Τελικώς, ουδέν μονιμότερον του προσωρινού: το λεγόμενο «χαράτσι», που επιβλήθηκε ως έκτακτος φόρος, μονιμοποιείται, καθώς ενσωματώνεται στον νέο, Ενιαίο Φόρο Ακινήτων. Μάλιστα, πλέον φορολογούνται όλα τα ακίνητα -ακόμη και οι πιλοτές, τα οικόπεδα, τα αγροτεμάχια και τα βοσκοτόπια...
Το υπουργείο Οικονομικών προβάλλει ως επιχείρημα ότι ο νέος φόρος θα είναι χαμηλότερος κατά 16% από τον φόρο που επιβάλλεται σήμερα: με τη διαφορά, όμως, ότι σήμερα δεν φορολογούνται οικόπεδα και αγροτεμάχια, ενώ ο Φόρος Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) υπολογίζεται μόνο για ακίνητα με αντικειμενική αξία άνω των 200.000 ευρώ...
ΠΟΙΟΙ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ
ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ ΧΑΝΟΥΝ
01. Μέχρι σήμερα, η αντικειμενική αξία καθενός από τα ακίνητα που είχε κάποιος αθροιζόταν και, αν το σύνολο ξεπερνούσε τις 200.000 ευρώ (από 400.000 ευρώ που ήταν μέχρι το 2010), πλήρωνε αθροιστικά για το υπερβάλλον ποσό, με μια κλίμακα συντελεστή από 0,1 έως 1. Πλέον, κάθε ακίνητο φορολογείται αυτοτελώς.
02. Κερδισμένοι θα είναι οι ιδιοκτήτες κατοικιών που, λόγω μικρής ακίνητης περιουσίας, πληρώνουν μόνο το «χαράτσι» και όχι τον ΦΑΠ. Στις περισσότερες περιοχές της χώρας ο νέος φόρος που θα επιβαρύνει κάθε ηλεκτροδοτούμενο κτίσμα θα είναι χαμηλότερος σε σύγκριση με το «χαράτσι».
03. Η αυτοτελής φορολόγηση κάθε ακινήτου ευνοεί ιδιοκτήτες μεγάλης ακίνητης περιουσίας, που θα πληρώσουν μικρότερο φόρο σε σχέση με τα ποσά που πληρώνουν σήμερα αθροιστικά για το «χαράτσι» και τον ΦΑΠ.
04. Χαμένοι είναι οι ιδιοκτήτες οικοπέδων μικρής και μεσαίας αξίας εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού. Αν η αντικειμενική τους αξία ήταν κάτω των 200.000 ευρώ, μέχρι σήμερα απαλλάσσονταν της φορολογίας. Από το 2014 θα πληρώνουν φόρο -αν, δε, βρίσκονται σε περιοχές με μεγάλη μοναδιαία αξία γης (προβλέπονται 25 συντελεστές), ο φόρος θα είναι αρκετά υψηλός...
05. Χαμένοι είναι οι ιδιοκτήτες μονοκατοικιών που βρίσκονται σε οικόπεδα. Μέχρι σήμερα το οικόπεδο δεν φορολογούταν: με τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων (ΕΝΦΑ) φορολογείται και το οικόπεδο, είτε είναι εντός είτε εκτός σχεδίου.
06. Μέχρι σήμερα δεν πλήρωναν «χαράτσι» ιδιοκτήτες μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων. Από το 2014 στα ακίνητα αυτά, είτε πρόκειται για ξενοίκιαστα είτε για απούλητα σπίτια ή καταστήματα-κτίσματα, θα επιβάλλεται φορολογία.
07. Φόρο θα πληρώσουν για πρώτη φορά το 2014 και οι ιδιοκτήτες αγροτεμαχίων. Στις περισσότερες περιοχές της χώρας ο φόρος είναι σχετικά χαμηλός, ενώ αντιθέτως στις ακριβότερες περιοχές ο φόρος είναι υψηλότερος. Στην περίπτωση που εντός του αγροτεμαχίου υπάρχει κτίσμα, το οποίο δεν θεωρείται πρώτη κατοικία, ο φόρος αυξάνεται ακόμη περισσότερο.
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ
01. Φόρος επί των κτιρίων. Η φορολογία αυτή επιβάλλεται σε όλα τα κτίσματα με τον ίδιο τρόπο, ανεξάρτητα από το είδος του ιδιοκτήτη. Ο φόρος επιβάλλεται επί της επιφάνειας του κτίσματος, ανά τετραγωνικό μέτρο. Ο βασικός φόρος κυμαίνεται από 2,3 ευρώ το τετρ. μ. έως και 17 ευρώ το τετρ. μ., καθορίζεται από την τρέχουσα τιμή ζώνης του κτίσματος (ορίζονται κατ’ αντιστοιχία 20 φορολογικές ζώνες) και στη συνέχεια διαμορφώνεται αναλόγως των χαρακτηριστικών του κτίσματος (παλαιότητα, όροφος, αριθμός προσόψεων, βοηθητικοί χώροι). Ειδική πρόνοια λαμβάνεται για τα κτίρια ειδικών χρήσεων (π.χ., βιομηχανικά κτίρια, αγροτικές αποθήκες κοκ.), καθώς και για ειδικές συνθήκες (όπως τα ημιτελή κτίσματα).
02. Φόρος σε εντός σχεδίου οικόπεδα. Ο φόρος επιβάλλεται επί της επιφάνειας του γηπέδου ανά τετραγωνικό μέτρο, αναλόγως της μοναδιαίας αξίας του (ορίζονται κατ’ αντιστοιχία 25 φορολογικές ζώνες) και κυμαίνεται από 0,02 ευρώ το τετρ. μ. έως 30 ευρώ το τετρ. μ. Η μοναδιαία αξία τού γηπέδου προκύπτει από τη συνολική αξία του (η οποία καθορίζεται από χαρακτηριστικά του, τα οποία χρησιμοποιούνται και σήμερα), που διαιρείται με τη συνολική επιφάνεια. Εφόσον στα οικόπεδα βρίσκεται κτίσμα, τότε φορολογείται η επιφάνεια που υπολείπεται από τη χρήση του συντελεστή αξιοποίησης του οικοπέδου. Στην περίπτωση αυτή, στο μέρος του οικοπέδου που φορολογείται ο φόρος μειώνεται κατά 25%. Ειδική μεταχείριση προβλέπεται για τα οικόπεδα, των οποίων η χρήση είναι περιοριστικά καθορισμένη (όπως αεροδρόμια ή βιομηχανικές ζώνες) και αποτελούν πολύ ειδικές περιπτώσεις (όπως τα εδαφοτεμάχια έδρασης πυλώνων ή λωρίδες γης για σιδηροτροχιές).
03. Φόρος σε αγροτεμάχια. Ο βασικός φόρος ανέρχεται σε 0,15 ευρώ το τετρ. μ. (δηλαδή 1,5 ευρώ το στρέμμα) και στη συνέχεια διαμορφώνεται αναλόγως της αρχικής βασικής αξίας του (η οποία περικλείει τα βασικά χαρακτηριστικά τής γεωγραφικής θέσης του γηπέδου), καθώς και μια σειρά άλλων παραγόντων (όπως το είδος χρήσης του γηπέδου, η απόστασή του από τη θάλασσα και η πρόσοψη στο οδικό δίκτυο). Η ύπαρξη κατοικίας εντός του γηπέδου, η οποία δεν είναι μοναδική για την οικογένεια, υποδηλώνει διαφορετική χρήση του γηπέδου και, ως εκ τούτου, η φορολογική επιβάρυνση του γηπέδου αυξάνεται… Ειδική πρόνοια έχει ληφθεί για τη μη υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση των μεγάλων αγροτικών καλλιεργειών (πάνω από τα 130 στρέμματα). Επίσης, ειδική μεταχείριση προβλέπεται και για τα οικόπεδα, των οποίων η χρήση είναι περιοριστικά καθορισμένη (και εδώ, η αναφορά γίνεται σε αεροδρόμια ή βιομηχανικές ζώνες, αλλά και πολύ ειδικές περιπτώσεις, όπως τα εδαφοτεμάχια έδρασης πυλώνων ή λωρίδες γης για σιδηροτροχιές).
ΟΙ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ
Όλα τα ακίνητα αποτελούν αντικείμενο φορολογίας, εκτός αυτών που ανήκουν στον στενό δημόσιο τομέα, ενώ, προκειμένου για άλλους φορείς του Δημοσίου, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα κοκ., είναι όλοι υποκείμενοι στον φόρο για ακίνητα που δεν ιδιοχρησιμοποιούν, αλλά εκμισθώνουν. Εξαίρεση αποτελούν μόνον ακίνητα που είναι δεσμευμένα από το Δημόσιο χωρίς καμία αποζημίωση ή θα έπρεπε να έχουν αποδεσμευτεί ή να έχουν αποζημιωθεί για την απαλλοτρίωσή τους και το Δημόσιο δεν το έχει πράξει.
Ειδική πρόνοια έχει ληφθεί για άτομα, τα οποία βρίσκονται σε οικονομική δυσπραγία και αδυνατούν να πληρώσουν τον φόρο -ιδιαίτερα αν έχουν τρία ή περισσότερα παιδιά, οπότε, υπό προϋποθέσεις, απαλλάσσονται ολοσχερώς του φόρου. Τα νομικά πρόσωπα, τα οποία αδυνατούν λόγω των συνθηκών να αντεπεξέλθουν στη φορολογική τους υποχρέωση, μπορούν να μεταθέσουν χρονικά την πληρωμή του φόρου.
ΠΟΜΙΔΑ: «ΑΡΠΑΚΤΙΚΟΣ» Ο ΕΝΦΑ ΓΙΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΑ ΑΖΗΤΗΤΑ
«Μονιμοποίηση της δήθεν έκτακτης φορολογίας στα ακίνητα δρομολογεί το προσχέδιο του Ενιαίου Φόρου στα Ακίνητα που δόθηκε στη δημοσιότητα από το υπουργείο Οικονομικών», αναφέρει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ), σε δελτίο Τύπου που εξέδωσε.
«Από το 2014 και εφεξής, η ακίνητη ιδιοκτησία, παρότι καταματωμένη από τα αλλεπάλληλα χαράτσια, ΦΑΠ κοκ. και απαξιωμένη από την οικονομική κρίση, καλείται να πράξει το αδύνατο: να πληρώνει έως και 4 δισ. ετησίως στον ‘Πίθο των Δαναΐδων’ που ονομάζεται ‘ελληνικό Δημόσιο’. Σημαντικό για τη φύση του νέου φόρου είναι το ότι -όπως σε όλη την Ευρώπη, πλην Γαλλίας- κάθε περιουσιακό στοιχείο έχει τη δική του φορολογική ταυτότητα και επιβάρυνση: αυτό είναι ένα θετικό στοιχείο, που θα μπορούσε να συνεισφέρει, μαζί με τα άλλα αναγκαία μέτρα, στην επανεκκίνηση της κτηματαγοράς και, συνεπώς, ολόκληρης της οικονομίας. Παρότι φαίνεται ως δήθεν αναλογικός, ο προτεινόμενος ΕΝΦΑ έχει ενσωματωμένη όχι μόνον έντονη προοδευτικότητα, αλλά κυριολεκτικά αρπακτικότητα, ιδιαίτερα στα -σήμερα αζήτητα- οικόπεδα. Τον ‘σταυρό του μαρτυρίου’ εξακολουθεί να αίρει η αστική ακίνητη ιδιοκτησία, ενώ η συνεισφορά τής καθαρά αγροτικής έχει προφανώς συμβολικό και μόνο χαρακτήρα. Συνεπώς, το προσχέδιο έχει ανάγκη από άμεσες αλλαγές, που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την όποια εισπραξιμότητά του, χωρίς να στείλουν στρατιές ιδιοκτητών στις φυλακές της χώρας μας».
ΖΗΤΕΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
Κατά την ΠΟΜΙΔΑ, πρέπει να επέλθουν άμεσα ορισμένες απόλυτα αναγκαίες παρεμβάσεις -και συγκεκριμένα:
- Τα μακροχρόνια ξενοίκιαστα ακίνητα πρέπει να εξομοιωθούν με τα ημιτελή και να φορολογούνται με το 40% της φορολογικής επιβάρυνσης της οικείας ζώνης.
- Οι φορολογικοί συντελεστές για τα οικόπεδα πρέπει να μειωθούν στο μισό απ’ όσο προβλέπει το προσχέδιο, με δεδομένο ότι επιβαρύνονται πέραν πάσης πραγματικότητας. Σε πολλά από αυτά, ο Συντελεστής Αξιοποίησης Οικοπέδου (ΣΑΟ) πρέπει να μειωθεί στο επίπεδο του ισχύοντος Συντελεστή Δόμησης (ΣΔ), διότι στο λογισμικό τού Ε9 έχει οριστεί αυθαίρετα και με απόλυτη αδιαφάνεια σε τιμή πολύ μεγαλύτερή του, με αποτέλεσμα να πολλαπλασιάζεται η φορολογική επιβάρυνση.
- Για τα κάθε είδους διατηρητέα και ιστορικά κτίρια θα πρέπει να καθοριστεί μειωτικός συντελεστής 0,40.
- Επίσης, να αντικατασταθούν οι βεβαιώσεις των ΔΟΥ που ζητούνται για σύνταξη συμβολαίων ή άσκηση κάθε είδους αγωγών με αυτόματα εκδιδόμενες βεβαιώσεις από την ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ), ιδιαίτερα για δίκες ασφαλιστικών μέτρων και αποβολής δύστροπων μισθωτών: «Είναι δυνατόν για τέτοιες δίκες με μηνιαίο μίσθωμα, π.χ., 200 ευρώ να πρέπει ο ιδιοκτήτης-θύμα να εκλιπαρεί στις ουρές των εναπομεινασών ΔΟΥ για δύο βεβαιώσεις -εισοδήματος και ενιαίου φόρου;», διερωτάται η Ομοσπονδία.
- Να διατηρεί το δικαίωμα μείωσης του φόρου σύμφωνα με τα καθοριζόμενα κριτήρια και όποιος φορολογούμενος έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, προερχόμενες όμως από ανεξόφλητο ΦΑΠ, ΕΕΤΑ και ΕΕΤΗΔΕ για τα έτη 2011-2013 (από φόρους, δηλαδή, που βεβαιώθηκαν μέσα στο φετινό φορολογικό «τσουνάμι»).
- Να καθοριστεί ποσοστό έκπτωσης 10% σε όσους κατορθώσουν να εξοφλήσουν εφάπαξ τον φόρο και όχι η προβλεπόμενη συμβολική έκπτωση 1,5%.
- Να αναγνωριστεί το μονομερές δικαίωμα των φορολογουμένων να εκχωρήσουν στο Δημόσιο ακίνητο πλήρους κυριότητάς τους κατά 100%, για την εξόφληση οφειλομένων φόρων ΕΝΦΑ, ΦΑΠ, ΕΕΤΑ και ΕΕΤΗΔΕ των ιδίων και των μελών της οικογενείας τους, ποσού άνω των 50.000 ευρώ, για το οποίο προβλέπεται, εκτός από πλειστηριασμό περιουσίας, φυλάκιση τριών ετών, αν αποδεδειγμένα στερούνται μετρητών. Τυχόν υπερβάλλον ποσό να συμψηφίζεται με οφειλές φόρων τών έως και δύο επομένων ετών.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΡΟ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΛΗΡΩΣΟΥΜΕ
01. Για διαμέρισμα στη Νεάπολη, 85 τετρ. μ., κτισμένο το 1997, στον 2ο όροφο, με μία πρόσοψη και τιμή ζώνης 1.500 ευρώ:
- Το 2013 ο ιδιοκτήτης πλήρωσε Έκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων (ΕΕΤΑ) ύψους 476,85 ευρώ και ΦΑΠ 2013 ύψους μηδέν ευρώ.
- Το 2014 θα πληρώσει Ενιαίο Φόρο Ακινήτων (ΕΝΦΑ) 346,76 ευρώ, που υπολογίζεται ως εξής: 85 (εμβαδόν) Χ 3,6 (Βασικός Φόρος-ΒΦ) Χ 1,1 (Συντελεστής Πρόσοψης Κτιρίου-ΣΠΚ) Χ 1,02 (Συντελεστής Ορόφου-ΣΟ) Χ 1,01 (Συντελεστής Παλαιότητας ΣΠ).
- Η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης είναι 130,09 ευρώ.
02. Για διαμέρισμα 100 τετρ. μ. τρίτου ορόφου, ηλικίας 15 ετών στην Καλαμαριά, με πρόσοψη σε δύο δρόμους και τιμή ζώνης 1.750 ευρώ/ τετρ. μ.:
- Το 2013 ο ιδιοκτήτης πλήρωσε ΕΕΤΑ 2013 ύψους 561 ευρώ και ΦΑΠ 2013 ύψους μηδέν ευρώ.
- Το 2014 ο Ενιαίος Φόρος Ακινήτων υπολογίζεται σε 448,80 ευρώ.
- Η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης είναι της τάξης των 112,20 ευρώ.
03. Για αγροτεμάχιο 12 στρεμμάτων εκτός σχεδίου στο Αγγελοχώρι, με ελαιόδεντρα, σε απόσταση 800 μέτρων από τη θάλασσα, πρόσοψη σε επαρχιακή οδό και με ελάχιστη αρχική βασική αξία 4 ευρώ/ τετρ. μ. (δηλαδή, συντελεστή θέσης 2,2):
- Το 2013 ο ιδιοκτήτης δεν πλήρωσε φόρο.
- Το 2014 ο φόρος που θα πληρώσει υπολογίζεται ως εξής: 12 Χ 1,5 (ΒΦ) Χ 2,2 (ΣΘ) Χ 1,8 (ΣΧ) Χ 1,2 (ΣΘ) Χ 0,6 (ΣΑΕ) χ 1,1 (ΣΠ)=42,34 ευρώ.
04. Για αγροτεμάχιο 3,5 στρεμμάτων με μονοετή καλλιέργεια, με πρόσοψη σε αγροτική οδό και εξοχική κατοικία 100 τετρ. μ. εντός του γηπέδου, ο ιδιοκτήτης θα πληρώσει φόρο αγροτεμαχίου 91,87 ευρώ.
05. Για αγροτεμάχιο 10 στρεμμάτων με δενδροκαλλιέργειες και με πρόσοψη σε επαρχιακή οδό, αλλά και με εξοχική κατοικία 120 τετρ. μ. εντός του αγροτεμαχίου, ο φόρος αγροτεμαχίου ανέρχεται σε 652,08 ευρώ.
