Ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει ο καρκίνος του μαστού, ο οποίος “χτυπά” όλο και νεότερες σε ηλικία γυναίκες. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι καταγράφεται αύξηση του ποσοστού των γυναικών που εμφανίζουν τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου σε ηλικία κάτω των 40 ετών.
Της Νικολέττας Μπούκα
Την ίδια στιγμή, στις νεότερες ηλικίες ο κίνδυνος να εμφανίσει μία γυναίκα καρκίνο του μαστού στα επόμενα δέκα χρόνια είναι περίπου 1,5%, ενώ σε όλες τις ηλικίες αγγίζει το 13%. Η συχνότητα εμφάνισής του αντιστοιχεί σε έναν καρκίνο για κάθε 180 γυναίκες, ενώ στις μεγαλύτερες ηλικίες η συχνότητα φτάνει στο 7% - 8% των γυναικών.
Στις νεότερες ηλικίες η νόσος έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, κυρίως βιολογικά, τα οποία είναι τα εξής: διαγιγνώσκεται σε πιο προχωρημένα στάδια, έχει την τάση να υποτροπιάζει συχνότερα και εμφανίζει υψηλό ποσοστό παρουσίας μετάλλαξης στα γονίδια BRCA1 και BRCA2. Επιπλέον, λόγω του νεαρού της ηλικίας, η νέα γυναίκα που διαγιγνώσκεται με καρκίνο του μαστού έρχεται αντιμέτωπη με προβλήματα οικογενειακού προγραμματισμού, αναπαραγωγής και εγκυμοσύνης.
Τις παραπάνω επισημάνσεις κάνει στη “ΜτΚ” ο χειρουργός μαστού Κωνσταντίνος Καραπαναγιώτης, με αφορμή τη στρογγυλή τράπεζα με θέμα “Καρκίνος μαστού σε νέες γυναίκες κάτω των 40 ετών”, που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 27 Μαρτίου, στις 5.30 το απόγευμα, στο πλαίσιο του 29ου Βορειοελλαδικού Ιατρικού Συνεδρίου, που διοργανώνει από 27 - 29 Μαρτίου στο ξενοδοχείο “Grand Hotel Palace” η Ιατρική Εταιρεία Θεσσαλονίκης.
Παράλληλα, εξηγεί ότι άλλο ένα στοιχείο που παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση κι εξέλιξη της νόσου είναι ότι οι γυναίκες ηλικίας κάτω των 40 ετών δεν συμμετέχουν σε προγράμματα πληθυσμιακού ελέγχου (screening). Έτσι, ξεφεύγουν καρκίνοι που θα μπορούσαν να διαγνωστούν σε πρώιμα στάδια σε ηλικία κάτω των 40 ετών.
“Υπάρχουν και κάποια προβλήματα στη διάγνωση κι αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού στις ηλικίες κάτω των 40 ετών. Λόγω αυξημένης πυκνότητας του μαστού, ο μαστογραφικός έλεγχος έχει αντιστρόφως ανάλογη ευαισθησία προς την πυκνότητα του μαστού. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να συμπληρώνεται με υπερηχογράφημα και όπου απαιτείται με μαγνητική μαστογραφία (κυρίως σε γυναίκες υψηλού κινδύνου)”, εξηγεί ο κ. Καραπαναγιώτης.
Οι παράγοντες κινδύνου
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανιστεί σε ακραίες ηλικίες (πολύ μεγάλες ή πολύ μικρές), ενώ στη διεθνή βιβλιογραφία έχουν αναφερθεί ακόμη και περιπτώσεις εφήβων ηλικίας μόλις 15 ετών. Ωστόσο, όπως εξηγεί, επειδή μπορεί να υπάρχουν σποραδικά περιστατικά, ίσως και νεότερων εφήβων, η καταγραφή σαν… ρεκόρ δεν έχει καμία αξία.
“Για την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού σε όλο και πιο νέες γυναίκες ενοχοποιούνται λόγοι καθημερινής διαβίωσης (lifestyle), όπως το κάπνισμα, η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, η παχυσαρκία και άλλοι”, τονίζει ο κ. Καραπαναγιώτης και συμπληρώνει ότι “αυτό που αυξήθηκε είναι ο ετήσιος αριθμός πρώιμων καρκίνων, κάτι το οποίο σε μεγάλο ποσοστό οφείλεται στην ευαισθητοποίηση των νέων γυναικών που προσέρχονται στα προγράμματα πρόληψης. Το γεγονός αυτό ναι μεν αύξησε τον αριθμό των νεοδιαγνωσθέντων καρκίνων πρώιμου σταδίου, αλλά συγχρόνως πρόσφερε καλύτερη πρόγνωση και μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών που διατήρησαν τον μαστό τους, εξασφαλίζοντας έτσι καλύτερη πρόγνωση και επιβίωση”.
Παράλληλα, αναφέρει ότι υπάρχουν κάποιοι παράγοντες κινδύνου που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση καρκίνου του μαστού σε νεότερες γυναίκες κάτω των 40 ετών, οι οποίοι είναι το οικογενειακό ιστορικό και ο κληρονομούμενος καρκίνος.
Σωτήρια η έγκαιρη διάγνωση
Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία σαφώς και μπορούν να αποδειχθούν σωτήριες για μία γυναίκα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ασπίδα προστασίας αποτελεί ο συστηματικός προσυμπτωματικός έλεγχος, ο οποίος μειώνει κατά 30% τη θνητότητα από τον καρκίνο του μαστού, που σημαίνει ότι μία στις τρεις γυναίκες μπορεί να σωθεί.
Ειδικότερα, για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού θα πρέπει να γίνεται ψηλάφηση, κλινική εξέταση, μαστογραφία και υπερηχογράφημα.
Η μαστογραφία συνιστάται να γίνεται μία φορά κάθε δύο χρόνια στις ηλικίες 40 - 50 ετών και μία φορά το χρόνο μετά τα 50. Σε ορισμένες περιπτώσεις γυναικών, όπως εκείνες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή κρούσματος οποιουδήποτε καρκίνου σε δύο γενιές, σε γυναίκες που σε νεαρή ηλικία είχαν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία για άλλο καρκίνο, π.χ. για λέμφωμα Hodgkin ή είναι θετικές στα γονίδια BRCA1 και BRCA2, συνιστάται μαστογραφία πριν από την ηλικία των 40.
Τα στοιχεία
- Κάθε χρόνο περίπου 4.500 Ελληνίδες μαθαίνουν ότι πάσχουν από καρκίνο του μαστού, ενώ καταγράφονται 1.800 θάνατοι ετησίως από τη νόσο αυτή.
- Στο 35% - 40% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού στην Ελλάδα η διάγνωση της νόσου γίνεται σε πρώιμα στάδια.
- Στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες το ποσοστό της πρώιμης διάγνωσης φθάνει έως και το 60%.
- Μία στις 11 Ευρωπαίες θα παρουσιάσει καρκίνο του μαστού κατά τη διάρκεια της ζωής της.
- Μία στις 8 γυναίκες παγκοσμίως θα παρουσιάσει καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της.
- Σχεδόν 9 στις 10 γυναίκες που εμφανίζουν καρκίνο του μαστού δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου, ενώ οι φορείς μεταλλάξεων των γονιδίων BRCA1 και BRCA2 αποτελούν περίπου το 10% όλων των καρκίνων.
- Η μέση ηλικία διάγνωσης της νόσου είναι τα 64 έτη.
