Όσο πιο βαθιά γίνεται η κρίση χρέους αλλά και προσανατολισμού, στην οποία έχει βυθιστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο πιο συχνά η μνήμη γυρίζει πίσω. Σε μεγάλες στιγμές της ηπείρου, σε μεγάλες χαμένες ευκαιρίες, εκεί όπου πιθανότα μπορεί να διαπιστωθεί η ληξιαρχική πράξη γέννησης μιας κρίσης που μοιάζει αποφασισμένη να μην αφήσει ατσαλάκωτο το κοινό μέλλον της Ευρώπης. Ούτε φυσικά και τις γενιές που εμπλέκονται σε αυτό.
Από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ κιόλας, η Ευρώπη έχασε τη μεγάλη ευκαιρία να ενωθεί πολιτικά. Και μπορεί ο Χέλμουτ Κολ και οι υπόλοιποι πραγματικά μεγάλοι ηγέτες της εποχής να… βολεύτηκαν με την ψευδαίσθηση ότι η μελλοντική δημιουργία μιας Νομισματικής Ένωσης θα έσωζε την παρτίδα σκάκι με τις ακυρωμένες προσδοκίες, η πραγματικότητα ωστόσο απέδειξε αυτό ακριβώς: Ότι επρόκειτο για ψευδαίσθηση.
Η σημερινή κρίση την οποία διέρχεται η ευρωζώνη δεν είναι μόνο, ούτε καν πρωτίστως οικονομική. Είναι κρίση πολιτικής ηγεσίας, εκτοπίσματος και αντιπροσώπευσης. Είναι κρίση θεσμών που κούρασαν και κουράστηκαν, χωρίς καμία εσωτερική δυνατότητα αυτο-ανανέωσης. Η Ευρώπη, και μαζί της η Ελλάδα, αντιμετωπίζει πρόβλημα Δημοκρατίας.
Πολιτικοί κατώτεροι των περιστάσεων, χωρίς ρεαλιστικό και βιώσιμο όραμα για το παρόν, χωρίς διορατική ενατένιση του κοινού μέλλοντος. Ξεπερασμένες ιδέες και ρητορική, στερητικές προσεγγίσεις και ανάλυση των ζώντων δεδομένων. Μιζέρια και αυτοπαγίδευση.
Από τη στιγμή που η κρίση είναι πολιτική, πολιτική είναι και η απάντηση στην κρίση αυτή. Περισσότερη και καλύτερη Δημοκρατία. Επικαιροποιημένες αναγνώσεις των επιμέρους καινούριων συνθηκών που διαμορφώνονται. Μάχη με τη ρουτίνα της συντήρησης των παθογενειών που απειλούν να καταστήσουν την Ευρώπη φτωχό, μακρινό συγγενή του μέλλοντος.
Ενός μέλλοντος που, ας μην ξεχνάμε ότι ανήκει σε όσους το προετοιμάζουν. Για να το προετοιμάσουμε λοιπόν, εγκαίρως και επαρκώς, θα πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε ότι δεν βρίσκεται σε συμβιωτική σχέση με το παρόν. Ότι το δικό μας παρόν, απειλεί το μέλλον.
Για να γυρίσει η Ευρώπη σελίδα, θα πρέπει να επιστρέψει στο Μάαστριχτ. Να αλλάξει τις συντακτικές Συνθήκες της. Να γίνει πρωτίστως πολιτική, και δευτερευόντως οικονομική Ένωση. Να καλέσει τις κοινωνίες που σεργιανίζουν στην ήπειρό μας, να έχουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωση της στρατηγικής διακυβέρνησης της Ε.Ε. Να καταστήσει τους πολίτες συμμετόχους και συνδιαμορφωτές του μέλλοντος.
Μια περισσότερο πολιτική Ευρώπη, θα ήταν “μια κάποια λύση”. Και όχι με τη μοιρολατρική διάσταση των “Βαρβάρων” του Καβάφη. Θα απαιτούσε ωστόσο περισσότερη και πραγματική Δημοκρατία στους πολίτες. Δηλαδή, απευθείας εκλογή των αντιπροσωπευτικών οργάνων. Ένα Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με αυξημένες αρμοδιότητες και κοινό ψηφοδέλτιο για τις μεγάλες πολιτικές παρατάξεις. Μια Ευρωπαϊκή Επιτροπή που θα εκλέγεται απευθείας, και θα απαρτίζεται από πολιτικούς. Όχι από… γραφειοκράτες.
Και πάνω απ’ όλα, έναν εκλεγμένο Πρόεδρο. Όχι διορισμένο, ούτε αναδεικνυόμενο μέσα από παρασκηνιακές ζυμώσεις συμβιβασμών και κακώς εννοούμενων συναινέσεων. Απευθείας εκλεγμένο από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Ώστε να έχει την επαρκή πολιτική νομιμοποίηση και κοινωνική αποδοχή, να πάει την Ευρώπη μπροστά. Forward, όπως είναι και το νέο σύνθημα του Μπαράκ Ομπάμα για τις ΗΠΑ.
