Πέμπτη 8 Μαρτίου 2012

Ο φιλελευθερισμός είναι ένας

ΧΑΡΗΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ
Η Ελλάδα διαχρονικά βρίσκεται υπό την κηδεμονία μιας αριστερόστροφης πολιτικής σκέψης, η οποία έλκει την προέλευσή της από το ίδιο το «μυθιστόρημα» που αφηγήθηκε με επιτυχία η αριστερή διανόηση, αλλά και από το γεγονός ότι η κεντροδεξιά δεν μπόρεσε να πείσει ότι είναι φιλελεύθερη. Είναι προφανές ότι όσο η «λαϊκή δεξιά» θα αποτελεί βασική συνιστώσα της κεντροδεξιάς παράταξης, τόσο θα περιορίζεται η απήχησή της σε μια μεγάλη μερίδα ψηφοφόρων που διακρίνονται για τον φιλοευρωπαϊσμό τους και προέρχονται από τον αστικό χώρο.

Ο φιλελευθερισμός είναι ουσιαστικά «ορφανός» στο υφιστάμενο πολιτικό σύστημα. Την ίδια στιγμή που αποτελεί μόνιμο στόχο της αριστεράς και της «λαϊκής δεξιάς», την ίδια στιγμή αμφισβητείται από ορισμένα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας. Κι εδώ χρειάζεται να επισημάνουμε μια αλήθεια. Με εξαίρεση την ηγεσία του Κωνσταντίνου Καραμανλή, του Γεωργίου Ράλλη και του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, ο πολιτικός φιλελευθερισμός δεν υπήρξε ποτέ βασική συνιστώσα της κεντροδεξιάς. Το γεγονός ότι υπήρξαν στελέχη που αυτοπροσδιορίστηκαν «φιλελεύθεροι», δεν συνεπάγεται ότι και η Νέα Δημοκρατία είναι φιλελεύθερο κόμμα. Άλλωστε και όσοι δηλώνουν «φιλελεύθεροι», ενδιαφέρονται περισσότερο για την οικονομική διάσταση του φιλελευθερισμού, παρά για τις πολιτικές αξίες του.
Το ευκταίο θα ήταν ο αστικός φιλελευθερισμός, που απ’ τη φύση του είναι προοδευτικός και άρα αντίθετος στη συντήρηση, να εκφράζεται και να εκπροσωπείται απ’ τη Νέα Δημοκρατία. Ωστόσο η ταύτισή του με την αγορά-κάτι που δεν είναι αληθές- δημιούργησε ένα αρνητικό κλίμα το οποίο επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την πολιτική συμπεριφορά της κεντροδεξιάς. Παρ’ όλα αυτά η κρίση έθεσε και πάλι επιτακτικά την ανάγκη να αναδειχθούν τα πραγματικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του φιλελευθερισμού. Και η Νέα Δημοκρατία πρέπει να έχει τον πρώτο λόγο. Δεν μπορεί να αφήσει την ιδεολογία της σε όσους αναζητούν χώρο προκειμένου να στεγάσουν τις φιλοδοξίες τους. Τώρα μάλιστα που η κεντροδεξιά είναι προ των πυλών να κυβερνήσει, χρειάζεται τον ευρωπαϊσμό, τον κοσμοπολιτισμό, τα κεκτημένα του αστικού πολιτισμού και τον ουμανισμό του πολιτικού φιλελευθερισμού. Χρειάζεται την πλούσια πολιτική παράδοση του φιλελευθερισμού και την έλλογη ελευθερία των αγορών ώστε να δημιουργηθεί ένα μείγμα κυβερνησιμότητας. Και προς αυτή την κατεύθυνση χρειάζεται να επιστρατεύσει όλα τα προοδευτικά φιλελεύθερα στελέχη προκειμένου να δημιουργήσει πλειοψηφικό ρεύμα στη κοινωνία.