Στην καλλιέργεια γης και την κτηνοτροφία αναζητούν εισοδήματα και διέξοδο στα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει μεγάλος αριθμός νέων ανέργων, οι οποίοι επιδιώκουν να νοικιάσουν γη μέσω του προγράμματος διανομής γεωργικής και κτηνοτροφικής γης του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Οι αιτήσεις που κατατίθενται καθημερινά στον Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) για συμμετοχή στο πρόγραμμα του υπουργείου, το οποίο αφορά μίσθωση γης με το συμβολικό αντίτιμο των 5 ευρώ το στρέμμα ανά καλλιεργητική περίοδο, έχουν ξεπεράσει ακόμη και τις υπερβολικές προβλέψεις. Στο νομό Θεσσαλονίκης εκδηλώθηκε μέχρι σήμερα το μεγαλύτερο ενδιαφέρον στη χώρα, κυρίως από άνεργους που επιθυμούν να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή τους. Ο αριθμός των αιτήσεων που υποβλήθηκαν στον Οργανισμό φθάνει στις 819 και αφορά συνολικά 203 τεμάχια αγροτικής και κτηνοτροφικής γης, εκτάσεως από ένα έως δέκα στρέμματα το καθένα, δηλαδή για κάθε τεμάχιο υπάρχουν τέσσερις ενδιαφερόμενοι. Από τους 819 αιτούντες, οι 318 (ποσοστό 38,83%) είναι άνεργοι, οι 161 (ποσοστό 19,66%) είναι νέοι, ηλικίας έως 35 ετών, με πτυχίο γεωτεχνικής σχολής και οι υπόλοιποι νέοι ηλικίας έως 35 ετών, αγρότες και μη. Στο νομό Θεσσαλονίκης διατίθενται μέχρι τώρα πλέον των 1.200 στρεμμάτων για αγροτική και κτηνοτροφική χρήση, τα περισσότερα στις περιοχές Στεφάνια και Καρτερές του δήμου Λαγκαδά, στο δήμο Βόλβης και στο δήμο Βασιλικών. Τα πρώτα συμβόλαια μίσθωσης αναμένεται να υπογραφούν στις 19 Μαρτίου.
Το μεγαλύτερο ποσοστό ανέργων που διεκδικεί «δωρεάν» γη στην Κεντρική Μακεδονία, καταγράφεται στην Χαλκιδική, όπου κατατέθηκαν μέχρι σήμερα 233 αιτήσεις για διανομή 119 τεμαχίων (δύο ενδιαφερόμενοι ανά τεμάχιο). Οι 95 αιτούντες (ποσοστό 40,77%) είναι άνεργοι και οι 40 (ποσοστό 17,17%) νέοι με πτυχίο γεωτεχνικής σχολής. Στην Πιερία εμφανίζεται το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για μίσθωση τεμαχίων γης σε σχέση με τη διάθεση, καθώς για 20 τεμάχια κατατέθηκαν 177 αιτήσεις, δηλαδή ένα τεμάχιο διεκδικείται από τουλάχιστον 8 άτομα. Στους 117 ενδιαφερόμενους οι 65 είναι άνεργοι (ποσοστό 36,72%). Ανάλογη είναι η περίπτωση της Ημαθίας, όπου 522 άτομα κατέθεσαν αίτηση για 92 τεμάχια (αναλογία πλέον των 5 ατόμων ανά τεμάχιο). Το ποσοστό των αιτούντων ανέργων της Ημαθίας είναι το μικρότερο στην Κεντρική Μακεδονία και φθάνει στο 26,82%. Αντίθετα, στις Σέρρες 378 άτομα, εκ των οποίων 122 άνεργοι (32,28%), διεκδικούν 300 τεμάχια (αναλογία 1,2 άτομα ανά τεμάχιο). Στην Πέλλα 166 άτομα, εκ των οποίων 45 άνεργοι (27,11%), διεκδικούν 98 τεμάχια και στο Κιλκίς 274 άτομα, εκ των οποίων 84 άνεργοι (ποσοστό 30,66%), διεκδικούν 198 τεμάχια.
Στο σύνολο των 16 νομών που αρχικά εφαρμόζεται το πρόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, κατατέθηκαν μέχρι σήμερα 3.583 αιτήσεις για 2.079 τεμάχια αγροτικής ή κτηνοτροφικής γης, έκτασης από ένα έως δέκα στρέμματα. Από τους 3.583 αιτούντες, οι 1.193 (ποσοστό 33,30%) είναι άνεργοι και οι 582 νέοι (16,24%) ηλικίας έως 35 ετών με πτυχίο γεωτεχνικής σχολής. Τα περισσότερα τεμάχια που διατίθενται μέχρι σήμερα είναι στη Ροδόπη (461), στις Σέρρες (300), στην Ξάνθη (272) και στη Θεσσαλονίκη (203). Οι νέοι μέχρι 35 ετών (με ή χωρίς πτυχίο) που επιθυμούν να καλλιεργήσουν τη διαθέσιμη γη, όπως προκύπτει από τις μέχρι τώρα αιτήσεις. φθάνει σε ποσοστό το 30% του συνόλου των ενδιαφερομένων. Από αυτούς, το 62% δεν έχει καθόλου αγροτική γη και το 11% διαθέτει έως 10 στρέμματα. Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα υπέγραψαν συμβόλαια μίσθωσης 21 άτομα στην Ξάνθη και 9 στην Καβάλα και θα ακολουθήσει η παράδοση γης σε Θεσσαλονίκη και Ημαθία.
Νέα αγρότισσα στην καλλιέργεια κερασιού
Με δέκα στρέμματα γης «προικοδοτήθηκε» από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης η 26χρονη Βασιλική Σεραφή, η οποία μετά την υπογραφή του συμβολαίου της δεν βλέπει την ώρα να αρχίσει την καλλιέργεια. Βέβαια, το αγροτεμάχιο που παρέλαβε θέλει δουλειά, καθώς χρειάζεται να σκαφτεί και να ξεχορταριαστεί, αλλά αυτό δεν φαίνεται να την απασχολεί. Η Βασιλική, που κατάγεται από το Αγρίνιο και ζει τα τελευταία χρόνια στην Καβάλα, σπούδασε περιβαλλοντολόγος - δασολόγος, ήθελε, όπως λέει, να ασχοληθεί με τη γη και τώρα της δόθηκε η ευκαιρία. «Το πρόγραμμα αυτό ήρθε την κατάλληλη ώρα, γιατί τελείωσα τις σπουδές μου και διαπιστώνω ότι με την κρίση δεν υπάρχει τίποτα για δουλειά. Οπότε με τη γη που θα νοικιάσω μπορώ να κάνω κάτι δικό μου, που θα μου αποφέρει έσοδα, έστω και σταδιακά» λέει η ίδια. Σκέφτεται να καλλιεργήσει κερασιές ή αμυγδαλιές, ακόμα και ακτινίδια που ευδοκιμούν στην περιοχή, ενώ υπολογίζει ότι αν πάνε καλά τα πράγματα, μπορεί να μεγαλώσει την παραγωγή της. Μάλιστα, στο εγχείρημα αυτό θα ενώσει τις δυνάμεις της με το σύντροφό της, που είναι, όπως λέει, συνάδελφος και θα τη βοηθήσει να φτιάξουν τη δική τους επιχείρηση. «Στην ουσία δηλώνω νέα αγρότισσα και σκέφτομαι το μέλλον μου σ’ αυτόν το χώρο. Μάλιστα, αν η παραγωγή μου πάει καλά, θα δηλώσω συμμετοχή για ακόμη περισσότερα στρέμματα», τονίζει η 26χρονη. «Είμαι αισιόδοξη και πιστεύω ότι μέσα από τη γη θα έρθει η ανάκαμψη συνολικά για τη χώρα. Αρκεί να δοθούν και άλλες τέτοιες ευκαιρίες, ειδικά για τους νέους που έχουν ανάγκη να βγουν στην παραγωγική διαδικασία», σημειώνει η Βασιλική.
Ένας γεωπόνος στο φυσικό του χώρο
Ο 20χρονος Γιώργος Ντάρντας κατάφερε να εξασφαλίσει μέσω του προγράμματος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης 15 στρέμματα, στα οποία επιθυμεί να καλλιεργήσει αρωματικά φυτά. Σήμερα σπουδάζει γεωπόνος και σε ενάμιση χρόνο που θα τελειώσει τις σπουδές του στο ΤΕΙ Φλώρινας θα γυρίσει στην Καβάλα, για να ασχοληθεί με τη γη.
«Οι γονείς μου δουλεύουν χρόνια στα χωράφια και από μικρό παιδί ήθελα να ασχοληθώ με τη γη. Μετά τις σπουδές μου, δεν βλέπω να υπάρχει τίποτα στην αγορά εργασίας. Αλλά ακόμα και να υπάρξει, θα πρέπει να δουλέψω για 500 ευρώ. Οπότε σκέφτηκα ότι θέλω να είμαι αφεντικό του εαυτού μου και να κάνω αυτό που μου αρέσει», λέει χαρακτηριστικά ο Γιώργος. Η απόφασή του για την καλλιέργεια αρωματικών φυτών δεν είναι οριστική, καθώς σκέφτεται και την εκτροφή σαλιγκαριών. «Θα το ψάξω περισσότερο στο μέλλον, γιατί υπάρχουν πολλά επιδοτούμενα προγράμματα για νέους αγρότες.
Το πρόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης είναι κίνητρο για τους νέους που θέλουν να ασχοληθούν με τη γη, αλλά δεν φτάνει», αναφέρει ο 20χρονος σπουδαστής. Εξηγεί ότι για τον ίδιο η γη είναι εργαλείο που σε συνδυασμό με τις σπουδές του μπορεί να τον βοηθήσει να κάνει σημαντικά πράγματα για το μέλλον του. Γενικά πάντως επιθυμεί να ασχοληθεί με νέες καλλιέργειες, (όπως τα αρωματικά φυτά), για τις οποίες όμως, όπως σημειώνει, η πολιτεία δεν παρέχει σωστή ενημέρωση και αυτό πρέπει να αλλάξει.
Αγρότης εξ ανάγκης
Ο 28χρονος Χρήστος Ξουλόγης, που ζει και αυτός στην Καβάλα, κατάφερε να πάρει 2 στρέμματα γης, στα οποία σκοπεύει να καλλιεργήσει ελιές. Είδε το πρόγραμμα του υπουργείου σαν μια ευκαιρία για να κάνει μια δουλειά, με δεδομένο ότι η αγορά είναι «νεκρή». Ο ίδιος λέει ότι η έκταση δεν είναι μεγάλη και ότι σαφώς θα χρειαστεί λεφτά, για να τη διαμορφώσει σε κτήμα. «Δεν θεωρώ ότι είναι η καλύτερη ευκαιρία που μου παρουσιάστηκε, αλλά είμαι άνεργος εδώ και δυο χρόνια. Χρειάζομαι μια δουλειά οπωσδήποτε και δικό μου εισόδημα. Αλλά έξω δεν υπάρχει τίποτα, οπότε σκέφτηκα να ασχοληθώ με τη γη», σημειώνει ο Χρήστος, Δηλώνει απογοητευμένος από την κατάσταση στην οποία βρέθηκε η χώρα, γιατί παρά τα βιογραφικά που έχει στείλει, παρά το κυνήγι για δουλειά, δεν έχει βρει τίποτα να ασχοληθεί. «Η έκταση που πήρα για να καλλιεργήσω δεν θα μου αποδώσει άμεσα, αλλά έπρεπε από κάπου να ξεκινήσω. Δεν μπορώ να κάθομαι άλλο και να περιμένω» τονίζει ο 28χρονος.
Πράξεις, όχι λόγια
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προωθεί στην πράξη την αγροτική ανάπτυξη και όχι στα λόγια, τονίζει ο υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιάννης Δριβελέγκας. Η διάθεση της αγροτικής γης σε νέους ανθρώπους και ιδιαίτερα σε επιστήμονες του γεωπονικού τομέα, οι οποίοι με καινούργιες ιδέες, καινούργιες καλλιέργειες, μπορούν να δώσουν την παραγωγή και την ανάπτυξη στη χώρα. Η πολιτεία, πέρα από τη διάθεση της αγροτικής γης, έχει και πολλά εργαλεία, μέσω προγραμμάτων, να βοηθήσει και βοηθά αυτήν την προσπάθεια.
Τρία εκατ. «καθαρά» στρέμματα για καλλιέργεια
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα διαθέσει σε πρώτη φάση με συμβολική τιμή 1,2 εκατ. στρέμματα με σκοπό η διάθεση να φθάσει στα 3 εκατ. στρμ. και να αφορά «καθαρή γη», όπου θα έχει ξεκαθαριστεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς χρήσης γης. Η έλλειψη κτηματολογίου και δασικών χαρτών καθυστερεί τη διαδικασία, καθώς σε κάθε ανάρτηση πρέπει να γίνεται διασταύρωση με το δασαρχείο, για να διαπιστωθεί ότι δεν πρόκειται για δασική έκταση ή προστατευόμενη περιοχή. Οι εκτάσεις διατίθενται με συμβάσεις διάρκειας από 5 έως 25 έτη, ανάλογα με το είδος της γεωργικής ή κτηνοτροφικής παραγωγής και με συμβολικό μίσθωμα 5 ευρώ ανά στρέμμα. Στόχος του προγράμματος είναι «η αύξηση της ελληνικής αγροτικής παραγωγής και η δυναμική είσοδος των νέων αγροτών στον γεωργικό τομέα, παροτρύνοντάς τους να καλλιεργήσουν προϊόντα που παρουσιάζουν ζήτηση», σύμφωνα με το υπουργείο και η «ενίσχυση της ελληνικής κτηνοτροφίας μέσω της παραγωγής ζωοτροφών, ώστε να μειωθεί το κόστος παραγωγής».
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα διαθέσει σε πρώτη φάση με συμβολική τιμή 1,2 εκατ. στρέμματα με σκοπό η διάθεση να φθάσει στα 3 εκατ. στρμ. και να αφορά «καθαρή γη», όπου θα έχει ξεκαθαριστεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς χρήσης γης. Η έλλειψη κτηματολογίου και δασικών χαρτών καθυστερεί τη διαδικασία, καθώς σε κάθε ανάρτηση πρέπει να γίνεται διασταύρωση με το δασαρχείο, για να διαπιστωθεί ότι δεν πρόκειται για δασική έκταση ή προστατευόμενη περιοχή. Οι εκτάσεις διατίθενται με συμβάσεις διάρκειας από 5 έως 25 έτη, ανάλογα με το είδος της γεωργικής ή κτηνοτροφικής παραγωγής και με συμβολικό μίσθωμα 5 ευρώ ανά στρέμμα. Στόχος του προγράμματος είναι «η αύξηση της ελληνικής αγροτικής παραγωγής και η δυναμική είσοδος των νέων αγροτών στον γεωργικό τομέα, παροτρύνοντάς τους να καλλιεργήσουν προϊόντα που παρουσιάζουν ζήτηση», σύμφωνα με το υπουργείο και η «ενίσχυση της ελληνικής κτηνοτροφίας μέσω της παραγωγής ζωοτροφών, ώστε να μειωθεί το κόστος παραγωγής».
Στο διαδίκτυο (www.opekepe.gr/agrotemaxia.asp) αναρτώνται τμηματικά κάθε Πέμπτη τα αγροτεμάχια που είναι διαθέσιμα προς μίσθωση. Οι ενδιαφερόμενοι κάνουν εγγραφή στο σύστημα και μπορούν να εντοπίσουν τα διαθέσιμα αγροτεμάχια ανά περιφερειακή ενότητα μέσω της επιλογής «ARXEIA.kmz» και να τα δούνε στο χάρτη μέσω της εφαρμογής Google Earth. Μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων, ακολουθεί η αξιολόγηση. Σε περίπτωση που δεν διατεθούν κάποια αγροτεμάχια, θα ακολουθήσει δεύτερη διαδικασία απευθείας μίσθωσης. Δικαίωμα αίτησης μίσθωσης αγροτεμαχίων έχουν: 1. Νέοι αγρότες, σύμφωνα με το άρθρο 22 του καν. 1698/2005 της Ε.Ε., 2. Πτυχιούχοι γεωτεχνικής σχολής (ΑΕΙ ή ΑΤΕΙ), 3. Άνεργοι εγγεγραμμένοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ, 4. Επαγγελματίες αγρότες και 5. Νομικά πρόσωπα εγγεγραμμένα στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων ως κάτοχοι αγροτικής εκμετάλλευσης.
Ο κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να υποβάλει περισσότερες από μια αιτήσεις, ακόμη και για αγροτεμάχια σε διαφορετικούς νομούς, υπό τον όρο ότι η έκταση που διεκδικεί, αθροιζόμενη με αυτήν που ήδη καλλιεργεί (ιδιόκτητη ή μισθωμένη), δεν υπερβαίνει τα 100 στρέμματα. Αυτό το όριο δεν ισχύει για τα νομικά πρόσωπα (π.χ. συνεταιρισμοί). Σε περίπτωση μονοετών καλλιεργειών, ο αγρότης δεσμεύεται να διατηρήσει τη δηλωμένη καλλιέργεια για 5 έτη, ενώ για πολυετείς καλλιέργειες για 25 έτη αν ο αγρότης είναι κάτω των 35 ετών και για 5 έτη αν ο αγρότης είναι άνω των 35 ετών. Η αξιολόγηση των αιτήσεων γίνεται βάσει μοριοδότησης ως εξής: 100 μόρια λαμβάνουν οι νέοι αγρότες ηλικίας έως 35 ετών, όπως επίσης και οι νέοι αγρότες, βάσει της Ε.Ε., 200 μόρια λαμβάνουν οι νέοι ηλικίας μέχρι 35 ετών με πτυχίο γεωτεχνικής σχολής (ημεδαπής ή αλλοδαπής), 180 μόρια λαμβάνουν οι άνεργοι και οι νέοι έως 35 ετών, 60 μόρια οι επαγγελματίες αγρότες, 50 μόρια οι αγρότες των οποίων η γη συνορεύει με τις εκτάσεις που θα διανεμηθούν. Σε περίπτωση ισοβαθμίας, προηγείται ο νεότερος ηλικιακά όσον αφορά τα φυσικά πρόσωπα και ο μεγαλύτερος αριθμός μελών για τα νομικά πρόσωπα.
