Στο ΣτΕ κατατίθεται σήμερα η προσφυγή του δήμου Θεσσαλονίκης κατά της απόφασης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), η οποία προβλέπει απόσπαση και μετακίνηση των αρχαιοτήτων που εντοπίστηκαν στο εργοτάξιο του μετρό στη Βενιζέλου.
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
fkoutsamparis@makthes.gra
Εν τω μεταξύ, το θέμα της μεταφοράς των αρχαιοτήτων του εν λόγω σταθμού εισήχθη αιφνιδίως για άλλη μια φορά στη συνεδρίαση του ΚΑΣ που θα γίνει αύριο, γεγονός που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα της αρχικής απόφασης.
Η απόφαση του ΚΑΣ για απομάκρυνση των αρχαιοτήτων της Βενιζέλου και έκθεσή τους σε χώρο του πρώην στρατοπέδου «Παύλου Μελά», «ή όπου αλλού», ελήφθη τον περασμένο Ιανουάριο, ξεσηκώνοντας αντιδράσεις αρχαιολόγων, πανεπιστημιακών, τοπικών κοινωνικών, οικονομικών και πολιτιστικών φορέων, κομμάτων, οργανώσεων κ.ά., οι οποίοι υποστήριζαν ότι δεν πρέπει να μεταφερθούν οι αρχαιότητες αλλά να παραμείνουν και να εκτίθενται στο σημείο όπου βρέθηκαν. Η Αττικό Μετρό ΑΕ αρχικά αντέτεινε ότι αν δεν αποσπαστούν οι αρχαιότητες θα πρέπει να καταργηθεί ο σταθμός. Διεπιστημονικές ομάδες εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ και του ΑΠΘ ασχολήθηκαν με το ζήτημα και κατέθεσαν προτάσεις-λύσεις στο ζήτημα που δημιουργήθηκε. Οι προτάσεις των επιστημονικών φορέων συνέκλιναν στην άποψη ότι σταθμός του μετρό και αρχαιότητες μπορούν να συνυπάρξουν, εφόσον αποσπαστούν προσωρινά οι αρχαιότητες, κατασκευαστεί ο σταθμός και επανατοποθετηθούν στο μεγαλύτερο μέρος τους.
Οι προτάσεις εξετάστηκαν και στη συνέχεια αξιολογήθηκαν από επιτροπή που συγκρότησε ο δήμος Θεσσαλονίκης, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρέπει να γίνει συγκερασμός μίας από τις προτάσεις του ΑΠΘ με πρόταση του ΤΕΕ/ΤΚΜ, που προβλέπουν διατήρηση του 85%-90% των αρχαιοτήτων στον φυσικό χώρο τους. Ο δήμος Θεσσαλονίκης ενημέρωσε σχετικά τον αρμόδιο αναπληρωτή υπουργό Πολιτισμού κ. Τζαβάρα, στον οποίο έστειλε τις προτάσεις και ζήτησε αναπομπή του θέματος στο ΚΑΣ, με το αίτημα να αλλάξει την αρχική του απόφαση. Επειδή ωστόσο ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης εξέφρασε την επιφύλαξή του για το αν θα επανασυζητηθεί το θέμα στο ΚΑΣ, αποφασίστηκε ταυτόχρονα να κατατεθεί και η προσφυγή στο ΣτΕ.
Όταν έγινε γνωστό ότι το ΚΑΣ θα ξανασυζητήσει αύριο το ζήτημα, η Τοπική Επιτροπή Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία τονίζει μεταξύ άλλων: «Και τώρα, ξανά στο ΚΑΣ. Με εκκρεμή την προσφυγή του δημάρχου Θεσσαλονίκης Γ. Μπουτάρη στο ΣτΕ, με όλα τα κρατικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα κλειστά, με τους δημοσιογράφους σε απεργία διαρκείας. Πόσο τυχαία μπορεί να ‘εγκλωβίστηκε’ για μια ακόμη φορά ο ιστορικός δρόμος της Θεσσαλονίκης μέσα σε μια τόσο αρνητική συγκυρία;». Οι αρχαιολόγοι ζητούν από τα μέλη του ΚΑΣ «να θυμηθούν τις απόψεις των συναδέλφων τους, που έχουν μέχρι τώρα διατυπωθεί, από όλες τις ηπείρους του κόσμου μας, αλλά και τις απόψεις της κοινωνίας των πολιτών. Όλα τα μέλη του ΚΑΣ έχουν, όπως κι εμείς, στενή σχέση με την Ιστορία, κι όλοι τους ξέρουν πόσο ολέθριο μπορεί να αποβεί το να υποκύπτει κανείς στη συγκυρία και να ενδίδει στην καταστροφή της μνήμης, τμημάτων της ιστορίας μιας πόλης! Περιμένουμε να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να αποδείξουν πως δεν έχουν ακόμη σαρωθεί τα πάντα».
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων επαναλαμβάνει ότι δεν συναινεί στην απόσπαση των αρχαιοτήτων του σταθμού μετρό της Βενιζέλου. «Καλούμε την επιστημονική κοινότητα, τους πολίτες της Θεσσαλονίκης, τους πολίτες της Ελλάδας και όλους τους φορείς της χώρας να πάρουν θέση! Να ζητήσουν παράσταση στη συνεδρίαση του ΚΑΣ», καταλήγει η ανακοίνωση.
Υπογράφεται η σύμβαση για την επέκταση στην Καλαμαριά
Εντός της εβδομάδας αναμένεται να υπογραφεί η σύμβαση για την επέκταση του μετρό Θεσσαλονίκης προς την Καλαμαριά, σε μήκος 4,78 χλμ. υπόγειας γραμμής. Η εξέλιξη αυτή έγινε γνωστή από τον αναπληρωτή υπουργό Ανάπτυξης Σταύρο Καλογιάννη στη διάρκεια σχετικής ενημέρωσης της διαρκούς επιτροπής παραγωγής και εμπορίου της Βουλής. Επίσης, ο γ.γ. Δημοσίων Έργων Στράτος Σιμόπουλος σε δηλώσεις του ανέφερε ότι η σύμβαση εγκρίθηκε από το ελεγκτικό συνέδριο και από την αρμόδια επιτροπή της ελληνικής Βουλής.
Οι εργασίες υπολογίζεται να ξεκινήσουν εντός του καλοκαιριού, από την ανάδοχο κατασκευαστική εταιρεία «Άκτωρ» με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης σε εξήντα μήνες από την έναρξή του. Το τμήμα της επέκτασης, από τον σταθμό Πατρικίου μέχρι τον σταθμό Μίκρας, κατά τις εκτιμήσεις, θα είναι έτοιμο μέχρι το τέλος του 2018 και η ολοκλήρωσή του πιθανόν να συμπέσει με την περαίωση του έργου της κεντρικής γραμμής από τον σιδηροδρομικό σταθμό μέχρι τη Νέα Ελβετία.
Το έργο της επέκτασης του μετρό Θεσσαλονίκης έως την Καλαμαριά έχει πέντε νέους σταθμούς. Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 518 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 425 εκατ. είναι το κόστος κατασκευής. Η «Άκτωρ» έδωσε προσφορά 315 εκατ. ευρώ για τα έργα πολιτικού μηχανικού. Η επέκταση σχεδιάστηκε από τον σταθμό Πατρικίου της κύριας γραμμής του μετρό μέχρι το νοτιοανατολικό άκρο του δήμου Καλαμαριάς, με πέντε σταθμούς: 1) Σταθμός Νομαρχίας (στη συμβολή της οδού Μητροπολίτου Κυδωνιών με τη λεωφόρο Βασ. Όλγας), 2) Σταθμός Καλαμαριάς (στη συμβολή των οδών Πόντου και Αιγαίου), 3) Σταθμός Αρετσούς (στη συμβολή των οδών Πόντου και Αγ. Νικολάου), 4) Σταθμός Νέας Κρήνης (στην προέκταση της οδού Πόντου) και 5) Σταθμός Μίκρας, ο οποίος θα είναι και ο τερματικός σταθμός της γραμμής του μετρό προς Καλαμαριά. Προβλέπεται η κατασκευή δύο σηράγγων για το μεγαλύτερο τμήμα του έργου, ενώ οι σταθμοί θα κατασκευαστούν με τη μέθοδο εκσκαφής και επανεπίχωσης (cut-and-cover). Εκτός από τα έργα πολιτικού μηχανικού θα εγκατασταθούν όλα τα απαραίτητα ειδικά ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα, έτσι ώστε το έργο να είναι πλήρως λειτουργικό. Μεταξύ αυτών θα εγκατασταθεί Σύστημα Αυτόματης Λειτουργίας (ΑΤΟ) και Επιτήρησης (ATS) Συρμών, καθώς αυτοί σχεδιάζονται να λειτουργούν χωρίς οδηγούς.
Κυκλοφοριακά οφέλη
Με την ολοκλήρωση του έργου της επέκτασης του μετρό Θεσσαλονίκης έως την Καλαμαριά εκτιμάται ότι θα εξυπηρετηθούν περί τους 65.000 επιβάτες ημερησίως, ενώ ο πρόσθετος πληθυσμός με δυνατότητα πρόσβασης στα μέσα μαζικής μεταφοράς σταθερής τροχιάς θα ανέλθει σε 91.000 περίπου. Εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 1.040 νέες θέσεις εργασίας κατά την περίοδο της κατασκευής του έργου καθώς και 100 νέες μόνιμες θέσεις εργασίας κατά τη φάση λειτουργίας. Η παρεπόμενη μείωση της χρήσης ιδιωτικών αυτοκινήτων λόγω της κατασκευής του έργου, εκτός της μείωσης του χρόνου μετακίνησης, την αύξηση χώρων στάθμευσης και τη μείωση ατυχημάτων, θα επιφέρει και μείωση του ποσοστού εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που υπολογίζεται σε 8,2 χιλιάδες τόνους διοξειδίου του άνθρακα κατ’ έτος.
Η Αττικό Μετρό υποστηρίζει ότι η επέκταση συμβάλλει:
1. Στην αναβάθμιση της υποδομής και των συνθηκών κυκλοφορίας της πόλης.
2. Στην αποσυμφόρηση του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης, που αντιμετωπίζει έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα.
3. Στη μείωση της ρύπανσης από την οδική κυκλοφορία και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στη Θεσσαλονίκη.
Τα αναμενόμενα οφέλη είναι:
- Μείωση των οδικών τροχαίων ατυχημάτων και των επιπτώσεών τους ως αποτέλεσμα της λειτουργίας του συστήματος μετρό.
- Μείωση κόστους μετακίνησης των κινούμενων σήμερα με Ι.Χ. ή ταξί.
- Μείωση λειτουργικού κόστους των λεωφορείων του ΟΑΣΘ λόγω αποσυμφόρησης της πόλης ως αποτέλεσμα της λειτουργίας του συστήματος του μετρό.
- Εξοικονόμηση χρόνου μετακίνησης των κινούμενων σήμερα με Ι.Χ., ταξί, λεωφορεία του ΟΑΣΘ, λόγω αποσυμφόρησης της πόλης της Θεσσαλονίκης.
