Του Φώτη Κουτσαμπάρη
Ολική φυτική-οικολογική καταστροφή προκλήθηκε στο παραλιακό πάρκο “Μέγας Αλέξανδρος”, που βρίσκεται πίσω από το άγαλμα, με τις εργασίες ανάπλασης που άρχισαν πριν από ένα μήνα. Για την αποκατάσταση της καταστροφής θα χρειάζονταν 30-40 χρόνια, με την προϋπόθεση επαναφύτευσης αντίστοιχου αριθμού δένδρων και θάμνων, κάτι που δεν περιλαμβάνει η προτεινόμενη φυτοτεχνική διαμόρφωση.
Το παραπάνω συμπέρασμα προέκυψε, μεταξύ άλλων, από αυτοψία που έκαναν ειδικοί επιστήμονες του σωματείου “Οι Φίλοι του Πρασίνου Θεσσαλονίκης” την ώρα που ήταν σε εξέλιξη η κοπή των δένδρων και η εγκατάσταση εργοταξίου. Οι επιστήμονες εξέτασαν και μελέτησαν τους κομμένους κορμούς, παρατήρησαν τον περιβάλλοντα χώρο και αποτύπωσαν φωτογραφικά την εικόνα. Διαπίστωσαν:
1. Κοπή όλων των δένδρων και αποψίλωση όλων των καλλωπιστικών θάμνων (703 φυτά).
2. Οι τρεις αλέες που οδηγούσαν τους πεζούς προς το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τη θάλασσα και νοητά τον Όλυμπο δεν υπάρχουν πλέον. Σε κάθε αλέα ήταν φυτεμένα συνολικά 24 δένδρα, στην πλειοψηφία τους ηλικίας 30-40 ετών, κυρίως λεύκες, κάποιες κερλετόριες και μεμονωμένα πεύκα και πλατάνια.
3. Οι τομές των δένδρων που δείχνουν την ηλικία τους αποδεικνύουν και τη γενικότερη καλή φυσική τους κατάσταση.
4. Οι αργυρόχροες λεύκες με την απαιτούμενη συντήρηση μπορούσαν να διατηρηθούν πολλά χρόνια ακόμη. Τα όποια προβλήματα ασθενειών κτλ. αντιμετωπίζονται μέσα από πρόγραμμα σταδιακής αντικατάστασης και, σε κάθε περίπτωση, παρακολούθησης κάθε δένδρου ξεχωριστά.
Ολική καταστροφή
Τα συμπεράσματα που προέκυψαν για τους επιστήμονες, μεταξύ των οποίων ο πρόεδρος του σωματείου Γρηγόρης Νικολαΐδης, γεωπόνος, και ο αντιπρόεδρος Θεοχάρης Ζάγκας, δασολόγος, α. καθηγητής ΑΠΘ, είναι ότι:
α. Η επιχειρούμενη ανάπλαση του πάρκου επέφερε την ολική φυτική-οικολογική καταστροφή του.
β. Ο σεβασμός του φυσικού περιβάλλοντος και η προσαρμογή όποιας νεότερης ανάπλασης μιας περιοχής στην υπάρχουσα φυτική βλάστηση είναι απαράβατη οικολογική αρχή. Παραμένει λοιπόν αναπάντητο το γιατί στην προκειμένη περίπτωση επιτράπηκε η ολική αποψίλωση του πάρκου.
γ. Σύμφωνα με την αναρτηθείσα μελέτη στο διαδίκτυο από το Κέντρο Αρχιτεκτονικής του δήμου Θεσσαλονίκης, το πράσινο μειώνεται δραματικά και αντικαθίσταται από σκυρόδεμα, πλάκες και μέταλλο, υλικά μη φιλικά στο περιβάλλον, με κατάληψη του κεντρικού χώρου από μία “αλέα” μαρμάρινων κυβόλιθων που φέρουν 33 πίδακες νερού. Η αντικατάσταση ενός όμορφου φυσικού περιβάλλοντος με κατασκευές μη φιλικές προς αυτό, και μάλιστα υψηλού κόστους, δοκιμάζουν τις αντοχές μιας πόλης που αγωνίζεται να σταθεί όρθια μέρα τη μέρα.
δ. Η ενημέρωση και η διαβούλευση με τους αρμόδιους φορείς και τους πολίτες πρέπει να προηγούνται (κάτι που δεν έγινε), ώστε να μη γίνονται αιφνιδιαστικά ενέργειες που έχουν αρνητικά αποτελέσματα για την πόλη και τους κατοίκους της.
“Οι λεύκες ήταν υγιείς και θα μπορούσαν να ζήσουν άλλα 40 χρόνια. Όποια ανάπλαση και αν κάνεις, πρέπει να σεβαστείς αυτό που υπάρχει. Τα παλιά δένδρα δεν τα κόβουμε. Το γεγονός ότι θα φυτευτούν νέα δένδρα σε όλα τα πάρκα δεν αλλάζει τα δεδομένα της καταστροφής”, εξηγεί στη “Μ” ο κ. Γρηγόρης Νικολαΐδης, προσθέτοντας ότι “με αυτή τη λογική μπορούμε να ξηλώσουμε ένα δασάκι και να δημιουργήσουμε ένα νέο πέντε χιλιόμετρα μακρύτερα. Ή, για παράδειγμα, να αναπλάσουμε με κοπή δένδρων και το Πεδίον του Άρεως, που είναι 17 στρέμματα, το καλύτερο πάρκο στην Ελλάδα, που έγινε με σχέδια και υλοποίηση μελών μας. Αλίμονο αν περάσουμε σε αυτήν την άποψη”. Ο ίδιος περιγράφει το όραμά του για τη δημιουργία ενός κεντρικού πράσινου άξονα από το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου μέχρι τη ΔΕΘ, με φυτεμένη εκατέρωθεν μακεδονική δρυ.
Ανεξάρτητα από τα συμπεράσματα του σωματείου, ο αρχιτέκτονας-μηχανικός Βασίλης Ρήγας κατέθεσε αναφορά στον εισαγγελέα δίωξης Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με την οποία η κοπή των δένδρων δεν είναι σύννομη. “Για κοπή δένδρων μέσα σε ζώνες οικιστικού ελέγχου, που δεν προστατεύονται από τις διατάξεις για την προστασία των δασών, απαιτείται άδεια από την πολεοδομία, συγκεκριμένα από την επιτροπή αρχιτεκτονικού ελέγχου, και όχι από το δασαρχείο. Ο δήμος έχει άδεια από το δασαρχείο για 128 δένδρα και θα κόψει περισσότερα”, περιγράφει στη “Μ” ο κ. Ρήγας. “Είναι παράνομο αυτό που κάνουν. Να μην κόψουν κανένα δένδρο και να φυτεύσουν άλλα 1.000. Θα μας κόψουν το οξυγόνο και πρέπει να περάσουν 40 χρόνια για να αποκατασταθεί η ζημιά”, υπογραμμίζει ο κ. Ρήγας.
Θα φυτευθούν 1.051 δέντρα και 7.500 θάμνοι
Η δημοτική αρχή απαντά ότι η εγκεκριμένη ειδική φυτοτεχνική μελέτη για τα οκτώ θεματικά πάρκα τής υπό ανάπλαση νέας παραλίας προβλέπει τη φύτευση 7.500 θάμνων και 1.051 επιπλέον δένδρων, στα οποία θα προστεθούν τα ήδη υπάρχοντα 537 δένδρα, ενώ θα κοπούν 269 παλαιά δένδρα. Τα νέα δένδρα που θα τοποθετηθούν (πλατάνια, κουκουναριές, σκλήθρα και μουριές) είναι ύψους 1,5-2 μέτρων και ηλικίας 5-6 ετών. Για όλα τα δένδρα που κόβονται υπάρχει έγκριση του δασαρχείου και η κοπή τους περιλαμβάνεται στην ειδική φυτοτεχνική μελέτη, για την οποία είχε προηγηθεί μεγάλος διεθνής διαγωνισμός. “Ακολουθούμε την ειδική φυτοτεχνική μελέτη και κρατιούνται τα υγιή φυτά, ενώ κόβονται λεύκες και κερλετόριες, δένδρα που ήταν κατεστραμμένα. Κάθε δένδρο που κόβεται φωτογραφίζεται και η διεύθυνση πρασίνου επιβλέπει τη διαδικασία και επεμβαίνει όταν δεν τηρείται κάτι από την εγκεκριμένη μελέτη”, απαντά στη “Μ” ο αντιδήμαρχος περιβάλλοντος και ελεύθερων χώρων Κωνσταντίνος Ζέρβας.
“Με τη λογική που αναπτύσσεται, δεν θα έπρεπε να γίνει κανένα έργο. Μας λυπεί το γεγονός ότι κόβονται δένδρα, αλλά η φυτοτεχνική μελέτη στοχεύει στη γενικότερη αισθητική άποψη που έχει ο αρχιτέκτονας που διαμορφώνει το τοπίο. Υπάρχει μια απρόσκοπτη δυνατότητα να βλέπεις από την μια άκρη της παραλίας στην άλλη. Αυτή η αισθητική επιλέχθηκε και αυτήν καλούμαστε να εφαρμόσουμε. Τα νέα φυτά που θα μπούνε θα πληρωθούν από τον εργολάβο και όχι από τον δήμο. Θα φυτευτούν κουκουναριές, τις οποίες ο δήμος αδυνατεί να προμηθευτεί”, τονίζει ο κ. Ζέρβας.
Ο αντιδήμαρχος περιβάλλοντος υπογραμμίζει ότι “δεκατρία κυπαρίσσια δεν κόπηκαν, διότι εκτιμήθηκε πως έπρεπε να διατηρηθούν. Οι επιστήμονες που έκαναν την αυτοψία προφανώς δεν έχουν δει το σύνολο της φυτοτεχνικής μελέτης, την οποία έχουμε στη διάθεσή τους. Είναι βέβαιο πως μετά από δύο χρόνια, όταν θα ολοκληρωθεί, το πράσινο της ανάπλασης θα είναι εκτεταμένο και καλύτερης ποιότητας”. Όσον αφορά την καταγγελία για παράνομη κοπή, ο κ. Ζέρβας απαντά ότι “η άδεια της πολεοδομίας απαιτείται για κοπή δένδρων σε ιδιωτικό χώρο, ενώ για τους δημόσιους χώρους αρμόδιο είναι το δασαρχείο”.
.
