Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου 2023

Νίκος Τοπαλίδης – Νυμφόπετρα: Ο άνθρωπος που έγραψε την δική του ιστορία στη παραδοσιακή μας μουσική.


Είχαμε την χαρά και την τιμή σήμερα να συνομιλήσουμε με έναν άνθρωπο που έγραψε την δική του ιστορία στην παραδοσιακή μας μουσική.

Αναφερόμαστε στον κ. Νίκο Τοπαλίδη που με το απαράμιλλο παίξιμο του κλαρίνου διασκέδασε γενιές και γενιές. Τον συναντήσαμε στο σπίτι του στη Νυμφόπετρα και του ζητήσαμε να μας αφηγηθεί την διαδρομή του στο μουσικό χώρο όπου υπηρέτησε.

 Τα όσα μας διηγήθηκε ήταν τόσα πολλά που θα χρειάζονταν πολλές σελίδες βιβλίου για την καταγραφή τους. Δεν θα σταθούμε στα δύσκολα παιδικά του χρόνια την φτώχια και όσο θυμάται από το κάψιμο του χωριού του την Παλιά Νυμφόπετρα το 1948 από τους αντάρτες και το πώς γλίτωσε από την αντάρτισσα που τον πυροβολούσε, αλλά θα σταθούμε στο ξεκίνημα του με τη μουσική. Ακόμα οντάς παιδί, τα μουσικά ακούσματα από τον αείμνηστο πατέρα του Χρήστο Τοπαλίδη που έπαιζε κλαρίνο και που θεωρείτο από τους καλυτέρους στο παίξιμο του κλαρίνου στη Μακεδονία, ήρθαν τα πρώτα ερεθίσματα και το μεράκι όλο και περισσότερο μεγάλωνε. 

Ο πατέρα του ήταν αντίθετος με το να μάθει το κλαρίνο γιατί θεωρούσε ότι δεν ήταν βιώσιμο οικονομικά. Όμως ο μικρός Νίκος δεν το βάζει κάτω. Έφτιαξε μόνος του αυτοσχέδια φλογέρα και άρχισε να παίζει μαθαίνοντας τα πρώτα μουσικά κομμάτια. 

Πριν πάει στο στρατό αγοράζει κλαρίνο το παίρνει μαζί του διασκεδάζοντας τους υπηρετούντες την θητεία τους.

 Μετά τον στρατό ξεκινά και παίζει σε γάμους και πανηγύρια ταυτόχρονα μεγαλώνει και το ρεπερτόριο των τραγουδιών. Κάποια στιγμή έρχεται η Νίτσα Τσότρα στη Νυμφόπετρα με το συγκρότημα της και στο καφενείο του Γιάννη Αθανασιάδη. Ο Κώστας Κουφογιάνγκος είχε ακούσει για τον νεαρό τότε κλαρινίστα και που το παίξιμο του ήταν κοντά στον ήχο που έπαιζε ο Μανώλης Παπαγεωργίου, κορυφαίος στο είδος του και του ζήτησε να συνεργαστούν. Ξεκίνησαν παίζοντας σε εκπομπή του ραδιοφώνου της τότε ΥΕΝΕΔ. Στο Μακεδονικό συγκρότημα συμμετείχαν η Νίτσα Τσίτρα, ο Κώστας Κουφογιάνγκος , στο κλαρίνο ο Νίκος Τοπαλίδης, ο Γιώργος Σταγγίδης (Αόμματος) Βιολί και λαούτο ο Βασίλης Τακματζίδης. Την ίδια περίοδο και για δυο χρόνια το ίδιο συγκρότημα παίζει στο κέντρο «Κόκορας» στη Νεάπολη Θεσσαλονίκης με καλή οικονομική αμείβει. 

Ο Νίκος Τοπαλίδης πλέον γίνεται γνωστός σε όλη την Κεντρική Μακεδονία και καλείται σε γάμους και πανηγύρια. Ο Δήμος Σοχού συμμετέχοντας σε φεστιβάλ λαϊκών παραδοσιακών χορών που διοργανώθηκε στην Λυών της Γαλλίας και που συμμετείχαν συγκροτήματα από όλη την Ευρώπη, καλεί τον Νίκο Τοπαλίδης να τους συνοδεύσει. Αποδέχεται την πρόσκληση.

Το χορευτικό συγκρότημα του Σοχού αποσπά βραβείο.

 Οι προσκλήσεις για γάμους και πανηγύρια είχαν αυξηθεί πολύ μέχρι που δεν μπορούσε να ανταποκριθεί σε όλους. Συνεχίζοντας την αφήγηση του ο κ. Νίκος Τοπαλίδης αναφέρθηκε και σε γεγονότα που συνέβαιναν σε γάμους και πανηγύρια που άλλοτε δημιουργούσαν δύσκολες καταστάσεις κυρίως όταν γίνονταν παραγγελία χορού αλλά και πολλά ευτράπελα, όπως η τραγουδίστρια που έκλεισε σε δωμάτιο ξενοδοχείου ένα "ενοχλητικό θαυμαστή της".

Ο κ. Νίκος Τοπαλίδης δεν ξέχασε να αναφερθεί και σε εξαιρετικούς συναδέλφους του που συνεργάστηκαν μαζί του, όπως τον Χρήστο Γιαννακίδη (Ξάδελφο του γράφοντα) τον ακούραστο δεξιοτέχνη του βιολιού που μπορούσε να βγάλει έναν γάμο μόνος του. 


Το Θεόδωρο Φλέγκα από την Νυμφόπετρα που έπαιζε εξαιρετικό Ακορντεόν, τον Μιχάλη από το Σχολάρι πολύ καλός και αυτός στο ακορντεόν, τον Ανδρέας Νεοφώτιστο καλός στο Λαούτο που συνεργάστηκε με τον πατέρα του τον Χρήστο, τον Γιώργο Σταγγίδη που άφησε εποχή με το παίξιμο του Βιολιού του, τον Γιάννη Πασπαλά από τον Ταξιάρχη Χαλκιδικής και τον Ηρακλή Σερεμετίδη από το Ξεροπόταμο Θεσσαλονίκης.

Τελειώνοντας την αφήγηση του ο κ. Τοπαλίδης έκανε ειδική αναφορά στην αξέχαστη αρχόντισσα της μακεδονικής παράδοσης την Νίτσα Τσίτρα που την εκτιμούσε ιδιαιτέρα και όπως μας ανέφερε όταν την επισκέφτηκε στο σπίτι της στη Θεσσαλονίκη είδε πάνω στο τραπέζι να έχει στο κάδρο την φωτογραφία που ήταν μαζί του την εποχή που συνεργάστηκαν. Όπως μας αποκάλυψε ένα μεγάλο μέρος των τραγουδιών που ερμήνευσε η Νίτσα Τσίτρα τα είχε δώσει η Ξανθίππη Καραθανάση μια άλλη αξιόλογη εκφράστρια της μακεδονικής παράδοσης.

Ένα σημαντικό μέρος της αφήγησης την οποία καταγράψαμε αλλά δεν αναφερθήκαμε σε αυτή την δημοσίευσή μας, ελπίζουμε να μας δοθεί η δυνατότητα να το κάνουμε, όταν προχωρήσουμε στην έκδοση του δεύτερου βιβλίου μας.

Ευχαριστούμε το κ. Χρήστο Τοπαλίδη για την βοήθεια του και το φωτογραφικό υλικό που μας έστειλε.


Χρήστος Γιαννακίδης
emvolimanea.blogspot.com