Στην Πιερία ιδρύεται η πρώτη περιοχή οργανωμένης ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ) στη χώρα, η οποία θα λειτουργήσει ως πρότυπο σχεδιασμού για τη δημιουργία αντίστοιχων ΠΟΑΥ και στις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας.
Του Φώτη Κουτσαμπάρη
fkoutsamparis@makthes.gr
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Αθανάσιος Τσαυτάρης και ο συναρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σταύρος Καλαφάτης υπέγραψαν το σχέδιο προεδρικού διατάγματος που αφορά την ίδρυση της πρώτης ΠΟΑΥ, το οποίο θα προωθηθεί για υπογραφή και από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Η ΠΟΑΥ Πιερίας οριοθετείται στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Μεθώνης, Μακρύγιαλου και Κίτρους, καταλαμβάνει θαλάσσια έκταση περίπου 12.085 στρεμμάτων, με δυναμικότητα άνω των 12.000 τόνων μυδιών κατά έτος. Επισημαίνεται ότι στην εν λόγω περιοχή ήδη δραστηριοποιούνται μονάδες μυδοκαλλιεργειών και η ΠΟΑΥ θα δώσει τη δυνατότητα είτε να επεκταθούν οι υφιστάμενες μονάδες είτε και να ενταχθούν νέες. Γνώμονας του σχεδιασμού είναι η προστασία του περιβάλλοντος, η βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων και η περαιτέρω ανάπτυξη και οργάνωση του κλάδου των υδατοκαλλιεργειών.
Με την ίδρυση των περιοχών οργανωμένης ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών (ΠΟΑΥ), σύμφωνα με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, επιτυγχάνεται:
1. Η εξάλειψη των γραφειοκρατικών αγκυλώσεων που επί δεκαετίες καθυστερούσαν την ανάπτυξη του κλάδου των υδατοκαλλιεργειών.
2. Η δημιουργία οργανωμένου παραγωγικού ιστού από τις επιχειρήσεις του κλάδου που θα δύνανται να αναπτύξουν οργανωμένα τις δραστηριότητές τους σε μια συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή.
3. Η ενίσχυση της απασχόλησης και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
4. Η δημιουργία προϋποθέσεων για την παραγωγή ακόμα πιο ανταγωνιστικών, εξαιρετικής ποιότητας ελληνικών προϊόντων, σε μεγαλύτερες ποσότητες.
5. Η προστασία του περιβάλλοντος και η αειφόρα διαχείριση των φυσικών μας πόρων, μια και η χωροθέτηση των ΠΟΑΥ γίνεται με επιστημονικά κριτήρια και σε χώρους (βάθος, παρουσία ρευμάτων, αποστάσεις από λουόμενους και αστικά κέντρα κ.ά.), που συνάδουν με την αειφορία.
«Υλοποιούμε την πρόσφατη εξαγγελία μας για την ίδρυση της πρώτης Ζώνης Υδατοκαλλιέργειας στη χώρα μας, που αποτελεί αναπτυξιακή τομή και το πρώτο βήμα σχεδιασμού για την ανάπτυξη του κλάδου. Οι Ζώνες Υδατοκαλλιεργειών, όπως και οι αντίστοιχες Ζώνες Θερμοκηπίων, οι Ζώνες Κτηνοτροφίας κτλ., θα συμβάλλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, καθώς θα εξαλείψουν τις γραφειοκρατικές δυσχέρειες και θα δώσουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις του κλάδου να δραστηριοποιηθούν σε έναν οργανωμένο παραγωγικό ιστό. Παράλληλα, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την παραγωγή ανταγωνιστικών, εξαιρετικής ποιότητας προϊόντων υδατοκαλλιέργειας, όπως η τσιπούρα, το λαβράκι και άλλα είδη ψαριών, αλλά και για μύδια, αχινούς κτλ.», δήλωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Αθανάσιος Τσαυτάρης, προσθέτοντας ότι είναι «προϊόντα που παρουσιάζουν μεγάλη ζήτηση τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και στις αγορές του εξωτερικού ένεκα της εξαιρετικής τους ποιότητας. Άλλος ένας κλάδος που η ποιότητα των γεωργικών προϊόντων γίνεται διαβατήριο επιτυχίας, ανταγωνιστικότητας και εξωστρέφειας».
ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ Η επόμενη ΠΟΑΥ
Η επόμενη περιοχή οργανωμένης ανάπτυξης υδατοκαλλιεργειών που θα οριοθετηθεί θα είναι στον Θερμαϊκό κόλπο, ώστε να επιλυθούν τα προβλήματα των μυδοκαλλιεργητών, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις λειτουργούσαν εκτός νόμου. Συγκεκριμένα, ελλείψει της ΠΟΑΥ δεν υπήρχε το νομικό πλαίσιο για την ανανέωση των αδειοδοτήσεων και την έκδοση νέων, και οι παραγωγοί έμπλεκαν στα γρανάζια της γραφειοκρατίας, για να εξασφαλίσουν άδεια από τα συναρμόδια υπουργεία. Στις περιοχές Χαλάστρας, Λουδία και Αγγελοχωρίου υπάρχουν περί τις 40 αδειοδοτημένες μονάδες υδατοκαλλιεργειών και περί τις 250 μονάδες χωρίς άδεια. Στον τομέα των μυδοκαλλιεργειών απασχολούνται περίπου 500 επαγγελματίες ψαράδες από τις περιοχές Χαλάστρας, Κυμίνων, Μαλγάρων, Καλαμαριάς, Θεσσαλονίκης και Μηχανιώνας. Με την ίδρυση της ΠΟΑΥ θα μπει τάξη στη σημερινή άναρχη κατάσταση.
Η ΠΟΑΥ προβλέπονται στην ΚΥΑ 31722/4-11-2011 για το χωροταξικό. Μέχρι πρότινος η χωροθέτηση των μονάδων υδατοκαλλιέργειας πραγματοποιούνταν σε επίπεδο μονάδας, με αλλεπάλληλες ειδικές ρυθμίσεις και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Απόφαση του ΣτΕ όμως έκρινε ότι οι ζώνες ιχθυοκαλλιεργειών που δεν θεμελιώνονται σε συγκεκριμένο χωροταξικό σχεδιασμό είναι ακυρωτέες. Έτσι, η δημιουργία των ΠΟΑΥ που βασίζονται πάνω σε χωροταξικό σχεδιασμό είναι απαραίτητη για τη συνέχιση της δραστηριότητας των υδατοκαλλιεργητών.
Οι υδατοκαλλιέργειες στη χώρα μας χωρίζονται στις κατηγορίες:
1. Υδατοκαλλιέργειες θαλασσινών ειδών (πλην οστρακοκαλλιεργειών),
2. Οστρακοκαλλιέργειες,
3. Υδατοκαλλιέργειες ειδών γλυκέων υδάτων,
4. Καλλιέργειες υδρόβιων οργανισμών σε φυσικά υφάλμυρα οικοσυστήματα (λιμνοθάλασσες και λοιποί υδάτινοι σχηματισμοί). Τα τελευταία 25 χρόνια οι υδατοκαλλιέργειες εξελίχθηκαν σε έναν από τους σημαντικότερους παραγωγικούς τομείς στη χώρα. Περίπου 300 μονάδες θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας λειτουργούν σήμερα, καταλαμβάνοντας 780 εκτάρια μισθωμένων θαλάσσιων εκτάσεων και απασχολούν 10.000 άτομα. Η μυδοκαλλιέργεια είναι επίσης μια οικονομική δραστηριότητα εθνικής κλίμακας µε περίπου 600 μονάδες και ετήσια παραγωγή περίπου 22.000 τόνους. Η υδατοκαλλιέργεια γλυκέων υδάτων πραγματοποιείται σε 110 μικρές μονάδες, µε ετήσια παραγωγή 3.200 τόνους.
