Ένα ηχηρό μήνυμα κατά της φτώχειας, αλλά και κατά της σπατάλης των τροφίμων έστειλαν χθες από την καρδιά της Θεσσαλονίκης, την πλατεία Λευκού Πύργου, εθελοντικές οργανώσεις υπό την ομπρέλα της «Θεσσαλονίκης - Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας Νεολαίας 2014», προσφέροντας ένα πλήρες γεύμα για πέντε χιλιάδες άτομα.
Παρά τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, χιλιάδες πολίτες συνέρευσαν στην πλατεία Λευκού Πύργου από τις 11.00 το πρωί μέχρι και τις 4.00 το απόγευμα, για να απολαύσουν το γιγαντιαίο μπριάμ, που παρασκευάστηκε από περίπου έναν τόνο λαχανικών, που υπό διαφορετικές συνθήκες δεν θα κατέληγαν στην κατανάλωση -απλώς και μόνον λόγω κακής εμφάνισης.
Για την προετοιμασία του γεύματος, το οποίο και επιμελήθηκε η Λέσχη Αρχιμαγείρων Βορείου Ελλάδος, τις υπηρεσίες τους προσέφεραν περισσότεροι από εβδομήντα εθελοντές. Το νοστιμότατο μπριάμ φτιάχτηκε από ολόφρεσκα, αλλά «χτυπημένα» λαχανικά, όπως πατάτες, καρότα, μελιτζάνες και κολοκυθάκια, ενώ προετοιμάστηκε και μια λαχταριστή φρουτοσαλάτα με τριακόσια κιλά φρούτων.
Η δράση «Με-Νου για 5.000» οργανώθηκε με στόχο την καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων από τη διεθνή περιβαλλοντική οργάνωση Feedback και τη "Θεσσαλονίκη - Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νεολαίας 2014", σε συνεργασία με την Ανατολική Α.Ε. - Ανώνυμη Αναπτυξιακή Εταιρεία ΟΤΑ Ανατολικής Θεσσαλονίκης, το "Μπορούμε", το WWF Ελλάς, το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο και άλλους φορείς.
«Ο δήμος Θεσσαλονίκης στηρίζει αυτούς που κάνουν πράγματα. Η ιδέα της δράσης αυτής είναι πολύ σημαντική», είπε ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, ο οποίος βρέθηκε χθες το μεσημέρι στην πλατεία Λευκού Πύργου.
«Το 30% της αγροτικής παραγωγής πετιέται την ώρα που υπάρχει κόσμος που υποσιτίζεται. Αυτό είναι απαράδεκτο», σχολίασε η διευθύντρια της οργάνωσης Feedback, Νίκη Χαραλαμποπούλου.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Λέσχης Αρχιμαγείρων Βορείου Ελλάδος Γιώργος Μαστροδημήτρης σημείωσε πως «σε ό,τι μας αφορά θα συμμετέχουμε και σε άλλες δράσεις, για να στείλουμε το μήνυμα ότι δεν πρέπει να πετάμε τίποτε». Σύμφωνα, εξάλλου, με τον Χρήστο Γκότση, εκπρόσωπο της Παγκόσμιας Λέσχης Αρχιμαγείρων, ανάλογες δράσεις είναι πολύ συχνές και διαδεδομένες σε όλον τον κόσμο.
Σπαταλάται το 1/3 των τροφίμων
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έγιναν γνωστά, με αφορμή τη δράση «Με-Νου για 5.000», τουλάχιστον το ένα τρίτο των τροφίμων που παράγονται κάθε χρόνο στον κόσμο για κατανάλωση -περίπου 1,3 δισεκατομμύρια τόνοι- σπαταλάται.
Την ίδια ώρα, υπολογίζεται ότι περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι στον κόσμο υποσιτίζονται, ενώ οι ανάγκες τους θα μπορούσαν να καλυφθούν με λιγότερο από το ένα τέταρτο των τροφίμων που σπαταλώνται στις ΗΠΑ, στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ευρώπη.
Για κάθε ευρωπαίο πολίτη εκτιμάται ότι 179 κιλά τροφίμων σπαταλούνται κάθε χρόνο στην αλυσίδα παραγωγής και διανομής τροφίμων, αλλά και στο σπίτι. Εξάλλου, κάθε ευρωπαίος καταναλωτής σπαταλάει 76 κιλά τροφίμων ετησίως.
Τα Ηνωμένα Έθνη υπολογίζουν ότι, αν χρησιμοποιούνταν περισσεύματα τροφίμων για την εκτροφή ζώων αντί για πρωτογενείς τροφές, θα απελευθερωνόταν ποσότητα τροφίμων ικανή να θρέψει επιπλέον τρία δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Σύμφωνα με έρευνα του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, κάθε νοικοκυριό στην Ελλάδα σπαταλά 98,9 κιλά τροφικών αποβλήτων ανά άτομο σε ετήσια βάση. Από αυτά, τα περίπου τριάντα θα μπορούσαν να αποφευχθούν με μικρές αλλαγές στις καθημερινές μας καταναλωτικές συνήθειες.
Το 37% των Ελλήνων, όπως προκύπτει από άλλη έρευνα, σπαταλάει φαγητό τουλάχιστον μία με δύο φορές τον μήνα, με τους νέους από 18 - 34 ετών να πετάνε τη μεγαλύτερη ποσότητα φαγητού. Στον αντίποδα, οι ηλικίες άνω των 55 πετούν ελάχιστα τρόφιμα.
Όπως έχει προκύψει από έρευνες, το 10% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου των πλούσιων χωρών προέρχεται από την καλλιέργεια τροφίμων, τα οποία τελικά δεν καταλήγουν στην κατανάλωση. Το νερό άρδευσης που χρησιμοποιείται παγκοσμίως για την καλλιέργεια τροφίμων που δεν καταναλώνονται εκτιμάται ότι θα ήταν αρκετό για τις οικιακές ανάγκες εννέα δισεκατομμυρίων ανθρώπων.
Πλήθος κόσμου στην πεζοδρομημένη Νίκης
Εκατοντάδες πολίτες, εξάλλου, αψηφώντας τον κακό καιρό, απόλαυσαν χθες τη βόλτα τους στην πεζοδρομημένη λεωφόρο Νίκης, που έμεινε κλειστή για τα οχήματα από τις 11.00 το πρωί μέχρι και τις 5.00 το απόγευμα.
Η πεζοδρόμηση της λεωφόρου Νίκης μία Κυριακή κάθε μήνα αποτελεί μια πρωτοβουλία που αναλήφθηκε από τον δήμο Θεσσαλονίκης, με σκοπό την προώθηση της πεζής μετακίνησης, την ενίσχυση της χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς και των ήπιων μέσων κυκλοφορίας, αλλά και την ανάκτηση του δημόσιου χώρου.
Μάχη για να ενισχυθούν κοινωνικά παντοπωλεία και συσσίτια
Δραματική επιδείνωση των δεικτών φτώχειας στο μεγαλύτερο τμήμα της δυτικής Θεσσαλονίκης, καθώς και σε μέρος του κέντρου και των ανατολικών συνοικιών, καταγράφουν οι κοινωνικές υπηρεσίες των κατά τόπους δήμων. Οι υπεύθυνοι των κοινωνικών δομών δίνουν καθημερινά σκληρή μάχη για να γεμίσουν με τρόφιμα τα ράφια των κοινωνικών παντοπωλείων και να συνεισφέρουν στα συσσίτια, καθώς οι ανάγκες των πολιτών που ζουν στα όρια της φτώχειας αυξάνονται διαρκώς.
Την ίδια ώρα, οι ανάγκες φαίνεται ότι αλλάζουν, καθώς εκτός από φαγητό οι πολίτες ζητούν πλέον και καύσιμη ύλη για τη θέρμανση των σπιτιών τους, όπως τσουβάλια με ξύλα για τη σόμπα και το τζάκι. Λόγω της ζήτησης μάλιστα οι δήμοι αναγκάζονται πλέον, μέσω των υπηρεσιών πρασίνου, να εξοικονομούν την ξυλεία από τα κλαδέματα σε πάρκα και δασύλλια, προκειμένου να προμηθεύσουν τις οικογένειες που την έχουν ανάγκη.
Επίσης, οι κοινωνικές υπηρεσίες των ΟΤΑ, σε συνεργασία με τις ενορίες, βρίσκονται ήδη σε διαρκή κινητοποίηση διοργανώνοντας σειρά εκδηλώσεων για τη συλλογή τροφίμων για τους άπορους δημότες τους, καθώς τα αποθέματα δεν φτάνουν. Ο Νοέμβριος μάλιστα αποδεικνύεται τα τελευταία χρόνια ο δυσκολότερος μήνας του χρόνου για τις κοινωνικές υπηρεσίες, καθώς την περίοδο πριν από τα Χριστούγεννα, οι πολίτες αλλά και οι επιχειρήσεις αδυνατούν να προσφέρουν είδη για το καλάθι των απόρων.
Στελέχη των αρμόδιων υπηρεσιών δήμων της Θεσσαλονίκης τονίζουν ότι δυστυχώς έχει αυξηθεί ο αριθμός των πασχόντων και άπορων πολιτών που εξυπηρετούνται από τις τράπεζες τροφίμων και των συσσιτίων, με αποτέλεσμα τον μήνα αυτό, πριν από τις γιορτές, να παρουσιάζονται δυσκολίες στην ικανοποίηση των αιτήσεων για παροχή τροφίμων. Το δίχτυ προστασίας που απλώνουν οι δήμοι για τις κοινωνικά ευπαθείς ομάδες περιλαμβάνει κοινωνικά παντοπωλεία, φαρμακεία, συσσίτια, λαχανόκηπους, κοινωνικά φροντιστήρια, επανασυνδέσεις ρεύματος σε νοικοκυριά, παροχή σχολικών ειδών σε μαθητές, δωροεπιταγές κ.ά.
ΑΝΤΙΔΟΤΟ ΣΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ
Μέσα στο δύσκολο περιβάλλον που διαμορφώθηκε με την οικονομική κρίση, και παρότι οι δήμοι διαθέτουν μειωμένους πόρους, κλήθηκαν να σηκώσουν ένα μεγάλο φορτίο, που ήταν η στήριξη των κοινωνικά ευαίσθητων ομάδων και η αντιμετώπιση των προβλημάτων τους από την ανεργία και την ανέχεια.
Λόγω των μεγάλων αναγκών μάλιστα, αποφάσισαν να στρατεύσουν στην προσπάθειά τους μαθητές και φορείς, από τους οποίους ζητούν να συμβάλουν στη συγκέντρωση τροφίμων και άλλων ειδών, προκειμένου να ενισχύσουν τα κοινωνικά παντοπωλεία.
Στον δήμο Νεάπολης - Συκεών, ανάσα ανακούφισης σε 500 οικογένειες που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας θα δώσουν οι μαθητές 78 σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα παιδιά καλούνται να ενισχύσουν τις κοινωνικές δομές καταπολέμησης της φτώχειας, όπως το κοινωνικό παντοπωλείο και το κοινωνικό εστιατόριο-συσσίτιο, προσφέροντας πακέτα τροφίμων που θα καλύψουν τις ανάγκες άπορων οικογενειών για τουλάχιστον δύο μήνες.
Την πρωτοβουλία ανέλαβαν οι δημοτικές κοινωνικές υπηρεσίες, σε μια προσπάθεια να προσφέρουν ακόμα μεγαλύτερη βοήθεια στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, καλύπτοντας επαρκώς τις ανάγκες τους σε φαγητό.
Στο πλαίσιο του προγράμματος «Μήνας αλληλεγγύης στις σχολικές αυλές», το οποίο εκτιμάται ότι θα αναπτύξει στα παιδιά το αίσθημα της κοινωνικής αλληλεγγύης, οι μαθητές, οι οικογένειές τους και οι εκπαιδευτικοί καλούνται να στείλουν το δικό τους μήνυμα υπέρ της αφιλοκερδούς κοινωνικής προσφοράς και υπέρ της κατανόησης για τον συνάνθρωπο που αγωνίζεται να εξασφαλίσει τα προς το ζην.
Κοινωνικοί λειτουργοί των συμβουλευτικών σταθμών του δήμου Νεάπολης -Συκεών άρχισαν ήδη να ενημερώνουν τα σχολεία της περιοχής -ξεκινώντας από τα νηπιαγωγεία- για τον σκοπό του προγράμματος αλλά και για τα οφέλη που θα προκύψουν για αυτές τις οικογένειες.
Από τα παιδιά ζητείται να προσφέρουν από ένα είδος τροφίμου (μακαρόνια, φασόλια, ρύζι κ.ά.), τα οποία θα συγκεντρωθούν στο σχολείο για να παραδοθούν στη συνέχεια στο κοινωνικό παντοπωλείο και το συσσίτιο του δήμου.
Πιο συγκεκριμένα, καλείται η σχολική κοινότητα να προσφέρει συγκεκριμένα τυποποιημένα τρόφιμα, όπως ζυμαρικά, μακαρόνια, όσπρια, ρύζι, ζάχαρη, χυμό ντομάτας, κριθαράκι και αλεύρι. Μάλιστα, προτείνεται κάθε σχολείο που θα συμμετάσχει στη δράση να συγκεντρώσει ένα από τα παραπάνω είδη, με σκοπό ένας ικανός αριθμός αποθεμάτων να καλύψει μεγάλο μέρος των αναγκών των δομών για τους επόμενους μήνες.
Ήδη οι πρώτες συμμετοχές έχουν δηλωθεί στο γραφείο Κοινωνικής Πολιτικής του δήμου και την κοινωνική υπηρεσία του κοινωνικού παντοπωλείου, όπου μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να επικοινωνούν για πληροφορίες.
ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΞΥΛΑ
Στον δήμο Καλαμαριάς η υπηρεσία Κοινωνικής Πρόνοιας εργάζεται εντατικά για να καλύψει τις ανάγκες των άπορων οικογενειών, ενώ διοργάνωσε εκδηλώσεις καλώντας τους πολίτες να προσφέρουν τρόφιμα για την ενίσχυση του κοινωνικού παντοπωλείου και του συσσιτίου. Στη διάρκεια της τελευταίας συγκέντρωσε έναν τόνο τρόφιμα, καθώς πρέπει να καλύψει την καθημερινή σίτιση περίπου 70-80 ατόμων και άλλων 120-150 οικογενειών που λαμβάνουν δύο φορές το μήνα καλάθια με τρόφιμα μέσω του κοινωνικού παντοπωλείου.
«Ο Νοέμβριος είναι όντως δύσκολος μήνας, αλλά εξίσου δύσκολοι είναι και οι άλλοι, καθώς αυξάνεται διαρκώς ο αριθμός των οικογενειών που ζητούν βοήθεια. Ειδικά τώρα όμως πρέπει να καλύψουμε τον μήνα που τρέχει και να αποκτήσουμε απόθεμα και για τον Δεκέμβριο, καθώς ενόψει των γιορτών οι ανάγκες θα μεγαλώσουν», τόνισε η αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής Κυριακή Φοροπούλου.
Η ίδια σημείωσε ότι εκτός από τρόφιμα οι άνθρωποι που ζουν στα όρια της φτώχειας ζητούν πλέον και καύσιμη ύλη για να περάσουν τον χειμώνα. Ήδη, όπως είπε, διατέθηκαν σε οικογένειες που ζουν στον Φοίνικα τα πρώτα τσουβάλια με ξύλα, καθώς αδυνατούν να πληρώσουν πετρέλαιο για τη θέρμανσή τους.
ΜΕ ΙΔΙΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ
Στον δήμο Θέρμης οι κοινωνικές δομές στηρίζουν κάθε μήνα συνολικά 517 οικογένειες που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Σύμφωνα με την υπεύθυνη σύμβουλο σε θέματα Πρόνοιας Άννα Μίχου, εκτός από τρόφιμα και ρουχισμό οι ωφελούμενοι καλύπτονται και από φάρμακα μέσω του κοινωνικού ιατρείου, που λειτουργεί με εθελοντές και στηρίζει ο δήμος. Οι χορηγίες τροφίμων υπάρχουν από μεγάλα καταστήματα, αλλά ο δήμος φροντίζει να καλύψει και με ίδιους πόρους τις ανάγκες των άπορων οικογενειών. Όπως εξήγησε η κ. Μίχου, ο δήμος το τρέχον έτος διέθεσε από τον προϋπολογισμό του 150.000 ευρώ για το κοινωνικό πρατήριο, ενώ ανάλογο κονδύλι θα διαθέσει και το 2015. «Παρά τις οικονομικές δυσκολίες, υπάρχει πρόβλεψη και για του χρόνου, καθώς οι ανάγκες αυξάνονται κάθε μήνα. Ο δήμος δεν μπορεί να εξαρτάται από τις περιστασιακές δωρεές των επιχειρήσεων» σημείωσε χαρακτηριστικά η κ. Μίχου.
Ανάλογη είναι η κινητοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών και στον δήμο Παύλου Μελά, όπου καθημερινά σιτίζονται 120-150 πολίτες, ενώ άλλες τόσες είναι οι οικογένειες που λαμβάνουν, δύο φορές το μήνα, πακέτα με τρόφιμα.
Ο αντιδήμαρχος Κοινωνικής Πολιτικής Παντελής Νίγδελης αναφέρει ότι αυξάνεται συνεχώς ο αριθμός των ανθρώπων της περιοχής που ζουν στο όριο της φτώχειας. «Έχουμε συνεχώς νέα περιστατικά που πρέπει να αντιμετωπίσουμε, οπότε είμαστε σε διαρκή κινητικότητα για να γεμίσουμε τα ράφια με τρόφιμα και να ενισχύσουμε το συσσίτιο. Επιπλέον, όπως είπε, υπάρχει ζήτηση και για ξύλα, γεγονός που ανάγκασε τον δήμο να διαθέτει στους πολίτες την ξυλεία από τα κλαδέματα των δέντρων που φροντίζει. «Αυτή είναι μια νέα δράση που αναπτύσσει ο δήμος, καθώς όσο μεγάλη ανάγκη υπάρχει για φαγητό, άλλη τόση υπάρχει και για τη θέρμανση των νοικοκυριών», υπογράμμισε ο κ. Νίγδελης.
ΣΤΗΝ ΟΥΡΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΙΑΤΟ ΦΑΪ
Την ίδια ώρα εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες καταφεύγουν στα ενοριακά συσσίτια προκειμένου να εξασφαλίσουν ένα πιάτο φαγητό. Ενδεικτικό είναι ότι μόνο οι ενορίες της μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλως σίτιζαν το 2009 περί τα 1.500 άτομα, ενώ σήμερα προσφέρουν φαγητό σε 7.200 ανθρώπους, αύξηση που αγγίζει το 366%.
Στον αριθμό αυτό προστίθενται και άλλες 500 οικογένειες, οι οποίες εκλιπαρούν για ένα πακέτο με τρόφιμα, αλλά και για 50-100 ευρώ, προκειμένου να πληρώσουν λογαριασμούς. Οι υπεύθυνοι των φιλόπτωχων ταμείων και συσσιτίων των κατά τόπους ενοριών τονίζουν ότι είναι αδύνατον να καλυφθεί όλες οι ανάγκες που υπάρχουν, με αποτέλεσμα η επιλογή των ανθρώπων που σιτίζονται καθημερινά να γίνεται με βάση τα εισοδηματικά και τα κοινωνικά τους κριτήρια.
«Φτάσαμε σε σημείο να ελέγχουμε πόσοι από τους ανθρώπους που έρχονται στα συσσίτια έχουν πραγματικά ανάγκη και ποιοι όχι. Η εποχή που μπορούσαμε να μοιράζουμε αφειδώς το φαγητό πέρασε δυστυχώς και στο εξής προσπαθούμε μεν να βοηθάμε όλο τον κόσμο, αλλά στην καθημερινή σίτιση εντάσσουμε πολίτες που ζουν πραγματικά σε συνθήκες φτώχειας και έχουν ανάγκη ακόμη και για ένα πιάτο φαγητό ή και για 50 ευρώ για να μην τους κόψουν το ηλεκτρικό», τόνισε ο υπεύθυνος συσσιτίων της μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, πατέρας Στέφανος.
Το ποσοστό των φτωχών νοικοκυριών όμως έχει αυξηθεί την τελευταία διετία και στο κέντρο τη πόλης, καθώς στα συσσίτια της ιεράς μητρόπολης Θεσσαλονίκης καταφεύγουν σήμερα 2.500 άνθρωποι, ενώ πριν από δύο χρόνια σιτίζονταν λιγότερα από 1.500. Την ίδια ώρα περισσότερα από 600 άποροι πολίτες ζητούν καθημερινά ένα πιάτο φαγητό στα συσσίτια του δήμου Θεσσαλονίκης.
ΦΑΝΗ ΣΟΒΙΤΣΛΗ
fanisovi@gmail.com
