Λίγες μόνο ώρες μετά τις ανακοινώσεις του υπουργείου Παιδείας για την κατάργηση 52 ειδικοτήτων και 2.500 οργανικών θέσεων σε ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ, καθηγητές και εκπρόσωποι συλλόγων γονέων μιλούν στη «ΜτΚ» για «επαγγελματική εκπαίδευση που αιμορραγεί».
Ως επί το πλείστον δηλώνουν μουδιασμένοι και αμήχανοι. «Προσπαθούμε να συνειδητοποιήσουμε τι θα γίνει, τι εξυπηρετεί η απόλυση των συναδέλφων, πώς θα κινηθούμε στο εξής, βλέπουμε την επαγγελματική εκπαίδευση να βάλλεται, να αιμορραγεί», αναφέρει διευθύντρια ΕΠΑΛ της Θεσσαλονίκης. Η ίδια, όπως και πολλοί συνάδελφοί της, τονίζουν ότι καταργούνται τομείς που προσελκύουν το ενδιαφέρον πολλών μαθητών, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στον τομέα υγείας (βοηθοί βρεφονηπιοκόμοι, νοσηλευτές, ιατρικών εργαστηρίων) αλλά και τις εφαρμοσμένες τέχνες. Τονίζουν ότι «κλείνουν» τάξεις που έδιναν διέξοδο σε παιδιά που δεν έχουν δυνατότητα για σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, σε «μαθητές που μπορεί να μη διακρίνονταν για τις σχολικές τους επιδόσεις, αλλά γίνονταν πολύ καλοί επαγγελματίες». «Νιώθω απογοητευμένος και απαισιόδοξος», αναφέρει διευθυντής ΕΠΑΛ της δυτικής Θεσσαλονίκης. «Όταν καταργούνται τομείς, η επαγγελματική εκπαίδευση απαξιώνεται, το κύρος της πλήττεται. Ο αριθμός των μαθητών που προσελκύουμε θα μειωθεί, η σχολική διαρροή κατά πάσα πιθανότητα θα ενισχυθεί. Σε κάθε περίπτωση, φαίνεται πως η επαγγελματική εκπαίδευση εκχωρείται σε ιδιώτες», παρατηρεί. Κοινός τόπος στα λεγόμενά σχεδόν όλων των καθηγητών η «ευκαιρία ιδιωτικών ΙΕΚ να αυξήσουν την πελατεία τους με ‘φιλέτα’ όπως τα παραϊατρικά επαγγέλματα και οι εφαρμοσμένες τέχνες». Σύμφωνα με διευκρινίσεις του υπουργείου Παιδείας, οι μαθητές που έχουν ήδη επιλέξει τις υπό κατάργηση ειδικότητες και τον Σεπτέμβριο θα φοιτήσουν στην γ’ λυκείου θα παρακολουθήσουν τα μαθήματα ειδικότητας κανονικά -με ωρομίσθιους πλέον διδάσκοντες- ενώ οι μαθητές που θα φοιτήσουν στην α’ λυκείου δεν θα μπορούν να τις επιλέξουν αλλά θα περιοριστούν στις υπόλοιπες ειδικότητες. «Εύλογα αμφισβητούνται και τα κριτήρια επιλογής των ειδικοτήτων που ‘κλείνουν’», αναφέρει ο διευθυντής του ΕΠΑΛ, «δεδομένου ότι διατηρούνται ειδικότητες με πολύ λιγότερους μαθητές. Όσο για τη δυνατότητα φοίτησης σε δημόσια ΙΕΚ, ας σκεφτούμε πόσα λιγότερα είναι σε σχέση με τα ΕΠΑΛ και συνεπώς πόσοι μαθητές αποκλείονται», καταλήγει.
«ΧΑΝΕΤΑΙ ΜΙΑ ‘ΑΓΚΑΛΙΑ’ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ»
«Από τα σχολεία μας περνούν παιδιά που, παρά την ‘αδυναμία’ τους σε μαθήματα όπως τα μαθηματικά ή η φυσική, βρίσκουν το δρόμο τους μέσα από τις εφαρμοσμένες τέχνες -έχουμε πολλά παραδείγματα μαθητών που εργάζονται στο αντικείμενό τους, που έκαναν μεταπτυχιακά, που έχουν βραβευτεί, που εργάζονται σε πολυεθνικές. Μαθαίνουν ιστορία τέχνης, σχέδιο, τεχνολογία υλικών, φωτογραφία, γραφιστικές εφαρμογές, έρχονται σε επαφή με τον πολιτισμό», αναφέρει η πρόεδρος του πανελλήνιου συλλόγου καθηγητών εφαρμοσμένων τεχνών, μιας από τις υπό κατάργηση ειδικότητες, και καθηγήτρια ΕΠΑΛ του Ευόσμου Βασιλική Τσαμασλίδου. Η ίδια, αν και έχει γράψει το βιβλίο στο οποίο οι μαθητές εξετάζονται στις πανελλαδικές, είναι μια από τους καθηγητές που τίθενται διαθεσιμότητα, χωρίς να χάνει, ωστόσο, τον ενθουσιασμό της, μιλώντας για την αγάπη για τη δουλειά της και, κυρίως, για όλα όσα έχουν καταφέρει οι μαθητές της: Μια παράσταση για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, ένα αλφαβητάρι για αυτιστικά παιδιά που κέρδισε πρώτο πανελλήνιο βραβείο, αφίσες για σχολεία και για εκδηλώσεις του δήμου, προγράμματα Leonardo κ.ά. «Ιδίως σε ΕΠΑΛ της δυτικής Θεσσαλονίκης, με μαθητές λιγότερο ευνοημένους από ορισμένες απόψεις, το σχολείο είναι μια ‘αγκαλιά’, μια ευκαιρία για δεξιότητες, γνώση και καλλιέργεια, προσπαθούμε να ανοίξουμε νέους δρόμους για τα παιδιά μας. Τη δουλειά μας την πιστέψαμε, παλέψαμε γι’ αυτήν και πετύχαμε να είναι ένα στολίδι για το σχολείο», επισημαίνει. Όσο για το ενδεχόμενο σκοπιμότητας, η άποψή της είναι ξεκάθαρη: «Είναι ολοκάθαρο ότι ευνοούνται τα ιδιωτικά ΙΕΚ», λέει, σχολιάζοντας ότι και στο παρελθόν ορισμένες ειδικότητες «σώζονταν» λόγω άνωθεν πιέσεων.
«ΠΑΙΔΙΑ ΕΝΟΣ ΚΑΤΩΤΕΡΟΥ ΘΕΟΥ»
«Υποθηκεύεται το μέλλον παιδιών που σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν οικονομική δυνατότητα να σπουδάσουν. Είναι εγκληματικό, ιδίως όσον αφορά τη δυτική Θεσσαλονίκη», αναφέρει ο πρόεδρος του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων του 2ου ΕΠΑΛ Ευόσμου Νίκος Δήμας. «Πρώτα χτυπήθηκαν τα ΤΕΙ με το σχέδιο ‘Αθηνά’ και τώρα τα ΕΠΑΛ. Γκρεμίζεται οποιαδήποτε ‘γέφυρα’ μεταξύ γενικών και επαγγελματικών λυκείων, το χάσμα μεγαλώνει. Όταν υποβαθμίζεται το σχολείο, υποβαθμίζεται το ίδιο το μέλλον τους, οι μαθητές νιώθουν ότι είναι παιδιά ενός κατώτερου θεού», λέει χαρακτηριστικά. Ο σύλλογος γονέων, όπως επισημαίνει ο κ. Δήμας, θα συμμετάσχει σε κάθε κινητοποίηση των εκπαιδευτικών και θα αγωνιστεί με κάθε μέσο, θα σταθεί δίπλα σε μαθητές και καθηγητές με οποιονδήποτε τρόπο.
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Τι απαντά στο νέο διοικητικό συμβούλιο της ΟΛΜΕ
«Δημιουργική συκοφαντία» αποδίδει στο νέο δ.σ. της ΟΛΜΕ το υπουργείο Παιδείας. Σε non paper που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη Παρασκευή τονίζεται ότι στο αναμενόμενο νομοσχέδιο για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση προβλέπεται ο θεσμός της μαθητείας για όλους τους μαθητές και παράλληλα αποδοκιμάζονται όσα υποστηρίζονται περί εξυπηρέτησης επιχειρηματικών συμφερόντων, με αφορμή την κατάργηση 52 ειδικοτήτων σε ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ. Ειδικότερα, το υπουργείο Παιδείας απαντά επί συγκεκριμένων «μύθων» ως εξής:
Μύθος: Το υπουργείο Παιδείας κλείνει τα ΕΠΑΛ και τις ΕΠΑΣ, «καταργεί» την τεχνική εκπαίδευση.
Η πραγματικότητα:
Στην τεχνική εκπαίδευση, στα ΕΠΑΛ μετά την α’ λυκείου υπάρχουν 12 τομείς επαγγελμάτων με επιμέρους ειδικότητες και στις ΕΠΑΣ 30 ειδικότητες επαγγελμάτων, εκ των οποίων καταργούνται στις ΕΠΑΣ 8 ειδικότητες επαγγελμάτων και στα ΕΠΑΛ 2 τομείς, με επιμέρους ειδικότητες επαγγελμάτων.
• Οι πέντε από αυτές τις ειδικότητες επαγγελμάτων Κομμωτικής, Αισθητικής, Γραφικών Τεχνών, Αργυροχρυσοχοΐας, Σχεδίασης - Παραγωγής Ενδύματος δεν αποτελούν αντικείμενο της τυπικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης αλλά επαγγελματικές δεξιότητες που μπορούν να αποδίδονται τόσο από τα δημόσια ΙΕΚ όσο και από Κέντρα Δια Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ) ή σε ανώτερο επίπεδο μερικές εξ αυτών από ΤΕΙ.
• Οι υπόλοιπες 7 ειδικότητες επαγγελμάτων αφορούν επαγγέλματα υγείας και πρόνοιας, που οι απόφοιτοί τους στην πλειονότητά τους δεν βρίσκουν επαγγελματική αποκατάσταση. Παράλληλα, δημιουργείται σύγχυση στην αγορά εργασίας, η οποία πλήττει αποφοίτους ανώτερων βαθμίδων εκπαίδευσης ιδίως ειδικοτήτων επαγγελμάτων, αποφοίτων δημοσίων ΙΕΚ και ΤΕΙ. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τις εξής ειδικότητες επαγγελμάτων: Βοηθοί Φαρμακείων, Βοηθοί Φυσιοθεραπευτών, Βοηθοί Ακτινολογικών Εργαστηρίων, Βοηθοί Οδοντοτεχνιτών, Βοηθοί Νοσηλευτών, Βοηθοί Ιατρικών και Βιολογικών Εργαστηρίων, και Βοηθοί Βρεφονηπιοκόμων.
Μύθος: Το υπουργείο Παιδείας «καταργώντας» τη Δημόσια Τεχνική Εκπαίδευση εξυπηρετεί ιδιωτικά συμφέροντα και κυρίως ιδιωτικά ΙΕΚ.
Η πραγματικότητα:
Σε όλη την επικράτεια λειτουργούν 11 Ιδιωτικά ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ, και 387 δημόσια ΕΠΑΛ και 102 δημόσιες ΕΠΑΣ. Από τα 11 ιδιωτικά τα 2 είναι ΕΠΑΛ και οι 9 ΕΠΑΣ, τα οποία προφέρουν ελάχιστες ειδικότητες από τις 49 ειδικότητες επαγγελμάτων που προσφέρονται στα δημόσια ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ. Συγκεκριμένα, τα ιδιωτικά ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ είναι στις εξής περιοχές:
• Στη Θεσσαλονίκη 1 ΕΠΑΛ και 1 ΕΠΑΣ.
• Στην Αχαΐα 2 ΕΠΑΛ και 1 ΕΠΑΣ.
• Στην Πιερία 2 ΕΠΑΣ.
• Στο Ηράκλειο 1 EΠΑΣ.
• Στα Τρίκαλα 1 ΕΠΑΣ.
• Στα Χανιά 2 ΕΠΑΣ.
• Στην Αθήνα 1 ΕΠΑΣ.
Επίσης, το υπουργείο Παιδείας λειτουργεί 91 δημόσια ΙΕΚ, τα οποία παρέχουν τις ανάλογες καταργούμενες ειδικότητες επαγγελμάτων, αλλά και με τη δρομολογούμενη αναβάθμισή τους θα μπορούν να τις παρέχουν και σε αποφοίτους γυμνασίου.
Μύθος: Το υπουργείο Παιδείας καταργώντας τις θέσεις των 2.482 καθηγητών αυτών των κλάδων και ειδικοτήτων αφήνει στον δρόμο 20.000 μαθητές, τους αφήνει χωρίς σχολείο.
Η πραγματικότητα:
Οι 13.165 μαθητές που από τη σχολική χρονιά 2012 - 2013 επέλεξαν ειδικότητες επαγγελμάτων που καταργούνται απρόσκοπτα, θα τις ολοκληρώσουν έως να αποφοιτήσουν. Οι μαθητές που τον Σεπτέμβριο του 2013 πρέπει να επιλέξουν ειδικότητες επαγγελμάτων στις ΕΠΑΣ ή τομείς επαγγελμάτων στα ΕΠΑΛ θα επιλέξουν μεταξύ των εναπομεινάντων 22 ειδικοτήτων στις ΕΠΑΣ και 10 τομέων στα ΕΠΑΛ.
Συγκεκριμένα:
• Στις ΕΠΑΣ:
Το Σεπτέμβριο του 2013 στην α’ τάξη ΕΠΑΣ δεν θα παρέχονται οι ειδικότητες που καταργούνται για τους μαθητές που αποφοίτησαν εφέτος από την α’ λυκείου ΕΠΑΛ ή γενικού λυκείου, δηλαδή: Αργυροχρυσοχοΐας, Σχεδίασης και Παραγωγής Ενδύματος, Βοηθών Φυσιοθεραπευτών, Βοηθών Οδοντοτεχνιτών, Βοηθών Ακτινολογικών Εργαστηρίων, Βοηθών Φαρμακείων, Αισθητικής Τέχνης και Κομμωτικής Τέχνης.
Τον Σεπτέμβριο του 2013 σε αυτές τις ειδικότητες των ΕΠΑΣ υπάρχουν μαθητές μόνο στη Β’ ΕΠΑΣ και είναι συνολικά 5.960, οι οποίοι αδιάλειπτα θα ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και γι’ αυτό το σκοπό θα απασχοληθούν ωρομίσθιοι καθηγητές, με προτεραιότητα πρόσληψης γι’ αυτούς που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα, όπως προβλέψαμε στο σχετικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε.
• Στα ΕΠΑΛ:
Τον Σεπτέμβριο του 2013 στην β’ τάξη ΕΠΑΛ δεν θα παρέχεται ο τομέας Υγείας και Πρόνοιας καθώς και ο τομέας Εφαρμοσμένων Τεχνών - Γραφικών Τεχνών, που καταργούνται για τους μαθητές που αποφοίτησαν εφέτος από την α’ λυκείου ΕΠΑΛ ή γενικού λυκείου.
Το Σεπτέμβριο του 2013 σε αυτές τις ειδικότητες των ΕΠΑΛ υπάρχουν μαθητές μόνο στη Γ’ ΕΠΑΛ και είναι συνολικά 7.205, οι οποίοι απρόσκοπτα θα ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και γι’ αυτό το σκοπό θα απασχοληθούν ωρομίσθιοι καθηγητές με προτεραιότητα πρόσληψης γι’ αυτούς που τέθηκαν σε διαθεσιμότητα, όπως προβλέψαμε στο σχετικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε.
Μύθος: Οι μόνιμοι καθηγητές των καταργούμενων ειδικοτήτων κάλυπταν πλήρως ή τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος τους τις ανάγκες σε προσωπικό.
Η πραγματικότητα:
Στα ΕΠΑΛ και στις ΕΠΑΣ εργάζονται ώς σήμερα 10.560 μόνιμοι εκπαιδευτικοί, δηλαδή περίπου το 12% του συνόλου του μόνιμου προσωπικού της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης,
Από τους 10.560 εκπαιδευτικούς, οι 9.420 είναι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, οι 844 είναι τεχνολογικής εκπαίδευσης (συμπεριλαμβανομένων των ΚΑΤΕΕ και ΚΑΤΕ) και οι 296 είναι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Με την ακύρωση των παρεχόμενων ειδικοτήτων επαγγελμάτων καταργούνται 50 κλάδοι ειδικοτήτων εκπαιδευτικών και αντίστοιχα τίθενται σε διαθεσιμότητα το σύνολο των 296 καθηγητών αποφοίτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, 218 από το σύνολο των 844 καθηγητών αποφοίτων τεχνολογικής εκπαίδευσης και 1.968 από το σύνολο των 9.420 καθηγητών πανεπιστημιακής εκπαίδευσης.
Παράλληλα με τους 10.560 μόνιμους εκπαιδευτικούς, ετησίως απασχολούνταν περίπου 750 αναπληρωτές και ωρομίσθιοι καθηγητές, δηλαδή το 6,5% του απασχολούμενου πλήθους εκπαιδευτικών. Το ποσοστό των αναπληρωτών και ωρομισθίων διπλασιάζεται στις ειδικότητες εκπαιδευτικών που καταργούνται. Συγκεκριμένα, οι μόνιμοι καθηγητές των οποίων οι κλάδοι καταργούνται είναι συνολικά 2.482 και ετησίως σε αυτούς τους κλάδους και τις ειδικότητες καθηγητών απαιτούνταν περίπου 350 αναπληρωτές και ωρομίσθιοι καθηγητές, δηλαδή του 11% του απασχολούμενου πλήθους.
Μύθος: Στις καταργούμενες ειδικότητες επαγγελμάτων είχαν πρόσβαση όλοι οι μαθητές της χώρας, για να τις επιλέξουν εάν το επιθυμούσαν.
Η πραγματικότητα:
Σε όλη την επικράτεια λειτουργούν 387 σχολικές μονάδες ΕΠΑΛ και 102 σχολικές μονάδες ΕΠΑΣ. Ώς το σχολικό έτος 2012-2013 στα ΕΠΑΛ μπορούσες να φοιτήσεις και να αποφοιτήσεις σε μια εκ των 19 προσφερόμενων ειδικοτήτων και στις ΕΠΑΣ σε μία εκ των 30 προσφερόμενων ειδικοτήτων. Θεωρητικώς όμως, γιατί στην πραγματικότητα δεν παρέχουν όλα τα ΕΠΑΛ και όλες οι ΕΠΑΣ το σύνολο αυτών των ειδικοτήτων και των τομέων, παρά μόνο κάποιες εξ αυτών.
Και το ποια ειδικότητα παρέχεται, που εξαρτάται από το αν υπάρχει έστω ένας μόνιμος καθηγητής που μπορεί να «συμπαρασύρει» τη δημιουργία τμήματος, δηλαδή την εγγραφή μαθητών, στο συγκεκριμένο σχολείο και αν συγκεντρωθεί ο μαγικός αριθμός των 15 μαθητών, ενώ στη νησιωτική και ορεινή Ελλάδα ο αριθμός αυτός περιορίζεται στους 10.
