Παρασκευή 16 Απριλίου 2010

Τα στρατόπεδα

Η εύκολη λύση για τα στρατόπεδα είναι να αποχαρακτηριστούν. Υπόθεση μιας υπογραφής. Η δύσκολη λύση είναι να μετατραπούν σε χώρους άλλων χρήσεων κατά τρόπο επωφελή προς το περιβάλλον και την κοινωνία - αυτό που στην καθομιλουμένη αποκαλείται «αξιοποίηση», αλλά που καθένας μεταφράζει με το δικό του τρόπο. Προς το παρόν, πάντως, η Θεσσαλονίκη έχει δύο αποτρεπτικά παραδείγματα.
Το πρώτο είναι το στρατόπεδο Στρεμπενιώτη, όπου χώρεσε ό,τι δεν μπορούσε να χωρέσει οπουδήποτε αλλού στη γύρω περιοχή. Από γήπεδα και νηπιαγωγεία, μέχρι υποθηκοφυλακεία και γκαράζ απορριμματοφόρων. Προφανώς όλα χρειάζονται. Και τα νηπαγωγεία και τα γκαράζ απορριμματοφόρων. Μόνο που τα στρατόπεδα που αποχαρακτηρίζονται είναι οι τελευταίες -κυριολεκτικά, οι τελευταίες- ευκαιρίες για ν' αυξηθεί υποτυπωδώς το ποσοστό πρασίνου στην Θεσσαλονίκη. Και τα τετραγωνικά που χτίζονται, μπορεί να βολεύουν προσωρινά τους δημάρχους που εκτονώνουν λειτουργικές ανάγκες, κόβουν κορδέλες και αφήνουν το όνομά τους στην ιστορία με μαρμάρινες αναμνηστικές πλάκες, αλλά εντέλει πάνε χαμένα. Αύριο δε θα τα βρούμε πουθενά αλλού.
Το δεύτερο παράδειγμα είναι το Παύλου Μελά. Το Παύλου Μελά δε φορτώθηκε ακόμη με γκαράζ απορριμματοφόρων, εγκαταλείφθηκε όμως στην τύχη του, πράγμα που αποδεικνύεται ακόμη χειρότερο. Τα ιστορικής σημασίας κτίρια του καταρρέουν και κάποιοι χώροι έχουν μετατραπεί σε στέκι ναρκομανών. Αν στόχος της Πολιτείας ήταν να δημιουργήσει ένα γκέτο στην καρδιά μιας πυκνοκατοικημένης περιοχής, κατανοητό. Αλλά επειδή προφανώς δεν υπήρξε αυτός ο στόχος της, μάλλον σ΄ αυτήν την ιστορία κάτι δεν πάει καλά. Κι αν είναι να συνεχίσει έτσι, χίλιες φορές προτιμότερο το Παύλου Μελά να ξαναγίνει στρατόπεδο. Τουλάχιστον θα έχει και πενήντα στρατιώτες να το φροντίζουν και οι γύρω κάτοικοι δε θα τρέμουν να περπατήσουν νύχτα από την περιοχή, μήπως και πεταχτεί κανένας με το μαχαίρι στο χέρι, ψάχνοντας χρήματα για τη δόση του.
Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις στρατοπέδων που ρημάζουν, κυρίως στη δυτική πλευρά της πόλης. Αλλά ο συνδυασμός της εμπειρίας από το Παύλου Μελά και το Στρεμπενιώτη μάς λέει τι ακριβώς δεν πρέπει να γίνεται με τα στρατόπεδα. Πρώτον, δεν πρέπει να εγκαταλείπονται, όσο δεν υπάρχει συγκροτημένο και εφαρμόσιμο σχέδιο για την περαιτέρω χρήση τους. Είναι πολύ μεγάλα για ν' αστυνομεύονται με συμβατικούς τρόπους. Και δεύτερον, η οικοδομική επιβάρυνσή τους πρέπει να γίνεται όχι με κριτήριο πόσα κτίρια αλλά με πόσο πράσινο χρειάζεται η περιοχή. Αλλιώς, χαθήκαμε...
Του Μάκη Βοϊτσίδη στον «Αγγελιοφόρο»