Στον αέρα βρίσκεται το επικαιροποιημένο Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης, ενώ ο Οργανισμός Ρυθμιστικού (ΟΡΘΕ) είναι στα πρόθυρα της κατάργησης, γεγονός που προκαλεί τις αντιδράσεις των εργαζομένων και των μηχανικών.
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
Η κατάργηση του Οργανισμού περιλαμβάνεται στο σχέδιο μεταρρύθμισης του συστήματος χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού που προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και αναμένεται να οριστεί σε διάταξη νομοσχεδίου που θα έρθει στη Βουλή τις επόμενες ημέρες.
Η κατάργηση του ΟΡΘΕ και η αντικατάστασή του με ένα «Γραφείο Ρυθμιστικού Σχεδίου Θεσσαλονίκης» σε μια από τις διευθύνσεις του υπουργείου ή στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, σύμφωνα με τους εργαζόμενους, θα σημάνει, εκτός των άλλων, την απώλεια του μητροπολιτικού χαρακτήρα της Θεσσαλονίκης στην ευρύτερη γεωπολιτική περιοχή, την απώλεια της τριαντάχρονης τεχνογνωσίας του ΟΡΘΕ σε μελέτες, έρευνες, προσωπικό και φυσικά τη μη εφαρμογή του επικαιροποιημένου Ρυθμιστικού, που αποτελεί προϊόν ευρείας διαβούλευσης όλων των φορέων της μητροπολιτικής περιοχής. Αβέβαιο είναι και το εργασιακό μέλλον των 19 υπαλλήλων, πολλοί εκ των οποίων στελεχώνουν τον Οργανισμό από την ίδρυσή του, το 1985. Σημειώνεται ότι οι υπάλληλοι δεν ανήκουν οργανικά στον ΟΡΘΕ, αλλά είναι αποσπασμένοι εκεί από άλλες υπηρεσίες του πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ.
Το Ρυθμιστικό Σχέδιο Θεσσαλονίκης συντάχθηκε το 1985 και στα 28 χρόνια από τότε δεν υπήρξε νέος σχεδιασμός, με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί μια άναρχη και ανεξέλεγκτη δόμηση, χωρίς βασικές υποδομές και με απροστάτευτο το περιβάλλον. Ο ΟΡΘΕ εκπόνησε το 2009 μια επικαιροποιημένη μελέτη, ενώ η διαβούλευση με τους φορείς ολοκληρώθηκε το καλοκαίρι του 2011. Το σχετικό σχέδιο νόμου εγκρίθηκε από την εκτελεστική επιτροπή του ΟΡΘΕ στις 14 Σεπτεμβρίου του 2012 και διαβιβάστηκε στον υπουργό Περιβάλλοντος, για να προχωρήσουν οι διαδικασίες ψήφισής του από τη Βουλή.
Το επικαιροποιημένο Ρυθμιστικό έχει διευρυμένα γεωγραφικά όρια και περιλαμβάνει ολόκληρους τους νομούς Θεσσαλονίκης και Χαλκιδικής, και τμήματα των νομών Κιλκίς, Πέλλας, Ημαθίας και Πιερίας. Στους ειδικότερους στόχους του περιλαμβάνεται η ενθάρρυνση της αποκέντρωσης του πληθυσμού από το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης στους οικισμούς της περιαστικής ζώνης και προς τους κοντινούς δήμους. Το πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης προβλέπεται ως κατεξοχήν αστικός χώρος, με ειδικότερους στόχους την ανάσχεση της εξάπλωσης του αστικού ιστού, την πολυκεντρική δομή, τον έλεγχο των χρήσεων γης και των πυκνοτήτων, την ανασυγκρότηση της γειτονιάς καθώς και την αναβάθμιση και αποσυμφόρηση της κεντρικής περιοχής της Θεσσαλονίκης, με έμφαση στη διατήρηση και ανάδειξη του ιστορικού της χαρακτήρα.
Ενώ έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες για το νέο Ρυθμιστικό, ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ τον Νοέμβριο του 2012 διαβίβασε σε έντεκα επιλεγμένους φορείς την πρόταση του υπουργείου για τη μεταρρύθμιση του συστήματος Χωροταξικού και Πολεοδομικού Σχεδιασμού, η οποία διατυπώθηκε από την Επιτροπή Χωροταξικής και Πολεοδομικής Μεταρρύθμισης (ΧΩ.ΠΟ.ΜΕ.). Στη μεταρρύθμιση προτείνεται και η κατάργηση του ΟΡΘΕ. Οι μηχανικοί δημόσιοι υπάλληλοι, εργαζόμενοι του ΟΡΘΕ και βουλευτές αντέδρασαν άμεσα. Τις τελευταίες ημέρες έγινε γνωστό ότι κατατίθεται στη Βουλή νομοσχέδιο που προβλέπει την κατάργηση του οργανισμού, μεταξύ άλλων δημόσιων οργανισμών, γεγονός που «ξεχείλισε» το ποτήρι της αγανάκτησης των εργαζομένων.
Η ΑΓΩΝΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ
Οι εργαζόμενοι του ΟΡΘΕ περιέγραψαν μεταξύ άλλων στη «ΜτΚ» ότι υπάρχει ανάγκη διατήρησης και ανάδειξης του μητροπολιτικού χαρακτήρα της Θεσσαλονίκης στην ευρύτερη γεωπολιτική περιοχή, με ύπαρξη ενιαίας ενισχυμένης δομής εφαρμογής του Ρυθμιστικού Σχεδίου και του προγράμματος προστασίας περιβάλλοντος σε αντίστοιχο μητροπολιτικό επίπεδο. Υποστήριξαν ότι καμία λύση δεν μπορεί να είναι βιώσιμη εάν ο φορέας υλοποίησης του Ρυθμιστικού Σχεδίου και του προγράμματος προστασία περιβάλλοντος δεν έχει αποκεντρωμένα χαρακτηριστικά και εξαρτάται από την Αθήνα, ούτε χωρίς την αξιοποίηση του έμπειρου στελεχιακού δυναμικού του ΟΡΘΕ και τη διασφάλιση της εργασιακής του σχέσης. Οι εργαζόμενοι υποστηρίζουν επίσης ότι έχουν δρομολογηθεί εξελίξεις με αδιαφανείς και εξωθεσμικές διαδικασίες, χωρίς τη συμμετοχή ή έστω την ενημέρωση των εργαζομένων, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την κατάργηση του ΟΡΘΕ με διάφορα εναλλακτικά σενάρια. Διαμαρτύρονται καθώς κανένα σχέδιο από αυτά που έγιναν γνωστά δεν αναφέρει τους όρους και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα γίνει η μεταφορά αρμοδιοτήτων και «πολύ περισσότερο και μέσα στις σημερινές τραγικά δύσκολες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, δεν αναφέρονται στην τύχη των εργαζομένων του ΟΡΘΕ».
«Ζητούμε και περιμένουμε από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, τα κόμματα και τους βουλευτές της Θεσσαλονίκης, τις συνδικαλιστικές ενώσεις και τους φορείς της περιοχής, να τοποθετηθούν πάνω στα σοβαρά ζητήματα που διακυβεύονται για το μέλλον της πόλης και της μητροπολιτικής περιοχής, και να στηρίξουν έμπρακτα τα δίκαια αιτήματά μας», τονίζουν οι εργαζόμενοι του ΟΡΘΕ και θέτουν ως αιτήματα:
1. Η Θεσσαλονίκη να παραμείνει μητροπολιτική περιοχή, με διακριτό μητροπολιτικό σχεδιασμό, που θα εφαρμόζεται από ενιαία αποκεντρωμένη δομή με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
2. Να συνεχιστεί η αξιοποίηση της τριών δεκαετιών τεχνογνωσίας του ΟΡΘΕ, σε μελέτες, έρευνες, προσωπικό και
3. Να ψηφιστεί από τη Βουλή το επικαιροποιημένο Ρυθμιστικό Σχέδιο και πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος Θεσσαλονίκης.
Ερώτηση σχετικά με την κατάργηση του ΟΡΘΕ κατέθεσαν στον υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής οι βουλευτές ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης Χαραλαμπίδου Δέσποινα, Γαϊτάνη Ιωάννα, Αμανατίδης Ιωάννης, Αμμανατίδου - Πασχαλίδου Ευαγγελία (Λίτσα), Κουράκης Αναστάσιος (Τάσος). «Θεωρούμε ότι σε ένα περιβάλλον που υποβαθμίζει συνεχώς την ποιότητα ζωής των πολιτών, η κατάργηση του ΟΡΘΕ και η αντικατάστασή του από ένα γραφείο, ενός τμήματος, μίας υποδιεύθυνσης του ΥΠΕΚΑ, δεν συμβάλλει στην αναγκαία αναβάθμιση του ρόλου του, στην αυτονομία που πρέπει να χαίρει έναντι της κρατικής εξουσίας και στην ανάγκη συμμετοχής των πολιτών στον σχεδιασμό», τονίζουν οι βουλευτές στην ερώτησή τους.
TΑΥΤΟΤΗΤΑ Ο οργανισμός
Ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Θεσσαλονίκης ή Οργανισμός Θεσσαλονίκης (ΟΡΘΕ) είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), έχει την έδρα του στη Θεσσαλονίκη και εποπτεύεται από τον υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Ιδρυτικός νόμος του Οργανισμού Θεσσαλονίκης είναι ο Ν. 1561/1985 (ΦΕΚ 148 Α’ / 6-9-1985), «Ρυθμιστικό Σχέδιο και Πρόγραμμα Προστασίας Περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης και άλλες διατάξεις».
Κύριο αντικείμενο του είναι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Θεσσαλονίκης (Ν 1561/1985 (ΦΕΚ 148 Α’ / 6-9-1985), «Ρυθμιστικό Σχέδιο και Πρόγραμμα Προστασίας Περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης και άλλες διατάξεις»). Ρυθμιστικό Σχέδιο είναι το σύνολο των στόχων, των κατευθύνσεων, των προγραμμάτων και των μέτρων που είναι αναγκαία για τη χωροταξική και πολεοδομική οργάνωση της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της επιδιωκόμενης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Το Ρυθμιστικό Σχέδιο αποβλέπει τόσο στον σχεδιασμό όσο και στον προγραμματισμό της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης, μέσα στο πλαίσιο της εθνικής χωροταξικής πολιτικής, όπως αυτή προσδιορίζεται για την περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας. Πρόγραμμα προστασίας περιβάλλοντος είναι το σύνολο των μέτρων και των κατευθύνσεων για την αναβάθμιση και προστασία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα περιλαμβάνει μέτρα για:
Α) Την οικολογική ανασυγκρότηση της Θεσσαλονίκης, την προστασία της γεωργικής γης, των δασών, των υδροβιοτόπων και των άλλων στοιχείων του φυσικού περιβάλλοντος.
Β) Την προστασία του τοπίου των ακτών και των ειδικών περιοχών φυσικού κάλλους.
Γ) Την προστασία της ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Δ) Τον περιορισμό της ρύπανσης από κάθε πηγή και ιδίως την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της ρύπανσης του εδάφους και των νερών καθώς και της ηχορρύπανσης.
Ε) Την αναβάθμιση ιδιαίτερα υποβαθμισμένων περιοχών.
