ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΑΜΑΝΑΤΙΔΗ
Πριν από λίγες εβδομάδες στην Αυστραλία κυκλοφόρησε το βιβλίο “Big Coal – Australia’s dirtiest habit” των Guy Pearse, David McKnight and Bob Burton, Newsouth, 2013. Τον τίτλο στα ελληνικά θα τον μετέφραζα ως «Αφθονία γαιανθράκων – ο πιο βρώμικος εθισμός της Αυστραλίας».
Το βιβλίο αυτό χαιρετίσθηκε από περιβαλλοντολόγους και κλιματολόγους* ως μια σημαντική συμβολή στην κατανόηση των καταστρεπτικών κλιματικών επιπτώσεων από την αυξανόμενη χρήση των γαιανθράκων ως πηγή ενέργειας.
Σημαντικό είναι ότι τον Πρόλογο του βιβλίου τον γράφει ο Ian Dunlop, ο οποίος κατά τη διετία 1987-1988 ήταν Πρόεδρος του “Australian Coal Association” και τώρα είναι Πρόεδρος του οργανισμού “Safe Climate Australia”.
Με άλλα λόγια, από υπέρμαχος της χρήσης των γαιανθράκων για παραγωγή ενέργειας που ήταν πριν από μερικά χρόνια έχει τώρα καταστεί, προς τιμή του, σε έναν από τους μεγαλύτερους πολέμιούς τους, ενταγμένος στην προστασία του περιβάλλοντος.
Λέω προς τιμή του, ανακαλώντας στη μνήμη μια δήλωση που αποδίδεται σε έναν από τους μεγαλύτερους οικονομολόγους του 20ού αιώνα, τον John Maynard Keynes. Όταν ένας συνάδελφός του τον ρώτησε γιατί σε ένα από τα τελευταία του βιβλία άλλαξε κάποιες προηγούμενες θεωρίες του για τα οικονομικά συστήματα, εκείνος απάντησε ως ακολούθως:
«Όταν τα στοιχεία επί των οποίων στηρίζουμε τις θεωρίες μας αλλάζουν, τότε αλλάζω και την άποψή μου. Εσύ κύριε τι κάνεις;».
Ο Ian Dunlop αρχίζει τον Πρόλογο του βιβλίου ως ακολούθως:
«Η Αυστραλία ταλαντεύεται στο χείλος του μεγαλύτερου στρατηγικού λάθους στην ιστορία της. Αν η προγραμματισμένη επέκταση της εξόρυξης γαιανθράκων προχωρήσει, η Αυστραλία θα βρει εαυτήν ‘θαυμάσια εξοπλισμένη για έναν κόσμο ο οποίος δεν θα υπάρχει πλέον’, με εκτενείς, αλλά αναξιοποίητες, επενδύσεις σε ορυχεία γαιανθράκων, σιδηροδρομικές γραμμές και λιμάνια, καθώς κύριοι εμπορικοί εταίροι της, όπως η Κίνα και η Ινδία, σπεύδουν να εγκαταλείψουν τους γαιάνθρακες ως πηγή ενέργειας, και στρέφονται σε εναλλακτικές πηγές που εκλύουν μικρότερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα».
Στη συνέχεια του Προλόγου ο Ian Dunlop κατακρίνει τους Διευθυντές των εταιρειών εξόρυξης γαιανθράκων ότι τα τελευταία χρόνια, παρά τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων για τις καταστροφικές επιπτώσεις από τη χρήση των γαιανθράκων για παραγωγή ενέργειας, επιδιώκουν το βραχύχρονο κέρδος εις βάρος της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του περιβάλλοντος.
Κατά τον Ian Dunlop, η Νέμεση** των γαιανθράκων, με άλλα λόγια η κλιματική αλλαγή, αποτελεί σήμερα μια αδιάψευστη πραγματικότητα, την οποία δεν αμφισβητούν ακόμη και οι εταιρείες εξόρυξης γαιανθράκων. Και όμως κάνουν κάθε τι το δυνατό να εμποδίσουν τα μέτρα για μια λογική περιβαλλοντική πολιτική.
ΑΝΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ
Ο Ian Dunlop δεν διστάζει να κατακρίνει και την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση για τις αλλαγές που έκανε στην περιβαλλοντική της πολιτική υπό την πίεση των μεγάλων εταιρειών εξόρυξης γαιανθράκων. Εντύπωση μου κάνει η ακόλουθη πρόβλεψη για το μέλλον της ανθρωπότητας, την οποία όμως δεν στηρίζει σε επιστημονικά δεδομένα:
«Ισχύουσες πολιτικές για τις κλιματικές αλλαγές, όπως της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης Αυστραλίας ‘Το μέλλον καθαρής ενέργειας’, θα έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση στην θερμοκρασία της ατμόσφαιρας σε παγκόσμια κλίμακα κατά 4 βαθμούς Κελσίου, αντί του επίσημου στόχου των 2 βαθμών Κελσίου. Μια τέτοια αύξηση θα έχει ως συνέπεια το θάνατο 6 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, αφήνοντας μια ανθρωπότητα 1 δισεκατομμυρίου από τα 7 δισεκατομμύρια της εποχής μας, με τραγικές επιπτώσεις για τα παιδιά και τα εγγόνια μας».
Κατά τον Ian Dunlop, δεδομένου ότι οι πολιτικοί ηγέτες και οι διευθυντές εταιρειών εξόρυξης γαιανθράκων είναι ενημερωμένοι για τα ακραία κλιματικά φαινόμενα που απειλούν την ανθρωπότητα, με την προώθηση των γαιανθράκων ενσυνείδητα διαιωνίζουν ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Ο Ian Dunlop κλείνει τον Πρόλογό του δηλώνοντας πως στο μέλλον οι νέες τεχνολογίες μπορεί να δημιουργήσουν νέες προοπτικές για τη χρήση των γαιανθράκων. Αυτό όμως, κατά την άποψή του, δεν δικαιολογεί την έκταση της σημερινής τους χρήσης.
ΟΙ ΓΑΙΑΝΘΡΑΚΕΣ ΘΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΟΥΝ ΤΟ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΩΣ ΠΡΩΤΑΡΧΙΚΗ ΠΗΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας, σε λίγα χρόνια οι γαιάνθρακες θα καταστούν η πρωταρχική πηγή ενέργειας, εκτοπίζοντας από τη θέση αυτήν το πετρέλαιο. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει καταστροφικές συνέπειες για το κλίμα.
Το 2011, το ποσοστό των γαιανθράκων στην παραγωγή ενέργειας παγκοσμίως έφτασε το 30%, από 25% που ήταν τα προηγούμενα χρόνια. Αυτή η αύξηση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, δεδομένου ότι σημειώθηκε κατά την περίοδο που σε διεθνές επίπεδο υποτίθεται πως οι κυβερνήσεις έχουν αρχίσει να καταβάλλουν προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Η Αυστραλία φέρνει ένα μεγάλο μέρος της ευθύνης για την αύξηση στην κατανάλωση των γαιανθράκων κατά τα τελευταία χρόνια, δεδομένου ότι είναι η δεύτερη χώρα στις εξαγωγές τα τελευταία χρόνια. Την πρώτη θέση την έχει η Ινδονησία.
Καθοριστικός παράγοντας για τη χρήση των γαιανθράκων στα επόμενα χρόνια θα είναι η ζήτηση από την Κίνα και την Ινδία, καθότι οι δύο αυτές χώρες καταλαμβάνουν την πρώτη και την δεύτερη θέση αντίστοιχα στην εισαγωγή γαιανθράκων.
Σημειωτέον ότι οι γαιάνθρακες, σε αντίθεση με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, είναι άφθονοι, βρίσκονται στις περισσότερες περιοχές του κόσμου και μπορούν να εξαχθούν με χαμηλό κόστος. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, ο λιγνίτης της Πτολεμαΐδας (καφετής γαιάνθρακας, όπως στην Βικτώρια) χρησιμοποιείται ευρύτατα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Neos Kosmos
