Ένα έργο που σχεδιάζεται είκοσι οκτώ χρόνια και εξαγγέλλεται κατ’ επανάληψη την τελευταία δεκαετία… ξαναπαίρνει το δρόμο της υλοποίησης, με τους αρμόδιους να διαβεβαιώνουν αυτήν τη φορά ότι θα έχει ολοκληρωθεί σε τρία χρόνια.
Πρόκειται για τη θαλάσσια αστική συγκοινωνία Θεσσαλονίκης, για την οποία υπογράφηκε χθες προγραμματική σύμβαση μεταξύ της Εγνατίας οδού Α.Ε., της μητροπολιτικής ενότητας Θεσσαλονίκης και των δήμων Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς και Θερμαϊκού.
Η Εγνατία οδός Α.Ε., με τη σύμβαση που υπέγραψε, αναλαμβάνει να κάνει τις απαραίτητες μελέτες και να δημοπρατήσει το έργο, βάσει και της κοινής υπουργικής απόφασης, με την οποία της εδόθη αυτή η αρμοδιότητα. “Η Εγνατία οδός έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση 1 εκατ. ευρώ, χρήματα που ήρθαν από το υπουργείο, για τις μελέτες που θα γίνουν με το σωστό και αποτελεσματικό τρόπο. Έχουμε ήδη αναθέσει τις τοπογραφικές και βυθομετρικές μελέτες όπως και γεωτρήσεις στις θέσεις των σταθμών”, ανέφερε ο πρόεδρος της Εγνατίας οδού Α.Ε. Παρασκευάς Σαββαΐδης, στη διάρκεια τελετής υπογραφής της σύμβασης στα γραφεία της εταιρείας. Ο ίδιος περιέγραψε ότι για τις μελέτες απαιτούνται 12 μήνες και άλλοι 12 μήνες για την κατασκευή του κύριου έργου, αλλά υπολογίζει ότι η θαλάσσια αστική συγκοινωνία θα μπορεί να ξεκινήσει τη λειτουργία της σε τρία χρόνια. Εκτιμάται ότι για το κύριο έργο απαιτούνται 7 με 10 εκατ. ευρώ.
Ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας διαβεβαίωσε ότι το έργο θα χρηματοδοτηθεί είτε από το επόμενο πλαίσιο του ΣΕΣ 2014 - 2020 είτε από τον τακτικό προϋπολογισμό της περιφέρειας. “Η χαρά μου είναι τεράστια για την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης καθώς το έργο ξεκίνησε με πρωτοβουλία μου όταν ήμουν αντιπεριφέρειαρχης. Είναι ένα έργο που όχι μόνο θα αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής των Θεσσαλονικέων, αλλά θα ενταχθεί και στο τουριστικό πλαίσιο”, υπογράμμισε ο κ. Τζιτζικώστας, προσθέτοντας ότι στόχος είναι να επεκταθεί η θαλάσσια συγκοινωνία και να συνδέσει τη Θεσσαλονίκη με τη Χαλκιδική και την Πιερία.
Ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Γιώργος Τσαμασλής περιέγραψε ότι μέχρι να υλοποιηθεί το κυρίως έργο, στο διάστημα της τριετίας θα προχωρήσει η πιλοτική λειτουργία της θαλάσσιας συγκοινωνίας. Στο τέλος Απριλίου 2014 θα νηολογηθούν δύο πλοία που θα εκτελούν ανά μία ώρα τα δρομολόγια Νέοι Επιβάτες - Θεσσαλονίκη και Καλαμαριά - Θεσσαλονίκη με εισιτήριο 2,5 ευρώ. Οι γραμμές θα λειτουργούν με ευθύνη του πλοιοκτήτη, ο οποίος σήμερα έχει δρομολόγια στη γραμμή Σαλαμίνα- Πειραιάς και έχει πάει τη σχετική άδεια από το ΥΕΝ για τη Θεσσαλονίκη.
Το εγχείρημα της πιλοτικής λειτουργίας αντιμετωπίζεται με επιφύλαξη από συγκοινωνιολόγους, καθώς θα προχωρήσει χωρίς υποδομές, χωρίς τα χαρακτηριστικά της αστικής συγκοινωνίας και ενδεχομένως να αποθαρρύνει τους πολίτες να χρησιμοποιούν πλοία για τη μετακίνησή τους. Το ζήτημα έθεσε μάλιστα στον κ. Τσαμασλή ο αντιδήμαρχος Καλαμαριάς Δημοσθένης Σαρηγιάννης. Ο αντιπεριφερειάρχης αντέτεινε ότι η μελέτη βιωσιμότητας έγινε από τους ίδιους τους πλοιοκτήτες, οι οποίοι πιστεύουν ότι θα πετύχει το εγχείρημα. Σε άλλη περίπτωση θα αποτραβηχτούν από τον Θερμαϊκό.
Ευχή να επεκταθεί η θαλάσσια αστική συγκοινωνία έδωσε ο δήμαρχος Γιάννης Μπουτάρης, προτείνοντας ένα από τα καράβια να πάρει το όνομα του Σπύρου Βούγια ως εμπνευστή και πρωτεργάτη του έργου. Υποστήριξε δε ότι “όποιος βλέπει τη Θεσσαλονίκη από τη θάλασσα, την αγαπάει”. Ο δήμαρχος Καλαμαριάς Θεοδόσης Μπακογλίδης πρότεινε τη δημιουργία ακόμη μίας στάσης, στη περιοχή της Μίκρας, όπου θα δημιουργηθούν σταθμός μετεπιβίβασης του μετρό και μαρίνα, ενώ ήδη υπάρχει σταθμός του ΟΑΣΘ. Ο δήμαρχος Θερμαϊκού Γιάννης Αλεξανδρής τόνισε ότι η δημιουργία Λιμενικού Ταμείου θα διευκολύνει και το έργο της θαλάσσιας συγκοινωνίας. “Κρατώ τη συγκίνησή μου για την ημέρα που θα ξεκινήσουν τα καραβάκια. Όμως, σήμερα είναι μία σημαντική μέρα, γιατί με την υπογραφή της σύμβασης υιοθετείται από όλους η ιδέα της θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας” είπε, από την πλευρά του, ο Σπύρος Βούγιας, που παρέστη στην τελετή υπογραφής της προγραμματικής σύμβασης.
Υπενθυμίζεται ότι στη μελέτη σκοπιμότητας που διενήργησε το 2011 η κοινοπραξία “Marnet - Tredit” για λογαριασμό του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων προέκυψε ότι για την ανάπτυξη βιώσιμης θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας στο Θερμαϊκό κόλπο δύναται να δρομολογηθούν έξι σύγχρονα ταχύπλοα σκάφη τύπου “Καταμαράν”, διακοσίων θέσεων, τα οποία θα μεταφέρουν περί τους 15.000 επιβάτες ημερησίως, με εισιτήριο 2 με 2,5 ευρώ, από την πλατεία Ελευθερίας έως τους Νέους Επιβάτες. Η βασική διαδρομή που μελετήθηκε περιλαμβάνει πέντε στάσεις, στο ύψος της πλατείας Ελευθερίας (αφετηρία-τερματικός), στο νέο δημαρχείο, στο ύψος του Μεγάρου Μουσικής, στη μαρίνα Αρετσούς και στους Νέους Επιβάτες (τερματικός - αφετηρία). Ο συνολικός χρόνος διαδρομής υπολογίζεται σε 40 λεπτά.
Η ιστορία της αστικής θαλάσσιας συγκοινωνίας
Tο 1986 o Σπύρος Βούγιας, με την ιδιότητα του καθηγητή του ΑΠΘ, ανέθεσε διπλωματική εργασία στους φοιτητές του για τη θαλάσσια συγκοινωνία. Το 1987 η εργασία δημοσιεύτηκε στον Τύπο και η εταιρεία “Ελληνικά Ταχύπλοα ΝΕ” ενδιαφέρθηκε και ζήτησε από τον κ. Βούγια να εκπονήσει μελέτη βιωσιμότητας. Η μελέτη ολοκληρώθηκε το 1989, αλλά ο φάκελος του έργου μπλέχτηκε σ’ έναν κυκεώνα γραφειοκρατικών διαδικασιών. Όταν ξεπεράστηκαν τα κωλύματα, η εταιρεία “Ελληνικά Ταχύπλοα ΝΕ” άρχισε να αναζητά συγχρηματοδότες, χωρίς να υπάρξει πρόοδος. Το 2003 το έργο εντάχθηκε στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, με προϋπολογισμό 9 εκατ. ευρώ. Η κατασκευή του θα γινόταν με σύμβαση παραχώρησης ορισμένου χρόνου και ο ανάδοχος θα αναλάμβανε σειρά έργων, κόστους 42 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 20% θα εξασφαλιζόταν από το ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας. Σημειώνεται ότι ενδιάμεσα έγινε μια προσπάθεια απευθείας ανάθεσης του έργου, από τον ΟΡΘ, η οποία δεν ευδοκίμησε.
Ενώ αναμενόταν η προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού, τον Ιανουάριο του 2005 εγκαταλείπεται η ιδέα της θαλάσσια αστικής συγκοινωνίας ως μη βιώσιμη και υιοθετήθηκε το μοντέλο της προαστιακής θαλάσσιας συγκοινωνίας. Η νέα μελέτη βιωσιμότητας συντάχθηκε και τελικά, μετά τη γνωμοδότηση του ΥΕΝ ότι δεν μπορεί να επιδοτηθεί το εισιτήριο, καθώς δεν υπάρχει σύνδεση με “άγονη γραμμή”, η ιδέα εγκαταλείφθηκε.
Το ζήτημα ανακινήθηκε από τον Σπύρο Βούγια, ο οποίος το 2011 με την ιδιότητα του υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων παρήγγειλε μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας της θαλάσσιας σύνδεσης του κέντρου της Θεσσαλονίκης με τους δήμους Καλαμαριάς και Θερμαϊκού, την οποία έκανε η κοινοπραξία “Marnet - Tredit”. Παράλληλα, προκήρυξε πανελλήνιο αρχιτεκτονικό διαγωνισμό για τον σχεδιασμό των χώρων υποδοχής των επιβατών στις στάσεις, στον οποίο συμμετείχαν νέοι αρχιτέκτονες έως 40 ετών και βραβεύτηκαν τρεις ιδέες. Πάνω στις μελέτες Βούγια εξελίσσεται σήμερα η πορεία του έργου.
