Στοίχημα θητείας αποτελεί για τον Γιάννη Μπουτάρη η αναδιοργάνωση των υπηρεσιών του δήμου Θεσσαλονίκης με τη θέσπιση νέου Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας, που θα βασιστεί στο γαλλικό μοντέλο δημόσιας διοίκησης, προς όφελος της εξυπηρέτησης του δημότη και των καθημερινών αναγκών της πόλης.
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
fkoutsamparis@makthes.gr
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
fkoutsamparis@makthes.gr
Ο δήμαρχος επιχειρεί να αλλάξει μία νοοτροπία δεκαετιών, της οποίας κυρίαρχα στοιχεία είναι η πλήρης εξάρτηση των υπηρεσιών από τους πολιτικούς προϊσταμένους και η σε μεγάλο βαθμό αδιαφορία για τα ζητήματα των πολιτών.
Το γαλλικό μοντέλο υιοθετήθηκε από την ελληνική δημόσια διοίκηση από συστάσεως του κράτους, αλλά η εφαρμογή του χωλαίνει λόγω της εμπλοκής πολιτικών προσώπων στον τρόπο διοίκησης. Ο Γιάννης Μπουτάρης δηλώνει χαρακτηριστικά: «Ας μην κάνουμε τίποτε άλλο μέχρι το τέλος της θητείας μας. Αν κάνουμε τον Οργανισμό, θα είμαι ικανοποιημένος». Οι δημοτικές υπηρεσίες πρέπει να λειτουργούν, όπως και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις, με στόχο τη μέγιστη παραγωγικότητα και αποτελεσματικότητα.
Το πελατειακό σύστημα
Βασική τομή του νέου Οργανισμού είναι η κατάργηση των αντιδημαρχιών. Στους ΟΤΑ είναι θεσμοθετημένοι οι αντιδήμαρχοι, αλλά δεν είναι θεσμοθετημένες ως οργανικές μονάδες οι αντιδημαρχίες. Στο δήμο Θεσσαλονίκης ωστόσο οι αντιδήμαρχοι έχουν τις «δικές τους» υπηρεσίες, τους «δικούς τους» υπαλλήλους και αντίστοιχα οι υπάλληλοι αναφέρονται στο «δικό τους αντιδήμαρχο». Δηλαδή υπάρχει πλήρης εξάρτηση από τον εκάστοτε αντιδήμαρχο, ο οποίος, εάν το επιθυμεί, μπορεί να χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες για την εξυπηρέτηση πελατειακών σχέσεων.
Επιπλέον οι αντιδήμαρχοι ασχολούνται με καθημερινά ζητήματα και όχι με την παραγωγή πολιτικής. Οι υπηρεσίες των αντιδημαρχιών δεν συνεργάζονται μεταξύ τους, αλλά αναφέρονται στον αντιδήμαρχο, με αποτέλεσμα να καθυστερεί ή να μην προωθείται καν η επίλυση ενός ζητήματος. Για παράδειγμα, εάν μία τεχνική υπηρεσία χρειαστεί υλικά για ένα έργο αυτεπιστασίας, θα απευθυνθεί στον αρμόδιο αντιδήμαρχο. Εκείνος με τη σειρά του θα απευθυνθεί στον αντιδήμαρχο Οικονομικών για την εξασφάλιση του κονδυλίου και, εφόσον είναι καλές οι σχέσεις μεταξύ των δύο αντιδημάρχων, ο τελευταίος θα δώσει εντολή να αναζητηθούν τα χρήματα. Βάσει του νέου Οργανισμού ο αντιδήμαρχος θα παράγει πολιτική στον τομέα του και οι υπηρεσίες θα καλούνται να την εφαρμόσουν. Ο αντιδήμαρχος Αστικού Σχεδιασμού λόγου χάρη θα επεξεργάζεται σχέδιο αναπλάσεων, ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας σχέδιο ανακύκλωσης και οι υπηρεσίες θα υλοποιούν τα σχέδια αυτά λειτουργώντας αυτόνομα και σε συνεργασία μεταξύ τους.
Ο ρόλος του γενικού γραμματέα
Την ευθύνη λειτουργίας των υπηρεσιών βάσει του νέου Οργανισμού θα έχει ο γενικός γραμματέας του δήμου, ο οποίος μαζί με δύο γενικούς διευθυντές θα τρέχει καθημερινά όλα τα θέματα. Κάτω από τους γενικούς θα βρίσκονται οι προϊστάμενοι των διευθύνσεων, οι οποίες μειώνονται από 33 σε 22, ώστε να είναι πιο ευέλικτο το σχήμα διοίκησης. Ο γενικός γραμματέας, που δεν θα είναι πολιτικό πρόσωπο και πρέπει να έχει τεχνογνωσία και αντίληψη λειτουργιών ιδιωτικού τομέα, θα δίνει λύσεις στα κωλύματα που δημιουργούνται, χωρίς να χρειάζεται η παρέμβαση του δημάρχου ή των αντιδημάρχων.
Οι 22 διευθύνσεις θα έχουν σαφείς αρμοδιότητες, ενώ οι υπάλληλοι που θα τις στελεχώσουν συγκεκριμένες ειδικότητες. Ο αριθμός των οργανικών θέσεων ορίζεται στις 4.500, όσοι είναι και οι υπάλληλοι που υπηρετούν σήμερα, ενώ προβλέπονται άλλες 987 θέσεις στους τομείς καθαριότητας και δημοτικής αστυνομίας. Οι υπηρετούντες υπάλληλοι θα κληθούν να δηλώσουν τα προσόντα τους και την επιθυμία τους για τον τομέα στον οποίο θέλουν να υπηρετήσουν και θα γίνει ανακατανομή προσωπικού, το οποίο θα αξιολογείται βάσει της αποτελεσματικότητάς του σε συγκεκριμένους στόχους. Η αξιολόγηση και η βαθμολόγηση των υπαλλήλων προβλέπονται με το νέο νόμο δημόσιας διοίκησης και συνδέονται άμεσα με τη μισθολογική εξέλιξή τους. Μέχρι σήμερα οι περισσότεροι υπάλληλοι του δήμου βαθμολογούνταν με 10 (άριστα) και κάποιοι με 9 (άριστα), χωρίς ποτέ να εξετάσει κανείς την αποδοτικότητά τους.
Η λειτουργία του δήμου θα εστιαστεί στην εξυπηρέτηση της καθημερινότητας, για παράδειγμα στη βέλτιστη αποκομιδή των απορριμμάτων, την ταχύτατη αποκατάσταση ζημιών σε δρόμους και πεζοδρόμια, στην άμεση ικανοποίηση των αιτήσεων δημοτών και στην καλύτερη αστυνόμευση από τη δημοτική αστυνομία. Επίσης προωθείται η αποκέντρωση των υπηρεσιών. Τα γραφεία των έξι δημοτικών κοινοτήτων θα μετατραπούν σε μικρά δημαρχεία με γραφεία καθαριότητας, δημοτικής αστυνομίας και τμήματα σχολικής μέριμνας.
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Η ομάδα εργασίας
Επί δέκα μήνες μία εξαμελής ομάδα -στελέχη του δήμου και άλλων δημοσίων υπηρεσιών, καθώς και συνεργάτες του δημάρχου με εξειδίκευση στη δημόσια διοίκηση, όπως ο Βασίλης Κάππας, που έχει σπουδάσει στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης- σχεδίαζε το νέο Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας του δήμου Θεσσαλονίκης. Στην εκπόνηση του ΟΕΥ συνέβαλαν και οι διευθυντές των δημοτικών υπηρεσιών, καθώς και μία εταιρεία με εμπειρία σε σύγχρονα εργαλεία μάνατζμεντ, η οποία προσελήφθη ως εξωτερικός σύμβουλος. Έτσι συντάχθηκε το κείμενο του Οργανισμού, που καθορίζει τον αριθμό των υπηρεσιών του δήμου, τον αριθμό και τις ειδικότητες των υπαλλήλων, δηλαδή το οργανόγραμμα, τις προσωρινές-προσωποπαγείς θέσεις και τις ειδικότητες των υπαλλήλων που μπορούν να αναλάβουν μία θέση ευθύνης. Ο νέος ΟΕΥ έρχεται προς έγκριση αύριο στο δημοτικό συμβούλιο, και αφού ψηφιστεί, θα προωθηθεί αρμοδίως, για να δημοσιευτεί σε ΦΕΚ εντός του επόμενου τριμήνου.
ΑΠΟΨΗ Ο νέος ΟΕΥ του δήμου Θεσσαλονίκης
Γράφει ο Παναγιώτης Αβραμόπουλος,
πρόεδρος δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης
Η θέσπιση του νέου Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας στο δήμο Θεσσαλονίκης δεν εκπληρώνει απλώς την απαίτηση του νόμου. Αποτελεί μία βαθιά τομή και παρέμβαση της νέας διοίκησης στη λειτουργία του δήμου και προκύπτει ως αποτέλεσμα των σύγχρονων επιταγών της επιστήμης και της διεθνούς πρακτικής για τη δημόσια διοίκηση, που θα καλύπτει ένα ευρύτατο φάσμα υπηρεσιών προς τους πολίτες.
Ο δήμος μας άλλωστε στη σημερινή αδυσώπητη οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα μετατρέπεται σε εστία των δημοτών για την ανακούφισή τους και τη βελτίωση του επιπέδου της καθημερινής ζωής τους.
Στο δήμο Θεσσαλονίκης το σύστημα διοίκησης και αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναμικού χαρακτηριζόταν από τις παθογένειες ενός ιδιαιτέρως φθαρμένου κλειστού-πελατειακού συστήματος εξουσίας. Κυριαρχούσαν τα φαινόμενα του νεποτισμού, οι προσωπικές σχέσεις και η δημιουργία εκλογικών μηχανισμών για την αναπαραγωγή της εξουσίας των διοικούντων.
Η σημερινή διοίκηση επιχειρεί με το νέο Οργανισμό να ανατρέψει ριζικά αυτές τις αντιλήψεις και πρακτικές. Η αξιοπρέπεια του ανθρώπινου δυναμικού και οι σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ δημοτικής αρχής-εργαζομένων-πολιτών τίθενται στην πρώτη γραμμή της πολιτικής της. Η αποσαφήνιση των ρόλων μεταξύ των αιρετών που ασκούν διοίκηση και του υπηρεσιακού μηχανισμού θα διαμορφώσει μία νέα δυναμική σχέση, που δεν θα στηρίζεται στην ευνοιοκρατία, στις προσωπικές εξυπηρετήσεις, στις κομματικές σχέσεις, αλλά θα υποκύπτει σε μία και μόνη απαίτηση: στην εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος και τις ανάγκες της πόλης. Εντέλει η υλοποίηση των στόχων που έχει θέσει η νέα διοίκηση του δήμου και η πραγμάτωση του οράματός της για τη Θεσσαλονίκη διέρχονται σε μεγάλο βαθμό από τις αξίες που θα εμπνεύσει στους εργαζόμενους. Ο νέος Οργανισμός Υπηρεσίας δίνει αυτή τη δυνατότητα.
Η αξιοκρατική μεταχείριση, η ορθή αξιολογική κρίση, η συμμετοχή τους στο δημοτικό έργο και η ένταξή τους στο νέο οργανόγραμμα με βάση τις γνώσεις, την εμπειρία και την ειδίκευσή τους θα δώσουν νέα ορμή στο δήμο Θεσσαλονίκης.
