοφία της πρωτοβουλίας της Επιτροπής είναι «να πληρώνουν οι τράπεζες για τις τράπεζες» και να υπάρξει αποσύνδεση των τραπεζικών κρίσεων από τα δημόσια οικονομικά των κρατών-μελών.
Υπολογίζεται ότι από τον Οκτώβριο του 2008 οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναγκάστηκαν να διαθέσουν 4,5 τρισ. ευρώ δημοσίου χρήματος για τη διάσωση των τραπεζών.
Παρεμβάσεις
Σύμφωνα με την Επιτροπή, τα νέα μέτρα θα εξασφαλίζουν ότι οι εθνικές αρχές θα διαθέτουν τα μέσα για να παρεμβαίνουν αποφασιστικά και έγκαιρα για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών.
Παράλληλα, προβλέπεται ότι εάν η χρηματοοικονομική κατάσταση μιας τράπεζας έχει επιδεινωθεί σε τέτοιο βαθμό που δεν μπορεί να διορθωθεί, τότε η πρόταση εξασφαλίζει ότι οι κρίσιμης σημασίας λειτουργίες της τράπεζας μπορούν να διασωθούν, ενώ το κόστος της αναδιάρθρωσης και της εξυγίανσης των χρεοκοπημένων τραπεζών θα βαραίνει τους ιδιοκτήτες και τους πιστωτές τους και όχι τους φορολογουμένους.
Το σχέδιο της Κομισιόν για την τραπεζική ενοποίηση προβλέπει τρία βασικά στάδια.
Πρώτον, στο στάδιο της πρόληψης, το πλαίσιο επιβάλλει στις τράπεζες να καταρτίζουν σχέδια ανάκαμψης στα οποία προβλέπονται μέτρα που θα ενεργοποιούνται σε περίπτωση επιδείνωσης της χρηματοοικονομικής τους κατάστασης, προκειμένου να αποκατασταθεί η βιωσιμότητά τους.
Οι αρχές που έχουν επιφορτιστεί με την ευθύνη της εξυγίανσης των τραπεζών θα υποχρεούνται να καταρτίζουν σχέδια εξυγίανσης με επιλογές για την αντιμετώπιση των τραπεζών σε κρίσιμη κατάσταση, οι οποίες δεν είναι πλέον βιώσιμες.
Δεύτερον, οι εποπτικές αρχές θα έχουν την εξουσία να διορίζουν ειδικό διαχειριστή σε μια τράπεζα για περιορισμένο χρονικό διάστημα, όταν υπάρχει σημαντική επιδείνωση της οικονομικής της κατάστασης. Πρωταρχική αποστολή του ειδικού διαχειριστή είναι να αποκαταστήσει την οικονομική κατάσταση της τράπεζας και την ορθή και συνετή διαχείριση των δραστηριοτήτων της.
Τρίτον, εάν τα προληπτικά μέτρα και τα μέτρα έγκαιρης παρέμβασης αποτύχουν να επανορθώσουν την κατάσταση, προβλέπεται ότι οι εποπτικές αρχές θα πρέπει να αναλαμβάνουν τον έλεγχο της τράπεζας με συγκεκριμένους μηχανισμούς και εξουσίες εξυγίανσης.
Μ. ΜΠΑΡΝΙΕ
Αμεσες αποφάσεις
«Οι τράπεζες και οι αρχές της ΕΕ χρειάζεται να καταρτίσουν έγκαιρα σχέδια για να αντιμετωπίσουν πιθανά σενάρια ώστε οι τράπεζες να αντιμετωπίζουν τις πιέσεις και να υπερβαίνουν τις δυσκολίες μόνες τους», τόνισε ο επίτροπος Μπαρνιέ, συμπληρώνοντας πως «εάν παρά ταύτα μια τράπεζα αντιμετωπίσει προβλήματα, οι αρχές πρέπει να δρουν άμεσα». Παρατήρησε δε: «Εχουμε ευθύνη να προετοιμαστούμε για το μέλλον και να διασφαλίσουμε ότι θα αποφύγουμε το λάθος να έχουμε τράπεζες που διασώζονται από τους φορολογουμένους ή να τους επιτρέπουμε να παραμένουν στην αγορά ως ατυχείς νεκροζώντανες τράπεζες».
Β. Δεμίρης - Κατ. Κοσμά
ΠΩΛΗΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ
Τα τρία βήματα για την εξυγίανση των τραπεζών
Τα κύρια εργαλεία εξυγίανσης των προβληματικών τραπεζών, σύμφωνα με την Κομισιόν, είναι:
  • Η δυνατότητα για τις αρχές να πωλούν το σύνολο ή μέρος τής υπό πτώχευση τράπεζας σε άλλη τράπεζα.
  • Η δημιουργία μεταβατικής τράπεζας, με τον προσδιορισμό των υγιών περιουσιακών στοιχείων ή των βασικών λειτουργιών της τράπεζας και τον διαχωρισμό τους σε μια νέα τράπεζα (μεταβατική τράπεζα), που θα πωλείται σε άλλη οικονομική οντότητα.
  • Στη συνέχεια, η παλαιά τράπεζα με τα επισφαλή περιουσιακά στοιχεία ή τις μη βασικές λειτουργίες θα εκκαθαρίζεται με την κανονική πτωχευτική διαδικασία.
  • Ο διαχωρισμός των περιουσιακών στοιχείων, με τον οποίο τα επισφαλή περιουσιακά στοιχεία της τράπεζας μεταβιβάζονται σε έναν φορέα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, ο οποίος θα «καθαρίζει» τον ισολογισμό της τράπεζας. Προκειμένου να αποφευχθεί η χρήση του εν λόγω εργαλείου αποκλειστικά ως μέτρου κρατικής ενίσχυσης, το πλαίσιο ορίζει ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε συνδυασμό με άλλο εργαλείο (μεταβατική τράπεζα, πώληση δραστηριοτήτων ή απομείωση).
  • Αυτό εξασφαλίζει ότι, ενώ η τράπεζα λαμβάνει στήριξη, υφίσταται ταυτόχρονα αναδιάρθρωση.
Κεφάλαια
Για να είναι αποτελεσματικά αυτά τα εργαλεία εξυγίανσης θα απαιτηθεί χρηματοδότηση με κεφάλαια ή βραχυπρόθεσμα δάνεια. Προβλέπεται, λοιπόν, η δημιουργία ταμείων εξυγίανσης που θα χρηματοδοτούνται από τις τράπεζες με ποσό που θα ανέρχεται στο 1% των καλυπτόμενων καταθέσεων δεκαετίας. Οι πόροι αυτοί θα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την υποστήριξη της ομαλής αναδιοργάνωσης και εξυγίανσης και σε καμία περίπτωση για τη διάσωση των τραπεζών