Του Χρήστου Μαυρομμάτη
Μας γοήτευσε την περασμένη Κυριακή (4-3-2012), ο ομιλητής κ. Αυγολούπης, Καθηγητής της Αστροφυσικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και επικεφαλής πολλών δραστηριοτήτων της πολιτείας, σχετικές με την επιστήμη του και όχι μόνο, και για την προσγειωμένη αντίληψη, που έχει για τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
Ο καθηγητής με την εκπληκτική του δεινότητα, να συνδέει τα επιστημονικά επιτεύγματα με την καθημερινή ζωή, έδειξε ότι έχει βαθύτατη γνώση των αστρονομικών φαινομένων και μεγεθών, που εξαιρετικά εκλαϊκευτικά, ανάγκασε το ακροατήριο του, μιλώντας από στήθους, να τον παρακολουθεί επί μιάμιση ώρα με μεγάλη προσοχή, «για την Ιστορία του σύμπαντος, κρυπτογραφημένη στις εικόνες, που αποτυπώνουν τα δορυφορικά τηλεσκόπια».
Ο κ. Αυγολούπης, εκπληκτικός δάσκαλος, καλεσμένος από την Εταιρεία Αστρονομίας και Διαστήματος Βόλου, ανέλυσε με προβολές και πίνακες, τις απλές, αλλά σπουδαίες επιστημονικές ανακαλύψεις της τελευταίας εικοσαετίας του περασμένου αιώνα, τις οποίες θεωρεί ότι ήταν οι μεγαλύτερες όλων των αιώνων στον τομέα αυτόν. Η φωτογράφηση του σύμπαντος και η χαρτογράφηση του DNA του ανθρώπου, αποτελούν τη βάση για τις περαιτέρω έρευνες των ερευνητών, αφού η γνώση αυτή θα δώσει λύσεις σε πολλά ζητήματα της καθημερινότητας του ανθρώπου.
Με τη φωτογράφιση του σύμπαντος, διαπιστώνουμε, τόνισε ο κ. Αυγολούπης, ότι το σύμπαν είναι ένα χάος, γεμάτο «μπάλες και μπαλίτσες», τα άστρα του σύμπαντος, που αποτελούν ένα αξιοθαύμαστο θέαμα, όταν το βλέπει κανείς από μακριά. Όλα να περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό τους και τους ήλιους των δισ/ρίων γαλαξιών. Ο Ρώσος κοσμοναύτης Λεόνωφ, όταν είδε τη γη από το Διάστημα αναφώνησε. «Τι εξαίσιο θέαμα είναι αυτό που βλέπω!..».Και συμπλήρωσε. «Προσέξτε τη γη μας, σαν τα μάτια σας. Είναι υπέροχη. Μην την καταστρέψετε με τις τεχνολογικές Σας επεμβάσεις».
Η επιστήμη της Αστρονομίας, η υπέρτερα όλων των επιστημών, υπήρξε η αιτία για τις μεγάλες ανακαλύψεις των Ελλήνων της αρχαιότητας, που θεωρούνται πρωτοποριακές. Στο αντικείμενο του σύμπαντος, πρώτος ο Αρίσταρχος παρατήρησε την ηλιοκεντρικότητα του κόσμου. Ο μέγας Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) διετύπωσε τη θεωρία των πέντε στοιχείων της ύλης και την πεμπτουσία, πάνω από την τροχιά της Σελήνης, που ονόμασε αιθέρα. Ήταν ο πιο παρατηρησιακός φιλόσοφος της αρχαιότητας και η λανθασμένη θεωρία του, ότι ο ήλιος και τα άλλα άστρα κινούνται γύρω από τη Γη, βάσταξε 2000 χρόνια και κανείς δεν τολμούσε να την αμφισβητήσει. Μόνο ο Νεύτων τον 17° αιώνα, μετά τις παρατηρήσεις του Κέπλερ και ιδίως του Γαλιλαίου, μπόρεσε να ανατρέψει, με την επιβεβαίωση των θεωριών τους, για την κίνηση των άστρων και της γης γύρω από τον ήλιο, με παρατηρήσεις δια των τηλεσκοπίων, όπως θεώρησε πρώτα ο Κοπέρνικος. Μετά από δύο αιώνες ο Γερμανός φιλόσοφος Αλβέρτος Αϊνστάιν, πέτυχε με τις πολύπλοκες μαθηματικές εξισώσεις του, να εδραιώσει τη δική του θεωρία της σχετικότητας, ότι δηλαδή η ύλη μεταβάλλεται σε ενέργεια και τανάπαλιν, χωρίς να χάνεται και εξήγησε την έκρηξη του σύμπαντος στην αρχή και τη δημιουργία έκτοτε των γαλαξιών και αστεριών αυτού, παρατηρώντας το παράξενο φαινόμενο, πως ενώ τα ομώνυμα φορτία των πρωτονίων, ως θετικά απωθούνται, στην ατομική έκρηξη, έλκονται αφάνταστα και συντήκονται.
Με τη φωτογράφιση του σύμπαντος, βρέθηκε ότι η ύλη καταλαμβάνει μόλις το 4% του χώρου του σύμπαντος ενώ το 96% είναι η σκοτεινή ύλη και σκοτεινή ενέργεια, για την οποία ψάχνουμε να βρούμε από τι αποτελείται. Επιστήμονες μερικών κρατών απ' όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, αποφάσισαν να κάνουν ένα πείραμα, στο CERN της Ελβετίας, το ακριβότερο, που έγινε ποτέ στον κόσμο. Να φέρουν τα πρωτόνια στις αρχικές συνθήκες, λίγα δευτερόλεπτα μετά την έκρηξη, να συγκρούονται μεταξύ τους σε τούνελ 100 μέτρα μέσα στη γή και στη χαμηλή θερμοκρασία - 273 C του σύμπαντος ώστε να μην επηρεάζονται από τις επιφανειακές συνθήκες και με ταχύτητα 300 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, για να διαπιστώσουν, το σωματίδιο,που δένει αυτή τη σκοτεινή ύλη και που πρόσφατα παρουσιάστηκε και λέγεται σωματίδιο Χίγκς ή σωματίδιο του Θεού.
Το σύμπαν είναι γεμάτο από δισεκατομμύρια γαλαξίες και καθένας από αυτούς, τόνισε ο κ. Αυγολούπας έχει δισεκατομμύρια άστρα. Τις αποστάσεις των γαλαξιών τις μετράμε με τον απλό τρόπο, που μετράει την ταχύτητα των αυτοκινήτων ο τροχονόμος. Στέλνουμε κύματα από τη γή, τα οποία αντανακλώνται στο γαλαξία και επιστρέφουν. Το ίδιο γίνεται και με τα αυτοκίνητα. Βάσει τέτοιων διαδοχικών μετρήσεων, βγάλαμε το συμπέρασμα ότι επειδή η απόσταση του ίδιου γαλαξία, σε δύο η περισσότερες μετρήσεις αυξάνεται αφάνταστα, σημαίνει ότι το σύμπαν διαστέλλεται με μεγάλη ταχύτητα.
Η αποστολή ανθρώπου στα μεγάλα αστέρια, άλλων γαλαξιών, είναι αδιανόητη, τόνισε ο κ. Αυγολούπης λόγω των εξαιρετικώς μεγάλων αποστάσεων, γιατί και τα μέσα, που διαθέτουμε, παρόλη την τεχνολογική εξέλιξη, μόνο στον δικό μας δορυφόρο, προς στιγμήν, μπορούμε να πάμε. Τα άστρα, που βλέπουμε απαρτίζονται από διάφορα υλικά, περισσότερα ή λιγότερα, σε αέρινη, στερεά ή υγρά κατάσταση, που έχει και η γη.
Τα άστρα, όταν καταναλώνουν, όλη τους την ενέργεια, όπως και ο ήλιος ο δικός μας, που ύστερα από περίπου 5 δις/ρια χρόνια, θα πάψει να λάμπει και να εκπέμπει θερμότητα, γίνονται λευκοί νάνοι και θα περιφέρονται στο διάστημα, όπως όλα τα σκουπίδια, των δικών μας δορυφόρων, που ξέμειναν σ’ αυτό. Από τους αστεροειδείς και τα κομμάτια τους, κινδυνεύει να συγκρουστεί η γη μας και βάζουμε χωροφύλακες να μας προειδοποιούν, ώστε αν ένα κομμάτι έρχεται πάνω στη γη, με κάποια ατομική έκρηξη, να του αλλάξουμε πορεία.
Όλες αυτές οι μετρήσεις έγιναν με τους δορυφόρους της ΝΑΣΑ, COBE την τελευταία εικοσαετία του περασμένου αιώνα και του WMAP στις αρχές αυτού του αιώνα, με τα ισχυρότατα νέα τηλεσκόπια, που κατασκευάστηκαν. Οι δύο αυτοί δορυφόροι μας έδωσαν φωτογραφίες του σύμπαντος, ευκρινέστατες για τη μορφή, που αυτό είχε 380.000 χρόνια μετά τη μεγάλη έκρηξη. Όλες οι παρατηρήσεις αρχίζουν από αυτή την ιστορική περίοδο. Στον τρέχοντα αιώνα μπήκε στο παιχνίδι αυτό και η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ΕΣΑ) με τον ερευνητικό δορυφόρο Plank.
Στο τέλος, ο κ. Αυγολούπης, απήντησε σε δεκάδες ερωτήσεις των παρευρισκομένων και αφού τους ευχαρίστησε για την υπομονή και τη μεγάλη προσοχή, που επέδειξαν, παρακολουθώντας επί μιάμιση ώρα την εισήγησή του, καταχειροκροτήθηκε παρατεταμένα από το κοινό, το οποίο τον παρακάλεσε να ξαναέλθει σύντομα στο Βόλο, με ένα άλλο θέμα.
|
|
