Συνέντευξη στη Στέλλα Μεϊμάρη
Ο Αρχιμανδρίτης Αθηναγόρας Λουκατάρης δεν είναι ένας απλός κληρικός. Το κοινωνικό του έργο ξεπερνά τα στενά όρια της κοινώς εννοούμενης φιλανθρωπίας. Είναι ο άνθρωπος που τόλμησε να «σπάσει» το γκέτο του Δενδροποτάμου, να υποκαταστήσει το ρόλο του γονέα, του δασκάλου, του φίλου και να αποδείξει έμπρακτά ότι δεν υπάρχουν «ξεγραμμένα» από την κοινωνία ή «κακά» παιδιά, αλλά μόνο περιβάλλοντα που ευθύνονται για τη λανθασμένη διαπαιδαγώγηση τους.
Από τον Φεβρουάριο του 2005, ο Αρχιμανδρίτης Αθηναγόρας Λουκατάρης, με την προτροπή και ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. κ. Βαρνάβα, ανέλαβε την ίδρυση και τη λειτουργία του ‘’Κέντρου προστασίας ανηλίκων ROM’’ «Φάρος του Κόσμου», αλλά και του ‘’Κέντρου υποδοχής εθισμένων νέων’’ στον Δενδροπόταμο της Θεσσαλονίκης. Πρόκειται για έναν πραγματικό φορέα έμπρακτης αγάπης προς τα εξαρτημένα παιδιά που καθημερινά εγκλωβίζονται στο παιχνίδι του θανάτου, καθώς και προς τα παιδιά των ROM, που τόσο βίαια και πρόωρα χάνουν την παιδική αθωότητα τους, εξυπηρετώντας απάνθρωπα συμφέροντα.
- Πατέρα Αθηναγόρα, τι είναι τελικά ο «Φάρος του Κόσμου»;
O «Φάρος» είναι αυτό που γεννήσαμε μια ομάδα ανθρώπων. Ξέρετε, δεν μπορούμε να ζούμε με την ιδέα ότι ο χώρος ευθύνης είναι μόνο το σπίτι μας, αλλά ο κόσμος ολόκληρος. Και σαν κληρικός, μπορώ να σας πω ότι αυτό μας το ξεκαθαρίζει το ίδιο το Ευαγγέλιο, ο Χριστός. Ότι, δηλαδή, δεν έχουμε δικαίωμα να κάνουμε τη λειτουργία, αν δεν έχουμε αποκαταστήσει πρώτα όλους τους αδελφούς μας, ταϊσμένους, ντυμένους, υγιείς, αποφυλακισμένους. Επομένως, ο «Φάρος» είναι αυτό που πρέπει να προηγηθεί, ώστε να μπορούμε να λειτουργούμε, να κοινωνάει ο κόσμος και εμείς, να λεγόμαστε με λίγα λόγια αληθινή εκκλησία.
-Πόσα χρόνια αριθμεί από την ίδρυση του;
Ο «Φάρος» υπάρχει ήδη 10 χρόνια. Όσα δηλαδή και η διαπίστωση ότι εδώ στη Θεσσαλονίκη υπάρχει ένα γκέτο, όπου 5.000 άνθρωποι από μια διαφορετική φυλή βιώνουν την περιθωριοποίηση. Τα παιδιά δεν πάνε στο σχολείο, αλλά από νωρίς ασχολούνται με αυτό που βλέπουν να ασχολούνται και οι μεγαλύτεροι, δηλαδή με κάθε είδους παραβατικότητα, με διαχείριση ναρκωτικών, όπλων, βρεφών, ληστείες, κλοπές κ.ο.κ.
- Μιλάτε για γκετοποίηση…
Mα εμείς σαν κοινωνία έχουμε επίτηδες πετάξει στο Δενδροπόταμο ό,τι δεν θέλουμε να βλέπουμε. Γιατί ξέρουμε ότι κανείς δεν θα περάσει από εδώ για να πάει κάπου αλλού. Έτσι λοιπόν, τον έχουμε μετατρέψει σε ένα χώρο εναπόθεσης ανθρωπίνων απορριμμάτων, τσιγγάνοι, ναρκωτικά… Δεν θέλουμε να τα βλέπουμε, αλλά μας εξυπηρετεί σε κάθε είδους παραβατικότητα, που εγκέφαλοι σίγουρα δεν είναι οι Ρομά.
Εδώ ζούνε εκατοντάδες παιδιά που είναι καταδικασμένα να ακολουθήσουν τη μοίρα των μεγαλύτερων, δηλαδή να μπαινοβγαίνουν μια ζωή στη φυλακή. Όταν γεννιέσαι σε μια οικογένεια που η μισή από αυτή και από τη γειτονιά σου είναι στη φυλακή, είναι λογικό να το θεωρείς κάτι φυσιολογικό. Όταν βλέπεις ότι η δουλειά που κάνουν όλοι γύρω σου για να ζήσουν είναι διαχείριση ναρκωτικών και κλοπές, είναι επόμενο να μη το βλέπεις και εσύ ως κάτι κακό. Παιδιά χωρίς σχολείο, χωρίς εκπαίδευση, χωρίς παιδεία, χωρίς επαγγελματική αποκατάσταση, χωρίς τίποτα.
- Πόσο εύκολο, λοιπόν, είναι να σπάσει ένα τέτοιο γκέτο;
Παρότι δεν υπήρχαν υποδομές, ούτε εγκαταστάσεις, τα καταφέραμε. Ομάδες εθελοντών που παίξαμε το ρόλο των γονέων. Το πρώτο που έπρεπε να κάνουμε για να αποκαταστήσουμε αυτά τα παιδιά στην κοινωνία ήταν να τα μορφώσουμε. Όταν, λοιπόν, πήγαμε να τα βρούμε στα σπίτια τους, δεν υπήρχαν εκεί γονείς, γιατί ήταν ναρκομανείς, φυλακισμένοι, ψυχασθενείς, αλκοολικοί κτλ. Αλλά και να ήταν στο σπίτι, πιο πολύ μπελά έφερναν, παρά βοηθούσαν.
Παιδιά χωρίς κανένα προγραμματισμό στις αξίες, όχι επειδή δεν ήθελαν, αλλά επειδή δεν το ήξεραν. Αυτά τα παιδιά δεν έχουν κάποιον να τα ξυπνήσει, να τα ντύσει, να τα πλύνει, να τα εφοδιάσει με σχολική ύλη. Οπότε έπρεπε εμείς να τα κάνουμε όλα αυτά. Όπως καταλαβαίνετε, λοιπόν, αυτά που είναι δεδομένα για άλλα παιδιά, για τα παιδιά του Δενδροπόταμου δεν ήταν.
Και μετά έπρεπε να σκεφτούμε πως θα υποδεχτούμε αυτά τα παιδιά όταν γυρίσουν από το σχολείο, να φροντίσουμε να φάνε μεσημεριανό, να τα διαβάσουμε με εθελοντές εκπαιδευτές και να τα απασχολούμε όλη μέρα με δημιουργική απασχόληση, όπως μουσική, αθλητισμό, θέατρο κ.α., γιατί καραδοκούσαν συνεχώς συμμορίες να τα στρατολογήσουν. Επίσης, να μεριμνήσουμε για την υγεία τους, αφού ήταν όλα ανεμβολίαστα και σε λίγο θα γεμίζαμε αρρώστιες σε ολόκληρη τη Θεσσαλονίκη. Με κλιμάκια γιατρών και δωρεές, μπορούμε πλέον να είμαστε περήφανοι ότι έχουμε εμβολιάσει όλα τα παιδιά του Δενδροποτάμου.
- Μετά από 10 χρόνια, νιώθετε ότι οι κόποι σας αμείβονται από την εξέλιξη αυτών των παιδιών;
Μετά από 10 χρόνια, τα παιδιά μας τελειώνουν το λύκειο, έχουν περάσει στο Πανεπιστήμιο, κάποια άλλα με υποτροφίες εθελοντών έχουν μπει σε ιδιωτικά ΙΕΚ και αυτό είναι πράγματι μια ιστορική στιγμή για εμάς. Γιατί το μέλλον διαγράφεται λαμπρό και αυτό είναι η ανταμοιβή μας, να βλέπουμε αυτά τα παιδιά να προοδεύουν, να αλλάζουν την ιστορία του τόπου.
Τα παιδιά μας επιβραβεύουν κάθε τόσο, γιατί τους δίνουμε ευκαιρίες και τις αρπάζουν. Μάλιστα, τα πρώτα τσιγγανάκια μας, που τα είχαμε από μωρά, φτιάξανε την πρώτη ομάδα ρομποτικής στο Διαγωνισμό Ρομποτικής και Καινοτομίας First Lego League στην Ελλάδα και φτάσανε μέχρι το Μισούρι της Αμερικής.
Επίσης, το πρόγραμμα μας το αναγνωρίζει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία, μάλιστα, μας έδωσε και το βραβείο της «Κοινωνίας των Πολιτών». Και σίγουρα, όλα αυτά μας δίνουν κουράγιο να δουλέψουμε παραπάνω.
pentapostagma.gr
