Πόσα είναι τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς στην Ελλάδα; Σε τι ποσοστά ανέρχεται η κατοχή ζώου συντροφιάς; Πόσα είναι τα νοικοκυριά που εν δυνάμει «παράγουν» αδέσποτα; Πόσο ορατές είναι οι περιπτώσεις κακοποίησης; Η καθ’ ύλην αρμόδια τοπική αυτοδιοίκηση και οι σχετικές δομές παράγουν έργο; Αν ναι, ποιο είναι αυτό;
Του Κώστα Σιαμέλη
Η ύπαρξη αδιευκρίνιστου, αλλά πολύ μεγάλου, αριθμού αδέσποτων ζώων συντροφιάς αποτέλεσε το κίνητρο για μία προσπάθεια διερεύνησης των παραμέτρων του ζητήματος των αδέσποτων από την VPRC. Η ερευνητική προσέγγιση αφορά τους σκύλους και τις γάτες, και αυτό γιατί αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των αδέσποτων ζώων συντροφιάς.
Εάν λάβει κανείς υπόψη του αφενός αυτό που είχε πει πολλά χρόνια πριν ο Μαχάτμα Γκάντι ότι «το μεγαλείο και η ηθική πρόοδος ενός έθνους μπορούν να κριθούν από τον τρόπο που φέρεται στα ζώα» και αφετέρου τα ευρήματα της έρευνας της VPRC, μπορεί αβίαστα να καταλήξει στο συμπέρασμα πως οι Νεοέλληνες φαίνεται να νοσούν τόσο ως προς το μεγαλείο όσο και ως προς την ηθική πρόοδο.
Η κατοχή ζώου συντροφιάς, εργασίας κτλ. στον γενικό πληθυσμό της χώρας είναι περίπου ίση με τη μη κατοχή. Ποσοστό 50% των ερωτώμενων νοικοκυριών δηλώνει ότι δεν υπάρχει ζώο συντροφιάς στο νοικοκυριό. Χαμηλότερο κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες (41,2%) είναι το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνει ότι έχει ζώο συντροφιάς. Το υψηλό ποσοστό κατοχής ζώων συντροφιάς θα μπορούσε να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι στη χώρα μας υπάρχουν άνθρωποι ευαισθητοποιημένοι απέναντι στα ζώα, ωστόσο, ο πληθυσμός των αδέσποτων ζώων συντροφιάς στον τόπο μας είναι μεγάλος και αδιευκρίνιστος.
Το σημαντικότερο, ίσως, εύρημα είναι ότι μόλις το 7,9% των ερωτηθέντων έχουν τη γνώμη ότι δεν υπάρχουν αδέσποτα ζώα στην περιοχή που κατοικούν. Το 55,0% των ερωτηθέντων απαντά ότι είναι «πολλά - αρκετά» και το 35,3% ότι είναι λίγα. Συνεπώς, άσχετα αν εκτιμώνται ως πολλά, αρκετά ή λίγα, τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς υπάρχουν και είναι ορατά από τους κατοίκους των περιοχών σε ποσοστό 90,4%.
Σημειώνεται, ότι οι ενέργειες περιορισμού του αριθμού τους δεν εξαρτώνται τόσο από τις καλές ή και κακές προθέσεις των κατά τόπους δήμων, όσο με την εφαρμογή ή μη των διατάξεων του νόμου 4039/12. Τα ποσοστά των κατοίκων που γνωρίζουν για κάποιες δράσεις είναι εξαιρετικά χαμηλά. Από τις ενέργειες, το υψηλότερο ποσοστό αναγνωρισιμότητας συγκεντρώνουν οι στειρώσεις (6,4%) και το χαμηλότερο η σήμανση με ειδικό chip (0,8%).
Το ποσοστό όσων έχουν ακούσει ή γνωρίζουν περιστατικά κακοποίησης διαμορφώνεται στο 34,8%, το οποίο κρίνεται υψηλό, καθώς ένας στους τρεις ερωτώμενους έχει υπόψη του κάποιο περιστατικό κακοποίησης ζώου συντροφιάς.
ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΜΕΛΕΙΑ
Όσο απομακρυνόμαστε από τα αστικά κέντρα προς την ύπαιθρο τόσο αυξάνεται ο αριθμός των νοικοκυριών που έχουν ζώο συντροφιάς, όπως επίσης και ο αριθμός των αδέσποτων, γεγονός που αποτελεί μια σημαντική ένδειξη ότι ο πληθυσμός των αδέσποτων «παράγεται» από τους κατόχους ζώων συντροφιάς. Ταυτόχρονα, όσο απομακρυνόμαστε από τα αστικά κέντρα προς την ύπαιθρο σχεδόν μηδενίζεται η δραστηριότητα των δήμων και γίνονται εμφανή περισσότερα περιστατικά κακοποίησης, αλλά και περισσότερη αδιαφορία για αυτά τα περιστατικά.
Συνεκτιμώντας τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την εμπειρική παρατήρηση της έντασης και του υψηλού αριθμού κακοποιήσεων που καταγράφονται εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων, η επιστημονική ερευνητική ομάδα καταλήγει στην εκτίμηση ότι τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς φαίνεται να αντιμετωπίζουν λιγότερα «δεινά» στα αστικά κέντρα σε σύγκριση με την ύπαιθρο.
Γεωγραφικά, η περιφέρεια της Ηπείρου καταγράφει αρκετές πρωτιές: εμφανίζει μεγάλο αριθμό δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς, μεγάλο αριθμό αδέσποτων, πολλά περιστατικά κακοποίησης και σχεδόν ανύπαρκτο ενδιαφέρον από τους δήμους. Ακολουθούν, με μικρές διαφορές, οι περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου.
Συμπεράσματα
Σε κάθε περίπτωση τα ευρήματα είναι μάλλον απογοητευτικά. Ο πληθυσμός των αδέσποτων ζώων συντροφιάς παραμένει άγνωστος και αυξάνεται συνεχώς ως παράπλευρο αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης. Αξίζει να σημειωθεί, ότι ακριβή στοιχεία στάθηκε αδύνατον να εντοπιστούν -έστω και κατά προσέγγιση- γιατί οι αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων αδυνατούν να ανταποκριθούν σε αυτό το ερώτημα. Εκτιμήσεις της Πανελλαδικής Φιλοζωικής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας, καθώς και της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπή Ζωοφιλικών Σωματείων, υπολογίζουν τον πληθυσμό γύρω στα 2,5 εκατ. αδέσποτα ζώα συντροφιάς.
Από την άλλη πλευρά, οι δήμοι, που σύμφωνα με το Ν. 4039/12 οφείλουν να εφαρμόσουν σειρά μέτρων, εμφανίζουν χαμηλή αναγνωρισιμότητα πρωτοβουλιών. Αυτό συμβαίνει είτε λόγω ελλείψεων στο έργο τους, είτε λόγω ελλιπούς ενημέρωσης των πολιτών για το έργο αυτό, οδηγώντας στο συμπέρασμα ότι σε σχέση με τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς, είτε η τοπική αυτοδιοίκηση είτε η κοινωνία, είτε και οι δύο ταυτόχρονα εμφανίζονται αδιάφοροι απέναντι στο πρόβλημα.
Εν κατακλείδι, στο ζήτημα της διαχείρισης των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, η Ελλάδα δύσκολα θα μπορούσε να συγκριθεί με άλλες πολιτισμένες χώρες.
Υιοθετώντας ένα αδέσποτο
Μπορεί να μην αποτελεί τη λύση του προβλήματος, ωστόσο εάν διπλασιάζονταν οι υιοθεσίες αδέσποτων τετράποδων στην Ελλάδα η γενική εικόνα θα ήταν σαφώς καλύτερη. Σύμφωνα με τις φιλοζωικές οργανώσεις, το να εντάξει κανείς στην οικογένειά του έναν αδέσποτο σκύλο ή μια γάτα αποτελεί μια απόφαση που ωφελεί όχι μόνο το τετράποδο, αλλά και τον ιδιοκτήτη. Συγκεκριμένα:
-Σώζεις μια ζωή. Το γεγονός και μόνο ότι σώζεις μία ζωή, θα σε κάνει να αισθανθείς υπέροχα.
-Ανιδιοτελής αγάπη. Τα ταλαιπωρημένα πρώην αδέσποτα ζώα αγαπούν άνευ όρων τα αφεντικά τους.
-Δεύτερη ευκαιρία. Αυτά τα πλάσματα χρειάζονται μια οικογένεια για να επιβιώσουν. Δώσε, λοιπόν, μια δεύτερη ευκαιρία σ’ αυτές τις ψυχούλες και θα δεις, θα αλλάξει και η δική σου ζωή.
- Θα παραδειγματίσεις τα παιδιά σου. Υιοθετώντας ένα αδέσποτο, θα μάθεις και στα παιδιά σου τις αξίες της προσφοράς και της αλληλεγγύης. Θα μάθουν να σέβονται τα πλάσματα που βρίσκονται στους δρόμους και ότι δεν πρέπει να αδιαφορούν ή- ακόμη χειρότερα- να τα κακοποιούν. Επίσης, κάνοντας παρέα μ’ ένα σκυλάκι ή γατάκι θα κοινωνικοποιηθούν πολύ ευκολότερα.
ΓΡΕΒΕΝΑ Ο δήμαρχος επικήρυξε τους δράστες θανάτωσης αδέσποτων
Τουλάχιστον δέκα αδέσποτα σκυλιά βρέθηκαν πρόσφατα δηλητηριασμένα στο κέντρο της πόλης των Γρεβενών από διερχόμενους πολίτες, προκαλώντας τον αποτροπιασμό της τοπικής κοινωνίας. Μήνυση κατά αγνώστων κατέθεσε στην αστυνομία η φιλοζωική εταιρεία της περιοχής, ενώ ο δήμαρχος Γρεβενών Δημοσθένης Κουπτσίδης αποφάσισε να επικηρύξει τους δράστες με την ιδιότητα του απλού πολίτη. Γνωστοποίησε, μάλιστα, ότι προσφέρει το ποσό των δύο χιλιάδων ευρώ σε όποιον αναφέρει στις αρχές τον υπεύθυνο ή τους υπεύθυνους τέτοιων πράξεων.
Σε δήλωσή του, ο κ. Κουπτσίδης χαρακτηρίζει αποτρόπαια την πράξη αυτή, κάνει λόγο για βάναυση προσβολή ολόκληρης της κοινωνίας των Γρεβενών και υπογραμμίζει ότι θα συνεχιστεί η προσπάθεια της δημοτικής αρχής για τα αδέσποτα.
«Ο δήμος ως φορέας δεν μπορεί να προβεί σε μια τέτοια ενέργεια όπως αυτή της επικήρυξης. Έτσι, αποφάσισε να το κάνει αυτό ο ίδιος ο Δημοσθένης Κουπτσίδης, με την ιδιότητα του πολίτη», ανέφερε ο γενικός γραμματέας του δήμου, Ανδρέας Τόσκας. Ο ίδιος τόνισε, ότι η δημοτική αρχή διατηρεί άριστη συνεργασία με τη φιλοζωική εταιρεία μετά και την κατασκευή και νομιμοποίηση του νέου καταφυγίου αδέσποτων ζώων και δεν αποκλείει το ενδεχόμενο κάποια από τα ζώα που θανατώθηκαν να ήταν ανάμεσα σε εκείνα που είχαν οδηγηθεί στο καταφύγιο, στειρώθηκαν, εμβολιάστηκαν και επανήλθαν στο φυσικό τους περιβάλλον.
«Έχουμε δεχτεί στο παρελθόν καταγγελίες από δημότες που ενοχλούνται από την παρουσία των αδέσποτων ζώων, ωστόσο δεν μπορούμε εμείς να συσχετίσουμε τις καταγγελίες με το πρόσφατο γεγονός»», υπογράμμισε ο Ανδρέας Τόσκας.
Εν τω μεταξύ, καταδικάστηκε από το Αυτόφωρο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Σερρών ο άνδρας που εντοπίστηκε στις 29 Σεπτεμβρίου να σέρνει τον σκύλο του επί τέσσερις ώρες με το μηχανάκι του, ενώ ήταν σε κατάσταση μέθης. Το περιστατικό συνέβη στο χωριό Κάτω Καμήλα Σερρών. Δύο περίοικοι, που δεν άντεξαν να βλέπουν το ζώο να βασανίζεται, σταμάτησαν τον δράστη και κάλεσαν την αστυνομία και τον Φιλοζωικό Όμιλο Σερρών (Φ.Ο.Σ.) και έτσι ο δράστης συνελήφθη. Το δικαστήριο σήμερα επέβαλε στον δράστη χρηματικό πρόστιμο 5.000 ευρώ και φυλάκιση ενός έτους χωρίς αναστολή, αλλά εξαγοράσιμη.
Σύμφωνα με τον Φ.Ο.Σ., είναι μια σημαντική καταδίκη, για παραδειγματισμό των υπολοίπων επίδοξων δραστών - βασανιστών ζώων. Το άτυχο ζώο αφαιρέθηκε από τον ιδιοκτήτη του με εισαγγελική παραγγελία και παραδόθηκε στον Όμιλο. Πλέον, το τετράποδο, που στο μεταξύ στειρώθηκε, ζει ευτυχισμένο στην αγκαλιά της οικογένειας που το υιοθέτησε.
