Ο όπου γης ποντιακός ελληνισμός 95 χρόνια μετά τον ξεριζωμό και τη γενοκτονία που υπέστησαν οι πρόγονοί τους την περίοδο 1914-1923 από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλιστές δεν επιδιώκει τίποτε περισσότερο από το «να πείσει την Τουρκία να συμφιλιωθεί με το ιστορικό παρελθόν της», όπως επισημάνθηκε και το 2006 σε σχετική έκθεση του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου.
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
Αυτό τόνισαν εκπρόσωποι 80 ποντιακών οργανώσεων από όλο τον κόσμο σε επαφές που είχαν με έλληνες και ξένους ευρωβουλευτές στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο της προώθησης των ποντιακών ζητημάτων. Μεταξύ των θεμάτων που τέθηκαν στις επαφές της αποστολής των ποντίων ήταν η πρόσφατη μετατροπή του ναού της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας από μουσείο σε ισλαμικό τέμενος, τα κειμήλια της Μονής Σουμελά του Πόντου, τα δικαιώματα των ποντιόφωνων της Τουρκίας και η αναγνώριση της γενοκτονίας.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Ποντίων Βρυξελλών με την αρωγή του ευρωβουλευτή του γερμανικού κράτους Γιώργου Χατζημαρκάκη και της «Ευξείνου Λέσχης Ευρωπαίων Πολιτών», καθώς και με τη συμμετοχή της αποστολής διοργάνωσε διημερίδα με θέμα «Η τύχη των ελληνοχριστιανικών μνημείων και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία» σε αίθουσα του ευρωκοινοβουλίου στις 6 και 7 Απριλίου. Οι συμμετέχοντες μεταξύ άλλων τόνισαν πως η Τουρκία, για να συνεχιστεί ο διάλογος για την ευρωπαϊκή προοπτική της, πρέπει: α) Να προχωρήσει στον άμεσο εκδημοκρατισμό της. β) Να αναγνωρίσει την ιστορική πραγματικότητα, ιδιαίτερα τα τραγικά γεγονότα της περιόδου 1914-1923, που συντελέστηκαν από τους Νεότουρκους και του Κεμαλιστές, ως πράξεις γενοκτονίας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και την απόφαση του ΟΗΕ του 1948. γ) Να δώσει σαφή δείγματα γραφής ότι σέβεται κανόνες, αρχές και αξίες που αφορούν θρησκευτικές και πολιτιστικές ελευθερίες στο εσωτερικό της και ειδικότερα αυτές των ποντιόφωνων, που κατά χιλιάδες ζουν σε πόλεις και χωριά της επικράτειάς της. δ) Να σεβαστεί τα ελληνοχριστιανικά μνημεία που βρίσκονται στην επικράτειά της, να τα αποκαταστήσει αναδεικνύοντας την ιστορία και τη φυσιογνωμία τους, για να υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση σε όσους επιθυμούν να τα επισκεφθούν.
Ο Γιώργος Χατζημαρκάκης ενημέρωσε για την πρόταση που κατέθεσε στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο σε συνεργασία με την «Εύξεινο Λέσχη Ευρωπαίων Πολιτών» και άλλες ποντιακές οργανώσεις για το ναό της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας και την απόφαση που ελήφθη από την πλειοψηφία στις 13 Μαρτίου 2014: Να αποσταλεί στην τουρκική κυβέρνηση ψήφισμα, με το οποίο να ζητείται η επαναλειτουργία του ναού της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας ως μουσείου. Στη συνέχεια ανακοίνωσε τα ονόματα των δεκάδων ευρωβουλευτών από όλα τα κράτη που υπέγραψαν σχετικό ψήφισμα, με το οποίο εξουσιοδοτούνται τα αρμόδια όργανα του ευρωκοινοβουλίου να ζητήσουν το ελληνοχριστιανικό μνημείο της Αγίας Σοφίας να ενταχθεί στη λίστα με τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco.
«Η τρισχιλιόχρονη ειρηνική και δημιουργική παρουσία του ελληνισμού στις περιοχές του ιστορικού Πόντου μετά τον ξεριζωμό του το 1923 άφησε πίσω εκτός από δεκαπλάσια περιουσία από αυτή που ως ανταλλάξιμη τους δόθηκε στην Ελλάδα αλλά και χιλιάδες ελληνοχριστιανικά μνημεία, που δυστυχώς οι κατακτητές δεν σεβάστηκαν και κατέστρεψαν ή αλλοίωσαν τη φυσιογνωμία τους», τόνισε ο εκπαιδευτικός και συγγραφέας Στάθης Ταξίδης.
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ
Μήνυμα του οικουμενικού πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίου ανέγνωσε ο δικηγόρος Χαράλαμπος Αποστολίδης, γ.γ. του «Ιδρύματος Παναγία Σουμελά» και εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας Αυστραλίας. Ακολούθως ο κ. Αποστολίδης κατέθεσε την πρόταση σε συνεργασία των τουρκικών αρχών και του Πατριαρχείου τα φυλασσόμενα σε διάφορους χώρους 156 κειμήλια της ιστορικής μονής της Παναγίας Σουμελά Πόντου να μεταφερθούν και να τοποθετηθούν στους ανακαινισμένους χώρους της Μονής, για να είναι προσβάσιμα στους χιλιάδες επισκέπτες. «Είναι γνωστό ότι η Τουρκία αλλοιώνει την προέλευση και τη σημασία όχι μόνον των χριστιανικών ναών και μνημείων μετατρέποντάς τα σε στάβλους ή στην καλύτερη περίπτωση σε μουσεία ή τζαμιά, αλλά ακόμη και τα αρχαιοελληνικά μνημεία στη Μικρά Ασία, στην Έφεσο και στη Σμύρνη, προβάλλοντάς τα ως δήθεν δείγματα πολιτισμού των Οθωμανών, αδυνατώντας όμως να εξηγήσει γιατί οι επιγραφές είναι όλες στα ελληνικά», ανέφερε. «Εμείς ζητήσαμε τα κειμήλια τα οποία έχουμε καταγράψει ένα, ένα και τα φωτογραφίσαμε, ταξινομήσαμε σε μία πολύ καλή έκδοση του ‘Ιδρύματος Παναγία Σουμελά’ να μεταφερθούν στην ιστορική μονή του Πόντου, ώστε ο ταξιδιώτης να μπορεί να ανατρέξει στο χρόνο και την ιστορία και να αντιληφθεί το νόημα και του μνημείου και των κειμηλίων», περιγράφει στη «ΜτΚ». Ο κ. Αποστολίδης είχε ειδική συνάντηση με το γάλλο επικεφαλής στα θέματα της Τουρκίας στη γενική διεύθυνση διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jean-Christophe Filori, στον οποίο έθεσε το θέμα και έλαβε την υπόσχεση ότι θα το μεταφέρει στον υπουργό Πολιτισμού της Τουρκίας, με το αίτημα να διευθετηθεί.
«Ενέργειες όπως αυτή των τελευταίων χρόνων, δηλαδή η άδεια που δόθηκε 80 χρόνια μετά την εγκατάλειψή της για την επαναλειτουργία της Μονής της Παναγίας Σουμελά, η αποκατάσταση και η ανακαίνιση ελληνοχριστιανικών μνημείων που καταστράφηκαν και η απόδοσή τους στην αρχική φυσιογνωμία και χρήση τους, μπορούν να συμβάλουν στην προσέγγιση των λαών Ελλάδας - Τουρκίας», εκτίμησε ο συντονιστής της εκδήλωσης και επίτιμος πρόεδρος της ΠΟΠΣ Στέφανος Τανιμανίδης.
Στη διάρκεια των ομιλιών παρουσιάστηκαν τρία DVD με φωτογραφικό υλικό, ενώ λειτούργησε και έκθεση θεματικής φωτογραφίας σε επιμέλεια της Ελένης Σαββίδου. Η παρουσίαση της διημερίδας έγινε από το νομικό Χρήστο Αποστολίδη, εκπρόσωπο της «Ευξείνου Λέσχης Ευρωπαίων Πολιτών», ενώ ρόλο συντονιστή είχε και ο δημοσιογράφος Αντώνης Πουγαρίδης. Η εκδήλωση έκλεισε με την παρουσίαση του πυρρίχιου ποντιακού χορού από νέους του «Συλλόγου Ποντίων Καλαμαριάς», με τη συνοδεία στη λύρα του δικηγόρου Αθανάσιου Στυλίδη και στο νταούλι του επιχειρηματία Κώστα Ζώη. Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η αρμενική επιτροπή της Ευρώπης εξέδωσε ψήφισμα, με το οποίο εξετάζοντας το αίτημα των ποντίων για διεθνοποίηση του ζητήματος της γενοκτονίας αποφάσισε ότι όσα έγιναν πριν από 95 χρόνια «ορίζονται ως γενοκτονία».
