Κατά 22% αυξήθηκαν οι κλοπές μέσα στα λεωφορεία στο πρώτο εξάμηνο του 2013, ενώ αύξηση 10% σημειώθηκε στις μικροκλοπές που γίνονται στην αγορά και 12% στις κλοπές-διαρρήξεις από αυτοκίνητα στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης. Καθημερινά καταγράφονται από τις αστυνομικές αρχές κατά μέσο όρο εννέα διαρρήξεις κατοικιών, με τα περιστατικά ωστόσο να είναι πολλαπλάσια, καθώς δεν κατατίθενται μηνύσεις από τους παθόντες και ως εκ τούτου δεν περνούν στα βιβλία αγωγών.
Τουλάχιστον επτά κλοπές την ημέρα στο κέντρο της πόλης αφορούν τσάντες, κινητά, πορτοφόλια και μικροποσά, ενώ στα αστικά λεωφορεία σημειώνονται τρεις κλοπές ημερησίως. Εννέα αυτοκίνητα ανοίγουν οι κλέφτες κατά μέσο όρο, τρία αυτοκίνητα, τέσσερα δίκυκλα και ένα φορτηγό ή λεωφορείο την ημέρα αφαιρούνται από τους ιδιοκτήτες τους. Σε γενικές γραμμές στη Θεσσαλονίκη κατά μέσο όρο διαπράττονται 36 κλοπές-διαρρήξεις, οκτώ κλοπές τροχοφόρων και περίπου δύο ληστείες την ημέρα.
Τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιοποίησε η Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης είναι ενδεικτικά της διάστασης που έχει λάβει το φαινόμενο της εγκληματικότητας και κυρίως των μικροκλοπών. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013 καταγράφηκαν 6.421 κλοπές-διαρρήξεις, εκ των οποίων 1.543 από αυτοκίνητα, δεκαπέντε σε ιερούς ναούς, 573 σε καταστήματα, 1.288 σε διάφορες εγκαταστάσεις, 1.585 σε σπίτια, 468 μέσα στα λεωφορεία, 91 αρπαγές τσαντών και 858 μικροκλοπές σε δημόσιο χώρο. Στο ίδιο διάστημα κλάπηκαν 1.362 τροχοφόρα, εκ των οποίων 490 αυτοκίνητα, 192 φορτηγά και λεωφορεία, δεκαέξι διάφορα οχήματα, 162 μοτοποδήλατα και 503 μοτοσικλέτες. Ο αριθμός των ληστειών κινητών τηλεφώνων και μικροποσών έφτασε στις 133, ενώ συνολικά οι ληστείες στη Θεσσαλονίκη στο εξάμηνο ήταν 270, εκ των οποίων η μία σε ΔΟΥ, οι δεκαπέντε σε καταστήματα, οι 36 εντός σπιτιών, οι 133 κινητών-μικροποσών, οι 39 διάφορες, οι πέντε τσαντών, οι τρεις σε οδηγούς ταξί, οι έξι σε πρατήρια υγρών καυσίμων, οι δύο σε ταχυδρομεία, οι έντεκα σε καταστήματα μίνι μάρκετ, ψιλικών, οι τρεις σε περίπτερα, οι τέσσερις σε πρακτορεία ΟΠΑΠ, οι εννέα σε σούπερ μάρκετ, η μία σε ταχυδρόμο και οι δύο σε τράπεζες. Στο πρώτο εξάμηνο του έτους διαπράχθηκαν στη Θεσσαλονίκη επτά εγκλήματα, εξαπατήθηκαν 258 πολίτες, καταγράφηκαν 1.011 περιπτώσεις κυκλοφορίας παραχαραγμένων, τρεις περιπτώσεις αρχαιοκαπηλίας, εννέα βιασμοί, έντεκα εκβιάσεις, 384 επαιτείες, 33 ζωοκλοπές, 171 περιπτώσεις λαθρεμπορίου, 730 ναρκωτικών, 204 όπλων, επτά περί πνευματικής ιδιοκτησίας, 125 πλαστογραφίες και 125 περιπτώσεις σεξουαλικής εκμετάλλευσης.
Ο χάρτης της εγκληματικότητας
Το κέντρο της Θεσσαλονίκης και ο συνωστισμός ευνοούν την ανάπτυξη έκνομων δραστηριοτήτων. Στην περιοχή από την οδό Βενιζέλου μέχρι την πλατεία Ναυαρίνου εμφανίζεται αυξημένη δράση πορτοφολάδων, τσαντάκηδων, διαρρηκτών, διακινητών ναρκωτικών, ακόμη και ληστών που χτυπούν υποκαταστήματα τραπεζών. Σημεία αιχμής είναι η πλατεία Ναυαρίνου και το εμπορικό κέντρο, ενώ ως χώροι συγκέντρωσης κακοποιών χαρακτηρίζονται η Αριστοτέλους προς την Αρχαία αγορά, στο τετράγωνο Χαλκέων, Ολύμπου, Εγνατία, και η πλατεία ΧΑΝΘ. Χώροι συνάθροισης κακοποιών θεωρούνται και η ευρύτερη περιοχή πλατείας Σιδηροδρομικού Σταθμού, η περιοχή της παλιάς λαχαναγοράς, η Ευζώνων, τα Δικαστήρια, η Ευκαρπία στην περιοχή προς τα κοιμητήρια, ο Δενδροπόταμος, η Ιωνία, η Πολίχνη στα υψώματα των αυθαιρέτων και η περιοχή του Ευόσμου πάνω από την περιφερειακή οδό. Συχνότερες είναι οι διαρρήξεις και οι κλοπές στις περιοχές Ντεπό, Καλαμαριά, Τούμπα-Κωνσταντινοπολίτικα, κέντρο, Άνω Πόλη, Άγιο Παύλο, Νεόκτιστα Ευόσμου, Ηλιούπολη, Ωραιόκαστρο και Ευκαρπία. Ληστείες σημειώνονται συχνότερα στο κέντρο, στη λεωφόρο Στρατού, στη Σταυρούπολη, στους Αμπελόκηπους, στην Καλαμαριά, στην Τούμπα και στον Εύοσμο.
Μακρυχέρηδες στα λεωφορεία και στην αγορά
Αυξημένα είναι τα περιστατικά κλοπών πορτοφολιών ή μικροποσών μέσα στα λεωφορεία του ΟΑΣΘ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της αστυνομίας τουλάχιστον τρία άτομα καθημερινά πέφτουν θύματα κλοπής εντός των μέσων μαζικής συγκοινωνίας, ενώ στην αγορά της πόλης σημειώνονται επτά μικροκλοπές και αρπαγές τσαντών.
Όπως διαπιστώνεται από τις συλλήψεις, στη Θεσσαλονίκη δρουν οργανωμένα κυκλώματα πορτοφολάδων, συνήθως βουλγαρικής ή αλβανικής προέλευσης, με αρχηγό, μεταφορείς και κλέπτες. Σε αυτά συμμετέχουν περισσότερα από δέκα άτομα, τα οποία χωρίζονται σε δυάδες ή τριάδες. Οι ομάδες μοιράζονται σε χώρους όπου παρατηρείται συνωστισμός και στα αστικά λεωφορεία. Για την αρπαγή πορτοφολιών χρησιμοποιούνται ανήλικοι ή γυναίκες, που είναι πολύ καλά εκπαιδευμένοι. Αφού αφαιρέσουν έναν αριθμό πορτοφολιών, τους παραλαμβάνουν οι μεταφορείς με αυτοκίνητα και τους οδηγούν στο χώρο συνάντησης με τους αρχηγούς. Εκεί διαμοιράζεται η λεία. Πορτοφόλια κλέβουν και τοξικομανείς, που συνήθως ενεργούν ανά ζεύγη, με στόχο να εξασφαλίσουν τη δόση τους. Τα τελευταία χρόνια κλοπές διαπράττουν και μεμονωμένα άτομα, γεγονός που αποδίδεται στην οικονομική κρίση. Η δράση των πορτοφολάδων εκτός από τις στάσεις του ΟΑΣΘ, το εσωτερικό των λεωφορείων και την κεντρική αγορά αναπτύσσεται στα παζάρια, στις λαϊκές και σε ιερούς ναούς.
Οι μέθοδοι
Οι συνηθέστερες μέθοδοι αρπαγής του πορτοφολιού μέσα από την τσάντα είναι οι εξής: 1. Η μέθοδος της ψαλίδας. Ο πορτοφολάς κρατά στο χέρι πάντα ένα προκάλυμμα, συνήθως πανωφόρι ή εφημερίδα. Πλησιάζει το θύμα και με γρήγορη κίνηση αφαιρεί το πορτοφόλι, το οποίο παραδίδει σε συνεργό του, ο οποίος απομακρύνεται αμέσως από το σημείο. Εάν η κλοπή γίνει μέσα σε αστικό λεωφορείο, ο συνεργός, στον οποίο έχει παραδοθεί το πορτοφόλι, κατεβαίνει στην πρώτη στάση. Ο πορτοφολάς παραμένει στο λεωφορείο. 2. Η μέθοδος της εγχείρησης. Οι δράστες χρησιμοποιούν ξυραφάκι ή χαρτοκόπτη με λεπίδα, για να κόψουν την τσάντα ή την τσέπη που ενδεχομένως είναι κλεισμένα με φερμουάρ. Αφού σκίσουν το σημείο, αφαιρούν το πορτοφόλι. Το προκάλυμμα και σε αυτή τη μέθοδο θεωρείται απαραίτητο. 3. Η μέθοδος της σύγκρουσης. Ο πορτοφολάς “τρακάρει” βίαια το θύμα στο πεζοδρόμιο, δήθεν τυχαία. Τη στιγμή της σύγκρουσης βάζει το χέρι στην τσάντα ή την τσέπη και αφαιρεί το πορτοφόλι. Ζητά συγγνώμη και φεύγει τρέχοντας.
Οι τσαντάκηδες σε αντίθεση με τους πορτοφολάδες δρουν κυρίως σε δρόμους όπου η κίνηση είναι μικρή, ώστε να μπορούν να διαφύγουν εύκολα. Κινούνται πάντα ανά ζεύγος είτε με μοτοποδήλατο είτε με αυτοκίνητο. Πλησιάζουν το θύμα που βαδίζει σε πεζοδρόμιο, αρπάζουν την τσάντα και φεύγουν με ταχύτητα. Τελευταία αναπτύχθηκε στη Θεσσαλονίκη η δράση των ληστών τσαντάκηδων. Οι κακοποιοί αυτοί κινούνται πεζή, ενώ ένας συνεργός τούς περιμένει σε κοντινή απόσταση, για να τους παραλάβει με όχημα. Οι δράστες έχουν αιχμηρό αντικείμενο (κατσαβίδι ή μαχαίρι) με το οποίο απειλούν το θύμα, ενώ σε περίπτωση αντίστασης δεν διστάζουν ακόμη και να το τραυματίσουν.
Τι πρέπει να προσέχουμε
Η Ασφάλεια Θεσσαλονίκης συμβουλεύει τους πολίτες να δείχνουν ιδιαίτερη προσοχή, όταν βρίσκονται σε συνωστισμό.
- Έχετε μαζί σας μόνο τα χρήματα που σας χρειάζονται.
- Στις καθημερινές συναλλαγές σας αποφεύγετε να δείχνετε όλα τα χρήματα.
- Προτιμάτε για την τοποθέτηση του πορτοφολιού εσωτερικές τσέπες που κουμπώνουν και ποτέ μη βάζετε το πορτοφόλι στην πίσω τσέπη του παντελονιού.
- Οι κυρίες δεν πρέπει να έχουν τα πορτοφόλια μέσα στις τσάντες τους αλλά σε εσωτερική τσέπη των ενδυμάτων.
- Υποψιάζεστε οποιονδήποτε και κυρίως όσους κρατούν ρούχα κρεμασμένα στα χέρια τους.
- Αντιδράστε έγκαιρα, όταν αντιληφθείτε ότι προσπαθούν να σας αφαιρέσουν το πορτοφόλι, και καλέστε σε βοήθεια. Πολλοί πορτοφολάδες έχουν συλληφθεί από την έγκαιρη επέμβαση του κοινού.
Κάνουν φτερά κατά μέσο όρο οκτώ τροχοφόρα
Αυξημένες είναι οι κλοπές-διαρρήξεις από το εσωτερικό των αυτοκινήτων. Στόχος των κακοποιών γίνονται πολλές φορές τα Ι.Χ. που είναι σταθμευμένα σε πάρκιγκ μεγάλων εμπορικών κέντρων και νοσοκομείων. Οι κακοποιοί δρουν συνήθως σε ομάδες των τριών, στις οποίες συμμετέχει μία γυναίκα. Εκμεταλλευόμενο το συνωστισμό, ένα μέλος της ομάδας “χώνεται” ανάμεσα στα σταθμευμένα οχήματα και με εργαλεία διάρρηξης ανοίγει την πόρτα του οδηγού ή συνοδηγού. Οι δύο συνεργοί, άνδρας και γυναίκα, προσποιούνται το ζευγάρι που επισκέφθηκε το πολυκατάστημα δήθεν για αγορές, αλλά έχει το ρόλο του τσιλιαδόρου, παρατηρώντας αν πλησιάζουν άτομα ή προσωπικό εταιρείας σεκιούριτι. Συνομιλούν σε κοντινή απόσταση και για παραπλάνηση κρατούν συνήθως πλαστικές σακούλες καταστημάτων. Με τη μέθοδο αυτή προσπαθούν να ανοίξουν όσο το δυνατόν περισσότερα αυτοκίνητα. Μόλις ολοκληρώσουν το έργο τους, κατευθύνονται στο όχημά τους και απομακρύνονται. Οι δράστες είναι συνήθως νεαρής ηλικίας, Έλληνες και Αλβανοί ως επί το πλείστον. Κλοπές-διαρρήξεις από αυτοκίνητα γίνονται σε ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα τις νυχτερινές ώρες κυρίως από χρήστες ναρκωτικών ουσιών, Ρομά και Έλληνες.
Όσον αφορά τις κλοπές τροχοφόρων, στο πολεοδομικό συγκρότημα Θεσσαλονίκης δρουν οργανωμένα κυκλώματα ή μεμονωμένοι κακοποιοί. Καθημερινά κάνουν φτερά κατά μέσο όρο οκτώ τροχοφόρα (αυτοκίνητα και δίκυκλα), εκ των οποίων το 70% εντοπίζεται και επιστρέφεται στους κατόχους. Οι σπείρες που αφαιρούν πολυτελή αυτοκίνητα στελεχώνονται από Έλληνες, εκ των οποίων πολλοί υπήκοοι πρώην ΕΣΣΔ, και από Βούλγαρους. Συμμετοχή έχουν και Αλβανοί, Πολωνοί και Ουγγαρέζοι. Οι κακοποιοί έχουν γνώσεις της τεχνολογίας και μπορούν να διαρρήξουν αυτοκίνητα που είναι ασφαλισμένα με τον πιο σύγχρονο τρόπο. Επιπλέον μεμονωμένα άτομα ή ομάδες αφαιρούν αυτοκίνητα μικρού κυβισμού από χώρους στάθμευσης. Οι δράστες και σε αυτές τις περιπτώσεις είναι κυρίως Έλληνες, Αλβανοί, ομογενείς από τη Γεωργία, Βούλγαροι.
Ο αριθμός των δικύκλων που κάνουν φτερά στην περιοχή της Θεσσαλονίκης είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από αυτόν των αυτοκινούμενων οχημάτων. Η πλειονότητα των δραστών αφαιρεί τα ανταλλακτικά και τα πουλά. Ο αριθμός των κακοποιών που χρησιμοποιούν τα κλεμμένα μηχανάκια για μετακίνηση ή για να διευκολυνθούν στη διάπραξη κλοπών είναι μικρός. Οι περισσότερες επιχειρήσεις κλοπής δικύκλου γίνονται τα ξημερώματα και ως επί το πλείστον επιλέγονται μηχανάκια μικρού κυβισμού (50 CC), κυρίως παπάκια, τα οποία αφενός είναι εύκολο να μεταφερθούν, αφετέρου υπάρχει μεγάλη αγορά, για να διατεθούν τα ανταλλακτικά.
Οι διαρρήκτες προτιμούν Ντεπό, Καλαμαριά,Τούμπα, κέντρο, Άνω Πόλη και Άγιο Παύλο
Περισσότερες από εννέα διαρρήξεις κατοικιών καταγγέλλονται κατά μέσο όρο ημερησίως στις αστυνομικές αρχές της Θεσσαλονίκης. Το συμπέρασμα που προκύπτει από την καταγραφή των κλοπών-διαρρήξεων είναι ότι οι διαρρήκτες επισκέπτονται συχνότερα το Ντεπό, την Καλαμαριά, την Τούμπα, την ευρύτερη περιοχή του κέντρου, την Άνω Πόλη και τον Άγιο Παύλο, καθώς εκτιμούν ότι στις περιοχές αυτές θα αποκομίσουν σημαντική λεία και θα διαφύγουν εύκολα. Αντίθετα στο Ρετζίκι, στο Ασβεστοχώρι, στο Πανόραμα και στη Νεάπολη συμβαίνουν πολύ λιγότερες διαρρήξεις. Τα μέτρα ασφαλείας που λαμβάνουν οι ιδιοκτήτες, όπως εγκατάσταση συναγερμών, φύλαξη από εταιρείες σεκιούριτι ή εκπαιδευμένα σκυλιά, λειτουργούν αποτρεπτικά. Οι διαρρήκτες αποφεύγουν επίσης να ανοίγουν διαμερίσματα στο Ελευθέριο-Κορδελιό και στο Δενδροπόταμο, καθώς εκτιμούν ότι δεν θα βρουν αντικείμενα αξίας εξαιτίας της κακής οικονομικής κατάστασης των περισσότερων νοικοκυριών.
Οι διαρρήκτες δρουν συνήθως σε συνεργασία δύο ή τριών ατόμων. Κατά την πολυήμερη παρακολούθηση -πέντε ή έξι ημέρες- ένα μέλος της ομάδας εξετάζει την κίνηση που παρατηρείται σε μία πολυκατοικία. Χτυπά καθημερινά και σε τακτά χρονικά διαστήματα τα θυροτηλέφωνα, με την πρόφαση ότι διανέμει διαφημιστικά, και καταγράφει τις ώρες που σε συγκεκριμένα διαμερίσματα δεν βρίσκεται κάποιος μέσα, για να του απαντήσει. Έτσι καταρτίζει μία λίστα, βάσει της οποίας οργανώνεται και η επιχείρηση, κυρίως πρωινές ώρες, κατά τις οποίες οι ένοικοι απουσιάζουν. Τις νυχτερινές ώρες γίνονται διαρρήξεις κυρίως σε καταστήματα ή εξοχικές κατοικίες.
Οι περισσότεροι από τους διαρρήκτες είναι χρήστες ναρκωτικών ουσιών, που προβαίνουν σε κλοπές, για να εξασφαλίσουν τη δόση τους. Έτσι τα κλοπιμαία που αφαιρούν από τις κατοικίες είναι χρήματα ή κοσμήματα αξίας, τα οποία μπορούν να ανταλλαχθούν με μία ποσότητα ναρκωτικών. Δεύτερες σε προτίμηση είναι οι ηλεκτρικές συσκευές μικρού όγκου. Άλλωστε οι διαρρήκτες αποφεύγουν να χρησιμοποιούν μεταφορικό μέσο για τη λεία τους ή να κλέβουν ογκώδη αντικείμενα, καθώς είναι χρονοβόρο να τα μετακινήσουν.
Πώς να τους αποτρέψετε
Η αστυνομία δίνει συμβουλές για την αποτροπή των διαρρήξεων. Ειδικότερα συνιστά: 1. Ασφαλίστε καλά την είσοδο, τις μπαλκονόπορτες και τις εισόδους ταράτσας και υπογείων. 2. Μην αφήνετε σκαμνάκια σε βεράντες ή άλλα αντικείμενα που διευκολύνουν την αναρρίχηση. 3. Μην αφήνετε κλειδιά κάτω από πατάκια, σε γλάστρες ή σε ωρολόγια της ΔΕΗ. 4. Μην αφήνετε σημειώματα ή μηνύματα στον τηλεφωνητή που να προδίδουν ότι απουσιάζετε από το σπίτι.
Εάν η πολυκατοικία γειτνιάζει με ανεγειρόμενη οικοδομή, καλό είναι οι ένοικοι να ζητήσουν από τον εργολάβο της να την περιφράξει. Εάν λείψουν για πολλές ημέρες, να ενημερώσουν φιλικά ή συγγενικά πρόσωπα, για να επιβλέπουν. Καλό είναι επίσης να εγκαταστήσουν χρονοδιακόπτες, ώστε να ανάβουν τα φώτα ή η τηλεόραση σε άτακτα χρονικά διαστήματα, δίνοντας την εντύπωση ότι κάποιος βρίσκεται στο σπίτι. Τους κακοποιούς απωθούν και φθηνά τεχνικά μέσα ασφαλείας, όπως είναι οι πύροι ή οι δαγκάνες στις μπαλκονόπορτες. Επίσης καλό είναι οι ένοικοι να χαμηλώνουν τον ήχο του τηλεφώνου, όσο θα λείπουν. Επιπλέον να μην αφήνουν χρήματα ή χρυσαφικά στο σπίτι και να φωτογραφίζουν όλα τα αντικείμενα αξίας, για να έχουν αποδεικτικά στοιχεία σε περίπτωση κλοπής.
