Δεύτερη είσοδος με δύο εξαιρετικής τέχνης Καρυάτιδες, από θασίτικο μάρμαρο, αποκαλύφθηκαν στη διάρκεια των αρχαιολογικών εργασιών το περασμένο Σάββατο στον τύμβο Καστά της Αρχαίας Αμφίπολης. Η διάταξη της δεύτερης εισόδου με τις Καρυάτιδες κατά τις εκτιμήσεις των επιστημόνων αποτελεί σημαντικό εύρημα, το οποίο συνηγορεί στην άποψη ότι πρόκειται για εξέχον μνημείο, ιδιαίτερης σπουδαιότητας.
Οι Καρυάτιδες, συμφυείς με πεσσό, διατομής 20 επί 60 εκατοστά, αποκαλύφθηκαν κάτω από το μαρμάρινο επιστύλιο, ανάμεσα στις μαρμάρινες παραστάδες, σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού. Το πρόσωπο της δυτικής Καρυάτιδας σώζεται σχεδόν ακέραιο, ενώ από την ανατολική λείπει. Οι Καρυάτιδες έχουν πλούσιους βοστρύχους, που καλύπτουν τους ώμους τους, φέρουν ενώτια και φορούν χειριδωτό χιτώνα. Το δεξί χέρι της μιας και το αριστερό της άλλης ήταν προτεταμένα, ώστε με την κίνησή τους να αποτρέπουν συμβολικά εκείνους οι οποίοι θα επιχειρούσαν την είσοδο στον τάφο και ήταν ένθετα. Ακολουθείται, δηλαδή, η ίδια τεχνική, όπως στις κεφαλές και στα φτερά των Σφιγγών στην κύρια είσοδο του ταφικού μνημείου.
Οι μορφές, επί των οποίων σώζονται ίχνη κόκκινου και μπλε χρώματος, παραπέμπουν στον τύπο της Κόρης. Ανάμεσα στα αμμώδη χώματα βρέθηκαν θραύσματα των γλυπτών, όπως τμήμα παλάμης και μικρότερα θραύσματα από τα δάκτυλά τους. Μπροστά από τις Καρυάτιδες, και από το ύψος της μέσης τους και κάτω, αποκαλύπτεται τοίχος σφράγισης από πωρόλιθους σε όλο το πλάτος των 4,5 μ. Πρόκειται για δεύτερο τοίχο σφράγισης που ακολουθεί την ίδια τεχνική, όπως και στην πρόσοψη του ταφικού μνημείου. Είναι ακόμη ένα χαρακτηριστικό της προσπάθειας των κατασκευαστών για την αποτροπή εισόδου στο μνημείο.
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
Την περασμένη Πέμπτη, σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, έγινε ευρεία σύσκεψη στον εργοταξιακό χώρο του λόφου Καστά, υπό τη γ.γ. του υπουργείου κ. Λίνα Μενδώνη, με τη διεπιστημονική ομάδα, επικεφαλής της οποίας είναι η κ. Κατερίνα Περιστέρη, και τη συμμετοχή στελεχών της Διεύθυνσης Αρχαίων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ. Έγινε συνολική εκτίμηση των μέτρων που έχουν ληφθεί για την προστασία του μνημείου, μετά και την καταρρακτώδη βροχή του προηγούμενου 24ώρου, τα οποία και κρίθηκαν απολύτως ικανοποιητικά. Παράλληλα, συνεχίστηκαν τα έργα υποστύλωσης και αντιστήριξης των δομικών στοιχείων στο εσωτερικό του μνημείου, προκειμένου να εξελιχθούν με ασφαλή τρόπο οι ανασκαφικές εργασίες.
Την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου απομακρύνθηκαν τα χώματα πίσω από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, προκειμένου να εξισορροπηθούν οι γεωστατικές ωθήσεις των γαιών μεταξύ των δύο χώρων. Με την αφαίρεση των χωμάτων αποκαλύφθηκε, σε απόσταση περίπου 2 μέτρων από τη θόλο και περίπου 4,5 μέτρων από το δάπεδο μαρμάρινη ορθογώνια πλάκα, μήκους 4,2 μ., πλάτους 1 μ. και πάχους 0,21 μ., σε άριστη κατάσταση. Εδράζεται οριακά σε πώρινο λίθο του τρίτου διαφραγματικού τοίχου και στο ανώτερο τμήμα ορθομαρμάρωσης, το οποίο φέρει κυμάτιο. Στο κάτω μέρος της πλάκας υπάρχει γραπτός διάκοσμος σε γαλάζιο, κόκκινο και κίτρινο χρώμα, όπου παριστάνονται φατνώματα με ρόδακα στο κέντρο. Πρόκειται για τμήμα της οροφής του συγκεκριμένου χώρου.
Στον ίδιο χώρο, που δημιουργείται μεταξύ του δεύτερου και του τρίτου διαφραγματικού τοίχου, διαπιστώθηκε σημαντική απομείωση διατομής των θολιτών, σε τμήματα τόσο του δυτικού όσο του ανατολικού τμήματος της θόλου. Αντιστηρίχτηκε η στέψη της θόλου, με την τοποθέτηση ξύλινων δοκών σε επαφή με αφρώδες υπόστρωμα και κατακόρυφη υποστύλωση. Έγιναν εργασίες αντιστήριξης και του δεύτερου διαφραγματικού τοίχου, το οποίο φέρει επιστύλιο και γείσο, με ξύλινο πλαίσιο και εγκάρσια στηρίγματα από μεταλλικές σωληνωτές δοκούς. Επιπλέον, αποκαλύφθηκαν οι συνθήκες έδρασης του επιστυλίου. Διαπιστώθηκε ότι η κατακόρυφη ρωγμή του επιστυλίου εκτείνεται σε όλο το ύψος του και είναι διαμπερής. Στο χώρο μπροστά από το επιστύλιο τοποθετήθηκε τριγωνικό μεταλλικό πλαίσιο, παράλληλα με τη νότια πλευρά του. Το επιστύλιο αντιστηρίχτηκε με τέσσερα πλάγια στηρίγματα, τα οποία εδράζονται στο μεταλλικό πλαίσιο.
Το Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου η αφαίρεση του χώματος μπροστά από το επιστύλιο επέτρεψε τη σοβαρή ενίσχυση της υποστύλωσης του θραυσμένου τμήματός του με κατακόρυφες σωληνωτές δοκούς, σε ξύλινη επαφή. Με την αφαίρεση των αμμωδών χωμάτων, στο χώρο μπροστά από το δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, αποκαλύφθηκαν κάτω από το μαρμάρινο επιστύλιο, ανάμεσα στις, επίσης, μαρμάρινες παραστάδες, δύο εξαιρετικής τέχνης Καρυάτιδες, από θασίτικο μάρμαρο, συμφυείς με πεσσό, διατομής 0,20 επί 0,60 μ.
Μενδώνη: Μαγεία η ανασκαφή
Συναισθήματα συγκίνησης και ιδιαίτερης χαράς προκαλούν οι αποκαλύψεις στην Αμφίπολη, σύμφωνα με τη γ.γ. πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. “Υπάρχει ακόμη ένας τοίχος, ο τρίτος, φέρει οπή όπως ο προηγούμενος, ωστόσο η πρόσβαση σε αυτόν ακόμη είναι δύσκολη. Οπωσδήποτε όμως θα υπάρχει ακόμη μια είσοδος αν η είσοδος είναι χωρίς θύρα ή με κανονική θύρα είναι πολύ νωρίς για να πούμε οτιδήποτε” ανέφερε η κ. Μενδώνη, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ. “Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό και εξαίρετο μνημείο, και η καινούργια αποκάλυψη ενισχύει αυτή την άποψη” επισήμανε η κ. Μενδώνη, υπογραμμίζοντας ότι για τη δημιουργία των Καρυάτιδων έχει ακολουθηθεί ακριβώς η ίδια τεχνική με τις Σφίγγες, ειδικά στα κεφάλια των Σφιγγών και στα φτερά τους. “Κάθε ανασκαφή είναι μια μαγεία, κάθε καινούργιο εύρημα, ακόμη και μικρό και ασήμαντο για τον κόσμο, δημιουργεί συναισθήματα συγκίνησης και ιδιαίτερης χαράς, από εκεί και πέρα ο αρχαιολόγος πρέπει να είναι ψύχραιμος και να αφήνει περισσότερο τη σκέψη και λιγότερο το συναίσθημα να λειτουργεί” τόνισε σε περισσότερο προσωπικό τόνο η κ. Μενδώνη, μιλώντας με την ιδιότητα της αρχαιολόγου.
Σαμαράς - Βενιζέλος για τα ευρήματα
Αναφορά στις ανασκαφές της Αμφίπολης έκανε από το βήμα της ΔΕΘ ο Αντώνης Σαμαράς: “Οι ανασκαφές στον τύμβο Καστά, στην Αμφίπολη Σερρών, προχωρούν με επαγγελματισμό και υπευθυνότητα” τόνισε ο πρωθυπουργός, προσθέτοντας ότι “κανείς δεν μπορεί να πει τι κρύβει ο τάφος, αλλά ένας μακεδονικός τάφος με αυτές τις διαστάσεις είναι κάτι μεγάλο και ακόμα μια επιβεβαίωση για την ελληνικότητα της Μακεδονίας”. Ο πρωθυπουργός άσκησε κριτική στους “μίζερους” που προσπάθησαν να μειώσουν τη σημασία του. Πρόσθεσε ότι αναγκάστηκαν να σιγήσουν ύστερα από τη διεθνή συγκίνηση που προκάλεσε. Εξάλλου, ο κ. Σαμαράς αναφέρθηκε και στις “προσπάθειες των Σκοπιανών, που χτίζουν αρχαία αγάλματα - καρικατούρες” για να οικειοποιηθούν τη Μακεδονία και σημείωσε πως αποδεικνύεται ότι “τα ψέματα έχουν κοντά ποδάρια”.
“Τα ευρήματα της Αμφίπολης επιβεβαιώνουν καταρχάς τι σημασία έχει να πιάνεις την ιστορία στα χέρια σου μέσα από την αρχαιολογική έρευνα”, δήλωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, υπουργός Εξωτερικών και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος για τα νέα ευρήματα που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στον τύμβο Καστά.
“Ο πλούτος ο αρχαιολογικός της ελληνικής γης είναι απολύτως αντίστοιχος με τον πλούτο της ελληνικής γραμματείας, με τον πλούτο της ελληνικής ιστορίας, με τον πλούτο του ελληνικού πολιτισμού”, είπε στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που έδωσε στο πλαίσιο της επίσκεψής του στην 79η ΔΕΘ και αφήνοντας αιχμές για τις προσπάθειες οικειοποίησης της Μακεδονίας από την ΠΓΔΜ σημείωσε: “Εμείς αντιμετωπίζουμε τα θέματα αυτά με εθνική υπερηφάνεια, ως θέματα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και αυτή είναι η δύναμή μας. Αυτή είναι η δύναμη του ελληνικού πολιτισμού και του ελληνισμού”. Ταυτόχρονα εξέφρασε τη χαρά του γιατί στην Αμφίπολη αναδεικνύεται ένα εύρημα που θα αποτελεί πόλο έλξης αντίστοιχο της Πέλλας, αντίστοιχο της Βεργίνας και ένα νέο συγκριτικό πλεονέκτημα για το νομό Σερρών.
