Σε αχρησία είναι πέντε από τις έξι νέες λεωφορειολωρίδες που έθεσε σε λειτουργία ο δήμος Θεσσαλονίκης σε τέσσερις δρόμους εδώ και περίπου ένα χρόνο, αφού ο σκοπός της απρόσκοπτης κίνησης των αστικών λεωφορείων δεν εξυπηρετείται.
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
Οι πολίτες τις αντιμετωπίζουν πλέον σαν να μην υπάρχουν και σταθμεύουν εκεί παράνομα τα αυτοκίνητά τους, αναγκάζοντας τα λεωφορεία να κινούνται μαζί με τα υπόλοιπα οχήματα σε συνθήκες μποτιλιαρίσματος. Ένα έργο που κόστισε περισσότερα από 600.000 ευρώ και απαιτεί ισάριθμα ποσά για την ετήσια συντήρησή του καταργείται στην πράξη. Την ίδια ώρα, από τις προϋπάρχουσες πέντε λεωφορειολωρίδες λειτουργούν μόνο δύο.
Το Συμβούλιο Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης (ΣΑΣΘ), σε συνεργασία με τον ΟΑΣΘ και τη διεύθυνση Τροχαίας Θεσσαλονίκης, αποφάσισε να εγκαταστήσει και στις νέες λεωφορειολωρίδες έξι κάμερες ελέγχου τήρησης της νομιμότητας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το εκτεταμένο φαινόμενο της αυθαίρετης κατάληψης των λωρίδων. Έτσι, μετά από σχετικό αίτημα που κατέθεσαν οι τρεις φορείς, ο δήμος Θεσσαλονίκης ενέκρινε την τοποθέτηση «σταθερού συστήματος επιτήρησης και καταγραφής τροχαίων παραβάσεων με τη μέθοδο της αυτόματης λήψης φωτογραφιών» κατά μήκος των λεωφορειολωρίδων στις οδούς Αγγελάκη, Παπαναστασίου, Γεωργίου Παπανδρέου και λεωφόρο Στρατού.
Οι έξι νέες κάμερες θα μπουν σε συγκεκριμένα σημεία των δρόμων και θα εποπτεύουν την κυκλοφορία στις ειδικές λωρίδες. Θα φωτογραφίζουν τους παραβάτες που εισέρχονται ή σταθμεύουν παράνομα και με βάση τα στοιχεία της πινακίδας θα στέλνεται η κλήση στην οικία του παραβάτη. Η δαπάνη για την αγορά τους, που υπολογίζεται στις 160.000 ευρώ, θα βαρύνει τον ΟΑΣΘ. Η υπόδειξη των σημείων έγινε προ εξαμήνου από ομάδα εργασίας που συστάθηκε με πρόεδρο τον διευθυντή Τροχαίας και έπειτα από αυτοψία. Η εισήγηση εγκρίθηκε από το ΣΑΣΘ από τον περασμένο Μάρτιο, αλλά οι διαδικασίες καθυστέρησαν καθώς μεσολάβησαν οι εκλογές στην τοπική αυτοδιοίκηση. «Περιμένουμε να μας αποσταλεί η απόφαση έγκρισης του δημοτικού συμβουλίου και στη συνέχεια θα προχωρήσει η εγκατάσταση και η λειτουργία τους», αναφέρει στη «ΜτΚ» ο διευθυντής Τροχαίας Θεσσαλονίκης Θεόδωρος Τυριακίδης. «Δυστυχώς, πολλοί είναι εκείνοι που δεν σέβονται τις λεωφορειολωρίδες και η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Η τροχαία με τα μέσα και το προσωπικό που διαθέτει αδυνατεί να αστυνομεύσει τις λεωφορειολωρίδες, κι έτσι αποφασίσαμε να το κάνουμε με κάμερες, προκειμένου να συμβάλουμε στην καλύτερη λειτουργία της πόλης, στη μείωση του κυκλοφοριακού και για να μην ακυρωθεί στην πράξη ένα έργο που έγινε έπειτα από εκτεταμένη διαβούλευση και πολύ καιρό», σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΑΣΘ Γιάννη Παλαιστή.
ΕΠΙ ΤΟΠΟΥ
Η «Θ» διενήργησε αυτοψία στα σημεία όπου πρόκειται να εγκατασταθούν οι κάμερες και διαπίστωσε ότι αν το μέτρο ήταν σε εφαρμογή, θα καταγραφόταν σωρεία παραβάσεων. Η μόνη λεωφορειολωρίδα που λειτουργεί είναι αυτή της οδού Αγγελάκη, από την πλατεία της ΧΑΝΘ μέχρι λίγα μέτρα πριν από την πρόσβαση στον κόμβο Σιντριβανίου. Η κάμερα εκεί θα τοποθετηθεί στο ύψος του ΚΕΠ δήμου Θεσσαλονίκης, στον αριθμό 4 της οδού Αγγελάκη. Στο σημείο αυτό φαίνεται πως ελάχιστοι οδηγοί παραβιάζουν τη λωρίδα κι αυτό για ελάχιστα μέτρα, μέχρι να ευθυγραμμιστούν στον δρόμο μετά την κλίση της ΧΑΝΘ.
Στην οδό Παπαναστασίου έχει εγκριθεί να τοποθετηθεί κάμερα στο ύψος του «Θεαγένειου» νοσοκομείου, στον αριθμό 11 της οδού, στην κατεύθυνση προς το κέντρο, σχεδόν στο μέσον του δρόμου. Η λεωφορειολωρίδα, που είναι χαραγμένη από τον κόμβο Βαλαγιάννη μέχρι τη λεωφόρο Στρατού, είναι κατειλημμένη από παρκαρισμένα αυτοκίνητα, ακόμη και διπλοπαρκαρισμένα σε ορισμένα σημεία. Τα λεωφορεία αναγκάζονται να κινούνται στην ελεύθερη λωρίδα μαζί με τα υπόλοιπα οχήματα. Ακριβώς απέναντι, στον αριθμό 12, με κατεύθυνση προς τη Χαριλάου, θα λειτουργήσει μια δεύτερη κάμερα επί της οδού για να καταγράφει τις παραβάσεις. Η ειδική λωρίδα λεωφορείων και σ’ αυτό το ρεύμα κυκλοφορίας είναι παράνομα κατειλημμένη. Στην οδό Παπαναστασίου ανά ώρα αιχμής κινούνται 41 λεωφορεία.
Ίδια η εικόνα και στη λεωφόρο Στρατού, με παράνομα σταθμευμένα αυτοκίνητα πάνω στις λεωφορειολωρίδες και στα δύο ρεύματα κυκλοφορίας, ακόμη και διπλοπαρκαρισμένα. Ελεύθερη απομένει μόνο μία λωρίδα κυκλοφορίας, στην οποία κινούνται τα αστικά λεωφορεία μαζί με όλα τα άλλα οχήματα. Κάμερα θα τοποθετηθεί στον αριθμό 33 της οδού με κατεύθυνση προς ανατολικά, δηλαδή στην αρχή του δρόμου. Στην αντίθετη κατεύθυνση η εγκατάσταση κάμερας θα γίνει στον αριθμό 6, λίγα μέτρα μετά το Γαλλικό Ινστιτούτο. Στη λεωφόρο Στρατού ανά ώρα αιχμής υπολογίζεται ότι κινούνται 43 με 48 λεωφορεία.
Στην οδό Γεωργίου Παπανδρέου (Ανθέων) η κάμερα θα τοποθετηθεί στην αρχή του λεωφορειόδρομου, στον αριθμό 8, με κατεύθυνση προς τα ανατολικά. Η λεωφορειολωρίδα είναι κατειλημμένη από παρανόμως σταθμευμένα αυτοκίνητα και απελευθερώνεται μόνο προς το τελευταίο διάστημα, κοντά στον κόμβο με την οδό Σοφούλη. Στην οδό Γεωργίου Παπανδρέου ανά ώρα αιχμής κινούνται από 21 έως 27 λεωφορεία.
«Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα σε αυτούς τους δρόμους, γι’ αυτό και δώσαμε την έγκριση να εγκατασταθούν κάμερες», υπογραμμίζει στη «ΜτΚ» ο Γιώργος Δημαρέλος, εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος σε θέματα κυκλοφορίας.
Η ΠΡΩΤΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ
Οι πρώτες κάμερες καταγραφής παραβάσεων στις λεωφορειολωρίδες τέθηκαν σε λειτουργία στη Θεσσαλονίκη στις 17 Μαΐου 2004, ήταν πέντε στον αριθμό, συμβατικής τεχνολογίας και κατέγραφαν τις λεωφορειολωρίδες στις οδούς Εγνατία (δύο κατευθύνσεις), Τσιμισκή, Μητροπόλεως, Βασιλίσσης Όλγας. Το κόστος τους ήταν 24.000 ευρώ ενώ το κόστος εμφάνισης κάθε φωτογραφίας ήταν 1,20 ευρώ. Οι φωτογραφικές μηχανές τοποθετούνται στους δρόμους αυτούς με εναλλαγή σημείων σε συνολικά 32 εγκαταστάσεις. Οι κάμερες μετακινούνταν ανά τακτά χρονικά διάστημα για να μη γίνονται αντιληπτές από τους οδηγούς και φωτογράφιζαν όλα τα οχήματα που εισέρχονταν στις λωρίδες κυκλοφορίας, πλην των λεωφορείων και των μεγάλων σε μήκος οχημάτων. Οι αισθητήρες στο οδόστρωμα, που ενεργοποιούσαν τις κάμερες, ήταν τοποθετημένοι με τέτοιον τρόπο ώστε αν οι πίσω ρόδες του οχήματος είχαν μεγάλη απόσταση από τις μπροστινές να μη θέτουν σε λειτουργία τον μηχανισμό. Ο μηχανισμός παρέμενε ανενεργός και με την είσοδο δικύκλου σε λωρίδα, στα οποία επιτρέπεται η διέλευση. Δύο χρόνια αργότερα, στις 20 Μαρτίου 2006, παραδόθηκαν στην Τροχαία Θεσσαλονίκης πέντε ακόμη ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές. Οι μηχανές, το συνολικό κόστος των οποίων ανήλθε στα 150.000 ευρώ, αγοράστηκαν εξ ημισείας από το ΣΑΣΘ και τον ΟΑΣΘ.
Με την ανάπτυξη των εργοταξίων του έργου του μετρό Θεσσαλονίκης το 2006 και την κατάληψη λωρίδων κυκλοφορίας τέθηκαν ουσιαστικά σε αχρησία οι δύο λεωφορειολωρίδες της Εγνατίας και διακόπηκε η λειτουργία των φωτογραφικών μηχανών. Επίσης, στην οδό Μητροπόλεως διαπιστώθηκε ότι οι κάμερες έπρεπε να φωτογραφίζουν ανά δευτερόλεπτο τους παραβάτες, καθώς η αριστερή λωρίδα είναι μονίμως κατειλημμένη από παρκαρισμένα αυτοκίνητα και οι οδηγοί που κινούνται επί της οδού είναι αναγκασμένοι να διέρχονται από τη λεωφορειολωρίδα. Έτσι, διεκόπη η λειτουργία των καμερών στην οδό ενώ αχρηστεύτηκε και αυτή η λεωφορειολωρίδα. Στη Βασιλίσσης Όλγας κάποιες εγκαταστάσεις καμερών βρίσκονταν σε λάθος σημεία και σταμάτησε η λειτουργία τους. Η λεωφορειολωρίδα της οδού, πάντως, σύμφωνα με συγκοινωνιολόγους, αποτελεί πρότυπο λειτουργίας.
Φωτογραφική μηχανή καταγραφής παραβάσεων λειτουργεί σήμερα μόνο στη λεωφορειολωρίδα της οδού Τσιμισκή, η οποία μετακινείται στις έξι εγκαταστάσεις που βρίσκονται στο ύψος των οδών Κομνηνών, Αριστοτέλους, Αγίας Σοφίας, Παύλου Μελά, Εθνικής Αμύνης και στη ΧΑΝΘ. Από το σύνολο των δέκα καμερών που διαθέτει η τροχαία λειτουργεί μόνο η μία. Σύμφωνα πάντως με τον διευθυντή Τροχαίας, αφού τεθούν σε λειτουργία οι έξι κάμερες στους νέους λεωφορειόδρομους, θα ξεκινήσουν διαδικασίες για τη συντήρηση και επαναλειτουργία των παλαιών συστημάτων, με επικαιροποίηση των μελετών που θα δείχνουν τα σημεία τοποθέτησης.
Το μέτρο των αυτόματων φωτογραφικών μηχανών καταγραφής παραβάσεων, όταν εφαρμόστηκε από την τροχαία, σύμφωνα με συγκοινωνιολόγους έπαιξε σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της λειτουργίας των λεωφορειολωρίδων και την αποσυμφόρησή τους. Οι οδηγοί φάνηκε ότι συμμορφώνονται με το μέτρο, κυρίως τις πρωινές ώρες. Έρευνες έχουν δείξει ότι στις λεωφορειολωρίδες που αστυνομεύονται σωστά η μέση ταχύτητα των λεωφορείων πλησιάζει τα 25 χλμ./ώρα, ενώ όπου παραβιάζονται η ταχύτητα μειώνεται κατά 50%. Η αύξηση της ταχύτητας των λεωφορείων οδηγεί στην καλύτερη εξυπηρέτηση των επιβατών και σε αξιοπιστία των δρομολογίων. Επίσης, η λειτουργία των πρώτων λεωφορειολωρίδων στη Θεσσαλονίκη έφερε γενικά αύξηση της ταχύτητας των αστικών λεωφορείων κατά 20% και ανάλογη αύξηση της μεταφορικής ικανότητας των δρόμων. Για παράδειγμα, ο μέσος χρόνος διαδρομής των λεωφορείων στη Βασιλίσσης Όλγας μειώθηκε σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν, όταν δεν λειτουργούσαν λεωφορειολωρίδες, καθώς αυξήθηκε κατά 30% η ταχύτητα των λεωφορείων και έφτασε στα 18 χλμ./ώρα, από 14 χλμ./ώρα (μέσος όρος). Επισημαίνεται ότι σε μια λεωφορειολωρίδα που λειτουργεί κατά τον προβλεπόμενο τρόπο, μεταφέρονται έως 5.000 άτομα ανά λωρίδα ανά ώρα αιχμής (μέση πληρότητα 80 επιβάτες ανά λεωφορείο), όταν τα ΙΧ και τα ταξί μεταφέρουν έως 750 άτομα ανά λωρίδα ανά ώρα αιχμής (μέση πληρότητα 1,2 επιβάτες ανά όχημα), δηλαδή στις λεωφορειολωρίδες εξυπηρετούνται περίπου 6,5 φορές περισσότεροι επιβάτες.
Οι συγκοινωνιολόγοι είναι αντίθετοι με την είσοδο των ταξί στις λεωφορειολωρίδες, η οποία επετράπη τον Απρίλιο του 2007 -και για όσο διαρκούν τα έργα του μετρό- από τον τότε υπουργό Μεταφορών Μιχάλη Λιάπη και μετά από πιέσεις του σωματείου ιδιοκτητών ταξί Θεσσαλονίκης. Η είσοδος των ταξί, σύμφωνα με τον ΟΑΣΘ, είναι αιτία μείωσης της ταχύτητας των λεωφορείων κατά 30%. Σημειώνεται ότι και η αρμοδιότητα για την άδεια εισόδου οχημάτων στις λεωφορειολωρίδες έχει μεταφερθεί πλέον στον δήμο Θεσσαλονίκης, ο οποίος για την ώρα δεν προτίθεται να απαγορεύσει τη χρήση τους από τους ταξιτζήδες.
ΠΟΥ ΘΑ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΟΥΝ ΚΑΜΕΡΕΣ
1. Αγγελάκη 4
2. Παπαναστασίου 12
3. Παπαναστασίου 11
4. Λεωφόρος Στρατού 33
5. Λεωφόρος Στρατού 6
6. Γεωργίου Παπανδρέου 8
