ΟΔΗΓΟΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ
Ετοιμοι για τη συνταξιοδότηση είναι 60.000 δημόσιοι υπάλληλοι που ετοιμάζονται να αποχωρήσουν από την αγορά εργασίας.
Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι έχουν ήδη θεμελιώσει ή θεμελιώνουν το επόμενο διάστημα συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, το όριο ηλικίας είναι σε άμεση συνάρτηση με το πότε συμπληρώνεται η 25ετία (20ετία στην περίπτωση των τριτέκνων).
Για όσους θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2012 προβλέπονται ευνοϊκές ρυθμίσεις, ενώ σε ισχύ είναι και διάταξη για έξοδο ανεξαρτήτως ορίου για όσους ασφαλίστηκαν πριν από το 1983.
Σημειώνεται πως οι διατάξεις που καθιστούν εφικτή την έξοδο στη σύνταξη πριν από τα 62 έχουν βρεθεί στο στόχαστρο της τρόικας. Ωστόσο η ελληνική πλευρά έχει προτείνει τη διατήρηση των συγκεκριμένων διατάξεων μέχρι και το τέλος του 2018, για να μη θιγούν ώριμα δικαιώματα.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Εθνους σε κάθε περίπτωση όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2013 δικαιούνται πλήρη σύνταξη στα 67. Εναλλακτικά μπορούν να αποχωρήσουν στα 62 με συνολικά 40 έτη ασφάλισης. Δύο είναι τα βασικά σημεία που πρέπει να προσέξουν οι υποψήφιοι συνταξιούχοι πριν ανοίξουν την πόρτα εξόδου:
1. Πρόωρη συνταξιοδότηση. Το «πέναλτι» εξαρτάται από το έτος θεμελίωσης δικαιώματος και διαμορφώνεται:
• Στο 4,5% για κάθε έτος που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του κανονικού ορίου ηλικίας (ή αλλιώς 1/267 για κάθε μήνα που υπολείπεται) για όσους «κλειδώνουν» δικαίωμα μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010.
• Στο 6% για κάθε έτος που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του κανονικού ορίου ηλικίας (ή αλλιώς 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται) για όσους «κλειδώνουν» δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011. Σημειώνεται πως στις περιπτώσεις της διαδοχικής ασφάλισης η μείωση αφορά τον χρόνο ασφάλισης που έχει διανυθεί στον δημόσιο τομέα. Το ποσό του ΙΚΑ ή των άλλων Ταμείων καταβάλλεται κανονικά, αφού ο χρόνος έναρξης της καταβολής είναι μετά το 55ο έτος της ηλικίας.
2. Πλασματικά έτη ασφάλισης. Δύο «ταχύτητες» υπάρχουν, καθώς λαμβάνεται υπόψη το πότε «κλειδώνει» το συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Ειδικότερα για θεμελίωση μέχρι το 2010 μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο ο στρατός και ο χρόνος των τέκνων σε ορισμένες περιπτώσεις και εφόσον έχει διανυθεί 15ετή δημόσια υπηρεσία. Οι υπόλοιποι πλασματικοί χρόνοι που αναφέρονται σε διάφορους νόμους χρησιμοποιούνται μόνο για προσαύξηση της σύνταξης.
Αναγνώριση
Για όσους θεμελιώνουν μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 αναγνωρίζονται, μεταξύ άλλων, ο στρατός, οι σπουδές, τα τέκνα, οι εκπαιδευτικές άδειες κ.ά. (αναφέρονται στον Ν. 3865/2010). Η εξαγορά των χρόνων κοστίζει 6,67% επί των συντάξιμων αποδοχών κα η εξόφληση γίνεται με παρακράτηση από τη σύνταξη ή με εφάπαξ καταβολή και έκπτωση 10%.
Οι πατέρες ανηλίκων πρέπει να προσέξουν, καθώς η εξαγορά στρατού και τέκνων μπορεί να τους οδηγήσει σε θεμελίωση το 2010 και απώλεια του ευεργετικού καθεστώτος. Η εξαγορά συμφέρει αν οδηγεί σε θεμελίωση τη διετία 2011-2012, οπότε προβλέπονται μειωμένα όρια.
Συνολικά οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να αναγνωρίσουν έως και δώδεκα πλασματικά έτη, από τα οποία μέχρι πέντε είναι τα χρόνια για τα παιδιά.
Οι ασφαλισμένοι από το '83 έως το '92
Εξι ασφαλιστικές διατάξεις δίνουν τη δυνατότητα εξόδου πριν από το 67ο έτος σε δημοσίους υπαλλήλους που ασφαλίστηκαν από 1ης Ιανουαρίου 1983 έως 31 Δεκεμβρίου 1992. Αναγκαία περίπτωση για την ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη είναι η συμπλήρωση 25ετίας να έχει γίνει μέχρι το τέλος του 2012.
Αναλυτικά προβλέπονται τα εξής:
• Ανδρες με 25ετία μέχρι το τέλος του 2010. Πλήρης σύνταξη δίνεται στα 65 και μειωμένη στα 60.
• Ανδρες με 25ετία το 2011. Προβλέπονται μειωμένα όρια ηλικίας. Πλήρης σύνταξη δίνεται στα 61 και μειωμένη στα 56.
• Ανδρες με 25ετία το 2012. Ισχύουν ευνοϊκές ρυθμίσεις. Πλήρης σύνταξη δίνεται στα 63 και μειωμένη στα 58.
• Γυναίκες με 25ετία το 2010. Πλήρης σύνταξη δίνεται στα 60 και μειωμένη στα 55.
• Γυναίκες με 25ετία το 2011. Πλήρης σύνταξη δίνεται στα 61 και μειωμένη στα 56.
• Γυναίκες με 25ετία το 2012. Πλήρης σύνταξη δίνεται στα 63 και μειωμένη στα 58.
Σε περίπτωση που οι ασφαλισμένοι θέλουν να αποχωρήσουν με 35ετία μπορούν να αξιοποιήσουν τρεις ασφαλιστικές διατάξεις. Σε περίπτωση που η θεμελίωση έγινε το 2010, η έξοδος γίνεται με 35ετία στα 58. Το 2011 απαιτούνται 36 χρόνια, αλλά το όριο παραμένει στο 58ο έτος, ενώ το 2012 χρειάζονται 37 χρόνια και το 59ο έτος. Από 1ης Ιανουαρίου 2013 χρειάζονται 40 χρόνια ασφάλισης και η συμπλήρωση του 62ου έτους.
Τέσσερα «παράθυρα» για γονείς και τρίτεκνους
Τέσσερις ασφαλιστικές ρυθμίσεις δίνουν τη δυνατότητα ταχύτερης εξόδου σε γονείς ανηλίκων και τριτέκνους. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως στο Δημόσιο ευνοϊκές διατάξεις ισχύουν για άνδρες με ανήλικα που συμπληρώνουν 25ετία τη διετία 2011-2012.
Χαμένοι είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι που συμπληρώνουν 25ετία μετά την 1η Ιανουαρίου 2013, καθώς μπαίνει τέλος στις ειδικές διατάξεις για τη συνταξιοδότηση των γονέων με ανήλικα τέκνα. Δηλαδή, πλήρης σύνταξη καταβάλλεται πλέον σε ηλικία 67 ετών. Αναλυτικά, στον δημόσιο τομέα προβλέπονται τα εξής:
1. Μητέρες ανήλικων τέκνων. Κερδισμένες είναι όσες θεμελίωσαν δικαίωμα μέχρι το τέλος του 2010, καθώς δικαιούνται σύνταξη στα 50.
Για θεμελίωση δικαιώματος το 2011 το όριο ηλικίας πάει στο 52ο έτος, ενώ το 2012 διαμορφώνεται στο 55ο. Για τη συμπλήρωση του χρόνου ασφάλισης μπορούν να χρησιμοποιήσουν πλασματικά έτη του νόμου 3865/2010 των τέκνων, εφόσον υπάρχει 15ετής δημόσια υπηρεσία, τα έτη των σπουδών, αλλά και της άδειας ανατροφής.
2. Ανδρες με ανήλικα τέκνα. Μειωμένα όρια ηλικίας ισχύουν για όσους συμπλήρωσαν 25ετία τη διετία 2011-2012. Συγκεκριμένα, αν το δικαίωμα «κλείδωσε» το 2011 η σύνταξη καταβάλλεται στα 52, ενώ το 2012 το όριο πάει στο 55ο έτος.
Στον αντίποδα, χαμένοι είναι όσοι δημόσιοι υπάλληλοι συμπλήρωσαν 25ετία μέχρι το τέλος του 2010, καθώς δεν υπάρχουν ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους πατέρες με ανήλικα. Πάντως, αν ο υπάλληλος έχει συμπληρώσει 25ετία το 2010 με χρόνο ασφάλισης στον ιδιωτικό τομέα, μπορεί να αποποιηθεί τον εν λόγω χρόνο ώστε να συνταξιοδοτηθεί με θεμελίωση μετά την 1η Ιανουαρίου 2011.Να σημειωθεί πως εφόσον και οι δύο γονείς είναι δημόσιοι υπάλληλοι, το δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί και από τους δύο.
3. Τρίτεκνες. Το δικαίωμα «κλειδώνει» με 20ετία, ενώ υπάρχουν διαφορετικές ρυθμίσεις ανάλογα με το έτος θεμελίωσης. Ειδικότερα, όσες γυναίκες είχαν συμπληρώσει την 20ετία μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 μπορούν να αποχωρήσουν χωρίς όριο ηλικίας. Τη διετία 2011-2012 σταδιακά αυξάνονται τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης και το όριο ηλικίας. Συγκεκριμένα, εφόσον η θεμελίωση έγινε το 2011 η «έξοδος» γίνεται με 21 έτη στα 52, ενώ το 2012 με 23 έτη στα 55.
4. Ανδρες με τουλάχιστον τρία τέκνα. Οσοι θα θεμελιώσουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν με ευνοϊκές προϋποθέσεις. Η δυνατότητα παρέχεται και στους τριτέκνους που μέχρι το 2010 είχαν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης. Τίθεται όμως νέο όριο ηλικίας, το οποίο και φτάνει στα 52 για όσους θεμελιώσουν δικαίωμα εντός του 2011 και στα 55 για εκείνους που θα το πραγματοποιήσουν το 2012.
Χωρίς όριο οι ασφαλισμένοι πριν από το 1983
Σύνταξη χωρίς όριο ηλικίας δικαιούνται οι «παλαιοί» ασφαλισμένοι στο Δημόσιο, που συμπληρώνουν 35ετία. Ακόμα ευνοϊκότερες ρυθμίσεις ισχύουν για τις μητέρες για έξοδο χωρίς όριο ηλικίας.
Οι ρυθμίσεις αυτές ισχύουν για όσους έχουν απασχοληθεί στο Δημόσιο πριν την 31η Δεκεμβρίου 1982 με οποιοδήποτε καθεστώς με αμειβόμενη εργασία.
Δηλαδή περιλαμβάνεται απασχόληση σε στενό δημόσιο τομέα, ΝΠΔΔ, νομικά πρόσωπα που έγιναν αργότερα ΝΠΔΔ (νοσοκομεία), ειδικές μονάδες (ΜΟΜΑ).
Μέχρι τώρα δεν περιλαμβάνει απασχόληση σε επιχειρήσεις και εταιρείες του ευρύτερου δημόσιου τομέα (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, ΟΠΑΠ κλπ.). Για το θέμα αυτό εκκρεμεί η ψήφιση νόμου.
Στην εν λόγω κατηγορία -των «παλαιών» ασφαλισμένων- εντάσσεται ο υπάλληλος ακόμη και εφόσον έχει πραγματοποιήσει εκείνη την περίοδο το ελάχιστο της μίας ημέρας απασχόλησης.
Επιπρόσθετα ακόμη κι αν αργότερα συνέχισε την ασφάλισή του σε φορείς του ιδιωτικού τομέα αλλά επέστρεψε μέσω διορισμού στο Δημόσιο νοείται εξαιτίας της απασχόλησής του την περίοδο πριν το 1983 ως ενταχθείς σε αυτή την κατηγορία των ασφαλισμένων.
Οι υποψήφιοι συνταξιούχοι πρέπει να γνωρίζουν τα εξής:
• Οι άντρες που συνταξιοδοτούνται με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας μπορούν να εξαγοράσουν τον χρόνο της στρατιωτικής τους θητείας όχι όμως άλλα πλασματικά έτη.
• Δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν ως πατέρες ανηλίκων όσοι ασφαλίστηκαν μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982. Ωστόσο μπορούν να κάνουν χρήση του αντίστοιχου δικαιώματός τους οι τρίτεκνοι.
• Για τις γυναίκες το καθεστώς συνταξιοδότησης εξαρτάται από το αν είναι έγγαμες ή όχι. Οι έγγαμες γυναίκες μπορούν να αποχωρήσουν με 24 έτη ασφάλισης και έξι μήνες ανεξαρτήτως ορίου (η συντριπτική πλειοψηφία έχει ήδη βγει στη σύνταξη).
• Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να πάρουν πλήρη σύνταξη με 30 έτη ασφάλισης και τη συμπλήρωση του 55ου έτους.
| Συνταξιοδότηση στο δημόσιο | |||
| Χρόνος | Οριο | Απαιτούμενος Χρόνος | Παρατηρήσεις |
| Ανδρες | |||
| Μέχρι 31-12-2010 | 60 | 25 έτη | Μειωμένη |
| Μέχρι 31-12-2010 | 65 | 25 έτη | Πλήρης |
| 2011 | 56 | 25 έτη | Μειωμένη |
| 2011 | 61 | 25 έτη | Πλήρης |
| 2012 | 58 | 25 έτη | Μειωμένη |
| 2012 | 63 | 25 έτη | Πλήρης |
| Από 1-1-2013 | 62 | 25 έτη | Μειωμένη |
| Από 1-1-2013 | 67 | 25 έτη | Πλήρης |
| Μέχρι 31-12-2010 | 58 | 35 έτη | Πλήρης |
| 2011 | 58 | 36 έτη | Πλήρης |
| 2012 | 59 | 37 έτη | Πλήρης |
| Από 1-1-2013 | 62 | 40 έτη | Πλήρης |
| Πατέρες Ανηλίκων | |||
| 2011 | 52 | 25 έτη | Πλήρης |
| 2012 | 55 | 25 έτη | Πλήρης |
| 2013 | 67 | 25 έτη | Πλήρης |
| Μητέρες ανηλίκων | |||
| Μέχρι 31-12-2010 | 50 | 25 έτη | Πλήρης |
| 2011 | 52 | 25 έτη | Πλήρης |
| 2012 | 55 | 25 έτη | Πλήρης |
| Από 1-1-2013 | 67 | 25 έτη | Πλήρης |
| Γυναίκες | |||
| Μέχρι 31-12-2010 | 55 | 25 έτη | Μειωμένη |
| Μέχρι 31-12-2010 | 60 | 25 έτη | Πλήρης |
| 2011 | 56 | 25 έτη | Μειωμένη |
| 2011 | 61 | 25 έτη | Πλήρης |
| 2012 | 58 | 25 έτη | Μειωμένη |
| 2012 | 63 | 25 έτη | Πλήρης |
| Από 1-1-2013 | 62 | 25 έτη | Μειωμένη |
| Από 1-1-20103 | 67 | 25 έτη | Πλήρης |
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ -
ΕΘΝΟΣ
