Συναγερμός έχει σημάνει στην Ευρώπη για την αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών, η οποία αυξάνει την αντοχή επικίνδυνων βακτηρίων. Αυτό σημαίνει ότι τα αντιβιοτικά, τα οποία στο παρελθόν ήταν «όπλο» των γιατρών για την αντιμετώπιση θανατηφόρων βακτηριακών λοιμώξεων, σήμερα γίνονται όλο και λιγότερο αποτελεσματικά.
Της Νικολέττας Μπούκα
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η αύξηση στην Ευρώπη των πολυανθεκτικών αρνητικών Gram βακτηρίων, τα οποία είναι ανθεκτικά στην καρβαπενέμη, ένα αντιβιοτικό τελευταίας γενιάς, που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία λοιμώξεων οι οποίες συνδέονται με την υγειονομική περίθαλψη.
Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων και παρουσιάστηκαν χθες, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που δόθηκε στις Βρυξέλλες από τους επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με αφορμή την Ευρωπαϊκή Ημέρα Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης για την Ορθολογική Χρήση των Αντιβιοτικών (18 Νοεμβρίου).
Κατά συνέπεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εντείνει τον αγώνα κατά της μικροβιακής αντοχής μέσω της χρηματοδότησης 15 νέων ερευνητικών έργων και της έκδοσης εναρμονισμένων κανόνων για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τη μικροβιακή αντοχή σε σχέση με ζώα και τρόφιμα.
«Με ανησυχεί βαθιά το γεγονός ότι τα αντιβιοτικά, τα οποία μας επέτρεψαν κατά το παρελθόν να αντιμετωπίσουμε θανατηφόρες -τότε- βακτηριακές λοιμώξεις και να σώσουμε πολλές ζωές, καθίστανται σήμερα όλο και λιγότερο αποτελεσματικά. Η Επιτροπή παραμένει απόλυτα προσηλωμένη στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης της για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής, τόσο στους ανθρώπους όσο και στα ζώα, με συντονισμένο τρόπο», τόνισε ο ευρωπαίος επίτροπος για θέματα υγείας, Tonio Borg.
Από την πλευρά της, η ευρωπαία επίτροπος για θέματα έρευνας και καινοτομίας Máire Geoghegan-Quinn δήλωσε ότι «η έρευνα και η καινοτομία έχουν καθοριστική σημασία, αν θέλουμε να αναστρέψουμε την κατάσταση αναφορικά με την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής. Τα νέα ερευνητικά προγράμματα θα συμβάλουν στο εξαιρετικό έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων και θεραπειών. Είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένη από το γεγονός ότι στα σχέδια αυτά συμπράττουν τόσες πολλές μικρές επιχειρήσεις - κάτι που θέλω να δω να συμβαίνει σε όλο το φάσμα του νέου ερευνητικού προγράμματος της ΕΕ, του ‘Ορίζοντα 2020’».
ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ 7 ΣΗΜΕΙΩΝ
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για την πρόληψη της περαιτέρω εξάπλωσης της μικροβιακής αντοχής, που ανακοινώθηκε τον Νοέμβριο του 2012, αναφέρει επτά βασικούς τομείς στους οποίους είναι πιο απαραίτητη η λήψη μέτρων:
- Εξασφάλιση της ενδεδειγμένης χρήσης των αντιμικροβιακών ουσιών σε ανθρώπους και ζώα.
- Πρόληψη των μικροβιακών λοιμώξεων και της διάδοσής τους.
- Ανάπτυξη νέων αποτελεσματικών αντιμικροβιακών ουσιών ή εναλλακτικών φαρμάκων για θεραπεία.
- Συνεργασία με διεθνείς εταίρους για τον περιορισμό των κινδύνων της μικροβιακής αντοχής.
- Βελτίωση της παρακολούθησης και της επιτήρησης στον τομέα της ιατρικής και της κτηνιατρικής.
- Έρευνα και καινοτομία.
- Επικοινωνία, εκπαίδευση και κατάρτιση.
Ήδη η ΕΕ έχει επενδύσει περίπου 800 εκατομμύρια ευρώ σε έρευνα που έχει σχέση, μεταξύ άλλων, με τη μικροβιακή αντοχή, μέσω της πρωτοβουλίας για τα καινοτόμα φάρμακα. Επίσης, η Επιτροπή προχωρά στη δρομολόγηση 15 νέων ερευνητικών έργων προϋπολογισμού 91 εκατομμυρίων ευρώ. Τα έργα, στα οποία συμμετέχουν περίπου 44 μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και πανεπιστήμια και άλλοι ερευνητικοί οργανισμοί, θα αναπτύξουν νέες αντιμικροβιακές ουσίες ή εναλλακτικά φάρμακα, όπως βακτηριοφάγους και εμβόλια. Θα έχουν επίσης ως αντικείμενο την αντοχή στα αντιβιοτικά στο πλαίσιο της τροφικής αλυσίδας και θα διερευνήσουν νανοτεχνολογίες που θα μπορούσαν να παραγάγουν αντιμικροβιακά φάρμακα.
ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ ΚΑΙ ΒΡΟΓΧΙΤΙΔΑ
Εξάλλου, κατά τη διάρκεια της χθεσινής συνέντευξης Τύπου παρουσιάστηκαν και τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης από 25 Μαΐου έως 9 Ιουνίου 2013 και στην οποία συμμετείχαν 27.680 ευρωπαίοι πολίτες.
Όπως προέκυψε, το 35% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι έχει πάρει αντιβιοτικά τον τελευταίο χρόνο, ποσοστό που παρουσιάζει μείωση κατά 5% σε σύγκριση με την τελευταία αντίστοιχη έρευνα του 2009. Το πιο υψηλό ποσοστό έχουν η Μάλτα (48%), η Κύπρος(47%) και η Ρουμανία (47%), ενώ το χαμηλότερο η Σουηδία (24%) και η Πολωνία (26%). Η Ελλάδα βρίσκεται περίπου στη... μέση, με το ποσοστό να φτάνει το 36%. Μάλιστα οι πιο συχνές αιτίες για τη λήψη των αντιβιοτικών είναι η γρίπη και η βρογχίτιδα.
Την ίδια στιγμή, μόλις το 3% των Ευρωπαίων παραδέχεται ότι έχει πάρει αντιβιοτικά χωρίς ιατρική συνταγή, με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται στη Ρουμανία (18%), στην Ελλάδα (15%) και στην Κύπρο (10%).
Το 84% των Ευρωπαίων γνωρίζουν ότι η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών τα καθιστά αναποτελεσματικά και το 66% γνωρίζει ότι η συχνή χρήση αντιβιοτικών μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες. Παρ’ όλα αυτά το 49% των Ευρωπαίων δεν γνωρίζει ότι τα αντιβιοτικά είναι αναποτελεσματικά απέναντι στους ιούς και το 41% αγνοεί ότι δεν είναι αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των ιώσεων και της γρίπης.
