Του ΘΑΝΟΥ ΠΑΣΧΑΛΗ
Η «Ε» παρουσιάζει τον κατάλογο που έχει καταρτίσει η
κυβέρνηση με τα 252 Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) που θα βρεθούν στο
στόχαστρο -όπως προανήγγειλε και ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Αντώνης
Μανιτάκης- καταργήσεων ή συγχωνεύσεων και θα αποτελέσουν την πρώτη «δεξαμενή»
για τις 15.000 απολύσεις υπαλλήλων, εκ των οποίων οι 2.000 θα πραγματοποιηθούν
άμεσα.
Τα νομικά αυτά πρόσωπα του δημόσιου τομέα διαθέτουν
κατά κανόνα υπαλλήλους αορίστου χρόνου, αλλά και σημαντικό αριθμό συμβασιούχων
ορισμένου χρόνου και έργου, οι οποίοι θα αναγκαστούν να οδηγηθούν στην έξοδο
από το Δημόσιο με την καταβολή αποζημίωσης και, πιθανότατα, την παροχή
πρόσθετων κινήτρων, όπως εξαγορά πλασματικών συντάξιμων χρόνων με ευνοϊκούς
όρους.
Από τους δημόσιους αυτούς οργανισμούς έχουν ήδη
ζητηθεί και παραληφθεί, μέσω των διοικήσεών τους, τα πλήρη στοιχεία της
«ταυτότητάς» τους, ώστε να αξιολογηθούν από επιτροπή εμπειρογνωμόνων με βάση
μελέτες σκοπιμότητας και δημόσιου συμφέροντος. Η επιτροπή θα αποφανθεί σε ποια
από αυτά θα τεθεί λουκέτο, ποια θα συγχωνευθούν και ποια θα παραμείνουν. Τα
στοιχεία που εστάλησαν στο αρμόδιο υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης αφορούν
το νομικό τους καθεστώς (δηλαδή με ποια προεδρικά διατάγματα, υπουργικές
αποφάσεις ή κοινές υπουργικές αποφάσεις συστάθηκαν), την περιουσιακή τους
κατάσταση, το έργο που επιτελούν, αν λαμβάνουν και σε τι ύψος κρατική
χρηματοδότηση, τις οφειλές τους προς τρίτους, το προσωπικό που απασχολούν και
με τι είδους σχέση εργασίας κ.λπ.
Πελατεία ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.
Οι περισσότεροι από αυτούς τους οργανισμούς διαθέτουν
προσωπικό από 5 έως 20 υπαλλήλους και συστάθηκαν κυρίως τα τελευταία 20 χρόνια,
ικανοποιώντας πρωτίστως πελατειακές ανάγκες των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της
Ν.Δ. Μάλιστα, η επιλογή του προσωπικού στις περισσότερες περιπτώσεις είχε γίνει
μέσω ρουσφετιών και με διαδικασίες, φυσικά, εκτός ΑΣΕΠ. Το παρεχόμενο έργο τους
χαρακτηρίζεται αναποτελεσματικό και με μικρή συνεισφορά στο κοινωνικό σύνολο.
Εντούτοις, ανάμεσα σε αυτούς υπάρχουν και οργανισμοί με υψηλού επιπέδου
αποδόσεις όσον αφορά την εκπαίδευση, την προστασία του περιβάλλοντος, την υγεία
κ.λπ.
Οι 252 αυτοί οργανισμοί περιλαμβάνονται στο Μητρώο των
Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, που αριθμεί συνολικά 1.506 οργανισμούς και
δημόσιες επιχειρήσεις και εποπτεύονται κυρίως από 10 υπουργεία. Οι περισσότεροι
από τους φορείς είναι Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, όπως ασφαλιστικά ταμεία,
νοσοκομεία, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (δήμοι, περιφέρειες), ανώνυμες
εταιρείες, ειδικοί λογαριασμοί, φορείς πρόνοιας κ.λπ. Οι 252 οργανισμοί (ΝΠΙΔ)
απασχολούν μερικές χιλιάδες υπαλλήλους και εποπτεύονται κατά βάση από τα
υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης, Εσωτερικών (δημοτικές επιχειρήσεις),
Περιβάλλοντος, Ανάπτυξης και Υποδομών, Υγείας και Παιδείας και Πολιτισμού
(κυρίως στον αθλητισμό). Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο σε δημοτικές
επιχειρήσεις που εποπτεύονται από τους 325 δήμους σε όλη τη χώρα σε σύνολο 555
οι 114, δηλαδή μία στις 5, είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου.
Η απόφαση της κυβέρνησης, κατ' απαίτησιν της τρόικας,
να προχωρήσει έως τα τέλη του 2013 σε 4.000 απομακρύνσεις υπαλλήλων και άλλων
11.000 μέχρι τα τέλη του 2014, έχει ανάψει φωτιές και στο εσωτερικό της, μεταξύ
υπουργών. Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες, ορισμένοι αρνούνται σφόδρα να
συναινέσουν στο κλείσιμο των οργανισμών που εποπτεύουν, υποστηρίζοντας τη
χρησιμότητα αλλά και το παραγόμενο έργο τους. Αλλοι επικαλούνται για την κάθετη
άρνησή τους το γεγονός ότι οι εποπτευόμενοι από αυτούς οργανισμοί δεν
χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ άλλοι διαχειρίζονται
προγράμματα του ΕΣΠΑ και ενδεχόμενο λουκέτο σε αυτούς θα οδηγήσει σε απένταξη
έργων που ήδη τρέχουν ή δρομολογούνται. Το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης
βρίσκεται πλέον μεταξύ σφύρας και άκμονος, γιατί, εκτός των άλλων, πρέπει να
οδηγήσει και χιλιάδες ανθρώπους στην ανεργία. Αρα το πιθανότερο και
επιδιωκόμενο είναι να προσπαθήσει να τρενάρει την υπόθεση (το 2011 είχε
ακυρωθεί στην πράξη η μνημονιακή δέσμευση για 15.000 απολύσεις), περιορίζοντας
τον αριθμό τών προς κατάργηση ή συγχώνευση οργανισμών ή, στην περίπτωση που δεν
τα καταφέρει, να χορηγήσει ελκυστικά ανταλλάγματα στους προς απομάκρυνση
υπαλλήλους, αντίστοιχα των οποίων δεν υπάρχουν στον ιδιωτικό τομέα.
